Nieuws-en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
31.
ZATERDAG 7 MAART 1908:
5e JAARGANG.
vaa de Naaml. Venaootsehap „DE EEMLANOER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
i Middel-Buropeesche tijd.
FEU1LLETON.
DE KLEINDOCHTER.
BUITENLAND.
let
DE
MLAN
1!
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
AbonnementsprlJ s
Per jaarf 4.—
Franco per post- 5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau
BREEDESTRAAT 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertóntlën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
ij Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
ti
In ons vorig artikel over eenheid van
I tijd, hebben] we gezegd, dat we bereid
1 waren den strijd, wat betreft Middel-
Europeesche of West-Europeesche tijd,
n op te geven, mits er maar eenheid van
i tijd kwam.
1 Nu echter blijkens berichten zie
L' ons nommer van gisteren de Mid-
denstandsbond weer eeue beweging in
j het leven wil roepen ten gunste van
den Middel-Europeeichen tijd, en de
quaestie dus weer actueel is geworden,
kan het zijn nut hebben, nog een»
de aandacht te vestigen op de voor-
deelen, die het invoeren van dezen tijd
zal hebben.
i| Eerst wat de toepassing van kunst-
licht aangaat.
Als men aanneemt, dat de winkels
geopend zijn van 9 uur des morgens
tot negen uur 's avonds, dan zal bij
invoering van den jWesl-Europeeschen
tijd, het, ais de klok 9 uur wijst, in
werkelijkheid 9.20 zijn, zoodat du» de
winkels in werkelijkheid geopend zijn
van 10 min. voor half lien morgen»
tot tien minuten vóór half tien 's avond»,
terwijl bij invoering van Middel-Euro-
peeichen tijd van 9 tot 9, in werkelijk
heid van 10 min. voor half negen tot
10 min. voor half negen beteekent. Dit
het geheele jaar door gerekend, zal men
gemakkelijk kunnen nagaan, hoeveel
besparing van kunstlicht dit zal op
leveren.
In den winkel mag in sommige zaken
des morgens misschien wat vroeger het
licht aangestoken moeten worden, dit
wordt dan in ieder ,'geval des avonds
toch ruimschoots weer vergoed, terwijl
des zomers de voordeelen onbetwistbaar
vast staan.
Cijfers spreken duidelijker dan theo-
riën.
Dusseldorf bijv. behoort theoretisch
tot de West-Europeesche zone, doch
heeft als Duitsche stad Middel-Euro-
Door M. Böhme.
49).
Luid verzekerde zij, dat haar werke
lijk niets scheelde.
Mannebach en Beata Relchenberg
gingen spoedig heen, om Erika. Tegen
tien uur vertrokken de laatste gasten.
Mevrouw Gotze noodigde Jo uit, haar
nog een uurtje gezelschap te houden in
haar boudoir. Zij verstond de kunst, haar
verzoeken in een vorm te kleeden, die
?een afwijzen toeliet. Jo waagde het ook
■iet, er niet aan te voldoen.
«Ik ben altijd blij als zoo'n avond
voorbij is,» zei de weduwe. <Ik houd
niet van die Miesbacher burgerij. Maar
Imen kan er niet buiten. In 't geheel is
dit Miesbach een verschrikkelijk stadje.
Als ik hier de Mannebachs niet had,
wist ik met mijn tijd geen raad.»
«In den zomer is het hier zeker veel
aangenamer.»
(Mevrouw Gotze haalde de schou
ders op.
«Ook al niet. Ik dweep niet met na
tuurschoon. Als ik veroordeeld was, hier
mijn heele leven door te brengen,'ging
'k gauw dood. Ik pas niet in de een-
peeschen tijd moeten aannemen. Het gas
verbruik was daar toen de stad nog
plaatselijken tijd had in 1888
5,900,000 M3, in 1892: 7,450,000 M3
en in 1893 toen de Middel-Euro-
peesche tijd was ingevoerd 6,850.000
M3. De winst in éen jaar voor de gas-
verbruikende Dusseldorlers was dus
600.000 M3.
In Koningsbergen daarentegen, dat ten
oosten van den meridiaan van Görlitz
ligt, en dat vergeleken kan worden met
de Nederlandsche plaatsen bij invoering
van den West-Europeeschen tijd, was
het gasverbruik in 18884,250,000 M3, in
1892: 4,175,000 M3 ea in 1893
4,475,000 M3.
Na invoering van den zone-tijd werd
in de stad Koningsbergen alleen in één
jaar 300,000 M! meer gas verbruikt.
In België is de West-Europeesche tijd
ingevoerd in 1892. Welnu, voor Brussel
bedroeg over het jaar 1891 de regel
matige toeneming van gasverbruik
1,414,173 IIs. In 1892 komt in de plaats
van de normale toeneming, de abnormale
van 2,613,799 M'. In Luik veranderde
de Jnormale stijging van 250,000 M' in
1892 plotseling in een abnormale van
492,520 M3.
En, om in ons eigen land te kijken:
In Maastricht, waar 1 Mei 1892 de
West-Europeesche tijd is ingevoerd, is
eene even groote toeneming in gasver
bruik geconstateerd.
Bij invoering van den Middel-Euro-
peeschen tijd trekken we het geheele
maatschappelijke leven 40 minuten naar
den morgen, naar het daglicht terug.
Ieder vindt het heerlijk, als het des
avonds lang licht blijft. Men klaagt, dat
café'», publieke vermakelijkheden, enz.,
des avonds te laat geopend zijn. Welnu,
als we den West-Europeeschen tijd in
voeren, zal dat nachtleven met 20
minuten verlengd worden, terwijl bij
Middel-Europeeschen tijd het uur van
sluiten 40 minuten vroeger komt.
Theoretisch behoort Nederland tot de
zaamheid en in den kring van verstan
delijke bekrompen menschen.»
Jo wist niet wat zij daarop moest
ant wordenen bepaalde zich dus tot een
toestemmend hoofdknikje.
«Het leven is zoo leeg, zonder in
houd,» ging de weduwe voort. »Ik
vraag mij dikwijls af, waarvoor ik eigen
lijk leef.»
«Maar als men rijk is, kan men zich
toch een menigte ideale genietingen
veroorloven,» merkte Jo op.
Mevrouw Gotze lag op de chaise-
longue en rookte een cigaret. De ijle,
grauwe rookwolkjes kringelden omhoog
en dreven rondom de lamp. Zij lachte
spottend.
«Ideale genietingen. Wat noemt men
zoo Een mensch kan nooit alleen ge
nieten. Ik zal wel weer trouwen.»
«Hebt u reeds plannen voor uw toe
komst gemaakt vroeg de weduwe na
een poosje van stil zwijgen.
«Ik Neen. Oom Erwig wenscht, dat
ik weer bij hem kom wonen. Vader is
ertegen. Ik weet niet waarom.»
«U moest opvoedster van kinderen
worden, u hebt daar beslist talent voor.
Ik dank u, dat u voor mij heden de
zorg voor de kleine Erika zoo goed
hebt waargenomen.»
«Dat was eenvoudig mijn plicht,
mevrouw,» antwoordde Jo koeltjes.
«En dan houd ik werkelijk veel van
Erika. Opvoeden echter als beroep
West-Europeesche zone. maar wat kan
ons de theorie schelen, als het volgen
daarvan ons enorme schade veroorzaakt
Ook een deel van Duitschland valt in
de West-Europeesche zone, maar daar
heeft men ook de theorie aan de praktijk
opgeofferd.
Ook Frankrijk, dat nog veel meer tot
de West-Europeesche zone behoort dan
Nederland, heeft toch den West-Euro
peeschen tijd niet aangenomen. Alleen
Engeland en België hebben dit gedaan.
In Noorwegen, Zweden, Denemarken,
Duitschland, OostenrijkHongarije,Zwit
serland en Italië heeft men Middel-
Europeeschen tijd.
Daarbij komt nog, dat een zee ons
van Engeland scheidt; practischbehooren
we tot de Middel-Europeesche zone.
Eén tijd van de Noordzee tot de Rus
sische grens, zoo moet het zijn. Waarom
voor het smalle ilrookje land, dat
Nederland in de tijdzone inneemt, zulk
een groot verschil, dat de klok in Bent-
heim 8 uur en die in Oldenzaal tege
lijkertijd 7 uur aanwijst, of nog sterker,
dat de klok in Oldenzaal 7 uur en die
in Kleet 8 uur aanwijst, terwijl het in
Oldenzaal in werkelijkheid later is dan
in Kleef?
En om onze beurs én om onze ge
zondheid, én om ons genot is invoering
van den Middel-Europeeschen tijd ge-
wenscht.
WANTROUWEN JEGENS JAPAN.
Japan ondervindt tegenwoordig het
wantrouwen van velen.
Maar indien dat wantrouwen in den
laatsten tijd toeneemt, ook onder de
bondgenooten van Japan, de Engelschen,
is dat te wijten aan het optreden der
Japanners zelve. Zij hebben er niet
aan gedacht de onafhankelijkheid van
Korea te eerbiedigen en gedragen zich
zelf in Mandsjoerije al«of er geene Chi-
neesche regeering bestaat. Terwijl zij
als iedereen spreken van de schoone
theorie dep geopende deur, der vrije
kiezen, dat staat mij niet aan».
«Dat geloof ik. De jonge meisjes
willen allen liever trouwen. Maar dat
gaat altijd niet. Vooral wanneer men
erg kieskeurig is, zooals u. Overigens
hebt u me nog niet gezegd, waarom
u eigenlijk den jongen Stohman niet
wilde, 't ls toch een zeer rijk man en
van nette afkomst».
Zij wierp de half opgerookte sigaret
in den aschbak en boog het hoofd
eenigszins voorover om Jo in 't ge
zicht te kunnen zien.
«Het hartje misschien al wegge
schonken?» vroeg ze, toen over het
bleeke gezicht van het meisje een
roode gloed gleed.
Jo schudde het hoofd.
«Neen», zei ze driftig. «Ik wil hee-
lemaal niet trouwen».
«Lieve hemel, dat is 't oude liedje.
Tot de goede komt. Overigens kan
men ook zonder liefde trouwen en
toch erg gelukkig worden. Mijn eerste
huwelijk was eigenlijk ook meer een
verstandshuwelijk, maar wij leefden
toch goed met elkaar. De tweede
maal echter wil ik zeker alleen een
man, dien ik lief heb».
Jo antwoordde weer niet.
«Ik denk slechts, dat als u voor
eerst niet aan trouwen denkt, het
beter was, dat u een zelfstandig be
roep hadt Dan komt u in een heel
andere toestand. Vooral daar uw vader
mededinging van alle natiën op handels
gebied in Mandsjoerije, doen zij, zeggen
de berichten uit het Oosten, het moge
lijke om de deur te sluiten en de con
currenten te verbannen. Zij verzetten
zich tegen den aanleg van eenen spoor
weg door China, op grond dat die
hunne belangen zou schaden en het
baat niet of men hun al te verstaan
geeft, dat China toch het recht heeft
om in eene Chineesche provincie, wat
Mandsjoerije dan toch is, te doen wat
goed is in zijne oogen.
Nu heeft men in Amerika steeds
vastgehouden aan de integriteit van
China, dat zijn tegenwoordigen omvang
moet blijven behouden. Te Washington
is men van meening dat alles moet ge
daan worden om Japan te verhinderen
bezit te nemen van Mandsjoerije. Bij
velen geldt de kruistocht van een
groot deel der Amerikaansche vloot jals
eene waarschuwing aan het adres van
Japan, om de zaken niet tot het uiterste
te drijven. Voortdurend wordt Manilla
en worden de Phillipijnen versterkt en
van oorlogsmateriaal voorzien.
Ook China, zegt men, bereidt zich
voor op eene botsing en rekent dan op
den bijstand van de Vereenigde Staten.
Wel heeft voor een paar dagen de Chi
neesche gezant, Woeting Fan, verklaard,
dat China niet aan de Unie om hulp
had verzocht en daaraan zal hij wel
gelijk hebben. Maar het zou ook kunnen
gebeuren, dat op een gegeven oogenblik
de belangen van de Unie en China
samenvielen, dal zij zich in gelijke mate
door Japan bedreigd achtten en dan zou
men natuurlijk samengaan.
Uit de berichten en correspondenties,
die uit het Oosten tot ons komen, spreekt
een voorgevoel van naderend onheil,
van eene botsing in de toekomst, die
nog wel eenigen tijd kan worden uit
gesteld maar den een of anderen dag
moet komen.
FRANKRIJK.
De regeering heeft aan de Kamer een
voorstel gedaan tot het verleenen van
een Jcrediet van vijftien millioen francs,
voor de krijgsoperaties in Marokko,
waarvan 10 mill, .voor de uitgaven in
1907 en 5 mill, voor die in 1908. Een
tweede voorstel tot het verleenen van
een verder aanvullend crediet werd
tegelijk met bovenstaand voorstel in
gediend.
ook nog jong is, en wel een tweede
huwelijk kon sluiten».
«Ik zal nooit iemand in den weg
staan, mevrouw, als het moet, zal ik
ook zonder bepaald beroep mijn weg
in het leven wel vinden».
«Nu ja, natuurlijk. In dacht alleen
maar zoo. Het kwam in mij op, toen
ik u vanmiddag met Erika samen zag.
Ik wilde er niets mee zeggen verder,
mijn kind. U schijnt me overigens erg
vermoeid toe. Ik wil u daarom voor
heden niet lastig zijn».
Zij reikte Jo de hand.
«Goeden nacht. Slaap wel».
«Zij wil mij kwijt», dacht Jo later.
«Het is haar onaangenaam, dat ik haar
heden doorzien heb Zou Frederik
Mannebach werkelijk van haar houden?
en zou zij....»
Zij zette de gedachte met kracht
van zich af. Wat gebeuren moest,
gebeurde immers toch.
Maar den volgenden morgen, dade
lijk na 't ontbijt, ging ze haar vader
in zijn kamer opzoeken. Een paar
schreden van huis ontmoette zij Fre
derik Mannebach. Hij wilde blijven
staan en haar aanspreken, maar zij
beantwoordde zijn groet maar vluchtig
en spoedde zich voorbij. Zij hoorde
nog, hoe hij aan 't huis van mevrouw
Gotze schelde, maar dacht verder niet
erover na, wat de reden van zijn be-
zoek kon zijn,
De financieele commissie zou gi»leren
over deze beide voorstellen beraadslagen.
In de couloir» van de Kamer wordt
verzekerd, dat deze commissie uitvoerige
verklaringen zal eischcn, voornamenlijk
wat betreft de uitgaven, die voor de
herstellingen der naar de Marokkaansche
wateren gezonden oorlogsschepen noodig
zijn geweest.
ZWITSERLAND.
Dezen zomer zal te Bern een Interna
tionaal congres worden gehouden, waar
men zal beraadslagen over de maat
regelen, waardoor de Europeesche lan
den zich van het overal weinig welkome
zwerversvolk (Zigeuner»), kunnen ontdoen.
Men schat dat er op het oogenblik
ongeveer 750 000 van deze nomaden
door Europa heen en weer trekken.
Vanaf het einde der veertiende eeuw,
toen zij voor het eerst westwaarts
trokken, hebben alle landen wetten uit
geschreven om hen buiten de grenzen
te weren, echter zonder veel succes.
ENGELAND.
Er heerscht op 't oogenblik groote sen
satie in Engeland naar aanleiding van
een bericht van den militairen mede
werker van de Time», dat de Duitsche
Keizer een schrijven zou gericht hebben
aan den eersten Lord van de Admirali
teit, Tweedmouth, betrekking hebbende
op de Engelsche en Duitsche vlootpoli-
tiek eu dat in dit schrijven getracht werd,
invloed uit te oefenen op den verant
woordelijken Minister van Marine ten
gunste van de Duitsche belangen, ten
aanzien der vlootplannen.
De opwinding naar aanleiding van dit
bericht is zoo groot, dat de minister
Asquitb zich genoodzaakt heeft gezien
reeds gisteren aan het einde der verga
dering van het Hoogerhuis de volgende
mededeeling te doen
„Het is juist, dat Lord Tweedmouth
den 18n Febr. een schrijven van den
Duitschea Keizer heeft ontvangen. Dit
schrijven was echter zuiver persoonlijk en
deze persoonlijke mededeeling was
van volkomen vrieadschappelijken aard.
Tweedmouth's antwoord was eveneens
persoonlijk en niet officieel. Noch van den
inhoud van dezen brief, noch van dien
van het antwoord daarop was bij het
Kabinet iets bekend of had dit daarom
trent eenige mededeeling ontvangen. Ten
Jerome Burgard was eenigszins ver
bluft over het dringende verzoek van
zijn dochter, hem tien minuten alleen
te spreken. Nadat hij den bediende,
die op zijn kantoor werkte, met een
boodschap had weggestuurd, verzocht
hij Jo een beetje ongeduldig, hem
haar wensch wat vlug kenbaar te
maken.
«In twee minuten ben ik klaar»,
zei Jo. «Ik wil weg van mevrouw
Gotze. Zij heeft mij gisteren tamelijk
ondubbelzinnig gezegd, dat zij van me
verlost wil zijn.»
«Lieve hemelwat is er dan
gebeurd
Jerome werd bleek van schrik.
«Niets. Maar ik wil weg, vader.
Met of zonder uw goedvinden. Als u
me verbiedt, naar oom Erwig te gaan,
zoek ik een betrekking. Iets zal er
wel voor me te vinden zijn. Ik blijf
dan ook niet in Miesbach. Hoe verder
weg, hoe beter. Ja.»
«Ja maar I Verklaar me 't dan
toch. Heb je met mevrouw Gotze on
genoegen gehad
«Geen woord zelfs, maar ik blijf
met.»
(Wordt vervolgd