No. 82.
Zaterdag 13 October 1906.
3e Jaargang.
Vertrouwen.
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging DE EEMLANDER".
Wees V Zelf
t
Nieuw Beursspel.
FEUILLETON.
Dolende Ridder.
DE EEMLANDER.
iVerscliijut
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertentiëu
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Nu de gelegenheid om het Nederland-
sche geld in Hamburger en andere bui-
tenlandsche loterijen te verliezen, benomen
is tengevolge van de toepassing der
Loterijwet heeft men er iets anders op
gevonden om de speelzucht terwille te
zijn en tevens de goede Hollandsche
guldens, omgezet in Duitsche markstuk
ken, te doen verdwijnen in de zakken
van Hamburger en andere speculanten op
de winzucht van het lichtgeloovige publiek.
Door den heer S. Vredenbnrg, Heeren
gracht 504, Amsterdam, zich noemende
„Generaal-Agent voor Nederland en
België (van) de bekende, groote firma
S. Bondy te Hamburg," worden op zeer
ruime schaal, ook hier ter stede, circu
laires verspreid, waarin de ontvanger
wordt uitgcnoodigd deel te nemen aan
speculaties in goederen aan de buiten-
landsche goederenmarkten „en wel in
Katoen, Suiker, Koffie, Reuzel, Tarwe,
Mais en Salpeter."
„Evenals bij fondsen zoo luidt het
in de circulaire van 21 Sept. j.l. kan
men aan de Beurs te Hamburg goederen
op Termijn koopen en verkoopen. Voor
Suiker, Koffie, Katoen en Salpeter is
tevens gelegenheid Premicn te sluiten.
d. w. z. zijn risico te bespreken en bij
fluctuatiën veel geld te winnen."
Dat er bij fluctuatiën in gelijke mate
veel geld wordt vertooren, wordt er door
den schrijver niet bijverteld.
Als voorbeeld van de even gemakke
lijke als onfeilbare wijze om geld te
verdienen, worden de volgende voor
beelden gegeven:
„Enkele weken geleden zond ik U een
afrekening over koffie, waaruit U blijken
moest, dat met f 900 storting die men
bij afrekening terug ontving ruim
f 2650 werd verdiend.
Nu wilt U hierbij vinden een afreke
ning, gepasseerd op de praktijk:
Men heeft 15 Augs. vast gekocht 500
zak suiker ad Mk. 17,65 met 75 pfg.
Niet luisteren is niet alleen een gebrek
aan beleefdheid, maar ook een teeken van
minachting.
Uit het Engelsch
van
EDNA LYALL.
79).
„Ik had altijd gehoord, dat zij zoo
ijverzuchtig waren."
„Nu dat is ook waar. Er is twist en
ijverzucht, doch die vindt men ook in
't gewone leven, en nergens in 't ge
wone leven, Merlebank uitgezonderd,
heb ik zooveel werkelijke, innige vriend
schap genoten als van mannen als Sar-
doni, Caffieri, Marioni ja van bijna
allen."
„Weet ge, dat ik van morgen met
Mr. Kavanogh heb gesproken?" vroeg
Clare. „Wij zijn zulke oude vrienden,
dat ge mijn tusschenkom6t wel wilt
vergeven, niet waar?"
„Mijn beste verpleegster heeft zeker
premiegeld, te ontvangen Jauuari 1907.
De premietrekker heeft zich verplicht,
op verlangen 2 maal 500 zak extra te
leveren ad Mk. 17,65 en 75 pfg., dus
ad Mk. 18,40 pr. 100 K.G.
Hiervan heeft men op 15 Sept. j.l. ge
bruik gemaakt in zooverre, dat men op
dien datum ad Mk. 20,55 de gelioele
partij heeft verkocht.
Hierop nu is de proforma-afrekening
gepasseerd. Mijn kooper is echter niet
verplicht die 1000 zak op te vragen
resp. te ontvangen, maar kan hij de
premie laten doorloopen, wanneer hij tot
1 Januari a.s. goedkoopcr op de open
markt zou kunnen inkoopen.
Doet hij dit en hieraan valt niet
te twijfelen dan heeft hij altijd zonder
risico 1000 zak a la hausse en heeft ca.
f 1600.(op den huidigen koers) verdiend,
terwijl het gestorte surplus (op het oogen-
blik f 300. hem eveneens wordt ge
restitueerd.
Evenzoo kan men in katoen en sal
peter opereeren met premiebetaling voor
levering en opvraging
Nietwaar, niets is 'gemakkelijker en
eenvoudiger. De „Groote firma S. Bondy
te Hamburg" wil zich wel verledigen,
door tusschenkomst van haren „Generaal.
Agent" Vredenburg, u rijk te maken.
Ge hebt niets anders te doen als order
te geven 5000 zak zuiker of koffie te
koopen, met verplichting u nog 2 X 5000
10000 zak te leveren, als ge dit ver
langt we stellen het geval maar zoo
eenvoudig mogelijk Ge teekent een
contract, waarbij ge u verbindt in Jauuari
1907 15000 zak suiker te ontvangen
tegen den koers van den dag, en daarna
gaat go rustig voort met uw dagelijksche
bezigheden. De „Groote firma S. Bondy
zorgt voor het overige. De prijzen van
suiker of koflie stijgen, stijgen en
in Januari 1907 wordt uwe partij ver
kocht en steekt ge de winst, ettelijke
duizende guldens, in den zak, na aftrek
van „11/2 °/o commissie, zegelkosten te
Hamburg, telegrammen, porti en kleine
het meeste recht om met den dokter te
spreken," zeide Carlo glimlachend.
„Ik houd wel van Mr. Kavanagh,
ofschoon hij denkt, dat alles moet wijken
voor de hoogste plicht om op je ge
zondheid te passen. Ilij herinnert mij
aan Marioni, die zoo in zijn beroep op
gaat, dat als de wereld ton onderst
boven werd gekeerd, hij alleen er aan
denken zou, hoe 't dan met de Italiaan-
sche opera zou gaan."
„Mr. Kavanagh heeft mij gezegd, dat
hij bang is, dat ge zijn Engelsch niet
goed verstaat."
„Dat is een schimp op zijn uitspraak
of op mijn verstand. Ik versta hem
uitstekend."
„Hij zeide," vervolgde Clare, dat ge
hem zeker niet begrepen hadt, omdat
go er zoo weinig acht op sloegt, toen hij
u zeido, na u te hebben onderzocht,
dat dit voortdurende zingen in't publiek
een kwestie van leven of dood voor U
zijn kon. Hebt ge wel begrepen wat hij
meende?"
„Ja, zeker. Hij zeide, dat de longen
niet waren aangedaan, doch zeer gevoelig
waien en dat het zingen ze kon genezen
of bederven. Natuurlijk hoop ik op ge
nezing, doch als 't anders om is, valt
er weinig aan te doen. Een zanger kan
even goed strijdend sterven als iemand
anders."
„Maar denkt ge waarlijk die kans te
wagen? 't Leven is toch waarlijk geen
kosten", welke al te gader een goede
1000 Mark bedragen. Op een wiustvan
duizenden betcekent dit natuurlijk niets.
Als men in het goud baadt, kan men
royaal zijn!
Maar suiker, koffie, reuzel enz.,
hebben de voor den speculant onaange
name eigenschap niet steeds in prijs te
stggen, maar ook te dalen. Hot zou
kunnen zijn dat uw partij suiker, thans
voor bv. 20 M. gekocht, moot verkocht
worden voor IS M., zoodat ge instcde
van winst te maken, een verlies lijdt
van 2 X 10.000 20.000 Mark, ter
wijl ge dan nog bovendien evenzeer de
1000 M. onkosten hebt te betalen, welke
de „Groote firma S. Bondy" wel zoo
goed is te berekenen voor de, ditmaal
mislukte, poging u rijk te makeu.
En dat de kans op verlies inderdaad
grooter is dan die op winst, kan ieder
nagaan die weet dat de prijzen dier
goederen niet bepaald worden door
natuurlijke oorzaken: rijke of slechte
oogst, voorhanden voorraad en derge
lijke, maar afhankelijk zijn vande beurs-
manoeuvres der groote speculanten, het
meest gewetenlooze |slag menschen dat
er bestaatnaast zekere hypotheek
bankdirecteuren en dergelijke. Het is
een hasardspel, maar met doorgestoken
kaarten; het domme, onwetende publiek
bezorgt den inzet en de „Groote" specu
lanten keeren de kaart; een spel waarbij
vcrvalschte oogstrapporten en onjuiste
marktberichten schoring en inslag vor
men; in het wezen der zaak op een lijn
te stellen met \\el jeu de poule, de acade
mies de biljart en het kaartspel der
kwartjesvinders.
Er kan, naar het ons voorkomt, tegen
een dergelijk uitlokken tot spelen niet
genoeg gewaarschuwd worden, vooral
waar dit geschiedt op een wijze als it
de circulaires van den heer S. Vreden
burg.
Zoo schrijft hij in die van 17 Aug.
j.l. o. a.
„Dagelijks ca. 3 uur wordt door mij
een koerslijst aan mijue clienten gezon
den en zijn die noteering, zoowel als
mijne statistieken, overzichten etc., in
de groote bladen als de „Nieuwe Rot-
terdamschc Courant", „Het \adcrland"
e. k. eiken avond te vinden (als van
mij afkomstig) in de officieele markt
berichten."
Zou men meeuen dat het noemen
van deze welbekende, vertrouwenwek
kende namen van dagbladen zonder doel
geschiedt?
De speculant van professie weet, kan
althans weten, dat bij iedere speculatie
de kans op verlies bestaat. Wie evenwel
het onkundige publick wijsmaakt dat
„met soortgelijke transactiën zeer veel
winst to behalen is bij betrekkelijk
weinig risico", speculeert op de dom
heid van een deel van het publiek, dat
door hem geacht wordt een kudde scha
pen te zijn, voorbestemd om geschoren
te worden.
Uit het Duitsch
door A. J. M.
te versmaden gaaf! Is 't wel verstandig
om de strenge Amerikaansche winter,
de lange reizen en liet moeilijke zingen
te trotseeren?"
„Het schijnt misschien dom en koppig,
en ik kan 't U niet geheel en al uit
leggen, maar alB datgene, wat ge Üw
plicht dacht U den eenen kant en uw
gezondheid u den anderen kant uitriep,
dan zoudt ge uw gezondheid ook tor
zijde zetten."
„Ik moet je zeggen," begon Clare,
een beetje zenuwachtig, „dat ik nu pas
met de ware redenen ben bekend ge
worden. Zooals ge weet, wist Mr. Britton
veel en giste hij't overige en ik hoop niet
dat ge boos zijt Carlo omdat ik 't
ook weet. Het was wel dom van me dat
ik nooit te voren heb gegist in welke
betrekking ge tot Franccsoa stondt."
„Weet ge het waarlijk!" riep hij ver
heugd.
„Dan kiuinen we bedaard en ronduit
praten. Ik ben blij, dat ge het weet,
meer dan ik u kan zeggen. Ik heb er
deze weken zoo naar verlangd er met
u over te kunnen praten. En ook,
ge zult zoo'n troost zijn voor Francesca.
Ge zult voor haar zorgen, niet waar,
de volgende week, als ik weg ben?"
Zijn stem stokte en Clare voelde dat
de tranen in hare oogen kwamen.
„Ge hebt mij gezegd, dat ge uw
moeder beloofd hebt, bij Madame Mer-
lino te blijven," zeide zij, „maar als zij
„Men kan niet wantrouwend genoeg
zijn tegenover de menschheid", zei een
jonge Scepticist. De oude heer schudde
afkeerend het hoofd. „Zoo praten alle
jongelui," bromde hij.
„Zijt gij niet van mijne meening?"
vroeg de andere verwonderd. „Gij, die
zooveel beleefd en bereikt hebt?
En uwe ondervindingen in Rusland,
in dat half barbaarsche land, waar dief
stal en omkooperij aan de orde van den
dag is? Uw fabrieken in Petersburg zult
gij toch zeker niet alleen op vertrouwen
hebben opgericht. Ik denk dat gij met
het werkvolk toen reeds treurige erva
ringen zult hebben opgedaan."
„Het vertrouwen in het betere Ik
van de inenschcid is altijd een voorname
faktor bij al mijne berekeningen geweest",
zei du oude.
geweten had, wat die belofte u zou
kosten, deukt ge dan, dat zij wenschen
zou, dat ge die belofte hieldt
„Misschien niet, doch er is nog iets
anders. Niet omdat ik het beloofde,
moet ik met dit leven voortgaan doc.li
wijl ik weet dat het recht is, dat ik er
toe geroepen beu."
Was 't niet mogelijk geweest uwe
zuster te bewegen het tooneel te ver
laten?"
„Neen. Haar man zon er nooit in
hebben toegestemd, en zelfs al had zij
dat gedaan, dan had Comerio haar toch
ook kunnen volgen. Er was geen ander
middel dan dit."
Zoo'n geval is toch een zware be
schuldiging tegen het tooneelleven,
zeide Clare.
„Meent ge dat? Dat vind ik niet
billijk.
Een schandaal, dat met 't tooneel in
verband staat, is op elks lippen, doch
de zonden van particuliere personen
worden verborgen gehouden en vergeten,
hoewel er niet meer onzedelijkheid
bestaat onder ons als onder hen. Ah
ccne actrice haar goeden naam verliest,
dan wordt er over gesproken omdat zij
in 't volle licht van 't openbare leven
leefl en zoo komt het dat men denkt,
dat wij slechter zijn dan anderen. Toch
gevoel ik met u, dat Nita waarschijnlijk
gelukkiger en veiliger zou zijn als zij
groot gebracht was in een tehuis als
,'t Was, wel is waar, geen blind ver
trouwen. Vertrouwen is een plant, die
men voorzichtig moet behandelen. Luister
eens: „Toen ik mijn ijzerfabriek in
Petersburg oprichtte, begon ik met uit
gezocht werkvolk. Moord en diefstal,
onbeschaafd volk, ongeletterde lui, vol
bijgeloof.
Tegenwoordig behoeven deze menschen
't zijn er sedert duizenden geworden
niet achter te staan ('k bedoel inner
lijk), voor het meest beschaafde werk
volk, verstaat gij?"
„Nu, dat zal u moeite gekost hebben."
„Die moeite is niet zoo groot geweest.
Goed zaad groeit welig, als het eenmaal
wortel heeft gevat, en ook in zulk soort
menschen liggen goede kiemen. Ze stalen
als raven. Zelfs de koperen schroeven
vonden de een na de ander hun weg
naar den lorreubocr
„Heb ik geen gelijk?" riep de scep
ticist triomfeerend uit.
„Mijn direkteur wist bijna geen raad.
Je moet maar zien, hoe je het klaar
speelt", zeide ik, toen ik naar Duitsch-
laud moest gaan omdat ik op mijn
fabriek in Westfalen noodig w as. Eenigen
tijd daarna keerde ik naar Rusland terug.
De Direkteur had een persoonlijk onder
zoek naar gestolen voorwerpen ingevoerd.
Het werkvolk moest zich voor het ver
laten van de fabriek visiteeren laten,
't Kan zijn dat de directeur er geen
ander middel op wist en ik wil er hom
geen verwijt van maken, maar ik voelde
me gekwetst in mijn menschenwaardc,
dat al mijn werklui als dieven behandeld
werden. Ik schafte dien maatregel geheel
af, liet mijn werklui weten, dat ik ver
trouwen in hen stelde."
„En nu werd er natuurlijk niet meer
gestolen," zeide de scepticist hoonend.
„Ja wel, maar veel minder dan voor
de visitatie, en voortdurend minder.
Nu en dan kreeg een werkman van
zijn kameraden een flink pak slaag, als
hij op diefstal werd betrapt.
Het verdwijnen van koper werd
dit en in 't gewone leven gehuwd was.
Zoo'n dappere edele vrouw als Domc-
nica Borelli of elke andere vrouw, die
op haarzelve kan passen, kan actrice
worden, als dat hare roeping is. Kan
zij niet op zich zelve passen en toch
het tooneel niet verlaten, wel, dan is
het de plicht van haar man, vader of
broeder om haar te beschermen."
Clare zweeg eenige oogenblikkcn, het
was heel moeielijk om die gemengde
nederigheid en zelfopoffering, die zoo
eigenaardig in Carlo's karakter uitblon
ken te weerstaan. Hij was iemand die
met 't geduld en den eerbied van een
kind naar raad luisterde, doch wanneer
hij eenmaal overtuigd was van 't recht,
dan kon niets hem schokken, en zij wist
dat juist zijne groote goedhartigheid hem
die macht gaf, de onbevreesde trouw,
die zij jaren geleden reeds als een
sprekende trek in zijn karakter had
opgemerkt en die in den loop der jaren
zich nog versterkt had. Zoo jong als
hij was, scbeen bij haar toch een ge
schikt kampioen toe voor de arme Nita,
zelfs nu nog nu zij er naar verlangde
hem te doen terugkeeren, verblind
door hare liefde voor hem en voor -
Francesca.
De gedachte aan de woorden van
Mr. Kavanagh keerde echter tot haar
terug en maakte haar het zwijgen on
mogelijk.
„Toch is er een edele fout, waarin ge
