No. 80.
Zaterdag 6 October 1906.
3e Jaargang.
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Wees U 'J
VERSLAG
FEUILLETON.
Dolende Ridder.
DE EEMLANDER.
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28.
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advcrtentK-u
Van 1 tot 5 regels0.40
ooi iederen regel ïïiee 0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
nopens den toestand der
Gemeente AMERSFOORT
in 1905.
II.
Bij de bespreking van vorengenoemd
verslag waren wij gekomen tot hoofd
stuk V „Gemeenteëigeudommen".
Do toestand van straten en wegen,
lezen we in afdeeling B-, is over 't alge
meen goed. Dat is heel voorzichtig uit
gedrukt. In 't algemeeen zien de
straten en wegen er inderdaad goed uit,
maar li e e 1 e in a a 1 goed zijn ze vol
strekt niet.
Wij krijgen den indruk, dat de meeste
zorg wordt besteed aan het onderhoud
der wegen, die, voor rekening van par
ticulieren gelegd, door de Gemeente zijn
overgeuomen; maar dat verschillende
oude wegen wat stiefmoederlijk behan
deld worden.
Haar alles kan ook niet tegelijk wor
den gedaan. Misschien krijgen die ook
nog wel eens een flinke beurt.
In 1905 werden de voetpaden langs
den Zuidsingel, op de Appelmarkt,
Groenmarkt en gedeeltelijk langs den
Hof vernieuwd. De Arnhemscheweg en
een gedeelte van den weg naar Leusden
werden eveneens nieuw bestraat. Deze
werken hebben gekost f 60G0,45. Hoeveel
de uitgaveD voor het onderhoud der
wegen precies hebben bedragen, kunnen
wij niet zeggen, want er schijneu in de
navolgende zinsnede, welke wij letterlijk
uit het Verslag overnemen, ecnige woor
den in de pen te zijn gebleven.
„Het totale onderhoud van de wegen
vorderde eene uitgave van f4068,75,
waaronder een bedrag van f 658,Sü".
En hiermede is de zin uit.
Verder hoofdstuk V doorbladerend,
trok het volgende onze aandacht. „Aan de
plaatsing van een urinoir op het Stations
plein is geen gevolg gegeven, omdat
aldaar geen gelegenheid is, de urine in
Een der belangrijkste regelen der om
gangskunst bestaat in het bewaren van
een bijna volledig stilzwijgen over zich-
zeiven.
Uit het Engelsch
van
EDNA LYALL.
77).
„Ge zijt zoo ver weg en wie weet
wat je overkomen kan als die slechte
man je haat en je uit den weg wil hebben."
„Toch is 't dikwijls dat we leereu
door veel vrees weinig vrees te hebben,"
zeide hij.
„Ik herinner mij, dat ik, op Gigi's
leeftijd, eens 's nachts wakker werd vol
angst en bevend doch, dat ik dacht, dat
Een mij nog meer nabij was dan mijne
moeder en dat Die mij steeds nabij zou
blijven, wat er ook gebeurde."
Wat nu volgde was voor Kate onver
staanbaar, doch door hare tranen heen,
zag zij, dat zij na een lange omarming
scheidden, dat hij de deur vooi haat-
open hield en haar liet voorbijgaan en
een riool af te voeren, zoodat deze niet
anders dan in een ondergrondschen zink
put zou kunnen afvoeren (bedoeld wordt
waarschijnlijk „afgevoerd worden") waar
voor men uit vrees voor infectie van
den bodem heeft afgezien.
Is die vrees niet wat ver getrokken?
Ons dunkt, dat in het belang van ge
zondheid en zedelijkheid de plaatsing
van een urinoir in de nabijheid van het
Station beslist noodig is, maar wij knoopen
er don wensch aan vast, dat men die
inrichting, als zij er komt, een beter
plaatsje zal geven als die nabij de Meis
jesschool.
Miserabier plaats voor zulk een
buitengewoon druk bezocht urinoir als
in de onmiddellijke nabijheid van de
Meisjesschool is bepaald niet te beden
ken. Daarbij komt dat deze gelegen
heid, vooral bij warm weer, zulk onaan
gename geuren verspreidt, dat vele
menschen een omweg maken, om ze niet
te passeeren. Als het waar is en
wie zou daaraan durven twijfelen
wat het verslag der Commissie van bij
stand voor het beheer en toezicht op den
Reinigingsdienst omtrent de urinoirs zegt:
„Iederen dag werd de grootste zorg
besteed aan het behoorlijk schoonhouden
daarvan door middel van carbolzuur
dan deugt de inrichting of de afvoer niet.
Onder hoofdstuk VI „Politie" is ook
de medische Politie gerangschikt.
Schreven wij 't vorige jaar omtrent
de kosten van den gezondheidsdienst:
„Wij hadden er liever over willen
zwijgen: Wie zou zich niet schamen, als
hij moet publiceeren, dat te Amersfoort
een keurmeester van vee en vleesch is
op een tractement (met permissie) van
f 125, een onderkeurmeester met f 100
en een keurmeester van visch met f 150
salaris", die toestand is helaas nog on
veranderd.
Is het niet diep treurig, dat men deze
overheidstaak zoo verwaarloost en dat
men (in een plaats van 23000 zielen)
omtrent het toezicht op de levensmid-
zich toen weer opsloot, waarna hij de
hut zoo driftig op en neer liep, dat zij
er verschrikt van was.
Zij zag nu hoe groot zijne zelfbe-
heersching had moeten zijn, toen Fran
ceses er bij was, doch nu vergat hij
alles en gaf aan zijn woeste smart den
vrijen loop. Kate hield den adem in van
vrees, terwijl hij daar heen en weer
liep nu en dan het hoofd op de handen
tegen den ruwen houten wand steunend
en dan weer sneller heen en weer
loopend tot hij zich eindelijk met ge
smoord gesnik op den grond wierp en
in een hartstochtelijk gehuil uitbarstte.
Het wachten scheen haar eindeloos,
zij wilde niet naar hem kijken en staarde
op de witte en roode bloemen voor haar,
doch ondanks dit hoorde zij toch elke
gesmoorde snik en zij, die zich altijd
als een voorbeeld van zelfbeheersching
had gehouden, zag uit pure sympathie
hare tranen langs hare wangen vloeien.
Zij had nooit te voren een man zien
huilen en meende zooals vele meisjes,
dat mannen nooit huilen. Het gezicht
verschrikte haar, het ontroerde haar
vreeselijk en zij gevoelde zich aanmerke
l(jk verlicht toen hij eindelijk kalmer werd.
In gebroken zinnen begon hij in 't
Italiaansch te bidden.
„Mijn God! Sinds Gij mij Uw wil
zoo duidelijk hebt getoond, geef mij
nu ook kracht dien ten uitvoer te
brengen."
delen, behalve eene korte opsomming
van het aantal afgeslagen en gekeurde
partijen visch, niet anders leest dan:
Tol ons leedwezen kunnen wij over
1905 geen gegevens mededeclen betref-
fende de keuring van vee en vleesch,
aangezien de aantcekeningcn over den
dienst 1905 van den keurmeester Over-
bosch, die in 1900 overleed, niet gevon
den zijn." Was er dan volstrekt geen
administratie of controle van gemeente
wege? Het schijnt van niet.
Een proefje van het „uit nood geslacht"
vee, dat uit aangrenzende gemeenten
wordt ingevoerd, zal noodig zijn, om
aan ons gemeentebestuur hot nood
zakelijke van een beter toezicht te be
wijzen.
De bespreking der „Gemeentepolitie
kan beter 't daglicht verdragen. Al
is het aarzelend en druppelsgewijze,
daaraan wordt tenminste de noodige
aandacht geschonken.
Als het corps nog een weinig is uitge
breid en hier en daar een noodig politic
posthuis is verrezen, kunnen wij de
vergelijking met andere plaatsen best
doorstaan.
Omtrent hare verrichtingen lezen wij,
dat werden opgemaakt 865 processen-
verbaal, waaronder 141 wegens gepleegd
misdrijf. Dat nog te veel aan Bachus
wordt geofferd blijkt ook uit het aantal
processen-verbaal wegens openbare dron
kenschap, dat 309 bedraagt.
Aan Hoofdstuk IX A. Onderwijs'
ontleenen wij de volgende cijfers:
Het Gymnasium telde op 31 Decern
ber 1905 51 leerlingen, waarvan 11 uit
Amersfoort.
Aan de Inrichting voor Hooger-
Ondenvijs der Oud-Bisschoppelijke Clcre-
sie bedroeg het aantal studenten bij den
aanvang der cursus in September 1905 5.
De II. B. S. had in December 1905
223 leerlingen, waarvan 93 uit Amersfoort,
de Burgeravondschool 157 waarvan 69
volledig onderwijs genoten, 88 enkel,
lessen volgden.
„Ik weet dat Gij sterker zijt dan de
vijanden, die mij omringen."
„Als ik U maar nabij wist, hoe ge
makkelijk zou alles zijn, maar ik dwaal
rond in de duisternis, zonder te voelen
zonder te denken."
„Maar gij kent geen duisternis. Laat
mij niet zelfzuchtig geen schelm
worden."
Toen weer, na een lange pauze werd,
de stilte van de hut verbroken, doch
nu was er iets als hoop in zqn stem.
„Heer, ik dank U, dat Gij hier be
neden geen Engel waart, maar een
man, een man, verzocht, zooals ik ver
zocht ben. Bij Uwe overwinning, Bij
uw geloof, bij uwe volmaakte liefde,
oh Christus, red mij nu!"
Kate wachtte in stilte, half vreezend,
half hopend meer te hooren, maar hij
sprak niet meer en na een poosje stond
hij op en ging eenige oogenblikken iu
diep gepeins voor het raam staan. De
zon scheen helder en daarna wikkelde
hij zich in zijne dassen, waarmoe Kate
altijd spotte, keek verlangend naar 't
kleine vertrekje en verliet hetzomerhuisje.
Toen zijn schreden waren weggestor
ven, pakte Kate hare bloemen bijeen
en vluchtte. De schooluren waren nog
niet voorbij en het was bijna iets onge
hoords dan in de schoolkamer te gaan,
maar zij gevoelde, dat Clare 't haar in
dit geval wilde vergeven en zij trad bin
nen en zeide:
De scholen voor lager onderwijs had
den het volgend aantal leerlingen.
OPENBAAR ONDERWIJS.
Meisjesschool 136
Jongensschool 172
School 2de soort Hellestraat 319
3de Beekstraat 520
Herhalingsschool (Hellestraat) 29
School 3de soort Koningstraat 415
Puntenb.laan 353
BIJZONDER ONDERWIJS.
R. K. Meisjesscholen.
Burgerschool 197
Kosteloozc school 329
R. K. Jongensscholen.
Burgerschool 93
Tusschcnschool 164
Armenschool 241
School voor Chr. Nat. Onderwijs 438
Omtrent het instituut v. d. Sluys ver
meldt het verslag niets.
De Ambachtsschool werd bezocht door
144 leerlingen, de Industrie- en Huis
houdschool door 209 leerlingen, waar
onder -85 bezoeksters der losse cursussen
en 66 leerlingen der Fröbelschool.
De Muziekschool telde 175 leerlingen,
terwijl van de afdeeling Volkszang
onderwijs door 127 kinderen werd ge
bruik gemaakt.
Uit het verslag der Commissie van
Toezicht op het Lager Onderwijs blijkt,
dat de belangrijkste zaken, die in de
vergaderingen der Commissie werden
besproken betroffen de kwestie „School
artsen" en het Gymnastiekonderwijs,
terwijl zij ten opzichte van de resultaten
van het onderwijs de meening uitspreekt,
dat deze hoewel over 't algemeen
bevredigend gunstiger zouden zijn,
indien op de scholen 3de soort de
klassen klein qr waren.
Met het opstelleu van hoofdstuk X
„Armwezen" heeft men zich, naar het
ons voorkomt, het hoofd niet gebroken.
De aanhef luidt: „Over 't algemeen
(dat is toch een onbetaalbare uitdrukking
voor verslagen) is de toestand van de
behoeftige klasse eer ongunstiger dan
„Clare, kunt ge voor iets zeer drin
gends tien minuten naar mij luiste
ren?"
Miss Claremont keek verwonderd op,
maar één blik op Kate's gelaat zeide
haar genoeg, zij stond dadelijk op, gaf
Molly en Flo een paar aanwijzingen eri
volgde lvate naar hare slaapkamer. Als
een kind bad Kate Miss Claremont
aangebeden, maar zij was nu juist op
een leeftijd, dat 't aanbidden van oude
ren en beteren ophoudt on de vriend
schap voor hen nog nauwelijks is
begonnen en de laatste twee jaren was
er tusschen hen eene verkoeling ont
staan, maar Clare, hoewel 't haar leed
deed, had alles wel begrepen en wist
dat lvate haar wel weer eens zou noodig
bobben en de oude vertrouwelijkheid
terug zou koeren, met de vriendschap
van eene vrouw in plaats van de aan
bidding van een meisje.
„Ge hebt verdriet, lieve?" vroeg zij,
zich op de sofa plaatsend, met dat ge
mak en dien schijn, alsof niets ter wereld
haar haastte.
Niet zonder veel tranen vertelde Kate
de geschiedenis.
„En, oh, wat moet ik doen," snik
te zij.
„Ik ben eeu luistervink geweest,
tegen mijn wil, maar wat moet ik
doen?"
„De geheele geschiedenis verwondert
mij zoo zeer," zeide Kate langzaam,
gunstiger geworden, zoudcr dat eeu be
paalde oorzaak daarvoor is aan te geven.
Het aantal voortdurend of tijdelijk
bedeelden js gestegen en daardoor zijn
de uitgaven van hot Burgerlijk Arm
bestuur vermeerderd".
Dat laatste is nogal duidelijk. Bij een
zoo sterke toeneming van bevolking,
kost liet Armwezen natuurlijk ook meer
geld. Maar waar is de berijfei ng,
dat de toename der kosien buiten ve -
houding staat tot de toename der be
volking?
En hoe vinden onze lc/c.s de ..c i
veering van het uiigespiokeo ooroeel
omtrent den toestand er oehoe'tije
klasse?
Wij, zullen er maar verder niets van
zeggen.
Tot slot nog eenige cijfers getrokken
uit de bijlagen van het Yerslag:
Te Amersfoort zijn
aangekomen 784 schepen
Aangesloten aan de
telefoon zijn 163 personen
Gevoerd werden (inter-communaal)
uit Amersfoort 11530 gesprekken
naar Amersfoort 10663
(internationaal)
uit Amersfoort 16
naar Amersfoort 20
Aangekomen zijn 666458 brieven
4411)12 briefkaarten
1103882 drukw. eu cour
8288S dienstbrieven
14163 aanget. brieven
Het aantal verzonden en ontvangen
telegrammen bedroeg 44938.
Afgeleverd werden 1898390 M3 gas,
waarvan 160030 H3 8,48% aan pu
blieke verlichting.
Op 31 December 1905 waren er 593'?'
straatlantaarns met een en 8 lantaarns
met 3 branders, waarvan 291, de zoo
genaamde avondbranders, alléén tot 11
uur 's avonds ons pad verlichten.
Vernieuwd worden 3403 kousjes,
846 glazen en 189 ruiten.
„dat ge mij een oogenbliicje moet laten
om na te denken. Anne, arme kinderen!
Het is natuurlijk genoeg!
Het verwondert mij, dat 'l mij nooit
in den zin is gekomen, doch ik had mij
voor Francesca altijd een geheel andere
liefdesgeschiedenis verbeeld en dat heeft
mij misleid."
„Ik weet wel, waar ge aan denkt,"
zeide Kate. „Ik ook heb altijd gedacht,
dat Harry en zij van elkaar hielden en
placht jaloersch te zijn omdat hij liever
bij haar was dan bij mij. Herinnert ge
het u niet op dien zomer, lang geleden,
toen ge voor 't eerst hier kwaamt."
„Zeker," zeide Clare. „Ik denk, dat
't van zijn kant een voorbijgaande
neiging is geweest en van de hare de
genegenheid van ecu nichtje, want zij
gaat nu eveneens met hem om. Gij hebt
toch goed verstaan, dat zij werkelijk
met Carlo verlootd is geweest."
„Dat zeide zij duidelijk. Ik denk,
dat het geweest is even voor hij bij het
tooneel ging, en duidelijk is het, dat
hij bet deed om zijne zuster van dien
Comerio te redden. Oh, Clare 't ellen
digste voor mij is, dat ik hem zoo ver
keerd heb beoordeeld! Ik kan 't mij
nooit vergeven!"
„Ik vermoedde dadelijk wel, dat 't
om zijne zuster was, dat bij bij't tooneel
ging," zeide Clare. „Maar ik heb nooit
kunnen denkeD, wat hij er voor heeft
moeten opgeven."
