Nieuws-en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
I No. 27.
DINSDAG 3 MAART 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van tie Naaml. Vennootschap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
h,
ÉS
FEUILLETON.
DE KLEINDOCHTER
BUITENLAND.
Hoofdredacteur B>. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.—
Franco per post- 4.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau:
BREEDESTB.AAT 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarie m.
v
Reeds lang was de redactie van
„de Eemlander" van meening, dat
i Amersfoort met zijn bijna 25000
g zielen een veel te groote stad is,
dan dat eene courant daar kan
volstaan met slechts driemaal per
week te verschijnen.
Er valt veel te veel voor, op
allerlei gebied, waarin de burgers
belang stellen, waarvan men de
B berichten, verslagen, enz. moeilijk
kan „opzouten" tot twee dagen
ij later. Dan is dikwijls de belang-
b stelling voor het feit, bij het drukke
leven, reeds weer verflauwd en
houdt het publiek zich al weer
met een latere gebeurtenis bezig.
En ook buiten onze stad, in ons
land en op het groote wereldtoo-
Beel vooral, spelen de gebeurte-
issen zoo spoedig achter elkaar
af, dat eene courant, die slechts
driemaal per week verschijnt, nood
zakelijke soms vrij belangrijke be
richten, waaraan zij anders gaarne
een plaats zou hebben ingeruimd,
eenvoudig achterwege moet laten,
omdat later nieuws dient te worden
opgenomen en voor alles geen
I plaats is.
I De groote steun, dien we in de
laatste maanden mochten ontvan-
s gen van het publiek, een steun,
vooral merkbaar in het toenemen
oJ van het aantal abonné's, heeft
commissarissen en directie doen
Besluiten „de Eemlander" te maken
lot dagblad.
Wij weten, dat wij hiermede
Door M. Böhme.
45).
«Eigenlijk had ik het niet moeten
loen. Omdat het graf van een mensch,
""aar ik veel van hield me reeds een-
laal teleurstelde, 't Was toen mijn moe
der stierf. Toen meende ik ook, dat ik
aan haar graf iets bijzonders moest be
geven, dat mij vandaar een troost moest
'".omen. En dat niets dergelijks gebeurde,
lat ik met een radeloos gevoel van
verlatenheid, met een groote, innerlijke
dorheid en leegte aan haar graf stond
en weer terugkeerde naar huis, heeft
mij reeds toen zoo getroffen dat ik vele
weken lang den weg naar 't kerkhof
liet weer ging.»
Frederik Mannebach knikte.
«U spreekt uit wat de meeste fijn
gevoelige menschen ondervinden. Ware
liepe droefenis gevoelt zich althans
in de eerste smart meer door het
graf afgestooten dan aangetrokken. De
menschen die luid jammeren op het
'kerkhof, voelen niet het diepst.»
«En toch hoopte ik hier rustiger te
worden.»
Jo's lippen beefden.
voldoen aan het verlangen van
zeer velen, die het nieuws van
den dag willen bijhouden, de be
noemingen uit de Staatscourant,
die betrekking hebben op Amers
foort en omstreken nog denzelfden
avond wenschen te vernemen, enz.
enz.
We zullen daartoe beginnen,
met op de dagen, waarop „de
Eemlander" tot nu toe niet ver
scheen, dat is Maandags, Woendags
en Vrijdags, de courant in twee
pagina's uit te geven. Hierin zul
len voornamelijk nieuwsberichten
worden geplaatst en alleen adver
tenties, wanneer zulks uitdrukkelijk
wordt gewenscht.
Het spreekt vanzelf, dat we ons
voor deze uitbreiding groote uit
gaven moeten getroosten. Toen ons
blad in plaats van tweemaal, drie
maal per week verscheen, hebben
we den abonnementsprijs niet ver
hoogd. Ditmaal zullen we slechts
een kleine tegemoetkoming vragen
van vijfentwintig cents per drie
maanden meer. Deze geringe ver
hooging, die eerst met het volgend
kwartaal ingaat, zullen allen zeer
zeker billijken.
Dat de politieke richting van
het blad onveranderd blijft, zullen
we wel niet behoeven te vermel
den.
We hopen dat deze poging, om
aan Amersfoort en omliggende ge
meenten nog een, zoo goed als ons
mogelijk is, verzorgde, dage-
lijksche courant te bezorgen, waar
deering zal ondervinden, en hopen
dat die waardeering moge blijken
«Ik heb in deze dagen zooveel door
leefd.»
«Ik weet het. Maar ik dacht,
dat dit u geen innerlijke onrust kon
geven.»
Een lichte uitdrukking van verwonde
ring gleed over de trekken van het meisje,
die echter weer verdween, daar zij er
niet op doordacht. In Mannebach kwam
een lichte verlegenheid op. Het viel
hem plotseling in dat mevrouw Gotze's
gedachtenlooze kletszucht, die de tragi
sche gebeurtenis in het burgergezin tot
een pikante sensatie-geschiedenis om
vormde, veel tactloosheid, ja ongevoe
ligheid verried, en dat het beter geweest
ware, zoo hij voor het meisje zijn weten
verzwegen had.»
Maar Jo dacht er nauwelijks aan,
zich te verwonderen, en uit te vorschen,
vanwaar hij alles wist. Zij had behoefte,
tegenover iemand haar hart uit te storten.
Tot nu had zij alles in zich verborgen
gehouden. Haar gastvrouw was niet de
geschikte persoon, om haar vertrouwen
te schenken, en het altijd vroolijke
lachende wezen der jonge weduwe liet
ook geen ernstig gesprek opkomen.
Haar vader had Jo slechts nog in me
vrouw Gotze's gezelschap gezien, en zij
had ook het gevoel, dat hij haar niet
juist zou begrijpen. Erwig Meier was
in de dagen voor de begrafenis zoo iu
beslag genomen door allerlei drukte,
dat er geen oogenblik tot rustig praten
door dat velen zich als abonné
aanmelden. Die zulks nu reeds
doen, ontvangen de tot 1 Maart
verschijnende nommers gratis.
De Toynbee-avond.
Wij willen iets zeggen, een paar woor
den maar, over den Toynbee-avond van
Zondag.
Niet, dat we bedoelen hier een ver
slag te schrijven; dat zal elders in ons
blad de verslaggever wel doen.
Maar we willen hier even met dank
baarheid constateeren, dat er in onze
stad [eene vereeniging bestaat, dat er
dames bestaan, die er moeite en uren
van studie voor over hebben, om eens
een zonnestraal te doen schijnea in de
harten van hen, wier leven aan zonne
schijn nu juist niet zoo heel rijk is.
Dat is een bewijs voor samenvoelen
en het verhoogt den gemeenschapszin.
Het is zeker een goed en gezond be
ginsel, dat men menschen, die gewoon
zijn een geheelen dag te arbeiden, eens
van den alledaagschen sleur der dingen
afleidt en bij hen momenten van ge-
lukstemming verwekt, als maar weinig
dingen buiten muziek en zang op deze
aarde kunnen geven.
Ze behooren tot die zaken in dit leven,
die men niet vergeet en waar men op
den duur niet onverschillig voor wordt.
Hun geluid dringt door tot in de diepste
kern van de menschenziel en laat daar
een vibratie achter, die natrilt, soms
weken later, op onverwachte oogenblik-
ken, als men aan iets gansch anders
denkt. En deze dingen zijn het die het
leven inhoud verleenea, die voldoening
geven aan die diepere, maar niettemin
dringende levensbehoefte, ook bij die
menschen, waarvoor de uitvoering be
stemd was, het verlangen naar Poëzie.
Avonden als die van Zondag geven
wellicht te veel in eens daarvan, doch
hun nawerking is heilzaam, geeft draag-
was overgebleven.
Daarom gaf haar de omstandig
heid, dat Frederik Mannebach in den
toestand was ingewijd, een zekere be
vrediging. Zoo behoefde zij niet met een
lange uiteenzetting te beginnen.
«Toch,» zei ze, «heeft het mij onge
rust gemaakt, hoewel ik niet te betrou
wen of te herroepen heb, en, als 't moet,
weer evenzoo zou handelen. Ik kon het
nooit goed met haar ruwe gestrengheid
vinden. Maar het is toch een vreemd
gevoel als iemand, die mij toch op haar
manier lief had, zoo boos voor altijd
heengaat. Een, die zonder vrede is af
gestorven. Ik kan dat nog niet goed
verzetten. Had ik schijnbaar haar zin
gedaan, en me op Kerstavond niet
direct verzet dan had ik heden niet dat
onrustige, kwellende gevoel, niet die
pijnigende zelf-verwijten.»
«En in plaats daarvan zou u nu uzelf
oneerlijkheid tegenover de doode ver
wijten. U zou zeggenDe gestorvene
is door ons bedrogen heengegaan. Ge
loof me, dat zou u nu meer verontrus
ten en kwellen dan het andere,» zei
Frederik Mannebach.
«Niet waar, een vreemde gedachte,
mij op Kerstavond te verrassen met een
pak verlovingskaarten, die zonder mijn
toestemming gedrukt zijn. Het is als
een klucht, die echter door grootmoe
ders dood tragisch eindigde.»
Mannebach haalde de schouders op.
kracht tot leven, wie zal zeggen voor
hoe lang
Nu zegt men, dat het publiek, waar
voor deze avonden eigenlijk bestemd is,
in niet voldoend aantal tegenwoordig
was. Goed, maar er waren er toch, en
dan is het ons aller plicht, te zorgen
dat dit een volgend maal wel het ge
val is.
Maar in elk geval vermindert dit niet
de verdienste van alle dames, die zich
zooveel moeite hebben gegeven voor een
verheven doel.
Aan haar onze hulde en steunen wij
de vereeniging „Ons Huis."
FRANKRIJK.
De Parijsche ministerraad heeft in
haar vergadering van Zondag besloten
in Marokko het stelsel der kleine
versterkingen te verlaten. Casablanca en
de omliggende punten zullen duchtig
versterkt worden tot een stelling waar
van Ber Resjid het middelpunt zal
worden. Casablanca en Ber Resjid zul
len door een veldspoorweg verbonden
worden. De regeering hoopt dat een
versterking van 3000 man voldoende
zal zijn en zal aan de mogendheden
kennis geven wanneer zij vertrekken.
Zaterdag werd reeds vermeld, dat gene
raal d'Amade met de vereenigde colon
nes van de kust en het binnenland tegen
de Medakra was opgetrokken.
Blijkens een te Parijs ontvangen tele
gram is het hem gelukt, zij het ook
met verlies van 13 dooden en 40 ge
wonden, dien stam een volkomen neder
laag toe te brengen. Het gevecht duurde
van 's morgens acht uur tot aan het
vallen van den avond. Over een afstand
van 7 K.M. werden de vluchtende
Marokkanen, die eerst verwoeden tegen
stand hadden geboden, teruggeslagen.
Dit gevecht is, afgaande op het aan
tal gesneuvelden en gewonden, een der
bloedigste geweest, welke tot dusverre
door de Franschen in Marokko zijn
geleverd.
Te Parijs is Zaterdagavond een groote
protestmeeting gehouden tegen de expe
ditie in Marokko, waar Jaurès het woord
voerde. Hij zeide o.a. dat de Fransche
actie ia Marokko begonnen is, zonder
eenigc aanleiding, en dat ook hij de
civilisatie over de geheele wereld uit
gebreid wilde zien, maar niet met ge
weld, met razzia's en brandstichting.
Deze oorlog, zeide Jaurès, is door de
kapitalisten gemaakt.
Ten slotte gaf hij toe, dat Frankrijk
zich in een wespennest heeft gewaagd,
waaruit het zeer moeilijk, zoo niet on
mogelijk zal zijn, om zich terug te
trekken.
Op de vergadering, die door ongeveer
5000 menschen was bezocht, werd een
motie aangenomen, waarin geprotesteerd
werd tegen de Marokko-expeditie ea de
uitzetting der Russische socialisten.
DUITSCHLAND.
Volgens de Frcisinnigc Zeitung Heeft
het centraal bestuur der Duitsche
socialistische partij besloten, den 18n Maart
a.s. alle socialistische werklui te laten
slaken, als protest tegen het Prui
sisch kiesrecht. De staking zal
alleen dien eenen dag duren.
Men had beweerd, dat Bülow de
medewerking der conservatieven aan
zijn Polenwet, gekocht had met de be
lofte om niets aan het Pruisisch kies
recht te veranderen. De Norddcuische
Allgemeine Zeitung spreekt die be
wering nu met verontwaardiging tege*.
De aanneming van de Polen-
w e t door het Pruisische Heerenhuis
begint ai onaangename gevolgen voor
de Duitschers te hebben. Dadelijk nadat
de uitslag van de stemming bekend was
geworden, hebben zoo meldt een
telegram aan het Berliner Tageblatt
alle Pruisische onderdanen die in Dom-
browo in Russisch Polen wonen, dreig
brieven van het Poolsch nationale
arbeidersverbond gekregen met de aan
maning, om onverwijld het koninkrijk
Polen te verlaten.
„Wij kunnen niet gedoogen, schrijven
de Polen, dat onze broeders gemarteld
worden en tot honger en gebrek komen,
terwijl de zonen van de booswichten
zich met het bloed en het zweet van
ons arme Poolsche volk vetmesten."
De Weserzeitung verneemt uit Berlijn,
dat zich in de laatste dagen een groot
aantal leden van het Pruisische Heeren
huis bij het bureau van dat huis heb
ben aangemeld, om tegen verkeerde
«In alle geval een gedachte van de
oude vrouw, die men haar niet zoo
kwalijk mag nemen. Het ideaal van de
breede volkslagen is nu eenmaal een
goed verzorgingshuwelijk.»
Jo zweeg gekwetst. Een toon van
hoogmoed scheen haar door zijn
woorden te klinken. Na een korte pauze
sprak ze, zonder overgang van de koude
en van den sneeuwval der laatste weken.
«Wat heeft zij nu?» dacht hij. «Heb
ik haar beleedigd
En daarbij genoot hij weer van het
zien der sneeuwige reinheid van haar
trekken en de fijne lijnen van het kin
derlijke gezichtje. En weer was het hem
als op den afgeloopen Kersta vond, alsof
een onzichtbare hand een steentje ge
worpen had in zijn ziel en de beweging
in hem uitgolfde als het hoog opgolven
van een bergmeer.
Hij zette het gevoel van zich af. Dat
ontbrak er nog aanwenschen, die zich
richtten naar een kind als zij. Hij moest
toch met betrekking tot mevrouw Gotze
eens nader overleggen en zoo mogelijk
zijn plan tenuitvoer brengen.
Jo dacht dien dag en de volgende
maar voortdurend over zijn vermeenden
hoogmoed. Breede volkslagen. Had
Frederik Mannebach vergeten, dat ook
zijn grootvader daartoe behoorde En
zou hij de gedachte, de zucht naar een
goed verzorgings-huwelijk in deze
«breede volkslagen,» aan de omstandig
heden beantwoordend, rechtvaardigen?
Alleen het vermoeden van de mogelijk
heid verbitterde haar zoo, dat zij bijna
haat tegen den man begon te gevoelen.
Bij de Meiers was het nu weer stil
iu huis. De gasten waren vertrokken.
De Frobels hadden niet van Jo afscheid
genomen, Max daarentegen zeer harte
lijk, hij had medelijden met haar boven
dien had hij Lisa voor 't vertrek op 't hart
gedrukt, rekening te houden met Jo's
gemoedstoestand en haar vriendelijk te
behandelen.
Jo zelf merkte weinig van de hate
lijke houding der beide tantes, daar
haar de innerlijke oorzaak ervan ont-
g'°g-
Den dag na de begrafenis had Erwig,
nadat hij de noodlottige verlovingskaar
ten in 't vuur geworpen had, een ge
sprek met de familie Stohman waarin
hij den ouders, zoowel als den zoon
onomwonden zijn meening zei over deze
zotte overeenkomst achter den rug van
zijn nicht om. De Stohmans kwamen
hierop niet verder terug. Men scheen
het geheel in orde gevonden te hebben,
dat Jo alleen als figurante in deze ver-
lovings-, later huwelijksklucht zou op
treden.
(Wordt vervolgd).
