Vrijzinnig: Orgaan voor Amersfoort en Omstreken.
Nol 25.
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Directeur R. 6. RIJKENS.
Versehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Bureau: BREEDESTRAAT
Nabetrachting over den
Gemeenteraad.
E
E
FEUILLETON.
DE KLEINDOCHTER.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDEB
Abonnementsprlj s
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden0.75
Franco per post0.90
Afzonderlijke nummers0.05
20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Adverténtiën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
9 „Mijnheer de voorzitter, na de inlich-
lingen, die ik in de besloten zitting heb
gekregen, zal ik gaarne vóór het voorstel
van B. en W. stemmen."
dS Deze woorden, door den heer Gerritsen
gesproken bij de heropening van de
Openbare zitting, snijden eigenlijk alle
mogelijkheid af om nog iets te kunnen
schrijven over de voorstellen van B. en
W. omtrent de exploitatie enz. van
„Birkhoven."
Want zij doen vermoeden, dat er in
-besloten zitting dingen zijn meegedeeld
van zoo groot gewicht, van zoo over
tuigenden aard, dat deze misschien ook
ons, indien we ze hadden kunnen hooren,
tot voorstanders van de voorstellen
zouden hebben gemaakt.
We zeggen misschien, want zoo
zoo doorslaand overtuigend zijn ze
toch niet geweest, dat ze konden maken,
t de heer van Duinen geen voet bij
tuk hield.
Een ding blijft echter onomstootelijk
waar: dat de tijd, die er verloopen is
tusschen het oogenblik, waarop de raads
leden de stukken betreffende dit onder
werp hebben thuis gekregen Zaterdag
en Dinsdagmiddag half twee, het uur
der raadszitting, zeer kort mag worden
geaoemd met het oog op het groole
■gewicht van de zaak.
Als men in aanmerking neemt, dat een
raadslid ook zijn eigen bezigheden heeft,
kunnen wij ons voorstellen, dat hij geen
tijd heeft kunnen vinden de stukken be
hoorlijk te bestudeeren, en nog minder
tijd heeft gehad om een inspectie in loco
te houden.
„Ik ben een voorstander van licht"
zegt een der commissie-leden, maar men
heeft dat licht geen gelegenheid gegeven
om door te dringen. De bladen hebben geen
gelegenheid gehad om er over te schrijven,
ingezetenen zagen zich van de mogelijkheid
tocl
waï
tusi
Door M. Böhme.
43).
Zij verschrikte, toen zij de electrische
schel hoorde aanslaan. Het diensmeisje
vloog de trap op, maar nog eer zij boven
was, werd de deur van mevrouw Gotze's
boudoir geopend en ruischte de dame
des huizes boven aan de trap.
«Juffrouw Jo,» riep zij, over de don
kere leuning buigend. «Komt u toch
Ik ben even verheugd als verrast
Goedenavond en hartelijk welkom.»
Jo ging langzaam naar boven.
«Goedenavond, mevrouw. Het spijt
mij zeer u nog om dezen tijd en juist
op dezen avond lastig te vallen,» zei ze
beklemd.
En dat was geen phrase. Zij gevoelde
het bijna als een vernedering, de gast
vrijheid dezer vrouw voor zich te moeten
vragen.
«Maak toch geen complimenten,» zei
de schoone vrouw. «Wat ben ik blij,
dat ik nog een uur bleef zitten, nadat
mijnheer, uw vader mij verlaten had.
Ik wilde hem niet zoo vroeg laten gaan,
maar hij beweerde, dat het voor hem
geen Kerstavond was, als hij niet
beroofd, om hunne meeningen ten beste
te geven.
We stellen voorop, dat de meening
onjuist is, maar als er gezegd wordt, dat
alles veel heeft van een overrompeling,
wie heeft dan aanleiding tot deze wij
zeggen het nogmaals, verkeerde
meening gegeven?
Als, wat we van harte willen hopen,
dat niet zal geschieden, de zaak nader
hand eens fout loopt, dan zal de menigte
roepen, gij hebt ook alles zelf willen
wetengij hebt den pas voor goede raad
gevingen zelf afgesneden.
Is de verantwoordelijkheid ook niet
lichter te dragen, als men die draagt
mét zoovelen mogelijk? Met andere
woorden, voelde men niets voor de op
merking, dat er in een zoo gewichtige
zaak eigenlijk niet mocht worden beslist
in eene zitting waar meer dan een derde
van het getal raadsleden afwezig was?
Het zijn alle vragen, die wij alleen
kunnen stellen, maar waarop we het
antwoord niet kunnen geven, omdat we
niet weten welke schlagende argumenten
in de besloten zitting gebezigd zijn.
Maar die vragen dringen zich op en
zullen door velen buiten ons gedaan
worden.
Over de prijsvraag van ons blad willen
we hier niet schrijven; we bedoelen in
dit artikel geen reclame te makenwe
gelooven ook dat die bij eene belissing
geen doorslag had mogen geven en
bovendien blijven de antwoorden ter be
schikking van de commissie en den
exploitant, zoodat die er eventueel nog
gebruik van kunnen maken.
RUSLAND EN DE ALANDS-EILANDEN.
Wij hebben in het vorig nommerhet
een en ander over deze eilanden en het
plan dat Rusland er mee heeft, ge
schreven.
Nu zijn deze Russische plannen zeer
onaangenaam voor Zweden, dat in eene
minstens nog een uurtje met zijn Jo
onder den Kerstboom kon zitten. Daar
het mij nog te vroeg was om te gaan
slapen, las ik nog een weinig. Kom nu
maar mee. Totdat de meid uw kamer
in orde heeft gemaakt, blijven wij nog
bij elkaar.»
«U is wel goed, mevrouw,» zeidejo.
Merkwaardig, hoe sterk weer dat
gevoel van afkeer in haar op steeg, zij
moest zich werkelijk geweld aandoen
om vriendelijk te blijven. De phrase
wilde haar nauwelijks van de lippen.
Mevrouw Gotze zag er buitengewoon
schilderachtig uit in haar lang-sleepende,
rose kleed, in de rozige half-schemerlng
van het lamplicht.
«Arm kind. Gekoppeld zou je worden
op den Kerstavond. Die dwaze oude
mevrouw Meier Neen deze ge
dachte, werkelijk origineel.»
Mevrouw Gotze lachte hel en beleefd
heidshalve stemde Burgard daarmee in.
Jo bleef echter rustig.
«Voor den schrik moeten we nog
een glas Sekt nemen,» riep de weduwe,
nog altijd lachend. «Goed, dat je hun
ontkomen bent, meisje. Nu kunnen ze
morgen verloving vieren zonder bruid
'tis dol vermakelijk.»
«Ik dank u mevrouw. Maar Ik zou
werkelijk niets meer kunnen drinken,»
zei Jo beleefd en beslist.
«Maar een paar slokjes. U zult zien, dat
het u goed zal doen. Overigens een
sterkte op de Alandseilanden eene voort
durende bedreiging moet zien. Zij zijn
nauwelijks minder onaangenaam voor
Frankrijk, dat in de eerste plaats ge-
roêpen is om het tractaat van Parijs,
nog een overblijfsel uit den tijd toen
Frankrijk den toon aangaf in de wereld,
te handhaven. Maar Frankrijk is thans
de bondgenoot van Rusland, dat het in
den Krimoorlog bestreed en het valt
moeilijk den bondgenoot iets te weigeren.
Van den anderen kant is Frankrijk zeer
bevriend met Zweden. Tusschen beide
landen bestaat een sympathie, die niet
uitsluitend berust op het feit, dat het
Zweedsche koningsgeslacht van Fransche
afkomst is. Zweden zal zich tot Frankrijk
richten om zijne voorspraak, daar het
de macht niet heeft om zich tegen Rus
land te verzetten. Wat moet dan de
heer Pichon, minister van buitenlandsche
zaken der republiek doen?
Misschien vindt hij er iets op. Fran
krijk is niet alleen de bondgenoot van
Rusland, maar ook op het oogenblik
zeer bevriend met Engeland. En Enge
land behoort tot de onderteekenaars van
het Parijsche tractaat. Het ligt voor de
hand dat de heer Pichon zich wendt
tot zijnen Engelschen collega, om dien
te raadplegen over het geval. Als Enge
land bezwaar mocht hebben zal Rus
land daarmede ernstig moeten rekenen.
Maar als het bespeurt dat Frankrijk ;de
hand heeft gehad in die bezwaren zal
dat niet dienen om de goede vriendschap
der bondgenooten te versterken. De
heer Pichon mocht wenschen, dat het
Rusland niet in den zin ware gekomen
zijne gevaarlijke aandacht te wijden aan
de Alandseilanden. Ten slotte heeft het
ook wel wat beters te doen.
PRUISEN.
Minister Breitenbach heeft in de be-
grootingscommissie uit het Pruisische
Huis van Afgevaardigden eenige mede-
deelingen gedaan over de werking van
de reisbelasting.
De reisbelasting heeft, ten gevolge
gehad, dat vele reizigers naar lagere
klassen zijn overgegaan. De verminde
ring van ontvangsten, ten gevolge van
de invoering der reisbelasting en van
het nieuwe tarief, heeft over 1907 15
millioen mk. beloopen.
In parlementaire kringen te Berlijn
zijn de meeningen over de kansen van
de Polenwet verdeeld. Men zegt,
prachtig idee van u, mijnheer Burgard.
Weet u wat? Ik geef haar in'tgeheel
niet meer af, ik houd haar voor mij
natuurlijk als juffrouw Jo het goed
vindt.»
«Ik wist, dat u mijn verzoek niet zou
afslaan. Hoewel het eigenlijk een op
dringen is, deze nachtelijke overval.»
«O, dat is niets,» lachte de jonge
vrouw. «Wat denkt u van mijn voorstel,
juffrouw Jo geheel aan mij over te
laten Denk er eens over na.
«Daarover valt niet na te denken. Ik
zou gelukkig zijn, mijn dochter in zoo
goede handen te weten. Jo hoor je 't
Mevrouw is zoo vriendelijk je voor
langeren tijd verblijf in baar huis aan
te bieden.»
Jo had maar half 't gesprek gehoord.
«Ja zeker, het is zeer vriendelijk van
mevrouw,» herhaalde ze werktuigelijk
zonder er bij te denken.
Het meisje bracht den wijn en de
dunne, geslepen roemers. Jo kon niet
anders dan ook een glas meedrinken. De
licht schuimende wijn brandde haar op
de tong, maar veroorzaakte gelijktijdig
een aangenaam gevoel van warmte.
Maar zij was toch blij toen het meisje
binnentrad met de mededeeling, dat de
kamer in orde was.
Burgard was reeds een kwartiertje
weg, jen het gesprek der beide dames
wilde ondanks den wijn niet vlotten.
Mevrouw Gotze vond Jo vervelend
dal er over een vergelijk tusschen
regeering, Heerenhuis en Huis van Af
gevaardigden onderhandeld wordt. In
elk geval zal het regeeringsontwerp niet
in zijn oorspronkelijken vorm wet wor
den.
PORTUGAL.
De ministerraad heeft besloten, te
vernietigen de besluiten van Franco,
waarbij de Kamer ontbonden wordt en
waarbij de samenstelling van de pairs
kamer wordt gewijzigd. De ministerraad
besloot verder, de ontbonden Kamer
bijeen te roepen, opdat de Koning te
genover haar den eed zal kunnen
afleggen en vervolgens den raad van
state bijeen te roepen opdat deze zal
kunnen beraadslagen over de ontbinding
der Kamer. De verkiezingen voor de
nieuwe Kamer zullen niet plaats hebben
voor 5 April. De nieuwe afgevaardigden
zullen geen bevoegdheid hebben, een
nieuwe grondwet te maken, daar deze
bevoegdheid hun niet toekomt voordat
de beide Kamers de noodzakelijkheid
van grondwetsherziening erkend zullen
hebben.
De correspondent van de Kölnische
Ztg. meldt uit Lissabon, dat daar in
goedingelichte kringen een pessimis
tische stemming heerscht over
de toekomst der monarchie. De
revolutionaire, republikeinsche partij,
weert zich met alle kracht. Vooral op
het land maakt zij propaganda.
AMERIKA.
President Roosevelt heeft door in het
Witte Huis op een knop te drukken,
den spoorweg onder de Hudson (tus
schen New York en New Jersey) voor
het verkeer geopend. Deze tunnel is een
meesterstuk van stout ingenieurswerk.
De kosten van aanleg en stationsbouw
voor deze nieuwe verbinding hebben
70,000.000 p.st. bedragen.
ENGELAND.
Door het Lagerhuis is een motie, waar
bij het bestuur van den Kongostaat
streng werd veroordeeld en waarbij een
beroep werd gedaan op de Engelsche
regeering om haar best te doen ten
einde een fundamenteele wijziging van
het bestaande stelsel te verzekeren, met
algemeene stemmen aangenomen.
Toen Grey de motie aanvaardde, ver
meldde hij de Belgische naastingsvoor-
en geeuwde heimelijk, toen deze opstond
en haar goeden nacht wenschte.
De in haast gereedgemaakte kamer
was koud ondanks het helder-branden-
de vuur en gevuld met onaangename
lucht van de pas gelakte kachel. Jo
duwde een raam open en boog het ge
zicht in de koude nachtlucht. Het
sneeuwde niet meer. De maan scheen
helder. De kerkklok sloeg juist twaalf.
In het heldere licht kwam van de huizen
iedere voeg in den grijzen muur, iedere
pan op het dak duidelijk uit.
Door de stilte van den nacht klonken
de gehaaste stappen van een vlug-nade
renden voetganger. Uit de schaduw van
het steegje tegenover het huis Gotze
kwam een man en stapte snel over de
vrije ruimte óp een huis toe. Jo ver
schrikte. Was dat niet Ja, dat was
oom Erwlg, en daar waar hij aanschelde
woonde Meiers huisdokter
«Oom Erwlg,» riep ze luid, en de
van angst bevende kreet drong tot hem
door.
Hij wendde het hoofd om, sprak
halfluid naar het boven in het dokters
huis opgeschoven raam op en kwam
dan vlug het plein over.
«Moeder is zoo ziek geworden,» zei
hij, wij zijn bang, dat het op 't einde
loopt.»
«Grootmoeder
«Ja. We hadden het immers al lang
kunnen voorzien,»
stellen. Hij zeide niet te gelooven, dat
het Belgische parlement de verantwoor
delijkheid voor den Kongo zou aanvaar
den, tenzij het de volledige conlróle had.
Wij zullen zeide de minister
wachten tot de zitting van het Belgische
parlement gesloten is en als dan België
den Kongo niet op bevredigende voor
waarden zou hebben overgenomen en
wij nog altijd met een ongewijzigde
Kongo-regeering hadden te maken, dan
zouden wij zoo vrij zijn de kwesties uit
het verdrag voortspruitende op onze
eigen manier te behandelen.
Wij zouden in overweging hebben te
nemen of onze toestemming tot invoering
van in- en uitgaande rechten in den
Kongo, welke oorspronkelijk werd ge
geven om de uitgaven voor den moreelen
en zedelijken voorspoed van de inboor
lingen te bestrijden, niet onder valsche
voorwendselen werd verkregen en of de
voorwaarden waarop die toestemming
verleend werd niet geschonden zijn, en
of de Kongostaat niet alle rechten op
internationale erkenning heeft verbeurd,
(toejuichingen).
Bij de Tweede Kamer is ingediend
de volgende door den Hoogen Raad
opgemaakte aanbevelingslijst van zes
candidaten voor het maken der nomi
natie voor de vacature van een raads
heersplaats, ontstaan door de benoeming
van den raadsheer mr. A. P. L. Nelissen
tot minister van justitie.
1. Mr. A. J. L. Nijpels, raadsheer in
het gerechtshof te Arnhem.
2. Mr. R. H. A. M. Romme, raadsheer
in het gerechtshof te Amsterdam.
3. Mr. B. J. A. Sterck, raadsheer in
het gerechtshof te 's-Gravenhage.
4. Mr. G. Krabbe, raadsheer in het
gerechtshof te 's-Gravenhage.
5. Mr. J. A. A. Bosch, raadsheer in
het gerechtshof te 's-Hertogenbosch.
6. Mr. A. Fentener van Viissingen,
raadsheer in het gerechtshof te Amster
dam.
HET RIJTUIG DER KONINGIN AAN
GEREDEN.
Gisterenmiddag na half twee, het gewone
uur van uitrijden van de Koningin met
den Prins, is de open brick waarin het
«En die opwinding,» gilde Jo.
«Was een gevolg van haar ziekelij-
ken toestand,» zei Erwig. Maak je niet
ongerust, kind. We zullen hopen, dat
alles goed afloopt. Goeden nacht, Jo. Je
komt toch morgen vroeg nog even
aan
«Zeker, zeker. Ik wilde, dat ik naar
beneden kon en met u naar huis. Ik
had niet moeten gaan.»
«Misschien was het wel beter geweest.
Goeden nacht, kind, tot morgen.»
Juist trad de arts uit zijn huis op de
straat. Spoedig verstilden de stappen
der beide mannen in de steeg.
Mevrouw Josephine Meier's einde
was nabij.
Misschien had de opwinding van den
avond de Instorting een weinig bespoe
digd, maar de uren der oude vrouw
waren toch reeds na haar terugkomst
geteld. Zij lag bulten kennis. De geheele
familie stond rondom haar sterfbed
ookjerry wasdoor Erwig gewaarschuwd,
toegesneld, om zijn zuster nog eenmaal
de hand te drukken, voor zij de oogen
voor altijd sloot. Slechts Jo, de eenige
kleindochter, ontbrak.
(Wordt vervolgd)