marktbericht.
Vijf HUIZEN
5 Paarden.
RIJTUIGEN
Uit de Omgeving.
ADVERTENTIËN.
NOTARIS BOLK
Kerk- en Schoolnieuws.
veiling brengen
De Notaris Johs. Knoppers
verkoopen
Te twee uur hadden zich daartoe in
de speelzaal vereenigd de Bestuurders
van het Nutsdepartement en een aantal
belangstellenden, waaronder de Wet
houder van Onderwijs, de secretaris der
Gemeente, Bestuurders van de Industrie
en Huishoudschool, de Directrice, onder
wijzeressen, kweekelingen der school en
ouders van schoolgaande kinderen.
De voorzitter van het Nut Ds. J. L.
F. de Meijere sprak de volgende openings
rede uit:
Geachte Aanwezigen
Het spijt me, dat betrekkelijk weinig
autoriteilen hebben kunnen gevolg geven
aan onze uitnoodiging hier aanwezig te
Z(jn. Des tc meer verheugt het mij den
heer Celosse en andere autoriteiten te
zien.
Het zij mij dan vergund U het vol
gende te zeggen
Zeer geachte Toehoorders.
Meer nog dan bij de eerste steenleg
ging van dit gebouw is het mij thans
als voorzitter van ons Nutsdepartement
een aangename en vereerende taak tot
U het woord te mogen richten
Ook uit naam van mijne medebestuur
deren breng ik U allen onzen hartelijken
welkomsgroet en het zal wel niet noodig
zijn U de verzekering te geven, dat Uwe
tegenwoordigheid in ons midden ons
met groote blijdschap vervult.
Sedert ongeveer 1 Febr. 1884 is hier
ter stede een Fröbelschool gevestigd.
De eerste bijeer komst ter bespreking
van de oprichting werd gehouden 24
Oct. 1882 onder leiding van den heer
W. van Leer. In een volgende vergadering
werden tot Bestuursleden gekozen de hee-
ren W. A. Scheltema, W. van Leer en
J. J. de Koningh. In latere jaren ont
moeten wij onder deze ook de namen
van de heeren A. M. Tromp van Holst,
Ds. Kalff, F. Wesseling D. Gerritsen,
B. D. Best en anderen.
Ook aan bekwame en goede leiding
heeft het niet ontbroken. Als eerste
Directrice werd 29 Dec. 1883 mej.
Weijers gekozen, die in 1888 werd
opgevolgd door Mej. Warnsinck. Nadat
deze in 1893 haar onlslag had aange
vraagd, kwam in hare plaats mej. Van
NijmegenSchoonegevel, die hare functie
1 Aug. 1893 aanvaardde.
Het kan niet ontkend worden, dat
een goed ingerichte Bewaarschool vol
deed aan een ernstige behoefte. Tal
van kinderen werden jaarlijks geregeld
ter schole gezonden en mochten deelen
in de voordeelen, die door het Fröbel
onderwijs hun in zoo rijke mate werden
gebracht.
Maar niettegenstaande de ernstige
pogingen van zoovelen om de eenmaal
opgerichte school in stand te houden,
pogingen, waarvoor wij nog heden het
onzen plicht achten onze groote waar
deering uit te spreken toch loopt er
door gansch de geschiedenis der school
een draad, die ons wijst op een wan
kelend bestaan. Duidelijk kwam dit reeds
uit in het jaar 1889, waarin wij in de
notulen deze zinsnede lezen Beproefd
zal worden de inrichting nog dit jaar
staande te houden".
Doch de school bleef voortleven,
telkens gesteund door de hulp harer
vrienden, als ook door ons Departement.
Al was de Bewaarschool geen kind
van het Nut, zij was steeds hare be
schermeling. Dat was wel niet anders te
verwachten. Onze maatschappij heeft
altijd haar beste krachten gewijd aan
al hetgeen de gezonde ontwikkeling van
het kind zou kunnen bevorderen. Als
het gold de belangen van ons openbaar
onderwijs, dan zagen wij onze maat
schappij altijd met een zeker feu sacré
vooraan op de bres staan, om die be-
Jügen te behartigen en te verdedigen.
En vast zijn we er dan ook van over
tuigd, dat de meer dan honderdjarige
op dezen ingeslagen weg steeds zal
blijven voortgaan.
Doch ook op het gebied van het
voorbereidend onderwijs heeft het Nut
zich niet onbetuigd gelaten."'Tal van
Bewaarscholen in den goeden zin des
woords zijn door hare Departementen
opgericht. In dit streven zijn wij thans
anderen gevolgd, die ons zijn voorge
gaan.
Het kan mij geenszins bekoren, mij
langen tijd in lijdensgedachten der oude
school te verdiepen. Alleen wil ik dit
nog opmerken. Na veel moeite en zorg
brak eindelijk voor de Fröbelschool
meer licht door. In 1902 en '03 kwam
het voor, dat herhaalde aanvragen van
schoolbezoek moesten worden geweigerd.
De vraag werd gesteld: „zal de school
na haar worstelstrijd nog komen op 't
peil der algemeene sympathie?"
Toehoorders I Indien dit ooit werke
lijkheid mocht worden, dan is dit zeker
grootelijks te danken aan de uitmun
tende leiding, die de school in de laatste
jaren in mej. Schoonegevel mocht
hebben.
Als hoogstbelangrijke gebeurtenis in
de geschiedenis der school, moet nog
herinnerd worden aan het plan van het
Departement van het Nut om alhier op
te richten een Industrie- en Huishoud
school en daarin als afzonderlijke afdee-
ling op te nemen de Fröbelschool.
Ofschoon door vertraging deze zaak
voorloopig hangende bleef werd ze
een feit in 1905.
Bekend is echter, dat zich al spoedig
nieuwe moeilijkheden voordeden. Met
het oog op de subsidies van het rijk
moest de Fröbelschool weder door de
Industrieschool worden losgelaten en
was scheiding noodzakelijk.
Maar toen ook was onze tijd geko
men! Inziende het groote belang van
het voorbereidend onderwijs, heeft ons
plaatselijk departement gemeend, dat
een schoone stichting als de Fröbelschool
voor onze stad niet mocht verloren
gaan. Onder voorzitterschap van den
heer Celosse werd in de vergadering
van 17 Mei 1907 eenstemmig besloten
tot oprichting van een nieuwe school,
welke in alle opzichten aan de eischen
van den tegenwoordigen tijd zou kunnen
voldoen.
Thans is het gebouw verrezeB en
allen, die met mij het bewaarschool-
onderwijs hebben leeren hoogschatten,
zullen dit feit met vreugde begroeten.
Bedriegen met alle voorteekenen, dan
gaan wij een goede toekomst tegemoet.
Korten tijd nadat onze plannen hun
beslag hadden gekregen, werd ons een
groote verrassing bereid. Dank zij de
welwillendheid en bereidvaardigheid van
eenige Dames, zagen wij ons ledental
van 70 tot 160 klimmen, eene ver
meerdering die wij met bijzondere inge
nomenheid constateeren, een levensteeken
dat niet anders dan gunstig voor de
school kan zijn, en ons bezield met
moed en vertrouwen voor den tijd, die
komen zal.
Ik acht mij gelukkig elke poging tot
uitbreiding van het voorbereidend on
derwijs te steunen, en zoo moet het
bij U allen zijn.
Wij opvoeders, wij zijn verplicht de
belangen der kleinen te behartigen. Wij
moeten er voor zorgen dat ook de
kinderen van hun derde tot hun zesde
jaar steeds middelen en gelegenheid
vinden hun innigste wezen te ontwik
kelen en hun eigen boeiend spel te
spelen.
Wij moeten ze bewaren voor den
dood der verveling. Een kind moet bezig
zijn. In het spel ligt zijn ziel. Als een
kind niet speelt dan is het krank. Het
spel behoort tot een deel, van zijn leven.
Het spel heeft het kind noodig tot zijn
ontwikkeling, zooals de bloemkop den
zonneschijn niet kan ontberen, om tot
volle rijke ontplooiing te komen. Daarom
nu moeten wij toezien, dat deze spe
lende kinderarbeid in een goede richting
wordt geleid en alles worde geweerd,
wat onkinderlijk en onbegrijpbaar is
voor het kind.
En dit geschiedt op onze Fröbelscholen
en daarom worden ze door zoovelen
geliefd en in zegeuing gehouden.
Een bekend opvoedkundige heeft eens
o. m. het volgende gezegd.
„Wij prijzen die ouders gelukkig, die
,in staat zijn hun kinderen in hun
.vroegste jeugd alles te verschaffen,
,wat tot een harmonische ontwikkeling
„van lichaam en geest noodig is. Het
„getal van zulke ouders is echter niet
„grooten al ware het dat, zoo zouden
.velen hunner toch de gelegenheid, die
„hun opvoederswerk niet alleen steunde,
„maar ook tot grooter volmaking bracht
.met vreugde begroeten. In vele ge-
vallen echter moet de bewaarschool
„zoo niet alles, dan toch het meeste
„geven.
.Friedrich Fröbel komt de eer toe
„gewerkt te hebben in het belang van
„het jonge kind. Hij is de schepper ge-
„weest dier kindertuinen, die zooveel
„geluk brachten aaan de dikwijls onbe
grepen jeugd.
„De kinderen leeren daar, wat van
„zeer groot gewicht is, goed hooren,
„scherp kijken en zuiver spreken.
„De onderwijzeres leidt de spelen want
„het leven der kinderen is immers spel
„maar niet ieder kind kan uit zich zelf
„spelen. En wanneer de kleinen thuis
„komen na prettig vervlogen uurtjes, dan
„leven de ouders weer mee; want onze
„kinderen willen zoo heel graag aan
„moeder vertellen wat ze beleefd, wat
„ze gebouwd, wat ze geleerd en beproefd
„hebben. Het leven der kinderen blijft
„ook hier spel, maar ontwikkelend spel;
„de verveling, die pest der kinderkamer
„is hier verbannen, omdat de kindertuin
„zich toelegt op de ontwikkelingjen leiding
„van de ingeboren zucht tot bezig zijn."
Ik zal het bij deze uitnemende ge
dachten laten.
Toch zijn er nog altijd menschen,die
niet met ons streven sympathiseeren.
Toch moeten zij nog altijd betreuren,
dat onze Wetgever zich het lot onzer
kleinen nog altijd niet aantrekt. Amster
dam is voorgegaan, andere gemeenten
mogen spoedig volgen I Ik ben er vast
van verzekerd, dat de vooroordeelen tegen
een goed ingerichte Bewaarschool zouden
verdwijnen, indien de tegenstanders be
reid waren deze meerdere malen te be
zoeken, om zich zelf te overtuigen.
Tot zulk een bezoek noodig ik U allen
uit, doch niet alleen U, maar ieder in
gezetene van Amersfoort.
Komt eens luisteren, naar het zingen
Komt eens zien naar het spelen en plan
ten, boelseeren enz. en gij zult U ver
bazen over hetgeen wordt bereikt
Ook wat aangaat het gebouw, behoeft
niemand meer tegenstander te zijn. Er
is gezorgd voor ruime, zonnige lokalen
en flinke speelplaats en een plekje grond
voor echte kindertuintjes.
Hartelijk danken wij onzen architect en
aannemer den Heer Prins en zijn perso
neel voor de goede zorgen, die aan ons
gebouw zijn besteed. Ons is, gelijk wij
dat mochten verwachten goed werk
geleverd.
En zóó gaan we dan in zee, hopen
de, dat onze pogingen met succes zullen
worden gekroond.
Voor zoover dat van U afhangt Ge
achte Mej. Schoonegevel zullen we
geen schikbreuk lijden. Jaren lang hebt
gij getoond, dat ge als opvoedsteFdoor
studie en ervaring weet, wal het kind
behoef'. Jat gij toewijding, liefde en ge
duld Lubt zonder ophouden. Nu is voor
U een nieuwe phase ingetreden. Ik heet
IJ namens ons bestuur hartelijk welkom
in ons midden. Ik wensch U voorspoed
en kracht ook in uw huis. Ik beveel U
onze belangen ten zeerste aan.
H. H. Bestuurderen van de Industrie-
en Huishoudschool. Ik zou in hooge mate
ondankbaar zijn, indien ik deze plechtig
heid kon laten voorbijgaan zonder een
enkel woord tot U te hebben gezr
Er waren allerlei zaken, die tusschen U
en ons moesten worden afgedaan. Hoe
gemakelijk had een molshoop tot een
berg van bezwaren kunnen worden. Ge
lukkig is dit niet geschied. Ik breng U
namens ons Bestüur hulde en dank voor
de royale wijze, waarop onze zaken zijn
geregeld. Nu zullen we welhaast naast el
kander voort arbeiden. Ons beider streven
is instellingen van groot belang en sociaal
nut tot bloei te zien komen. Ik wil hopen,
dat wij niet alleen naast maar ook
voor en met elkander in een geest
van goede samenwerking zullen pogen
het doel te bereiken, dat we ons hebben
voorgesteld.
Dames, Heeren.
Wij blijven rekenen op Uw aller steun
en medewerking. Laat ons alles doen,
wat we kunnen om het voorbereidend
onderwijs te bevorderen.
Moge onze Fröbelschool een schoon
en lang leven zijn beschoren, moge zij
veel nut stichten voor onze kleinen,
opdat deze steeds meer komen tot een
gezonde ontwikkeling van lichaam en
geest.
En hiermede verklaar ik deze school
namens ons Nutsdepartement voor ge
opend.
Hierna nam de heer Celosse het
woord.
De Burgemeester en het andere lid
van het Dag Bestuur, zoo sprak hij,
zijn tot hun leedwezen verhinderd de
opening bij te wonen, waarom zij mij
verzocht hebben het in mijn kwaliteit
te doen. Maar niet alleen als zoodanig,
ook als groot belangstellende in de
Fröbelschool heb ik dat gaarne op me
genomen. Zoo u reeds gezegd hebt
werd onder mijn voorzitterschap tot de
stichting besloten en ik geloof er bij
te mogen voegen, dat al het goede dat
u de school hebt toegewenscht gerust
aan de bestuurderen van het Nut mag
worden overgelaten.
Ik herinner me, dat een bekend ge
neesheer alhier indertijd in de Fröbel
school zag een kweekplaats van kinder
ziekten. Hij zal daarbij het oog hebben
gehad op de inrichtingen uit vroeger
tijd. Maar hij had grooten invloed op
de menschen in zijn praktijk, vandaar
dat het langen tijd sukkelen bleef.
Maar ik houd er mij van verzekerd,
dat, kon hij nu nog eens zijn oogen
opslaan, hij een andere meening zou
zijn toegedaan.
U hebt reeds een woord van hulde
tot Mej. Schoonegevel gesproken, ik
wil dat persoonlijk ook nog doen, daar
men haar nooit genoeg dank kan be
tuigen. Ik sluit me geheel bij uw
woorden aan en hoop dat ze in lengte
van dagen aan het hoofd der school
zal staan.
Ten slotte wil ik den wensch uit
spreken dat al wat u in uw rede de
school hebt toegewensch in vervulling
zal mogen treden.
Namens het Bestuur van de Indu
strieschool sprak de heer F. W e s s e-
1 i n g, als volgt
Het is een bijzonder verheugend
feit, waarvoor we hier zijn saamge-
komen, ook voor het Bestuur der In
dustrie- en Huishoudschool, tot 't welk
u zulke welwillende woorden hebt ge
sproken, waarvoor we u zeer dank
baar zijn.
't Geldt hier ons pleegkind, dat we
ongeveer 21/, jaar onder onze hoede
hebben gehad. Ik behoef er zeker niet
aan te herinneren, dat de nood ons
gedwongen heeft de Fröbelschool weer
uit te schakelen, u weet met hoe groot
leedwezen door ons zulks is gedaan.
Waar het eenmaal niet anders kon,
wenscht ons Bestuur groote erkentelijk
heid te betuigen aan het Nutbestuur
voor de wijze waarop het aan onze
bezwaren is tegemoet gekomen. Met
open armen heeft het Nut het pleegkind
ontvangen, de zorgen worden besteed
aan een goede zaak. Door het voorbe
reidend onderwijs te behartigen, be
hartigt ge zeker een zaak tot nut van
het algemeen.
Ik wil eindigen met de beste wen-
schen voor de Fröbelschool en met de
hoop uit te spreken van een langdurige
werkzaamheid van mej. Schoonegevel
aan deze school.
Mej. Schoonegevel zegt het
volgende
Wanneer het hart tot spreken dringt,
Zoo spreek.
Dat ik mij op het oogenblik ge
drongen gevoel tot spreken, zal ieder
wel kunnen begrijpen.
Ik wensch U mijn hartelijken dank
te betuigen. Waar de Fröbelschool ten
onder dreigde te gaan hebt U het van
een wissen dood gered.
Als men het werk, waarin we ge
durende 14 jaar onze ziel hebben ge
legd ziet ten onder gaan, dan is het
geen wonder dat we daartegen in op
stand kwamen. Hopen we nu op aller
medewerking op dat zelfs deze localiteit
te klein zal blijken te zijn.
Ook tot de ouders wil ik een woord
zeggen. Op uw medewerking rekenen
we vooral, opdat het kleinzielig begrip
van standverschil zal verdwijnen. Moge
de school aan vele kinderen ten goede
komen en laten we steeds de leuze voor
oogen houdenWij leven met en voor
het kind.
Hierna dankt de voorzitter voor de
goede wenschen, die naar hij hoopt in
vervulling zullen komen.
Daarna wordt door de aanwezigen
het gebouw bezichtigd.
Lijst van onbekende brieven over de
laatste helft van de maand December.
(Brieven Binnenland).
J. C. Meijer Amsterdam.
Mevr. Jansen Spiegel Bussum.
Firma Mulder Utrecht.
(Brieven Buitenland.)
D. Heinz Oberhausen.
E. v. d. Bijl Wilhelmsburg.
(Briefkaarten Binnenland.)
Mej. M. Roerdinkholder Amersfoort.
G. F. Eiselin Amsterdam.
Mej. A. Boon
Mej. A. v. Grin 's Gravenhage.
(Briefkaarten Buitenland).
J. Toeter Kunary.
ZEIST. De gemeenteraad heeft be
sloten een subsidie van f 2000 te ver-
leenen aan het dezer dagen alhier
opgericht comité tot bestrijding der
werkloosheid en tevens om verschillende
werken van de gemeente in eigen beheer
uit te voeren.
SOEST. De bevolking dezer ge
meente bedroeg op 1 Januari 1908
5022 zielen, tegen 4912 op 1 Januari
1907. De vermeerdering door geboorte
en vestiging bedroeg 567 de vermin
dering door overlijden en vertrek 457
zielen.
BAARN. De heer D. Bierhaalder
heeft aan den Gemeenteraad ontslag
gevraagd als lid der plaatselijke Com
missie van schooltoezicht.
Op 59-jarigen leeftijd is Vrijdag
alhier overleden de heer J. C. van der
Veen. De overledene, een zeer geacht
ingezetene, was gedurende een 15 tal
jaren lid en secretaris der Plaatselijke
Commissie van schooltoezicht. Van
verschillende plaatselijke vereenigingen
was de heer van der Veen een zeer
ijverig en gewild bestuurslid o.m. sec
retaris der Afd. Gooi- en Eemland
van de Nederlandsche Vereeniging tot
bescherming van dieren.
Predikbeurten.
Evang. Luth. Kerk. Zondag 5 Jan
Voorm. 10 uur Ds. de Meijere.
Remonstrantsche Kerk. Zondag 5 Jan.
Voorm. 91/° uur Godsdienstoefening
voor jongelieden van 914 jaar.
Voorm. 11 uur Ds. I. Hooykaas.
Doopsgezinde Kring. Loge gebouw
van Persijnstraat 1. Zondag 5. Jan.
Geen dienst.
Naar het A. D. verneemt, is het
verzoek tot stichting van een Evange
lisatie lokaal aan den Soesterweg uitge
gaan van een 300 tal personen in die
buurt woonachtig.
Een paar duizend gulden zijn voor
het doel reeds beschikbaar. Men zal door
het houden van een bazaar, in het laatst
van Februari dit bedrag trachten te
vermeerderen.
Tot zoover het bericht in het A. D.
Het laatste had men ons reeds vroeger
bericht zie ons nommer van 5 Dec.
maar toch hebben wy zelf moeite
dit te gelooven. Het komt on» voor, dat
het zoo weinig strookt met confessioneele
deftigheid, om door middel van eeB
„Kermis der ijdelheid," wat een bazaar
dan toch in zeker opzicht is, gelden te
verzamelen voor een godshuis.
Tot professor in Duitsch en
Geschiedenis aan het seminarie te
Kuilenburg is benoemd de eerw. heer
H. J. A. Garrels, kapelaan alhier.
Burgerlijke Stand
van 3 en 4 Januari 1908.
GEBOREN Catharina Frederika, d.
van Ferdinand Setteur en Johanna Hen-
drika Vlijslag. Hermanus, z. van
Hermanus van Koot en Aartje van Dijk.
Geurt, z. van Johannes Huber en
Elisabeth van den Berg.
OVERLEDENArnoldus Verschuur,
oud, 92 j., wed. van Alijda de Ruyter.
AMERSFOORT, 1 Jan. 1908.
f-.- A f—
0.—
0.-
5.25
f per
hecto-
- 0,— L liter.
0.-
- 5.75 p. 100 8t.
Kilo.
3.30
- 3.60
I M
1.00
1.-
0.70
IJ #i
1-40 'i
- 1.30
Pf 1.— j
:6o;;
i.
- L30 J
per
stuk.
1.50
—.40
1.—
0.50
2.'-
- -.50
1.30
- 0.70
n
p. paar
7.—
- ïoi-
1 1
j' f i
per
etuk
Tarwe
Rogge
Boekweit
Appelen
Peren
Kleiaardappelen
Zand
Hoendereieren
Eenden
Grasboter
Hooiboter
Margarine
Zoetem. kaas
Kippen
Kuikens
Piepkuikens
Ganzen
Oude eenden
Jonge
Hazen
Wilde konijnen
In mme
Duiven
Vette Varkens
Magere
Zeugen
Biggen
Vet koeien
Guste
Kali
Kalfvaarzen
Pinken
Pinkstieren
Vette kalveren
Aangevoerd waren ongeveer heet.
Tarwe; heet. Rogge; heet. Boekweit;
heet. Appelen; heet. Peren; heet.
Kleiaardappelen; heet. Zandaardappelen;
20.000 stuks Hoendereieren; stuk Eenden
eieren; kilo Grasboter; 900 kilo Hooi
boter; kilo Margarine; kilo Kaas;
stuks Vee; Vette Varkens;
Magere varkens; Varkens voor erport-
lagerijen; 200 Biggen en Zeugen.
Laatste Berichten.
Men seint om
De Veenendaalsche Stoomspinnerij en
Weverij is stopgezet, wegers geweld
dadig optreden van een deel der wevers
tegen een meesterknecht. Door dezen
maatregel zijn 550 personen getroffen,
alleen de spinnerij werkt door.
te Amersfoort zal Dinsdag 14 Januari
1908, 's avonds 7 uur in het Hotel DE
ZWAAN aan de Utrechtsche Straat te
Amersfoort in
Het aan den Heer ALBERTUS BOSCH
en ECHTGENOOTE te Amersfoort be-
hoorende blok van
met erven en tuinen te Amersfoort op
000L0MBERG aan den Arnhemschen
Straatweg Sectie B Nos. 3189 tot en
met 3193 groot 9 aren 80 centiaren.
Huurwaarden f 10.50 per week. Grond
lasten over 1907 f 14.04. Te zien daags
vóór de veiling van 24 's nam.
Aanvaarding bij de betaling der koop
som op 14 April 1908.
Inmiddels uit de hand te koop.
te Amersfoort zal op ZATERDAG
11 JANUARI 1908, des voorm.
10 uur precies in het perceel aan den
Ouden Vlasakkerweg op den hoek van
de Verlengde Wilhelminastraat no. 34
te Amersfoort, in gebruik bij den heer
W. VONK publiek om contant
geld
als 2 coupé's, 2 vigelanten,
2 landauers, 2 victoria's, 2
brikken, sociable, dogear,
coureuse, zoo goed al nieowe
Tapissière, plattewagen, boeren-
wageD, 2 stortkarren.
4 tweespanstuigen, 6 eenspanstuigen,
tuigenkast, tuigenhangers, haverkist,
dekens, gebitten enz.
Daags voor den verkoop te bezichtigen.
Breeder bij biljetten.
