Vrijzinnig1 Orgaan voor Amersfoort en Omstreken. No. 73. ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1907. 4e JAARGANG. Uitgave van de Naaml Vennootsehap „DE EEMLANDEB". Vepsehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Nieuwe belasting wetten. FEUILLETON. OOM WILLY. BUITENLAND. DE EEMLANDEB Directeur R. G. RIJKENS. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Afzonderlijke nummers- 0.05 Bureau: BREEDESTRAAT 20. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 (Bü abonnement belangrijke korting.) In het Voorloopig Verslag van de Tweede Kamer over het wetsontwerp tot heffing eener inkomstenbelasting, enz. enz., is voornamelijk de quaestie, of er geld noodig is of niet, op den voorgrond gebracht. Iedereen weet, dat de minister het niet zoo direct noodig heeft, maar het gaarne zou bezitten, voor de sociale wetten, die in voorbereiding zijn. Het is interessant om in dat Voor loopig Verslag te lezen, hoe deheeren leden zelf over de totstandkoming van die wetten denken. De eene helft ge looft aan de mogelijkheid om in afzien- baren tijd sociale wetten in orde te hebben, blijkbaar heelemaal niet. Men krijgt in hooge mate den in druk, dat bij deze voorspelling de wensch de vader der gedachte is. De andere helft gelooft aarzelend. Nu ja, zeggen de leden die tot deze helft behooren, het is mogelijk, dat dit kabinet die wetten niet meer zal invoeren, maar dan zal toch een volgend kabinet dat moeten doen en het is niet waar schijnlijk, dat zulk een kabinet goed- kooper zal kunnen werken. Trouwens zeggen deze zelfde heeren de verhooging der belastingopbrengst is noodzakelijk, niet alleen voor die sociale wetten, doch ook voor andere wetten, met name voor de lager-onderwijs- novelle. Neen, zeggen de anti-gouvernemen- teele belasting-specialiteiten, ook voor de novelle hebt gij geen nieuwe belas ting noodig. Aan het geld komen wij vanzelf, evenals wij ten slotte ook wel vanzelf zouden komen aan het geld Uit het Duitsch van Jassy Torrund. 3) En zoo gebeurde den volgende dag. Hij trok zich na het avondeten in zijne kamer terug en begroef zich in een vervelende rekening. Onderwij) hief hij eenmaal het hoofd op en luisterde. Of Kathe dan al naar huis gegaan was, zonder hem goedennacht te zeggen. Het dienstmeisje Minna placht haar steeds te vergezellen en Agnes zorgde ervoor, dat het nooit later dan negen uur werd omdat het kind er 's morgens vroeg weer uit moest. En bij 't luisteren werd hij zoo zenuwachtig, dat hij zich op een groote fout betrapte en toen eerst recht met volle opmerkzaamheid zich aan zijn arbeid wijdde. Zoo hoorde hij niet het aankloppen en onmiddelijk daarop het voorzichtig openen der deur en ook niet den lichten tred op het tapijt. Eerst toen twee zachte armen zich om zijn hoofd legden en een gloeiende wang de zijne raakte, riep hij bijna ver schrikt uit: Jij nog hier, Kathe? Maar 't is al lang over negen. Ik heb den geheelen tijd op u ge wacht, oom, gij zoudt mij de Akropolis- planten laten zien, zei ze verwijtend. En nu moet ik weg, Mina wacht reeds. Dat heb ik heelemaal vergeten kind. voor die sociale wetten. En de heeren gaan met millioenen aan het rekenen, om even aan te toonen, dat het heele maal mis is, wanneer de minister zegt, dat hij of zijn opvolger in 1911 met een f 24.530.000 aan uitgaven zou zitten, die absoluut niet gedekt zouden zijn, indien de wetgevende machine blijft werken, zooals hij dat schijnt te ver wachten. Van 1901 tot 1906 hebben nieuwe wet ten ons f 14.430.000 aan toeneming van uitgaven gebracht zegt de minister. Als ik dus voor het volgende tijdvak op rond f 11.600.000 alleen voor nieuwe wetten reken, ben ik gematigd in mijn raming. Doch de tegenpartij verwijt den minister een gemaakt pessimisme, rekent hem voor, dat het accres der gewone middelen hem er nagenoeg brengen kan en wijst op zijn veel te ongunstige raming voor 1906, die al dadelijk een deel van zijn voorspelling te niet doet. Van andere zijde wordt dit niet ont kend, doch daar zegt men tevens: gij bedillers maakt nu weer een dergelijke fout door 1906 als normaal jaar aan te nemen, terwijl het voor de schatkist abnormaal gunstig was. Het is duidelijk wie niet veel gevoelt voor de sociale wetsontwerpen, noemt den financieelen toestand gunstig, en vindt geen aanleiding tot het stemmen vóór belastingverhooging, terwijl het bij de voorstanders dier ontwerpen juist andersom is. Een tweede quaestie is de volgende Aangenomen, dat belastingverhooging op den duur voor die sociale wetten noodig zal zijn, wie geeft dan den waar borg, dat het geld inderdaad daarvoor zal worden gebruikt? Der regeering maar vast het geld te geven en dan Hij maakte zich zacht uit hare armen los en schudde kameraadschappelijk haar hand. Nu, goedennacht dan, kleintje. Ik heb werkelijk te veel te doen. Geen antwoord. Toen zag hij haar aan. Om het roode mondje lag een trotsche trek en aan de lange wimpers hing zelf een zware druppel. Maar, Kathe, wat is dat nou? 't Is mij vandaag heelemaal niet bij u bevallen, mompelde Kathe. Nu wat? Hij richtte zich op en keek haar bijna bedremmeld aan. Maar waarom dan niet, Kathe? Tante Agnes heeft hare huishoud boeken voor zich en zit te rekenen, dat het hoofd mij suist. Zij zegt, dat zij den vrijen avond moet gebruiken. En u zit hier maar over die vervelende stukken en niemand bekommert zich om mij. Den geheelen langen avond niet en ik kwam mij zoo verlaten voor. Mijn hemel, Kathe, wees toch verstandig. Zij snikte thans werkelijk. Hij hield haar bij de beide polsen vast. Dat was zoo zijne gewoonte, als hij ernstig met haar spreken moest. Je bent wezenlijk ernstig verwend, mijn kleine meid, zeide hij hoofdschud dend. Altijd moet je numero een zijn, OnverzadeUjk als een haai. Ik raad je om toch vooral voorzichtig in de keus van je toekomstige te zijn. Ik trouw heelemaal niet, snikte Kathe. Ik wil altijd bij u blijven. Hier ben ik zoo gelukkig. Dat zie ik je huilt je halfdood, ant- hopen, dat het er naderhand nog wel zal zijn als men aan de uitvoering van die wetten zal zijn, lijkt velen wat al te naïef. Men spreekt dus van samenkoppeling van de geldbron aan den socialen maat regel, doch laat alras een in deze rich ting leidend voorstel weer glippen. Stren ger houdt men vast aan een voorstel om de belastinghervorming wel aan te nemen, doch de inwerkingtreding der daarvoor geschikte belastingwetten af hankelijk te maken van een Koninklijk besluit of van een kamervotum. Dat gelukt toch niet, roepen «vele» leden weer. Wie waarborgt U, dat de Regeering dan toch niet een Koninklijk besluit provoceert, als zij het geld voor iets anders noodig heeft dan voor de sociale wetten. Zooals men ziet, is de oplossing niet gemakkelijk. Toch mag men verwach ten, dat, als er van een modus vivendi sprake zal zijn, het denkbeeld om den datum van het in werking treden van de wetten te laten afhangen van de Kamers zelve den voorrang zal hebben. Het geval zou zich dan dus kunnen voordoen, dat wij een stel nieuwe be- lastingontwerpen klaar hebben liggen, en dat de oude middelen zóó rijkelijk vloeien, dat niet alleen de oude instel lingen daarvan kunnen genieten, maar ook de onderwijsnovelle en de sociale wetten. Toch zullen velen aan die mogelijk heid niet gelooven. Men ziet in de toe komst nog zooveel nieuwe behoeften opduiken, en vooral die, voortvloeiend uit een nieuwe regeling der gemeente- financiën, kunnen zóó groot worden, dat de ontdekking van nieuwe belasting bronnen blijkbaar door geen voorstander van sociale wetgeving wordt betreurd. Slechts dit wordt betreurd, dat de minister in zijn «uitstippeling» van de toekomsttheorie van onze staatskas wat al te consciëntieus is geweest en zoo te veel vat op zichzelf heeft gegeven. woordde hij half geroerd, half geërgerd. Daar lagen reeds weer twee armen om zijn hals en de warme, door tranen natte wangen aan de zijne. En jonge lippen kusten hem. Kathe Kathe, waar blijf je toch riep Tante Agnes in de kamer ernaast, 't Is dadelijk half tien. Welterusten, oom Willy. Welterusten, Kathe. De bergraad werkte tot Iaat na middernacht. Maar slapen kon hij toch niet. Hij lag te denken. 't Was duidelijk, Kathe zou metter tijd tot een echt aanmatigend, egoïstisch persoontje opgroeien. Agnes' te groote liefde en zachtheid hadden haar verwend. Hij voelde, dat hij die verminderen moest, en toch kon hij het niet. Ook hij had willen geven, altijd maar willen geven, alle liefde en alle geluk der aarde met volle handen over het jonge meisje willen uitstorten, het jonge meisje dat hij lief gekregen had, veel, veel meer dan zijn eigen kind. En hij dacht er over na, hoe het gekomen was, en hij begreep, dat hij dit vreemde kind een deel van zijn eigen ziel gegeven had, dat hij nu niet meer terugvorderen kon. Tegen den morgen viel hij eindelijk in slaap. Kathe werd achttien jaar. De schoolvrije voormiddag kwam. Des namiddags wilden de Overbecks met haar pleegdochtertje aan een uit stapje der kunstvereeniging deelnemen. Kom maar vroeg genoeg, zoodra je gegeten hebt, zeide mevrouw Agnes toen Kathe 's avpnds tevoren afscheid Iersche Zaken. Het groene eiland is niet gelukkig. De bevolking, arm en door vele ziekten, met name tuberculose, geteisterd, wijkt uit. Ze is verleden jaar met ruim zes duizend personen vermindert, niettegen- stande er ruim 2900 personen meer ge boren werden dan er stierven. Er zijn dus in één jaar 35000 Ieren uit hun vaderland naar Amerika of Australië vertrokken. En deze landverhuizers waren voor het grootste deel jonge mannen van twintig tot dertig jaar, de beste werkkrachten. Sedert 1896 is de bevolking met 150000 personen ver minderd. Nu bedraagt zij slechts vier millioen zielen, dus als dat zoo voort gaat, zal eens Ierland geheel ontvolkt zijn. Misschien zijn er in Engeland, die dat zonder leedwezen zouden zien, want de Ieren zijn een lastig volk naar de meening van vele Engelsche. Maar zij hebben toch menigmaal uitstekende diensten bewezen, vooral in het leger. De beste Engelsche generaals op het oogenblik zijn geboren Ieren. Het Iersche volk heeft over 't geheel vele goede eigenschappen, maar het acht zich mishandeld door de «Saksen» en be geert een grootere mate van zelfstandig heid, dan men hun te Londen wil toe staan. Misschien als deze Regeering, gelijk eens Gladstone,- Home Rule aan Ierland schenken wilde, zouden hare volgers haar onmiddellijk in den steek laten, gelijk een deel van de zich noemende liberalen Gladstone verliet omdat hij, naar men hem verweet, de eenheid van het Rijk in gevaar bracht. Zooals men weet, heeft John Redmond, de leider der Iersche nationalisten in het Lagerhuis, deze liberale Regeering nam. Verkleeden kan je je hier, ik heb je witte japon zelf gestreken, daar Mina geen tijd had. En oom Willy neen, dat verraad ik niet, dat moet een' ver jaardagsverrassing blijvenGoedennacht, kindlief, kom, geef me een kus, lie veling. Met hartstochtelijke teederheid hing het jonge meisje om den hals der moederlijke vrouw. Moedertje Agnes, fluisterde zij, wat heb ik u lief. Zij kuste haar en streelde de bleeke wangen en nam ze liefkoozend tusschen haar beide warme handen. U is zoo koud, tante, scheelt u wat? U hebt u bepaald vandaag met strijken te veel ingespannen. Neen, kind, of 't spijt mij dat je weg gaat. Laat mij dan bij je blijven, moedertje. Neen, neen, je moet naar huis. Nog een laatste, innige kus toen nam Mina het jonge meisje onder haar toewijdende hoede. Zij was het ook, die Kathe ontving, toen deze den volgenden middag verhit en haastig binnen kwam stormen. Je moet je dadelijk verkleeden, juffrouw Kathe, de witte japon ligt al gereed. Meneer doet 'n klein middag slaapje in zijn kamer en als hij wakker wordt, dan zal 't cadeau voor den dag komen. Wat zul je oogen opzetten, juffrouw. Mevrouw heeft den geheelen morgen geloopen als een razende zij zag er vrij slecht uit. Zij heeft zich overspannen. En nu is zij een poosje gaan liggen. Neen, neen, je mag er de vriendschap opgezegd en in eene geruchtmakende rede op Home Rule aangedrongen. De oude leuze wordt weer aangeheven en het schijnt, dat de oude toestanden terugkeeren. Als voor vijfentwintig jaren vernemen we dage lijks van agrarische misdrijven in Ierland, Het groot-grondbezit is een der kwalen waar aan Ierland lijdt. Ten gevolge van den sterken invoer van buitenlandsch graan is de graanbouw achteruit ge gaan en door veeteelt vervangen. Voor de veeteelt echter heeft men meer land noodig en zoo beschikken weinige per sonen over zeer uitgestrekte vlakten. De arme boeren vinden, dat dit niet te pas komt en zijn, evenals de Russische boeren, van meening dat hun eigenlijk de grond behoort, waarvan zijweder rechtelijk zijn ontzet. Zij willen de groote grondeigenaars door bedreigingen en mishandelingen, door hun vee te stelen of den rooden haan op hun dak te laten kraaien, dwingen hun bedrijf op te geven en hun den grond over te laten. Evenals voor vijfentwintig jaren oefenen de maanlichters hun bedrijf uit. En evenals toen, is ook thans de Britsche Regeering met zorg vervuld over den loop der zaken op het groene eiland. De Brand te Antwerpen. Het «Handelsblad van Antwerpen» bevat vele bijzonderheden omtrent den brand daar ter stede, waarvan we in het vorig nummer reeds het »»-> ander hebben meegedeeld. Zij noemt het de grootste brand die ooit te Antwerpen woedde. «Men had» zegt het blad, «reeds herhaaldelijk getracht stapels in brand te steken, maar de eerste brandstichters hebben minder kennis van zaken gehad en ofwel konden de pompiers bijtijds hun vernielings werk verijdelen, ofwel zetten zij het vuur aan door regen nat geworden planken} Zij, die gisteren gewerkt hebben, moeten beter op de hoogte zijn geweest, want zij hebben harsachtig hout uit- niet in, zei ze toen Kathe aanstalten maakte tante Agnes in de woonkamer op te zoeken. Kom, ik zal je bij 't aankleeden helpen, dan gaat 't beter. En terwijl zij Kathe de witte japon aantrok en deze handig in alles de behulpzame hand bood, babbelde zij er lustig op los en deed de sprookjes- achtigste zinspelingen op al de heerlijk heden, die boven in de woonkamer opgestapeld lagen, tot Kathe bijna koortsachtig van verlangen met haar stralende blauwe oogen en bloeiende kleuren, het blonde haar krullend en golvend en de slanke gracleuse gestalte door de witte japon omvat, zelfs voor den plegmatieke een heerlijke aanblik aan de kamerdeur stond, de hand op den knop gelegd. Ga er nu maar in, juffrouw Kathe, om half twee zou ik mevrouw wekken fluisterde Minna, terwijl zij haar keu kenklok raadpleegde, Zacht deed Kathe de deur open. De woonkamer van mevrouw Agnes zag er behagelijk uit. Roode damast gordijnen voor de ramen, waardoor op dit uur de heldere Sebtemberzon scheen en alles met een warm rood licht overgoot. In den hoek stond een aquarium met allerlei grappige, kleine diertjes, die pret in hun leven hadden, en erom heen de weelderigste blad- en slingerplanten. Daarnaast de groote kooi met de aardigejlieve vogel tjes. Portretten en pronk, overal waar men keek, maar nergens hinderende overvloed. Men had het gevoel, alsof dat alles juist zoo en niet anders zijn moest. f Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1