No. 68. Zaterdag 25 Augustus 1906. 3e Jaargang. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Wees 11 De toestand in Frankrijk. FEUILLETON. Dolende Bidder. Gemeenteraad. DE EEMLANDER. Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bnrean Hendrik van Viandenstraat 28. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Prijs der adrertentiën Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Priester Fontoyne, de bekende Bel gische Christen-Democraat laat zich in zijn orgaan: „de Nieuwe Tijd" als volgt uit over den toestand in Frankrijk: „Voor de laatste Kamerverkiezing in België was onze kath. regeering, onze Bewaarderspartij, verloren en mocht zeker zijn, naar den dieperik te gaan. „Het volk was moê, was beu, tot walgens toe, van de heerschappij van de oude rijke bewakers, die meer dan 20 jaar lang den godsdienst hadden misbruikt, om ons cbristenc volk te verstompen, en ondertusschen den open baren rijkdom naar hun eigene zakken ai te leiden, en dan, op den hoop toe, nog te spotten met hun domme kiesvee! „Zij moesten weg; er moest verande ring komen en zij hing in de lucht: men hijgde naar vrijheid, men eischte meer volksverlichting, men vroeg eer lijke broodwinning voor 't arbeidende Volk, in een woord, het moest een waarheid worden, dat wij allen menschen zijn en broeders ondereen, dat het arbeiderszweet zijn brood weerdig is, en dat België, inderdaad, voor iedereen een Vaderland is. „En dat gevoelde, dat wist de Be waarderspartij. „Maar dat zou geen waar zijn. „Met den Godsdienst waren zij weinig bekommerd; maar de Regeering moeten verlaten, met de meesterschap over de vette plaatsen en bedieningen, met de vrije verpooteling van jaarlijks meer dan 100 miljoenen, uit dat aardschparadijs verdreven worden! Dat kon niet zijn, dat zou niet zijn, kost wat kost! „De kopstukken kwamen bijeen, er werd beraadslaagd, stil, in 't geheim, sluw en sliin beraamd, en 'thet was gevonden. De bevalligheid bootst de schaamte na gelijk de beleefdheid de goedheid nabootst. üit het Engelsch van EDNA LYALL. 65.) Toen hij sprak, gevoelde hij de on derzoekende blik van den Spanjaard op zich rusten en hij wist dat Gomez veel te slim was om den waren staat van zaken niet uit te vinden. Want hoewel zijn rossig gebruind gelaat vele men schen misleidde, toch konden opmerk zame toeschouwers best bemerken dat zijne wangen dagelijks holler werden en dat er pijnlijke trekken om zijne mondhoeken waren. Er lag voor hem een schrikkelijke vernedering in, want hij was nooit in zijn leven ziek geweest had het eene onmogelijkheid gedacht dat zijne volmaakte gezondheid kon worden geschokt en had er bijna om „De Fransche Kamers, zooals men weet, hadden de scheiding gestemd van Kerk en Staat. De Kerk verloor, zooals gezegd is, de Staatsjaarwedden en toe lagen, maar zij behield van een anderen kant de kerken en kerkgoederen, en daarbij, de Geestelijkheid herwon haar vrijheid, kostelijker pand, volgens menig geleerd kerkvoogd, dan de rijkste jaar wedden. „Maar de Staat, vooraleer de kerk goederen ter beschikking te laten dor Geestelijkheid wilde er eerst de beschrij ving van maken, zooals hier in België, volgens de wet, de kerkgoederen, regel matig beschreven worden. De Katholieke bewaarders hadden van die goedoren- beschrijviug gebruik gemaakt, om, niet uit liefde tot den Godsdienst, maar voor hun politieken winkel, de eenvoudige geloovigen tegen de Rogeering en de Volkspartijen op te hitsen, en hier en daar wat geroep en getier te verwekken. „Welke schoone gelegenheid voor onze bewaarders. „Men zou schrijver, en wrijven, roepen en tieren van Kerkvervolging, van Combismus in Frankrijk! Men zou onze onnoozele christene buitenlieden daar doen gelooven, dat ze daar bezig waren met de kerken te bestormen en te ver nielen, met de Priesters te vermoorden of te verbannen met de Paters aan de boomen te hangen, en de kloosterzusters te mishandelen en te onteeren, en onze geloovige buitenkiezers zouden verschrikt zijn, al de geldverkwistingen, den dwang en de ongerechtigheden van de Katho lieke Bewaarders vergeten, en, blinde kiesvee. voor do Katholieken stemmen. 't Plan wprd uitgevoerd met een won derbare stiptheid, met een ongehoorde drift, met een verbazende schaamteloos heid. Maanden en maanden lang werd er in 't land van niets anders meer gehoord dan van Combismus en van de aanstaande kerkvervolging in België, Do gazetten stonden or vol van; in de meetings werd er van niets anders ge- gelachen toen kapitein Britton dit denk beeld had te berde gebracht. Het was evenwel nutteloos om het feit nog langer te verbloemen en toen 't weer rustig werd, de levendige gasten naar de races en Herlino en Maroni naar 't theater waren gegaan, kromp Carlo bevend ineen als bijna in zwijm van pijn. „Een koude morgen sir," zeide een van de vermoeide knecht, 't vuur oprakelend. „Hebt ge al ontbeten, sir?" „Ik zal niet gebruiken, dank je," zeide Carlo niet de miuste trek tot eten gevoelend. „Wat geroosterd brood, sir, of een ei?" hield de man aan, maar Carlo was niet over te halen. De knecht ging heen, doch keerde terug met een kop koffie. „Neem dit, Sir, zeide hij vriendelijk, „ze is pas gezet en 't zal u goed doen. Ge wordt zwaar verkouden, sir." Carlo was getroffen door 's mans beleefdheid, hij kon 't niet ontkennen dat hij zwaar verkouden werd. „Gigi," zeide hij, „we zullen 't moeten opgeven om in Merlebank te gaan lunchen. Ge moet er een briefje heen brengen als ik iemand vinden kan, die met je mee wil gaan." „Zijt ge ziek, zio caro?" vroeg het kind verschrikt door den martelijken trek, die hij voor 't eerst in 't zoo be kende gelaat opmerkte. sproken; het donderde ervan in de predikstoelen; schriften en prenten met de afschuwelijkste tooneelen werden bij vrachten en wagens onder 't volk ge smeten; in een woord, 'twas al moord en brand, gloed en bloed dat men hoorde en zag! „En inderdaad, de bewaarders, listige bazen dat ze zijn, en weten dat ze altijd rekenen mogen op de onwetend heid van hun volk, hadden dezen keer ook, liet goed beraamd en aangeleid. De katholieke buitenkiezers, geloovig, maar veelal onwetend, en meest allen vreesachtig van aard, zijn naar de stem bus gegaan, met den gruw in de ziel, den schrik op het lijf en hebben de oogen toegeknepen, blindelings gestemd voor de rijke bewaarders, hun aloude verdrukkers! „En nu, mijn droevige ondervinding, bittere teleurstelling, en waarom ik een waren afkeer heb gekregen van de politiek der katholieke Bewaarders. „Zijt wat gij zijt; zoekt de Waarheid, wilt het Recht, en zijt man van over tuiging, alles goed, maar 't Yolk be driegen en misleiden, dat nooit, al moest het 't bestaan en 't leven kosten van onze eigene geliefde volkspartij! „En wat is nu de geschiedenis ge weest in Frankrijk, de ware geschiedenis, van die Kerkbestorming, en van dat vermoorden van Pastoors, Paters en Nonnen? „Niets! „Ik heb de gelegenheid gehad die zaak te onderzoeken, in 't hart van Frankrijk zelf, tot Parijs, grondig te onderzoeken, te hooren en te zien, te vragen en te ondervragen, en enkel en alleen de zuivere loutere waarheid willen weten, en eindelijk stond ik verstomd en als van de hand Gods geslagen! „Niets! „'t Was Zondag. Ik ging ter kerke en nog andore kerken af. Ik was daar jaren vroeger nog geweest en had den godsdienstzin van 't Fransche Volk „De knecht zegt, dat ik zwaar ver kouden word en ik moet mij voor vanavond staande houden. Het spijt mij, dat ik je moet teleurstellen." „Ik zou willen gaan," zeide Gigi droevig, „maar liever wilde ik, dat ge niet ziek waart," en hjj keek met een medelijdend gelaat en één van die kinderlijke liefkozingen Carlo in 't ge laat. Hij ging zitten om aan Clare te schrijven en Gigi ging naar zijn gelief koosde soldaten terug, eentonig zingend, met zijn aardig stemmetje. „Pray, Mr. Frog, will you give us a song, But, let it be something that's not very long." „Indeed, Mr. Mouse," replied Mr. Frog, „A cold has made me as hoarse as a hog." Carlo moest zich bekennen, dat het hem eene verlichting was, zijne kleine medgezel kwijt te zijn. Hij zond hem naar Merlebank met een vriendelijke tooneelknecht en zat in een armstoel dicht bij 't vuur, een ondragelijke hoofdpijn en pijn in den rug verdragend en toch vond hij 't heerlijk te kunnen hoesten en rillen naar hartelust nu niemand aanwezig was. De morgen ging rustig voorbij als een stilte voor een storm, de straten waren zelfs verlaten, want geheel kunnen nagaan en beoordeelen, „Dezelfde kerken, even groot, prach tig en schitterend van rijkdom, zooals er in ons Belgie geen te vinden zijn. „Volk in de kerken zooveel als ooit, eerbiedig en godvruchtig, zooveel en meer, als in de hoofdkerken van ons land. „Den Zondag na II. Sacrementsdag ging men plechtig de Processie rond de Magdalcnakerk, aan de groote Boulevards, en 't volk knielde of stond recht, eerbiedig met ontdekten hoofde, of ging stil voorbij, en geen enkel woord, het minste teeken niet van be- leediging, werd gesproken of gegeven, langs heel de baan, wat wij meer dan eens in België zien gebeuren. „Ik vond ook ter kerke in de Godde lijke Diensten, de kinders der katholieke scholen, van den eenen kant de jongen: met de Broeders der Christelijke Lee ring, en den anderen kant, de meisjes met de juffrouwen onder 't bestuur van kloosterzusters. „Ik heb langs de baan honderden geestelijken, paters en nonnen tegenge komen, en nooit heb ik een enkel, een enkel woord weten miszeggen. „En de vermaarde kerkvernieling en beeldstormerij! Ik ging vragen in de gebuurte en men wist van niets Nog meer, ik ging in de kerk zelf, bij een kerkbediende en die stond heel ver baasd en verslagen dat ik zulke vraag stelde! „Wat men hier aan de kerk heeft gedaan? Niets!" was al dat ik vernam! Altijd niets. „Ik had er genoeg van. „Gij zult geen getuigenis der valsch- heid geven." Het belangrijkste punt op de agenda voor de vergadering van den Gemeente raad, a.s. Dinsdag te houden, is zeker wol dat betreffende de waterleiding. Ashborough was naar de races. Nita. die dien avond niet zong, was nog in haar kamer en Mademoiselle de Caisne had zich niet haar naaister opgesloten, niets was er wat Carlo's rust verstoorde als zulk een koortsachtige ellende rust kon worden genoemd. De klok sloeg twaalf en hij ontwaakte uit een verwarde droom over Francesca tot de werkelijkheid dat na acht uur, hij zich moest vervormen in Figaro, en met grooter zenuwachtigheid dan bij zijn eerste optreden ging hij naar de zitkamer van den troep en begon zich te oefenen. Maar na vijf minuten was hij geheel uitgeput, hij sloot de piano, en in wan hoop ging hij op de sofa liggen. „Ik weet niet wat mij overkomt!" dacht hij bij zichzelven met de ellendige gedachte van een goed gezond man, die voor de eerste maal ziek was. „Maal ais ik zingen moet, kan ik zingen, zoo veel is zeker, ik wil tenminste strijdend ten ondergaan." Met geweld de zorgen, die zich aan hem opdrongen, terugdrijvend, lag hij in een gedwongen rust, die alieen kan komen over een man met een groote geestkracht. Hij faalde en dat wist hij te goed, doch hij wist ook, dat hij een bondge noot was in 't leger Van den Eene die niet falen kan. Ilij moest een oogeublikje gesluimerd Waar indertijd zooveel te doen is ge weest over deze kwestie, en waar vooral na de branden op de Langestraat en Stationsstraat een meer dan buitengewone belangstelling rees over hetgeen er met de waterleiding zou geschieden, willen we thans het door Burg. en Weth. aan den raad gezonden rapport en voorstel geheel laten volgen. Overeenkomstig de toezegging, gedaan bij ons antwoord d.d. 14 Mei 190G, Afdeeling I, No. 1009, op de verslagen der Afdeelingsvergaderingen d.d. 2 en 3 Mei 1906, hebben wij ons nogmaals in verbinding gesteld met de Utrechtsche Waterleiding-Maatschappij tot nadere bespreking van de wenschen, welke in de afdeelingen geuit zijn. Na mondelinge bespreking en gevoerde correspondentie kunnen wij U het hierbij gaand antwoord van de Maatschappij overleggen, waaruit blijkt, dat de Maatschappij thans het oogenblik niet gekomen acht voor eene overname van het bedrijf door de Ge meente, terwijl zij eveneens bezwaren maakt, eene prise d'eau te bouwen op het terrein nabij de Gasfabriek, waarop door cenigen uwer leden de aandacht gevestigd is. Hoezeer ook wij gaarne de Waterleiding onder de gemeentelijke takken van dienst zouden zien, kunnen wij in deze omstandigheden het stand punt van de Maatschappij niet onge motiveerd achten. Ook de keuze van een terrein in de onmiddellijke nabijheid van de gasfabriek kunnen wij, op de motie ven in het schrijven der Maatschappij neergelegd, niet gelukkig achten. Wat eindelijk de watervoorziening op het hoogste, thans nog onbebouwde gedeelte van den. Berg betreft, verwijzen wij u nogmaals naar de ter visie liggende rapporten van den door ons geraad- pleegden deskundige. Op grond van een en ander geven wij u hierbij, onder verwijzing naar ons uitvoerig advies dd. 2 April 1906, Af deeling I, no. 799, en de daarbij be- hoorende juridische en technische ad viezen in overweging de Maatschappij de gevraagde vergunning te vcrlocnen en daartoe vast te stellen het bij genoemd advies aangeboden concept besluit. De termijn, genoemd in voorwaarde 7 (leggen van buizen) stellen wij u hebben want toen hij de oogen weer opende, zag hij dat Nita in de kamer was gekomen en hein aanstaarde met haar schoon, harteloos gelaat en mot dien blik van bedwongen genot, dio hem te Birmingham zooveel smart had be rokkend. „Zijt ge ziek?" vroeg zij ademloos. „Kunt ge vanavond niet zingen?" Hij sprong dadelijk op. „Zeker ga ik zingen," zeide hij. „Maroni riep me aan vanmorgen niet uit te gaan en mij te sparen voor de opera, daar ik een zware kou heb gevat." „Waar is Gigi?" vroeg zij zenuwach tig, waar hij verheugd over was. Sedert het kind zoo ternauwernood van den dood was ontsnapt, was zij er bezorg der over geworden en dat zij zich om zijne veiligheid bekommerde, was iets nieuws voor hem. .Gigi is met een briefje naar Merle bank gegaan. „Ik had een bezoek willen brengen aan Miss Claremout, doch vond 't beter thuis te blijven. Ik zond hem er heen met Adamson, die goed op hem passen zal. „Maar ginds komt Adamson alleen terug. W at zal 't kind nu overkomen zijn? Waarom zondt ge het er heen?" Zij wilde niet naar reden luisteren, doch Carlo was blij te worden uitge scholden, daar elk woord hem toonde hoeveel zij van 't kind hield. De twist was spoedig voorbij door 't

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1906 | | pagina 1