Woensdag 2 Januari 1907. 4e Jaargang. No. i. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Wees U A De winter in 1872. t De Vereeniging „Liefdadigheid" FEUILLETO Kaleidoscoop. DE LANDER. Verschijnt Woensdags en Zatordags. Bureau Hendrik van Viandenstraat 28. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post - 0.90 l'rljs der adrertentlën Van 1 tot 5 regels0.40 vooi iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Het doel der vereeniging is: le. de armoede te Amersfoofc in omvang, aard en oorzaken te leereL kennen door een nauwgezet, herhaald hi^sbezoek, ten einde zedelijke en stoffelijke middelen te beramen en toe te passen |om het pau perisme te bestrijden en t< voorkomen. en met het Diakonieön, >rg en wèlda giften gelijk 2e. Samenwerking te verkrij Burgerlijk Armbestuur, d< vereenigingen voor armen: dige particulieren, om de matiger te verdeelen dan onder samen werking mogelijk is. Be. Nauwkeurige aanteekenin^n te houden van den toestand der arme gezinnen en personen, om aan weldoéide instellin genen particulieren inlichtingen tegeven. 4e. Waar andere krachten te lort schieten, in den nood van ongelukkigen tijdelijk te voorzien. In de eerste plaats konen daarvoor in aanmerking gezinnenfen personen, die door tijdelijke hulp tcdm verval tot armoede behoed kunnen worden, alsmede zulke, van wie aan de vereniging be kend is, welken steun zij var Diakonieën en Instellingen van liefqidigheid ont- Uit het Jaarverslag 190+—1906. Ten vorige jare werd lesloten, het Jaarverslag over 1904 in meer uitge- breiden vorm te doen verswijnen, daar noodig was gebleken, den werekring dezer vereeniging in ruimer kriiif bekend te maken. Daarbij werd de hoop utgesproken, dat velen, die meenen weldtdig te zijn door op eigen gelegenheid jeld aan de armen te geven, tot inker zouden komen en zouden bedenke^ dat ware armoede niet bedelt, niet aai de deur vraagt, maar afwacht tot lilp aange boden wordt. Ten overvloede werd in dei loop van het jaar een geschrift van de Land van den "Voorzitter uitgegeven, *iarin op De gloed van hooger geestdrift wódt [g Hoofd, Als Hieven één kamp is met het U/e, En uitstel van bezwijken hoogste \rijs? MULTATiüI En is dit nu een ouderwetsche wiior? "Wij durven het niet beslissen en ou den gaarne zelve een antwoord heUjen op die vraag. Want de winters inVle laatste jaren, die met nadruk door 1c deskundigen voor niet-ouderwetsch W6- den uitgegeven, uitgemaakt met orab schrijfelijkc geringschatting uitgekrete|, hadden, dit moeten wij erkennen, iep bijzonder onaangenaams. Zij waren d grilligheid en karakterloosheid, zelve. O. zij kwamen zóo vroeg, reeds in t laats van November, dat geen liefhebbers var schaatsenrijden op hunne standvastigheid durfde, geen deskundige daarop wilde vertrouwen, en gingen na een paar weken „kvvakkelens" zonder naam of gedachtenis weer heen. Of zij kwamen zoó laat aansukkelen, dat zij tegen de Februari-zonnestralen niet meer bestand waren, en, met hunne houding te midden overtuigende wijze werd aangetoond, dat het hedcndaagsch bedelen niet anders is dan een beroep, dat uitgeoefend wordt alleen door hen, die te lui en te gemak zuchtig zijn om op andore wijze hun brood te verdienen. Een beroep dus, dat zooveel mogelijk bestreden moet worden en tot welks bestrijding als krachtig middel kan dienen het steunen eencr vereeniging, die tracht, door eene systematische wijze van werken en na nauwkeurig onderzoek, te steunen, daar, waar inderdaad armoede geleden wordt of dreigt geleden te worden. Door beide uitgaven in ruimen kring te verspreiden, werd de hoop gekoesterd, dat liet aantal der ledeu in meer even redige verhouding zou komen tot het aantal ingezetenen, dat geacht wordt in de termen te vallen van financieele medewerking tot het bereiken van ons doel. Wanneer het resultaat van heide pogingen wordt nagegaan, kan niet anders geconstateerd worden, dan dat dit resultaat bedroevend is. Iloewel dank baar herdenkend hen, die buiten hunne contributie door ruime extra bijdragen of op andere wijze van liunne sympathie voor „Liefdadigheid" deden blijken, zijn de pogingen om vele stad- genooten tot beter inzicht te brengen als niot-geslaagd te beschouwen, terwijl een blik op den ledenlijst wederom aan. toont, dat zoovolen ontbreken, die daarop behoorden voor te komen, en bovendien het totaal aantal vaste contribuanten in geen verhouding staat tot liet aantal in woners dezer Gemeente. Te meer teleurstellend is zulks, wan neer tevens geconstateerd moet worden, dat de weinige medewerking niet toe geschreven kan worden aan financieel onvermogen. De oorzaak is meer te zoeken in de moeite, die het kost, om te breken met „oude sleur" de sleur om aan de deur te geven 0111 te breken dus met de wijze van weldoen, zooals onze voor der lengende dagen verlogen, spoedig maar weer rechtsomkeert maakten, door niemand meer begeerd, door niemand be treurd. Iu den regel schenen de winters gedurende de laatste jaren ons te ver geten en lieten ous arm vaderland aan eene zes maanden lange Novembermaand over, donker, mistig, eentonig en mod derig. De vrees kwam zelfs hij ernstige mcnsclieii op of ons jonger geslacht, de hoop des vaderlands, de heilige overle veringen der schaats wel ooit zou leeren om die aan volgende generaties onge schonden over te laveren, en of wij niet weldra den laatstcn echten schaatsenrij den te midden vanuit eene nakomeling schap van krukken, van hartzeer be zweken, ten grave zouden moeten dragen Kwam er dan al eens een winter, op tijd en onder de gunstigste verwachtingen, dan vergezelden hem bij zijne komst zooveel storm, of sneeuw maakte dc wateren tot zoo onbruikbare pap of verstopte gedurig zoo volkomen alle banen datneenhet toch alweer het rechte niet was. De kennismaking met een echten, ouderwetsclien, vaderlandschen winter ,vas dringend, was broodnoodig geworden. Maar of dit nu oen ouderwetscho winter durven wij om verschillende redenen (et beslissen. Vooreerst hebben wij aan den titel vfc ouderwctschen winter van der jeugd vaderen die uitoefenden. Echter geeft juist deze oorzaak hoop, dat eenmaal de tijd zal aanbreken, dat algemeen wordt ingezien, dat deze wijze van wel doen het geven zonder onderzoek hoe gemotiveerd ook in vroegere eeuwen, thans „uit den tijd" is. Ditn zullen de tallooze centen, die dagelijks en vooral des Donderdags hier aan de deur worden gegeven en meestal in verkeerde handen komen, in de kas van „Liefdadigheid" vloeien; din zal het niet-voorkonien, dat zooals dit jaar geschiedde „Liefdadigheid" op een gegeven oogen- blik het ontmoedigend besluit moet nemen om haar liefdewerk tijdelijk to staken uit gebrek aan contanten. Laten we iu dc hoop, dat deze tijd spoedig moge aanbreken, 0113 werk voor don aanstaanden winter aanvangen. Hierop laat bet jaarverslag eenige mededeelingen volgen omtrent mutatiën in net Bestuur enz. gevolgd door enkele mededeelingen, waarop wij dc aandacht even willen vestigen. Een zeer goede maatregel lijkt 't ons dat aan de twee als wijkverpleegsters fungeerendc zusters eene aanstelling is gegeven als Algemeen Departements hoofd. Tiet Bestuur van Liefdadigheid beeft terecht begrepen, dat deze zusters heel wat ervaring opdoen, die voor „Liefdadigheid" van groot nut kan zijn. Een vermelding omtrent de .Spijs- kaartjes" door velen aan den heer v. d. Stadl, Kleine Haag 7, toe gezonden, lijkt ons ook niet onbelangrijk. Terecht zegt ons verslag, dat men zoo doende kans heeft, dat de kaartjes in goede handen komen. Nog om een andere reden willen we op dit middel om zich op een gemakke lijke en goede manier van zijn Spijs- kaartjes te ontdoen, de aandacht vestigen. Er zijn monschen, die de spijskaartjes maar weggeven aan de eerste de beste, om er maar af te zijn. Maar er zijn er ook, die öf uit nonchalance, öf omdat ze er geen raad mee weten: de spijs- afaan de gedachte aan iets zoo groots en eerbiedwaardigs leeren verbinden, en wij zullen dien niet lichtvaardig weg schenken aan de eerste de beste vorst van vier weken, die zich vertoont. Voorts, was hot de wijze Solon niet, die den rijken, door eene halve wereld benijden, voorsgoedigon Koning Croesus weigerde voor den gelukkigsten mensch te houden, voordat een gelukkig sterven /.ijn vredigen stempel op het gelukkig leven had gedrukt? Zoo behooren wij ook van dezen voorspoedigcu winter het einde af te wachten, eer wij uitspraak doen. Eu komt dit dan ons nog wel toe en nu reeds? „Ouderwetsche winter" dc heiligverklaring, die in deze woorden ligt, schijnt eerst vele jaren 11a zijn ver scheiden door den afgestorvene verkregen te kunnen worden, als menig latei- sneeuwkleed van zijn graf opgerold is door de machtige hand des tijds. Ja, liet kwam ons wel eens voor maar wij erkennen tei stond, dat deze gedachte hoogst ongepast was alsof die oudjes van dagen, die met zooveel opgewonden heid ons plachten te verhalen van den ouderwetsclien winter van 't jaar zóóveel en 'tjaar zooveel, hot gerinkel der narre- sleden, het krassen hunner vlugge schaats op het prachtige ijs van toen en het klapperen der vlaggen daarom zoo liefe lijk door het rooskleurig winterueveltje hunner herinnering hoorden klinken, kaartjes aan niemand, geven en ze, nadat ze verloopen zijn naar de papiermand of naar de kachel doen verhuizen. Of er velen zoo doen? Dat is ons onbekend. Wij kennen van hèèl, hèèl dichtbij één zoo'n slordig exemplaar van het menschenras. Als bij en zijn medeplichtigen, misschien toevallig deze regelen mocht lezen, laat hij dan even dit adres noteeren: den heer N. G. v. d. 81 a d t, Kleine Haag 7, vlak naast de drukkerij van do „Eem- lander." Thans volgt oen medodeeling omtrent het „Kleedingfonds," dat onder beheer staal van Mevrouw Tromp van Holst en dat een 540 tal klccdingstukken van verschillenden aard heeft uitgedeeld cu zeer nuttig werkt. Het aantal leden bedraagt slechts 232. Schande voor onze stad! Wilt ge nog eens goed weten hoe Liefdadigheid werkt? Lees dan het volgende met aandacht: Als bijlage volge enkele voorbeelden die een indruk zullen geven van dc ondervinding, die in enkele gezinnen wordt opgedaan en van de wijze, waarop deze geholpen worden. 1. Voor eene arme weduwe, die met moeite in haar levensonderhond voorziet en die in hare schamele woning geen kachel bleek te hebben, wordt eon kachel gekocht en in bruikleen verstrekt. 2. Een man, vader van een groot gezin, wordt wegens ernstige ziekte in liet Ziekenhuis verpleegd. De kinderen zijn te jong 0111 zelf te verdienen, zoodat het gezin aan nijpende armoede is bloot gesteld. Aan het gezin word eene onder steuning verstrekt, tot de vader hersteld was en zijuc werkzaamheden kon her vatten. omdat dat wintel-neveltje hen in den vollen bloei van jeugd e1i levenslust voort had zien zwieren op dc vlakte, terwijl liefste „voorreed" en schuchter vertrouwen in de „opgelegde" hand aan haakte omdat er, met één woord, vroeger noch later voor hen zulk een rooskleurig wintel-neveltje en zulk een dag van bloei geweest was Eindelijk, deze winter heeft ongetwij feld eigenschappen, die in later dagen als aanspraken op ouderwetscliheid zullen kunnen gelden. Hij is op den gewensch- ten tijd gekomen; in den tijd der lange nachten vóór Kersttijd, als het anders bij somber w-eêr en gedekte lucht een ganschen dag niet licht wordt, is hij gekomen met zijn heldere, vriendelijke dagen; de modderwegen, op het punt van grondeloos te worden, heeft b" hard gemaakt, de straten der steden, altijd nat en glibberig, o|>",.00„d In die dagen, omstreeks K«^eest ziet ieder vriend van den w* n&al. dcn hemel op, of hij zijne bodcn ook bespeurt, en rekent in a)manak den stand der maan ...U gn die dagen is hij gekomcA 1)q te keorendo hoop op r Ke,6tf(.ost heeft hij van zijn k" jnt lansrijk vervuld. Ziine komst was al J. s die van een „ouuei- wetsche" behoort een ernstig optreden t as goj QJ 'cdu,.- dralen, geen behaagziek vau beloven en uitstellen, maar enB« van den 3. Een huisvader, die voor do zijnen het brood verdient, door met een hand wagen nering uit te oefenen word; geholpen, door aan zijn wagen, die onbruikbaarwas geworden, nieuwe veeree, wielen en assen te doen aanbrengen. 4. Aan een behoeftige kraamvrouw worden gedurende den tijd barer zwakte, de noodige eieren en melk verstrekt. 5. In een arm gezin voor hetwelk de hulp der Yereeniging werd ingeroepen, blijkt het noodzakelijk een der kinderen in eene andere omgeving te plaatsen. Door bemiddeling der Yereeniging wordt het opgenomen door de Maatschapijij voor halfverweesde en verlaten kinderen. 6. Een arme weduwe heeft twee blinde kinderen. Door bemiddeling der Yereeniging wordt een dier kinderen^ geplaatst in eene blinden-inrichting te Utrecht 0111 aldaar het mandenvlechten te leeren, ten einde later op deze wijze in eigen onderhoud te kunnen voorzien. 7. Eene weduwe, die niet in staat is door handenarbeid haai brood te ver dienen, wordt door het Hoofd van haar Departement opgezocht. Door zijne be middeling gelukt het, haar als huis- houdster in een deftig gezin te AniBterda geplaatst te krijgen. 'ter, 8. Aan enkele huismoeders, die in de gelegenheid zijn door naaien de in komsten van het gezin te vermeerderen, doch wien de middelen ontbreken on, eene naaimachine aan te schaffen, wordt eene dergelijke machine in bruikleen verstrekt. ét DOOK II. v. L. Wanneer ik mij, uit mijne jeugd, het genot in de herinnering roep, dat mij de kaleidoscoop verschafte, dan doorleef ik weer dc wondere verbazing, die ik als kind gevoelde, wanneer ik bij het langzaam ronddraaien telkens en telkens de bonte glaasjes een veelkleurig fi guur zag vormen, dat, bij de geringste aanvang af. Op een mooicn morgen bleek het, dat hij beslag gelegd had op alle meren, plassen en vlieten, en ze met zijn zegel had verzegeldreeds ston den de kraaien er op en geen half uur later, dat ziende, de jongens ook. En meenens is het gebleven, nu vier weken lang, ernst, doorzettende, maar vriende lijke ernst. De maan mocht wisselen en, naar de meening der geleerden of der schippers, al of geen invloed trachten te oefenen, de wind mocht afdwalen van Oost naar West, soms mocht het een halvcn dag dooien, een half uur regenen zelfs, de winter bleef er. maakte zich elke gelegenheid ten nutte om alle banen effoner en ^Yauder te maken. Hij liet nir'j mccv sneeuw overkomen dan 't gerief en 't fatsoen der baan vegers noodig was, weelde zorgvuldig allen barden wind van de schaatsen--; dors en zorgde ak 't kon voor et, zonnetje! Yoorwaar, verdiensten genoeg! Maar „ouderwetsch"? Wij weifelen Ouderwetsche winters hadden het ijs ter dikte van een „verreis" botervat in het water. Kraaien en musschen vielen plotse ling dood uit de stille lncbt neder. De Zuiderzee was een bevroren plas en d'-oeg paard on wagen. Op liet einde vertoonde haast niemand zich op straat. Zelfs de lust tot schaatsenrijden was vergaan en (de ijsbaan verlaten Men vond de, ten,e (gevolge van zooveel pretjes reddeloos,^

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1