No. 77. Woensdag 26 September 1906. 3e Jaargang. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Wees U Zelf l t Een goed voorstel. FEUILLETON. Dolende Ridder. De Cultuurtuin te Paramaribo. DE EEMLANDER. Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bureau Hendrik van Viandenstraat 28. Abonnementsprijs Per jaart' 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden0.75 Franco per post- 0-90 l'rijs der adverteiitiën Van 1 tot 5 regels0.40 vooi iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Naar aanleiding van de vele klachten, die gehoord werden over de straatschen derijen en de verregaande baldadigheden op den Soesterweg, hebben wij er inder tijd op gewezen, dat het gebrek aan politie toezicht er niet weinig toe meewerkte, dat van verbetering in eenig opzicht in die omgeving, geen sprake kon zijn. Wij bedoelden daarmee natuurlijk niet den politieautoriteiten iets te verwijten, en wezen er dan ook op, dat een goed geregeld toezicht in een dichtbevolkte en door zoo verschillende menschen be woonde wijk, een uitbreiding eischte van het aantal politieagenten. Al willen wij ons nu niet inbeelden dat door ons schrijven, pogingen zijn in het werk gesteld om verbeteringen aan te brengen, toch gelooven we, dat ons wijzen op een kwaad, dat niet langer meer mocht voortduren, althans wel eenigen invloed zal hebben gehad. Tc meer, daar het voorstel thans door den Burgemeester gedaan en opgenomen in ons nummer van j.l. Zaterdag, vrijwel de richting inslaat, die wij toen hebben aangewezen. Uitbreiding der politie alleen mag vrij wel onvoldoende worden geacht. Een straat als de Soesterweg moet aanhoudend onder toezicht staan en waar de plaats voor een op te richten politieposthuisje zoo gekozen is, dat de weg een groot deel is te overzien, koesteren wij van een zoodanigen maatregel de beste verwach tingen. Dit posthuis toch zal, als dc Gemeenteraad de noodige middelen toe staat, waaraan wij niet twijfelen, verrij zen aan den Socsterstraatweg op het aan de Gemeente toebehoorende terrein, behoorende tot de Algcmeene Burgerlijke begraafplaats, vlak aan den straatweg bij den Zuidelijken toegangsweg tot de begraafplaats vanwaar gemelde straatweg over eene groote lengte zoowel naar de Oost- als de Westzijde is te overzien. Zwakke lieden stellen zich even gemakke lijk gerust als zij verschrikt worden. Uit het Engelsch van EDNA LYALL. 74). „Wilt ge nog een kop thee, Signor Donati?" vroeg zij koel beleefd. Oh, neen, dank u," zeide Carlo even van den brief opkijkend. Zijne oogen verschrikten haar, in die donkere, heldere diepten lag een uit drukking, zooals zij nooit te voren had gezien. Zij stond vlug op. Als ge 't goed vindt, vader, ga ik nu even die nota's afmaken. Clare en de meisjes zullen dadelijk beneden zijn." Intusschen las Carlo, als in een schoone droom, telkens weer 't volgende briefje. „Lieve oom George! Hartelijk dank De straatjeugd en ook de ouderen, die zich aan de schenderijen schuldig maken zullen voorzeker er rekening mede houden, wanneer op dat punt geregeld politie toezicht is. Eu al stellen we ons niet voor, dat dan als met tooverslag de Soesterweg in een el dorado voor automobilisten, fietsers en wandelaars zal zijn veranderd, toch zijn we er vast van overtuigd, dat het een groote verbetering in den bestaanden toestand zal brengen. En de kosten zijn nu ook niet zoo hoog, dat men daarvoor behoeft terug te schrikken. Voor de bediening van het bedoelde posthuis wordt noodig geacht een vermeerdering van de politie met drie agenten 2e klasse, hetgeen een meerdere uitgave zal vorderen van: 3 agenten 2e klasse a f 525 f 1575.— kleediug 3 X f 05 f 195. wapening f 12.50 Totaal f 1782.50. Weliswaar voor een gemeente als Amersfoort, waar zoo menigmaal over den slechten financieelen toestand wordt geklaagd, geen geringe som. Elk jaar deze post op de begrooting is niet licht te tollen, terwijl er voor het eerste jaar nog bijkomen die bouwkosten, die door den Gemeente-architect worden geraamd op f 1800 ;V f 2000. Haar waar zulk een groot belang op het spel staat, als de veiligheid van vele inwoners en van tal van vreemdelingen, die den Socsterstraatweg moeten passeeren, mag van eenige schrielheid geen sprake zijn. Van harte hopen we dan ook, dat dc Gemeenteraad geheel accoord zal gaan met het voorstel van den Burgemeester, opdat spoedig oen einde zal komen aan een toestand, die een ge- heele stadswijk een beruchten naam bezorgt. voor uwe brieven, ik had 't nooit kun nen denken, dat vader mij zou laten gaan, doch er was iets in uw brief, dat hem deed toestemmen en hier is ook iets gebeurd, wat het wenschclijk maakt, dat ik een poosje van huis ga. Juist iets voor u om uwe belofte zoo te hou den on Carlo's vriend te zijn en ook juist iets voor u om zoo dikwijls te schrijven, want ik was verschrikkelijk ongerust. Vader vraagt of ge mij kunt laten afhalen aan Charing Cross station Woensdagmorgen nij vindt 't niet goed, dat ik zoo'n groote reis alleen maak en de dame met wie ik reis gaat niet verder dan London. Als altijd, lieve oom, uwe liefhebbende nicht, Francesca Britton." Hij genoot een onuitsprekelijke zalig heid toen kwam de reactie. „Meent ge dat ik weg moet gaan?' zeide hij den brief aan Mr. Britton terug gevend. Er was zoo'n smeekende klank in zijn stem, dat Mr. Britton eene trilling van vreugde ondervond toen hij kon antwoorden met een gerust geweten. „Zeker niet, dat kan niemand vergen, daar haar vader goed weet dat ge bij ons zijt." „Wat denkt ge, maakt hem geneigd dat we elkaar ontmoeten." „Wel om eens ronduit te spreken ge loof ik dat Francesca een goed huwe lijksaanzoek heeft afgeslagen en dat Wij ontlecnen aan „Onze West" de volgende beschrijving: Een wandeling naar den Cultuurtuin, in den morgen of 's namiddags, is wol aan te bevelen. De weg die er heen leidt, wordt heerlijk beschaduwd door Cassia en Canariumboomen. De tuin op zichzelf is zeker een kijkje waard en wordt door uitbreiding en nieuwe aan plantingen, steeds belangwekkender. Wel is het jammer, dat er nog zoo weinig Hollandsche naambordjes voor komen. Do leek die in den tuin wandelt, heeft aan Latijnsche opschriften niet veel. Een opschrift Arachis hypogaca zal hem vermoedelijk koud laten, terwijl hij al licht even zou stilstaan, indien nevens don botanischen naam de verklaring was gevoegd: pinda of grondnoten. Het woord Gliricidia Sepium zegt hem niets, terwijl het wellicht zijn belangstelling zou trekken, indien hij wist dat het hier geldt oen proef niet een nienwe soort schaduwboom (ingevoerd uit Nica ragua). Het schijnt niet altijd gemakkelijk te zijn Hollandsche namen voor de plan ten te vinden, doch wij gelooven dat het met eenigen goeden wil toch wel mogelijk zou zijn, verklaringen teplaatsen die den leek het begrijpen gemakkelijk maken. Wij stellen ons voor, dat dit er toe zal bijdragen een wandeling door den Cultuurtuin aantrekkelijk te maken. Onnoodig te zeggen, dat een derge- lijken wandeling even aangenaam als leerrijk is. Ofschoon in den cultuurtuin de practische zijde blijkbaar op den voorgrond staat, kan niet ontkend worden dat er mooie plekjes te vinden zijn. Vooral de ingang met zijn bamboepar- tijen levert een pittoresk gezicht op. Niet ver van den ingang, ter zijde van den weg, wordt een veldje beplant uitsluitend met palmen, wat een mooi gezicht in de toekomst belooft. Vóór de gebouwen zijn enkele fraaie bloempe: ken aangelegd. Vlak tegenover het laboratorium bevindt zich een boschjo steil opgegroeide Heveaboompjes (Hevea brasiliensis) die met hun kale, rechte stammen een cigenaardigen indruk ma ken. Zijn deze boomen goed aange slagen, hetzelfde kan thans gezegd worden van een aantal Castilloa's en ook van eenige Kickxia elastica boomen. mijn broeder ziet dat zijne kansen hopeloos staan zoolang haar hart hier op Mcrlebank is. Mogelijk hoopt hij evenals ik dat ge zult inzien dat hot nutteloos voor u is langer bij het tooneel te blijven en dat alles goed zal eindigen en gij met Francesca nog lang daarna heel gelukkig zult zijn, zooals zij in de sprookjes zeggen. Carlo zweeg, want plotseling kwam in die gemakkelijk ingericht Engelsche salon de oude verzoeking terug, die hij voor goed meende te hebben overwon nen in den tuin van Villa Bruno. „Kijk eens," zoo begon de verleider, „ge verwoest Francesca's leven en het uwe, uit een overdreven begrip van zelfopoffering. En zult ge Anita wel redden? Laat dat aan betere en wijze menschen over. Al de menschen die gij kent, denken dat go op den verkeerden weg zijt, en dat ge zult falen. Zult ge nu zoo koppig en verdwaasd zijn om te vol harden in die onnoodige opoffering. Ge hebt uw best gedaan en zijt niet ge slaagd, ja, ge weet dat ge volkomen gefaald hebt. Om er mee door te gaan zou inbeelding en ijdelheid zijn." Hij wendde zich af en stond voor 't raam en keek naar de licht bewolkte lucht en naar de grasvelden onder de boomen van 't park waar schapen vreedzaam graasden. Dit gezicht deed Beide laatstgenoemde rubbersoorten staan thans heel wat gunstiger dan bij ons vorig bezoek, een jaar geleden. Het schijnt dat de grondbewerking daartoe veel heeft bijgedragen. Yan de Castilloa's wordt reeds een vrij belangrijke hoe veelheid zaad verkregen terwijl ook de Kickxia's onlangs hun eerste rijpe zaad voortbrachten. Af te. gaan op den stand der Hevea's en andere rnbberboomen in den Cul tuurtuin, zou men zeggen, dat Suriname het aangewezen land is voor de rubber cultuur, wat dan ook door deskundigen vrijwel beaamd wordt. Gelukkig dat in de laatste jaren meer en meer pogingen worden gedaan om de cultuur van dit winstgevend gewas zeer ernstig ter hand te nemen. Behalve deze bevinden zich hier nog andere Hevea-soorten, u.l. dc uit Trini dad ingevoerde Hevea guianensis, en eenige Hevea's die in ons binnenland gevonden zijn door den houtvester Plas schaert. Het schijnt zelfs dat in Suri name variëteiten voorkomen, die tot- dusver onbekend waren. De door den heer Plasschaert gevonden boomen schij uen althans noch geheel met nevea brasiliensis, noch geheel met Hevea guianensis overeen te komen.' Merkten wij hierboven op, dat de rubber aanplantingen heel wat gunstiger staan dan een jaar geleden, men kan gerust zeggen dat over 't geheel de Cultuurtuin thans een beteren indruk maakt. In do eerste plaats is dit te danken aan de afwatering, die sedert de plaatsing van een locomobiel aan do Sommelsdijksehc kreek in de beste orde verkeert. Verder heeft men een gunstig resultaat verkregen door grondbewer king en vooral door groenbeinesting met „wandoe"- De gedeelten waar dc zware, compacte klei tot vele moeilijk heden aanleiding gaf, zijn door grondige bewerking omgezet in goed bruikharen grond. In den laatsten tijd wordt in dc vel den met jonge aanplantingen veel „wandoe" (Cajanus indicus) aangeplant. Deze dient als hulpschaduw, houdt don grond koel en draagt door haar vrij diep gaande wortels niet weinig bij om dc aarde poreus te maken. Dj wandoe belet ook het opkomen van wied en laat zich gemakkelijk verwijderen. De methode verdient zeker navolging. Op pl. Berlijn wordt zelfs getracht om met hem denken aan don Goeden Herder doch dadelijk keerde de verleider ook dit als een wapen tegen hom en viel hom heftiger aan dan ooit te voren. „Zijt ge zoo ijdel om te denken, dat do wereld u noodig heeft om te waken en te zorgen? Ga terug naar Italië en leef er een kalm leven waarvoor ge veel beter geschikt zijt. Denkt ge dat de Goede Herder uwe hulp behoeft? Dankt ge, dat Hij het niet buiten u kan stellen?" Doch het visioen van den Goeden Herder wilde niet wijken en een minder heftige, doch veel bekender stem, zeide niets dan: „Yolg mij." „Zoudt ge willen zeggen," hervatte de verleider, „dat ge geheel uw leven, dat ellendige gevoel van onvoldaanheid zoudt willen verdragen. Denk eens hoe gij de laatste veertien hebt geleden! Als ge denkt dat gij die ellende lang kunt dragen, hebt ge 't mis! Uw geheele leven! denk toch eens aan! denk eens aan! Als ge meent dat ge sterk genoeg zijt voor zoo'n last dan over schat ge uw krachten ton zeerste." Maar weer en duidelijker klonk die andere stem: „Yolg mij." Op dit oogenblik kwam Clare met de jongere meisjes binnen. „Hebt ge al thee gehad, Signor Donati?" vroeg Molly, die 't heerlijk vond thee te schenken als de ouderen er niet waren. wandoe als hulpschaduw cacao op te leiden zonder de gebruikelijke „koffie- mama's." Zeer interessant zijn de resultaten van de proeven tot veredeling van vruchten in den Cultuurtuin. Verschillende edele soorten sinaasappelen, mandarijnen en pompelmoezen zijn geënt op onderstam van zure oranje boomen. Reeds na een jaar vertoonden zich de eerste bloesems aan deze planten. Deze werden echter meerendecls afgenomen om verzwakking van de plant te voorkomen. Aan enkele sinaasappelboompjes, ternauwernood van manshoogte, hangen echter thans volwas sen vruchten. Wie in dit onderwerp belang stelt, kunnen wij de lectuur aanbe velen van het artikel „oculeeren en op- kweeken van jonge citrus planten", van de hand van den heer Wigman, versche nen in het jongste bulletin van het Proefstation. Ook eenige gunstig bekende manga-soorten van Trinidad zijn ander half jaar geleden ingevoerd en zoo goed aangeslagen, dat reeds de eerste vruch ten verkregen worden. Daarentegen had de proef om Holland sche meloenen hier aan te kweeken, geen succes. De mangistan, een Oost Indische delicatesse in den Cultuurtuin aangeplant, is in opkomst. Wil deze vrucht hier aarden, dan zal daarmede een heerlijke aanwinst verkregen zijn. De uitgeplante beroemde ananassoorten Smouth Cayenne en Riply Queen gaven tot dusver geen vruchten. De vanillc- plant is welvarend, doch droeg eveneens uog geen vruchten. Yan de vruchten afstappende, merken wij in de eerste plaats op, dat hot aan tal cacaosoorten in den Cultuurtuin ge stadig toeneemt. Er zijn er onder met zulke vreemdsoortige bladeren, dat men de planten niet zou herkennen. Een bij zonder fijne variëteit moet zijn de Mquija, een Venezolaansche plant. Dat echter ook in onze kolonie zeer goede variëtei ten voorkowen, bewees onlangs de ont dekking van een zeer fijne witte caeao- soort in Cottica. door den landbouw- assistont, den heer Drost. Deze do plant n.I, is ook uitgeplant in den Cultuurtuin. Het doel van het planton van al deze cacaosoorten is natuurlijk ook een variëteit te ontdekken die beter weerstand kan bieden aan, of, mocht liet zijn, geheel immun is voor de ziekten, die thans de cacaocultuur teisteren. Dat dit niet onmogelijk is, bewijst het „Hebt ge prettig gereden?" vroeg Flo, op kinderlijke wijs om hom heen huppelend. Hij keerde tot 't leven rondom hem terug en begon als naar gewoonte te helpen, terwijl Mr. Britton Clare vertelde over Francesca's bezoek. „Wel dat zal heerlijk zijn jelui beiden hier te hebben," zeide Clare. „Ge zult t wel prettig vinden haar te ontmoeten en 't nieuws van Pozzuali te hooien." „Ja, als do dokter mij niet toestaat voor dien tijd mijn werk te hervatten," zeide Carlo bedaard. „Oh, maar dat doet hij niet, hij heeft dadelijk gesproken van negen weken." „Ja, ja," zeide Mr. Britton, „ge moet tenminste nog drie rustige weken heb ben voor ge aan werken moogt denken, ik voor mij twijfel of ge er wel geschikt voor zijt, wc zullen eens hooren wat Kavanagh ervan zegt." Er werd over 't onderwerp niet meer gesproken maar na den eten toen Harry Kate naar 't dorp bracht, begon Carlo er weer over. „Wat ik u vragen wilde," zoo begon hij vrijmoedig. „Mag ik wel met Fran cesca in een huis verkeeren, als ik niet in 't minste er aan denk om het tooneel te verlaten, als ik hoop alle verleiding 't hoofd te kunnen bieden en als ik vooruit weet dat de verwachtingen van kapitein Britton op nul zullen uitloopen?" „Ik houdt te meer van u nu ge zoo

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1906 | | pagina 1