No. 86. Zaterdag 27 October 1906. 3e Jaargang. Wees U Zelf! Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken. Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Gemeentezorg voor - - - - - - het zwakke kind FEUILLETON. Dolende Ridder. Verschijnt Woensdags en Zaterdags. DE EEMLANDER. Bureau Hendrik van Viandenstraat 28 Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Prijs der advcrtentiën Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Onderstaand artikel van V. D. ver dient o. i. ook wel de aandacht van andere dan vrijz.-democr-gemeenteraads- leden, waarom wij het in zijn geheel laten volgen. Hot ingenomenheid hebben wij kennis genomen van de plannen tot oprichting van cene vereeniging van Vrijzinnig- Democratische gemeenteraadsleden. De vereeniging kan, goed geleid, een kracht worden, die hare werking doet gevoelen in alle gemeenteraden, waar de partij is vertegenwoordigd en tevens kan zij eenheid van optreden bevorderen over het geheele land, terwijl thans nog dikwijls onze partijgenooten in de gemeenteraden als enkelingen aan hun lot zijn overgelaten en daar dan ook vaak optreden en handelen, zooals het hun op een gegeven oogenblik invalt. Er is dus van de op te richten ver eeniging te verwachten een meer op den voorgrond stellen van menigen eisch van ons gemeenteprogram, die thans nog weinig tot zijn recht komt. In één woord, er moet meer lijn komen in het streven onzer gemeenteraadsleden. En inderdaad, er zijn door de ge meentebesturen vooralsnog heel wat belangrijke maatregelen te nemen voor wij aan de verwezenlijking van ons program toe zijn. Vele van die maat regelen gelden onderwerpen, waarvan het belang reeds door meerderen wordt ingezien. Maar er zijn er ook bij, waar van men niet kan zeggen, dat de publieke opinie reeds eenigermate vertrouwd is met het denkbeeld, dat dit of dat nu juist op den weg van de gemeente ligt om door haar ter hand genomen of ge steund te worden. Een dier onderwerpen is de verpleging van kinderen in gezondheidskoloniën (in het Vrijzinnig-Democratisch gemeeu- De tnensch heeftals het ijzer, noodig gesmeed te worden Uit hot Engelsch van EDNA LYALL. teprogram aangeduid met den naam van „vacantiekoloniën"). Hen weet wat onder die verpleging wordt verstaan. Het geldt hier geen eigenlijk gezegd zieke kinderen, maar voornamelijke zwakke, bloedarme, klier achtige of bleekzuchlige kinderen, wier weerstandsvermogen men tracht te ver- hoogen door ze voor den tijd van een week of vier te brengen onder zoo gunstig mogelijke hygiënische omstandig heden. Men gaat uit van het beginsel, dat voorkomen beter is dan genezen; dat verhooging van het weerstandsvermogen bij kinderen een maatregel is, die de strekking heeft om veel ziekte, veel heele of halve invaliditeit op later leef tijd te voorkomen, en dat derhalve de verhooging van dat weerstandsvermogen aan de volksgezondheid en daarmede aan de volkswelvaart zeer ten goede kan komen. Nu is men het er over eens, dat men door middel van een (zoo noodig her haald) verblijf in een gezondheidskolouie het zwakke kind in vele gevallen met blijvend resultaat over ec-n gevaarlijke periode ,in zijn leven heen kan helpen en het op die wijze kan behoeden tegen verschillende ziekten, voor welke het anders juist door zijn verzwakt weer standsvermogen, een gerecde prooi zou zijn geworden. Gezondheidskoloniën moet men dus liefst als een voorbehoedmiddel be schouwen. Een voorbehoedmiddel, naar meer en meer aangenomen, wordt, niet het minst tegen latere tuberculose. Een voorbehoedmiddel ook, dat heel wat geld kost, maar dat zijn rente op brengt in den vorm van verhoogde volks kracht. Tot voor korten tijd nu was in ons land do behartiging van dat volksbe lang geheel overgelaten aan de bemoei ingen van particulieren en was er van 83). Carlo sprak noch bewoog zich; de slag trof hem zoo plotseling, dat 't hem was als had hij een beroerte gehad. Het de advertentie nog in de hand staarde hij op die woorden, die zijn geheele bestaan vernietigden en toen, als kwam hij plotseling weer tot zich zelf, werd hij aangegrepen door een onbedwing bare lust om meer van de zaak te we ten en greep hij 't volgende papier op. het was een met zilveren letters ge drukt Engelsche huwelijks hymne, dat hij met een duizelend hoofd van 't begin tot het eind doorlas. 'Het vol gende was een bericht uit de Roma; een kort artikel het huwelijk van graaf Carossa vermeldend en dat de bruid de erkende belle van Napels was. Dat er volgens Engelsche gewoonte na de plechtigheid een lunch gebruikt was op Casa Bella de woning van kapitein Britton. Eindelijk las hij met koorts- achtigen haast de brief van Mademoiselle de Caisne, waarin de volgende zinsnede voorkwam: „Het huwelijk van graaf Carossa is hier het praatje van den dag en daar ik weet dat gij en uw broer zeer intiem waart met de bewoners van Casa Bella, zend ik u alle bijzonderheden. Het huwelijk was bepaald een prachtig ge zicht, de bruid droeg een costuum van ivoorwit satijn met een zeer lange sleep en 't is verwonderlijk hoe goed de Engelsche meisjes zelfs in dit klimaat hun teint weten te bewaren. Miss Britton is 't liefste persoontje, dat ik ooit heb gezien. Iedereen be nijdt graaf Carossa. Ik hoop maar, dat hij zoo'n lief vrouwtje waard is." Carlo vouwde de papieren op en deed ze in de enveloppe. Iedere zweem van klenr was van zijn gelaat geweken en Nita begon zich af te vragen of hij wel ooit weer zou spreken of zich bewegen. Zij was verschrikt doch niet bewogen, zelfs was zij een beetje boos, daar zij hem niet begreep. Er was een langdurige, bange stilte, die eindelijk door Nita werd verbroken. „Nu," zeide zjj, met iets bitters in steun van gemeentewege geen sprake. Die particulieren hebben ongetwijfeld vaak hun beste krachten ingespannen, en als zij niet bereikten wat bereikt moest worden, lag dat volstrekt niet altijd aan onvoldoende krachtsontwikke ling van het particulier initiatief. Hot gaat echter den meesten veree- nigingen voor gezondheidskoloniën, als zoovelen filantropisehen vereenigingen zij zijn of worden op den duur min of meer noodlijdend en hebben moeite om haar geldmiddelen op zulk een hoogte te houden, dat zij kunnen blij ven doen, wat zij tot nu toe deden en wat op zich zelf al onvoldoende was om in de behoefte aan verpleging op eenigs- zins voldoende wijze te voorzien. Van uitbreiding van het werk is bij de meeste, wat langer bestaande, vereeni gingen nauwelijks sprake. Wij willen dus maar zeggen: er is een punt, waarover een bepaalde ver eeniging in een bepaalde plaats moeilijk heen komt: zij heeft do belangstelling van het groote publiek uitgeput en het al mooi, als haar toestand stationnair blijft. Maar als zij dan, zooals met alle ver eenigingen voor gezondheidskoloniën hier te lande het geval is, eigenlijk maar steeds een klein deel van het werk dat te doen is, kan verrichten, dan ligt het in de reden, dat zij zich dient te wenden tot de overheid met verzoek om een sociaal-hygiënischen maatregel van zoo verre strekking, als waarvan hier sprake is, te steunen, of anders het werk zelf ter haud te nemen, ten einde het in vollen omvang van gemeente wege uit te voeren. Gaat 'het nu aan hiertegen aan te voeren, dat men voor gezondheidskolonies de belasting-penningen der burgerij niet kan beschikbaar stellen, omdat men hier te doen heeft met een speciale lief hebberij van eenige filantropen, die, juist als anderen van hun soort, voor het bij zondere belang van hun vereeniging met haar stem, „nu kunt ge ten minste be grijpen wat het is door de wet geschei den te zijn van de gene die gij lief hebt." „Hierdoor veranderde plotseling die steenen wanhoop; het bloed begon te koken en een blik vol angst, die haar verschrikte, kwam in zijne oogen. Hare woorden hadden zoo wreed, zoo onrnee doogend, de vreeselijke waarheid hem voor oogen gesteld. Hij stond snel op en ging met wankelende schreden naai de deur, zich alleen bewust dat liet hem helpen zou van zijne zuster weg te zijn. Haar niet eerder had Nita de woor den gesproken of zij had er berouw over en had alles willen geven om ze te herroepen. Zij snelde hem na en vatte zijn hand. „Ga niet heen, Carlo!" riep zij. „'t Spijt mij zoo, dat ik het gezegd heb, Carlino. Blijf hier." Hare tegenwoordigheid was eigentlijk meer dan hij verdragen kon, doch uit gewoonte bleef hij. „Ach! Waarom moeten wij zooveel smart overdragen!" riep zij uit, veel meer aan haar verdriet dan aan het zijne denkend. ,God helpe ons beiden," steunde bij. Dan haar hand loslatend wierp hij zicli met 't gelaat in de kussens van de sofa niet in staat langer zijn hevige smart te beheerschen. bijzondere warmte en overtuiging op komen, alsof het heil der wereld afhing van het bereiken van het doel, dat zij zich nu toevalligerwijs gesteld hebben? Wie zoo zou willen redeneeren, miskent ten eenen male het nut, dat door middel van gezondheids-kolonies voor kinderen te stichten valt. Natuurlijk dient men zich op dat nut niet blind te staren, en gerecdelijk worde dan ook erkend', dat op het uitgestrekte gebied der maatregolen in het belang der volksgezondheid heel wat meer nog komt kijken dan alleen het verplegen van kinderen in gezondheidskolonies. Maar verbetering van slechte hygiëni sche toestanden in het algemeen hangt zoo nauw samen met den economischen toestand, waarin een groot doel der be volking verkeert, dat men die verbetering niet dan zeer geleidelijk en dat wel voornamelijk door stijging van de volks welvaart, door stijging ook van den levensstandaard der minder bevoorrechte klassen, mag verwachten tot stand te zien komen. Waar dus de zaken zoo staan, dat een leven onder behoorlijke hygiënische omstandigheden voor een groot deel van het volk vooreerst onbereikbaar is en hierin eerst op den langen duur eenige verbetering is te verwachten m. a. w. waar men tot de bedroevende conclusie moet komen, dat nog zeer lang de kinderen uit de volksklasse zullen blijven opgroeien vaak onder uiterst slechte hygiënische verhoudingen, daar ligt het voor de hand, dat men moet trachten de uit die slechte verhoudingen voor de gezondheid voortspruitende nadoelen te neutraliseeren. Eu dan is hier de aangewezen weg, dat men tracht het door de onhygiëni sche omstandigheden verslapte weer standsvermogen van het individu door daarvoor geschikte maatregelen te ver lioogen. Nu zijn die medici het er over eens dat men dit steeds met de meeste kam Nita keek naar hem zooals Kate Britton naar hem had gekoken in de hut, haar vrouwelijk gevoel was tot het uiterste getroffen en hoewel zij even te voren had uitgeroepen. „Waarom moeten wij dat alles verdragen?" zag zij nu met een heftig zelfverwijt, dat Carlo's ellende het dadelijk gevolg was van hare zwak heid. Zij viel op hare knieën naast hem neder. „Carlino!" snikte zij. „Vergeef mij vergeef mij 't Is alles mijne schuld? Hij keek niet op, maar stak haar de hand toe en zij hield hem vast in een handdruk, die haar als vuur geleek. Zij dacht, dat hij kalmer werd en waagde het weer te spreken, er naar verlangend om zijn medelijden voor haar lot op te wekken. „Zijt ge nu overtuigd Carlo, dat gij te veel van mij hebt verwacht?" smeek te zij. „Oh, ziet ge nu hoe al die grootsche ideën van je in de praktijk onmogelijk zijn." Haar laatste woord met nadruk uit gesproken scheen hem weer kracht te geven. In een oogenblik stond bij op zijn voeten, terwijl zij, nog knielend hem vol verwondering aanstaarde. Het kwam haar voor, dat zij de verpersoon lijkte mannelijkheid in 't aangezicht zag. „Niets is onmogelijk," zeide hij. In hare ooren bleven die woorden weerklinken zooals nooit te voren. op een succes kan doen in den kinder leeftijd (voor volwassenen komt rneu daarmede meestal juist één phase te laat), zoodat men in dit opzicht met ge zondheidskolonies heel wat kan bereiken. Ook al is echter aan allo hygiënische cischen in het ouderlijk gezin zoo veel mogelijk voldaan, dan nog kan ver pleging in een gezondheidskolouie na een of andere ziekte van den kinderleef tijd van bijzonder belang zijn voor de latere gezondheid: hoeveel te meer niet, nu het daar verpleegde kind meestal voorkomt uit oen omgeving, waar aan do meest elemcntairo eischcn der hygiene niet kan worden voldaan. Zoo even zeidon wij, dat tot voor korten tijd verpleging van kinderen in gezondheidskoloniën hier ie lande geheel was overgelaten aan de bemoeiingen van particulieren. Verleden jaar echter heb ben de gemeenten Naarden en Bussuin kleine subsidies gegeven voor do uit zending van eenige kinderen naar ceno gezondheidskolouio en dit jaar is dooi de gemeente Arnhem de som van f 500 voor dat doel toegestaan. Dczo voor beelden van gemeentelijken steun aan gezondheidskolonies zijn, naar wij hopen, nog maar een bescheiden begin. Er is toch wezenlijk geen reden, waarom de gemeenten zich wel zullen bemoeien met kindervoeding en kleeding en niet met verpleging in gezondheidskolonies. Al deze bemoeiingen zijn gebaseerd op de erkenning van een tekort aan welstand bij oen deel der bevolking: de schadelijke werking van dat tekort op de kinderen wil men zoo mogelijk voor komen. Voor het subsidieeren van de uitzending van kinderen naar gezond- heidskolouics gelden bovendien minstens even sterke motieven als voor de sub- sidieering van vereenigingen tot bestrij ding der tuberculose. Het particulier initiatief nu schiet ook hier bij alle krachtsinspanning duidelijk tekort; de zaak raakt het algemeen Zij zonk neer en verborg haar gelaat bevende voor de eerste goddelijke open baring die haar binnenste had getroffen. Zij vond het aangenaam toen zij hem de kamer hoorde verlaten, doch opnieuw werd zij getroffen door de herinnering aan hot gebeurde. De liefde, die zoo ver buiten hare bevatting had gelagen, had eindelijk haar hart getroffen en zij snikte van verdriet en medelijden. „Waarom oh, waarom," dacht zij met bitter zelfverwijt, „heb ik niet van 't begin af aan weerstand geboden aan 't kwade? Hot moet ook voor mij mogelijk zijn geweest. Intusschen had Carlo zich in zijn kamer opgesloten en heen en weer loopend zag hij zijn verdriet in 't gelaat als een man. Duizenden, dat wist hij stonden voor 't zelfde als hij, doch hier waren omstandigheden die 't geval dubbel hard maakten, geheel geen voorbereididg, een paar algemeenheden over 't huwelijk en te weten dat hij uit eigen beweging Francosca had ver laten om de wereld in te gaan. Ge durende acht lange jaren had hij haar bemind en hoewel er smart, moeielijk- heden en scheiding voor hen geweest was, toch was hij van haar liefde steeds zeker geweest en het had hem vrij ge staan zijn geheele toewijding aan haar te schenken. Maar nu was in een oogenblik alles uit en de gedachten aan zijne liefde,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1906 | | pagina 1