Vrijzinnigr Orgraan voor Amersfoort en Omstreken.
Verkeersbelasting.
DONDERDAG 20 FEBRUARI 1908.
5e JAARGANG.
Directeur B. G. BIJKENS.
FEUILLETON.
E
BUITENLAND.
ro; 22.
DE EEMLANDER
Uitgave van de Naaml Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Abonnementsprij s
Per jaarf 3.00
Franco per post3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Afzonderlijke nummers- 0.05
«uuuuiuug en
Bureau: BBEEDESTBAAT 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntlën:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(By abonnement belangrijke korting.)
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
Men heeft dezer dagen in Duitsche
bladen het bericht kunnen lezen, dat de
itsche Regeering van plan is de be
lasting op het verkeer in te trekken.
Eerst is het bericht tegengesproken, doch
naderhand werd het weer bevestigd. Het
zou ons niets verwonderen, indien het
zoo ware, want de Duitsche Regeering
is in deze zaak vrij bedrogen uitgekomen.
Zij heeft een belasting op de spoorkaartjes
gelegd, in de stellige verwachting, dat
deze een 38 a 40 millioen in het laadje
zou brengen. Dat is tegengeloopen.
De statistiek heeft aangetoond, dat in
de maanden Augustus en September,
dus nog wel in die, waarin het meest
wordt gereisd, die belasting slechts Is/*
millioen Mark heeft opgebracht. Nu gaat
het misschien nog niet eens aan om dit
getal zoo maar met zes te vermenig
vuldigen, maar 10!/a millioen is in elk
geval nog lang geen 38 millioen.
De oorzaken, die tot deze misrekening
hebben geleid, zijn ook al weer uil de
statistiek, op te merken.
De reizigers hebben doodeenvoudig
gezegdals we belasting moeten betalen,
dan reizen we een klasse lager, dan is
de prijs minder en de belasting ook niet
zoo groot. Een protest dus, dat deze
gevolgen had
Bij zijn begrooting had de minister
geraamd, dat in de eerste klasse het
getal reizigers met 8 procent zou toe-
Inemen. Het is gebleken, dat dit cijfer
8,8 procent is teruggeloopeneen zesde
gedeelte heeft dus de tweede klasse ge
kozen om minder reisgeld kwijt te raken.
In de tweede klasse had men een toe
name van 7% °/o verwacht, ongerekend
de overloopers uit de eerste klasse, doch
in tegenstelling hiermede, is de toename
slechts 1.7geweest.
1 Ook uit deze klasse zijn dus de
reizigers voor een deel naar een lagere
klasse verhuisd.
DE KIiEINDOGHTER.
Door M. Böhme.
40).
De derde klasse wordt hel meest
gebruikt en brengt het meeste geld op.
Hier had men, ongerekend alweer de
overloopers uit de tweede klasse, een
toename van 8.4% verwacht en het
cijfer blijkt slechts 3.3% te zijn geweest,
terwijl in de vierde klasse, waarin men
een toename van 7.3 had verwacht,
dit cijfer omhoog is gegaan en op
9.3 kwam.
Uit dit statistiekje blijkt dus onom-
stootelijk, dat een groot deel van het
reizend publiek zich liever met een lagere
klasse heeft vergenoegd, dan meer te
betalen. Zoo heeft dus de Regeering die
het onderste uit de kan wilde hebben,
het lid op den neus gekregen.
Ook nog om andere redenen gaf het
schade.
De eerste klasse kost aan de spoorweg-
administratiën geld, de derde en vierde
klasse brengen geld op. Dit komt, door
dat ten eerste in de eerste klasse coupé's
minder plaatsen zijn en ten tweede,
doordat die lang niet zoo geregeld bezet
zijn als die in de lagere klassen. Een
gelijk verschijnsel als ook hier te lande
kan worden waargenomen.
Er is uit dit geval een les te trekken.
Het weigeren van belasting op de spoor
kaartjes is een bewijs, dat men de draag
kracht van het publiek inzake het be
talen van belasting heeft bereikt. De
menschen kunnen niet meer, tenzij zij
zich in andere zaken gaan bekrimpen, in
leefwijze, woning, huisraad, eten, kleeding,
enz. Dit zoo zijnde, ontzegt men zich
natuurlijk het eerst de weelde van een
hoogere klasse als men, in een lagere
klasse gezeten, er even gauw komt.
En in de tweede plaats leert deze
uitkomst, [dat de grondregel .tweemaal
twee is vier" niet altijd opgaat bij het
maken van begrootingen en berekeningen
over de mogelijke opbrengst van uit te
schrijven belastingen.
Die les is zoo duidelijk en reeds zoo
afdoende geweest, dat ook andere landen
er zich aan kunnen spiegelen.
De groot-open oogen der oude vrouw
hingen aan dit laatste vlammetje, dat
eefde, omhoog flikkerde, en dan plot-
ieling uitging.
.Toen je tot ons kwam, was het mijn
:rootste hartewensch, je te verzorgen,"
- «.ei mevrouw Josephine. „Je vader heeft
I jjzich niet de man getoond, wien men een
raenschenlot gerust kan toevertrouwen.
Ik wil niet uit de wereld gaan met de
org, dat je eenmaal arm wordt en ge-
rek moet lijden. Niet waar, je zult de
ude grootmoeder haar eenigen, laatsten
lerstwensch vervullen. Ik was nooit ge-
f woon, van mijn kinderen tegenspraak te
dulden. Zij hebben zich, ook tegen hun
zin, naar mijn wil moeten voegen, en
"ijn daarbij niet slecht weggekomen. En
als ik nu je lot in handen neem en
l het zoo bestuur, als ik het graag zou
j zien en als het 't best is, dan zal je je
I koppigen kinderzin voor het beter inzicht
J van een oude, ervaren buigen, en als het
k je moeilijk mocht zijn, zal de gedachte,
Jt dat je de grjjze grootmoeder daarmee
een groot genoegen doet, je er overheen
- helpen, niet waar, lieveling?"
Jo schudde het hoofd. Zij begreep niet
wat de oude vrouw meende, maar een
vaag vermoeden van iets vreeselijks
snoerde haar de keel dicht.
Mevrouw Josephine stond op, ging naar
de schrijftafel e» kwam met een groote
kartonnen doos terug. Tijwijl ze ging
zitten, greep ze er in, nam er een hand
vol groote, vierkante, beschreven brief
omslagen uit en wierp ze Jo in den
schoot.
Werktuigelijk nam Jo er een op, las
het adres van een Miesbacher familie en
trok de goudgerande kaart er uit
Verloofd
JOSEPHINE BURGARD.
ANTONIUS STOHMAN.
Miesbach, Kerstmis 1902.
„Agnes en Lisa hebben al de adres
sen geschreven en morgen vroeg gaan
de kaarten op de post," zei grootmoeder
Meier en het was haar aan te zien, dat
zij zich verlicht voelde en hel laatste
moeilijke oogenblik voorbij dacht. .Mor
genavond vieren we hier en overmorgen-
avond bij de Stohmans verloving."
Jo was doodsbleek geworden.
.Wie is dat, grootmoeder?" zei ze met
moeite en wees op haar naam. ,Ik wist
niet, dat ik in Miesbach een naamgenoot
had."
.Stel je niet zoo zot aan, Jo. Dat ben
jij," zei de oude vrouw met haar gewone
kracht. ,De oude Stohman heeft voor
Het zal dus tijd worden, dat men
inplaats van te zinnen op nieuwe bronnen,
waaruit belasting kan worden geput,
eens ernstig nagaat op welke takken
van dienst bezuinigingen kunnen wor
den aangebracht.
Het leek ons niet ondienstig dit alles
eens in herinnering te brengen, nu er
ook onlaags in ons land stemmen zijn
opgegaan, die een proef wilden nemen
met een belasting op spoorkaartjes.
DE TOESTAND IN PORTUGAL.
In ons vorig nommer hebben wij
enkele beschouwingen overgenomen van
een correspondent van een Duitsch blad,
die te Lissabon [was geweest, om zich
eens op de hoogte te stellen van den
politieken toestand. Inderdaad schijnt
er reden te zijn voor de monarchisten
om de toekomst te vreezen.
Het Portugeesche volk is een weinig
indolent. Het onderneemt dikwijls groote
dingen, maar brengt die niet tot stand.
Reizigers verzekeren, dat men nergens
meer halve ondernemingen ziet en ner
gens meer onvoltooide gebouwen dan
in Portugal. Van den anderen kant zijn
er, die de erfgenamen schijnen te zijn
van de energie, door de Portugeezen
gedurende een korte periode van hun
geschiedenis getoond. De dictator Franco
aan den eenen, enkele leiders van de
republikeinsche partij aan den anderen
kant, zouden behooren tot deze uitzon
deringen op den regel. Zij stonden in
het conflict dat het land verdeelde,
tegenover elkander.
Men is in Portugal gewoon zijne tegen
standers als persoonlijke vijanden te
beschouwen. In steden van eenig belang
hebben progressisten en regeneradores
ieder hun eigen schouwburg bijv. Het
is onmogelijk, dat aanhangers van twee
verschillende partijen op dezelfde ban
ken zitten zij hebben niet eens dezelfde
winkels. Toen Franco zich tusschen de
beide partijen plaatste, kreeg hij met
beide te doen. En nu zagen ook de
republikeinen een gunstigen kans. Zij
schijnen niet zeer talrijk te zijn in het
land, maar hebben een grooten aanhang
in de hoofdstad en stelden zich aan het
Tony bij mij aanzoek om je hand gedaan,
en ik heb hem die toegezegd. Oud
Duitsch gebruik is het, dat de ouders
voor de kinderen kiezen, en dat doen
wij ook. Als ik dood ben, zal je me nog
eens danken, dat ik verder zag en voor
je geluk zorgde. Zoo en zet nu niet
zoo'n bedrukt gezicht, meisje. Wel, lieve
hemel, andere meisjes hebben geen
grooteren wensch dan zich met Kerst
mis onder den dennneboom te kunnen
verloven.'
Jo vloog, als door een zweepslag ge
troffen, van haar stoel op, de witte
briefomslagen vlogen in het rond over
den vloer. Het was, alsof zij uit een
verstijving ontwaakte.
„Grootmoeder dat is een ongehoor
de gewelddaad," riep zij. „Niemand dan
mij» vader, die tegelijk mijn natuurlijke
voogd is, heeft over mij en mijn toekomst
te beschikken. En als hij mjj tegen mijn
zin aan een man wou binden, dien ik
niet bemin, ja, die mij onuitstaanbaar
is, zou ik ook hem de gehoorzaamheid
weigeren en hem het recht, voor mij te
handelen, niet toekennen. Ik wil zelf den
man kiezen, aan wien ik me ïoor mijn
leven verbind."
„Zoo je althans te kiezen zult hebben,
mijn kind," zei mevrouw Josephine kalm.
„Mannen met ernstige plannen plegen
zich niet te wenden tot veeleischende
meisjes zonder vermogen. Of je nog ooit
weer een partij als deze aangeboden zal
en zijnen eersten minister zouden uit
vallen. Dan had men in vele jaren geen
kans om aan de regeering te komen of
zijn ideaal te verwezenlijken. Er bestond
een complot, dat wel tegen den Koning
was gericht, maar aanvankelijk niet op
zijn leven was aangelegd. Men wilde de
geheele koninklijke familie oplichten en
naar Brazilië vervoeren. Als men haar
eerst aan boord van een schip had, zou
men de republiek uitroepen. Men hoopte
de burgerwacht voor dat plan te win
nen. Het mislukte door de waakzaam
heid van Franco en de aanleggers van
het complot vulden de gevangenissen.
Wie nog in vrijheid waren en ieder
oogenblik vreesden gevangen genomen
te zullen worden, beraamden toen de
bloedige samenzwering, waarvan de
Koning en de Kroonprins de slachtoffers
werden. Vandaar ook dat de na den
aanslag gearresteerden ieder oogenblik
vroegen of de republiek nog niet was
uitgeroepen.
Zij is tot heden nog niet uitgeroepen,
maar dat men van monarchale zijde toch
wel vreest, bewijzen al die vrijgevig
heden, als het loslaten van werkelijke
schuldigen het toestaan van demonstra
ties bij de graven der Koningsmoorde
naars, enz.
Ook seinde een correspondent van
Reuter, dat men algemeen van oordeel
is, dat, wanneer de aanstaande verkie
zingen zonder inmenging van de regee
ring plaats hebben, de republikeinen
verreweg in de meerderheid zullen
blijken te zijn.
Wij zullen het binnen enkele weken
weten.
FRANKRIJK.
Caillaux, de Fransche minister van
financiën, speelt met vuurhij maakt
van de zaak der rijksinkomstenbelasting
een kabinetsquaestie. Of hij het winnen
zal? Het is zeer de vraag. Sinds meer
dan een jaar is men reeds aan het praten
over de zaakde hervorming der be
lastingen, de afschaffing der bestaande
directe belastingen en invoering van een
algemeene inkomstenbelasting, was een
der voornaamste democratische maat
regelen, waarmee dit ministerie voor
den dag kwam. Caillaux' ontwerp echter
stuitte spoedig op een heftigen tegen
stand in de pers en bij het publiek
men beweerde, dat, zooals hij het voor
stelde, de rijke niet voldoende, de weinig
worden, is meer dan twijfelachtig. Maar
alle twist is geheel overbodig. De steenen
zijn geworpen. De verloving is in orde
en binnen hoogstens vijf weken is de
bruiloft."
„Maar ik wil niet. Ik wil nietriep Jo.
„Je moet," zei de oude vrouw ijzig
kalm. „Al gedraag je je honderdmaal
als een verwend, koppig meisje. Een deel
der kaarten is aan onze buiten de stad
wonende bekenden en vrienden reeds
vanmiddag verzonden. Daarmee is de
verloving een feit geworden. Daar is
niets meer aan te doen. Ik ben al met
anderen dan een weerspanning kind klaar
gekomen. Onthoud dat en laat het over
bodige gehuil. We zijn hier niet in het
theater.'
„U kunt met mij doen wat u wilt,
maar achter mijn rug en tegen mijn wil
verloven laat ik mij niet. Ik zal Tony
Stohman en zijn ouders zeggen, wat ik
denk. Es anderen, die mij vragen, even
eens. Ik wil toch eens zien of men over
mij als over een wezenlooze vervoegen
kan of niet."
Onbewust had zij opgewonden-luid
gesproken. De anderen staakten het ge
sprek. De vrouwen ijlden het eerst toe,
eenigszins langzamer volgden de mannen.
„Wat is hier te doen vroeg Agnes.
Ze wist heel goed waarover het ging,
maar hield het voor beter, haar nicht
tot een verklaring aanleiding te geven.
„Maar Jo," riep Lisa, „hoe kan men
hoofd van alle ontevredenen. Men vond
dat er gehandeld moest worden en met
spoed gehandeld, omdat Franco nieuwe
verkiezingen had uitgeschreven. Bij de
leidzaamheid van een groot deel der
bevolking vreesde men, dat de verkie
zingen ten voordeele van den Koning
bemiddelde te sterk belast zou worden.
Aan het einde der vorige zitting werden
nog een paar vergaderingen aan het
ontwerp gewijd, maar daarop werd weinig
positiefs tot stand gebracht. Nu is het
ontwerp weder in de Kamer, de alge
meene beschouwingen zijn gesloten en
de arfikelsgewijze behandeling zal een
aanvang nemen en thans heeft Caillaux
besloten de quaestie van vertrouwen te
stellen bij de stemming over de twee
eerste artikelen, die het beginsel der
wet inhouden de afschaffing der oude
directe belastingen, de invoering der
inkomstenbelasting.
Het is twijfelachtig of de andere
minsters, mocht Caillaux vallen, zijn lot
zullen deeleneenige dagen geleden
liep er een gerucht als zou dit geschie
den, nu echter twijfelt men er aan,
RUSLAND.
De „Rossija," die geacht wordt de
meening der Russische regeering weer
te geven, zegt in een artikel over de
nieuwe Balka n-k w e s t i e o. a.
Wij ontkennen geenszins, dat Oostenrijk
krachtens art. 25 van het verdrag van
Berlijn recht heeft, met Turkije een
overeenkomst aan te gaan betreffende
den aanleg van een spoor door het
sandzjak Novi-Bazar. Wij willen ook
erkennen, dat Oostenrijk, van dat recht
gebruik makende, stipt genomen den zin
van de Mürzsteg-overeenkomst met Rus
land niet schendt, aangezien daarin alleen
het verkrijgen van gebied op het Balkan
schiereiland uitgesloten wordt en het
erlangen van oeconomische voordeelen
niet voorzien is. Maar men mag niet
vergeten, dat die overeenkomst Rusland
en Oostenrijk-Hongarije de verplichting
oplegt, eensgezind en met alle macht
voor de belangen der Christelijke be
volking van Macedonië te werken. En
nu stijft onloochenbaar de kans op een
breuk in de eensgezindheid tusschen de
mogendheden het verzet van den sultan
tegen de noodige hervormingen daar.
De correspondent van de „New York
Herald" te Berlijn zegt, dat men daar
zeer wel weet, dat Rusland er niet in
zich op Kerstavond zoo aanstellen. En
dan waar moeder toch ziek is en niet
mag worden opgewonden."
Jo antwoordde niet. Ze liep naar Erwig
toe en sloeg de armen om zijn hals.
„Helpt u me, oom," snikte zij. „U
bent niet in het complot, dat weet ik.
Zij willen mij tegen mijn wil met Tony
Stohman verloven en hebben de kaarten
al laten drukken. Liever ga ik den
Rijn in."
„Nou, dat is ongehoord," riep Lisa.
„Men zou aan je verstand twijfelen,
meisje," zei Agnes scherp. „Jij, wie heeft
je uit genade en barmhartigheid opge
nomen, toen je geen dak boven 't hoofd
had Hé Grootmoeder. En nu beloon
je haar weldaden met ongehoorzaamheid
en ondank."
„Ik heb in 't geheel geen reden, me te
schamen. Maar ik wil me niet uit ge
hoorzaamheid voor mijn leven ongelukkig
laten maken," riep Jo snikkend.
Erwig had intusschen een der kaarten
van den grond geraapt, en hoofdschud
dend gelezen.
„Ja, wat is dit eigenlijk voor een
klucht zei hy op toornigen toon. „Ver
lovingskaarten laten drukken zonder de
betrokkene te vragen Men zou aan een
grap gaan gelooven. Gelukkig is daarmee
verder nog niets gebeurd."
(Wordt vervolgd).
