DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. No. 75. DONDERDAG 30 APRIL 1908. 5e JAARGANG. Uitgave van deJVaaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Versehijnt dagelijks, behalve op Zoo- en Feestdagen. De Vrouwenbeweging. FEUILLETON. De Familie Von Kröehert. BUITENLAND. BINNENLAND. DE EEMLANDER Hoofdredacteur R. Cr. RIJKENS. Abonnementsprijs Per jaarf 4. Franco per post- 5.60 Per 3 maanden- 1. Franco per post- 1.40 Afzonderlijke nummers- 0.05 Bureau BREEDESTRAA.T 20. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels Voor iederen regel meer Buiten het Kanton Amersfoort per regel (Bij abonnement belangrijke korting.) f 0.40 - 0.08 - 0.10 Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem. Als iemand vijftig jaar geleden de wenschelijkheid zou hebben uitge sproken, dat de vrouw, zelfstandig en vrij, bare stoffelijke en geestelijke ver mogens zou mogen aanwenden in den strijd om het bestaan, dat door baar ambten en beroepen zouden mogen worden uitgeoefend, bij zou zyn uit gekreten voor iemand, die de pilaren, waarop de maatschappij rust, aan bet wankelen wilde brengen en zoodoende die maatschappij zelve op hare grond vesten doen schudden. Vergelijken wij dien toestand met den tegenwoordigen, dan is er reden om aan te nemen, dat na nogmaals vijftig jaren de volkomen gelijkheid tusschen man en vrouw zal zijn ver kregen, want die sprong zal minder groot zijn, dan door de vrouwenbe weging in de vijftig jaren, die voorbij zijn, is gemaakt. Ook in 's lands vergaderzaal is, een paar jaar geleden, de vrouwenquaestie ter sprake geweest. Dat zal de wet gever van de Gemeentewet ook niet hebben kunnen denken, dat in 1903 door ministers en leden der Staten Generaal van gedachten zou worden gewisseld over de vraag of door eene vrouw al of niet het ambt van bur gemeester en secretaris eener gemeente zou kunnen worden vervuld. De wijze waarop toen deze debatten hebben plaats gehad, het vuur waar mede sommige sprekers voor de vrouw in het krijt traden, de lauwheid en schuchterheid, waarmede anderen het oude régime verdedigden, de angst vallige wijze, waarop men het principe wilde vermijden, toonen aan, dat over vijftig jaren die quaestie ver moedelijk geen quaestie meer zijn zal. Dat het der maatschappij ten goede moet komen, wanneer ook de vrouw wordt toegelaten in openbare ambten Naar het Duitsch, VAN HENRIETTE VON MEERHEIMB. 20) Verlangt mijnheer uw vader nauw keurig rekenschap over mijne inkom sten der laatste jaren, dan moet ik hem daartoe naar mijn uitgever ver wijzen. Ik weet het niet zoo precies maar ik geloof wel dat mijn inkomen grooter is als dat van onder de schulden bedolven riddergoederen." Wat heeft dat te beteekenen vroeg Hans-Henning heftig. Het is heusch geen beleediging, mijnheer v. Krëehert. Ik ben eiken dag bereid om uwe zuster zonder huwelijksgift, ja zonder uitzet te trou wen, want ik heb het niet noodig. Maar het spreekt van zelf dat ik me niet wil laten vertellen op welke wyze ik mijn geld moet verdienen." U zult moeten toegeven dat uwe en onze ideeën van zeer uiteen loopenden aard zijn." Ja, zeker." Maar Use is met onze ideeën opgegroeid." en betrekkingen, daarvan zyn wij vast overtuigd. En eveneens zyn wjj vast overtuigd van de noodzakelijkheid van het vrouwenkiesrecht. Zeker, er zijn nog andere zaken, even noodig, die ook haar beslag moeten krygen. Er komen in het Burgerlijk Wetboek nog artikelen voor, die weinig te rijmen zijn met ons roemen op verlichtheid. Men begrijpe ons goedwij zijn geen bewonderaars van die schreeuwende, overprikkelde wezentjes, die een ge- heelen avond in eene zaal het publiek weten te amuseeren met schimpen op de mannen en die liefst ons genus zouden zien ondergaan tot straf voor onze zonden. Maar bij elke beweging, ook bij de edelste, vindt men doordrijvers en doordryfsters, die de goede zaak schaden doch dat luwt wel. Eene vereeniging, waaruit die schreeuwende elementen verwijderd blijven, is o.a. de Nederlandsche Bond voor Vrouwenkiesrecht, waarover onze lezers in het nommer van Maandag een en ander hebben kunnen lezen. Een der dames van dezen Bond, mevrouw Wijnaendts-Francken zal in de volgende week iets omtrent doel en werking uiteen zetten. Het is te hopen dat men hier in Amersfoort groote belangstelling zal toonen op dit gebied en dat niet alleen dames, maar ook heeren en liefst vele, van die belangstelling zullen doen blijken. Het „gezonde feminisme" heeft reeds groote overwinningen weten te behalen. Helpen wij allen om de over winning volledig te maken. Men heeft niet eens zoo'n buitengewone verbeel dingskracht noodig, om zich voor te kunnen stellen, dat het Parlement van 1950 de vraagstukken der openstelling van vele ambten en van het vrouwen kiesrecht zal beschouwen als quaesties, Dat zal- haar niet beletten de mijne over te nemen zoodra zy myne vrouw is." Dus u wilt er niet nog eens over denken of u toch niet naar een staats betrekking zoudt kunnen solliciteeren Dat zou immers geen afbreuk be hoeven te doen aan uw dichten?" Gelooft u dat heusch Dus zou ik er misschien eiken dag van vier tot zes tijd voor hebben Neem me niet kwaljjk dat ik u tegenspreek, maar mijn werk legt heelemaal be slag op me. Een verbrokkelen van mijne krachten zou voor mijn kunst de dood zijn." Kunstdacht Hans-Henning. „Alles gaat tegenwoordig door onder het woord kunstMaar aangezien hij die overpeinzing niet met fatsoen kon uitspreken, wist hij een oogenblik niet wat te antwoorden. ,Dan zal ik dus tegen mjjn vader zeggen dat u onzen wensch niet wilt vervullen," zei hij eindelijk. Hilmar boog even. „Ja zeker in geval dat voorstel ernstig gemeend was Ik dacht dat u onze ideeën en gewoonten te goed kende om daaraan te twijfelen," antwoordde Hans-Hen ning uit de hoogte. Zeker." Hilmars mond vertrok tot een sarcastischen lach, ofschoon zijne houding beleefd en vriendelijk welke niemand meer dan moed zal hebben te bestrijden. We geven toe, dat de sprong groot is, doch. wanneer men een parallel trekt tusschen 1851 en 1908, dan is die andere sprong van nu tot 1950 niet eens zoo heel groot. Maar wij mannen kunnen ook in dezen veel medewerken en helpen voorbereiden. FRANKRIJK EN DE PORTE. Er dreigt een botsing tusschen Frankrijk en de Porte naar aanleiding van de quaestie der mijnen van Hara- klea, een botsing die wellicht aan leiding zal geven tot een maritiem machtsvertoon van Fransche zijde, op dezelfde wijze als kort geleden Italië met zooveel succes toepaste. Een paar woorden over de geschiedenis der zaak mogen hier hun plaats vinden. Een twaalftal jaren geleden ver kreeg een Fransche maatschappij van den architect van het Turksche marine departement concessie voor den aanleg en de exploitatie der haven van Zangoeldag, een stad gelegen aan de Zwarte Zee. Daarbij werd haar tevens hel recht gegeven, om uit den grond in den omtrek de voor dien bouw noodzakelijke materialen, zooals steen kool, steenen e. d. te putten en nu schijnt langzaam aan dat putten van materialen een mijn-industrie gewor den to zijn, heel wat belangrijker dan de exploitatie van de haven. Daar echter de Fransche maatschappij nooit volkomen door de Porte als een rechts geldig lichaam was erkend, werden de Fransche heeren bang dat de Sultan op een goeden dag beslag op hun mijnen zou leggen en dienden daarom bij de regeering een verzoek in tot erkenning der maatschappij. Dat ver zoek werd in den ministerraad be handeld, en het scheen dat de mi nisters het wel wilden inwilligen, toen opeens de Sultan persoonlijk bevel gaf om heel de onderneming, haven en mijnen, alles te zamen, te koopen. Terstond bemoeide zich de Fransche gezant er meehij ondersteunde de bleef. Er volgde een ietwat drukkende stilte, waaraan door het binnenkomen van den ouden Bodenhausen een einde werd gemaakt. De oude heer, een korte gedrongen gestalte met een grof rood gezicht zijn elegante zoon leek in het minst niet op hem begroette Hans-Henning ietwat stijf en koel. Hans-Henning die ais jongen vaak op Halbendorf geweest was, vond dat koel-stijve optreden heel naar. De oude Bodenhausen kuchte even. Hans-Henning begon over de over strooming. Hy wist dus wat er zou volgen. Hilmar stond op. „Ik zie u nog wel voor dat u weggaat, mijnheer v. Kröchert," Hans-Henning aarzelde even of hij den ander een hand zou geven. Maar daar Hilmar de zjjne niet uitstak, bleef de handdruk achterwege. Toen de deur achter Hilmar was dichtgedaan, wendde de oude Boden hausen zich met een levendig gebaar tot zijn gast. „Een kranige kerel is die Hilmar geworden, niet? En hij heeft zooveel succes met zijn geschrijf? ongeloofelijk veelIk sjouw het heele jaar als een gek en verdien nauwelijks de helft van hetgeen hy met zijn geschrijf verdient." Maar het is en blijft toch een bezwaarschriften der maatschappij b® werend dat de Porte wel de haven maar niet de mijnen kon koopen. De Porte echter hield daartegenover vol dat dit geen afgescheiden zaken zijn, maar één onderneming die de Porte in haar geheel kan en zal overnemen. ENGELAND. Dinsdag zijn in het Lagerhuis de beraadslagingen over het drankwets ontwerp in tweede lezing begonnen. De Premier Asquith stelde de voor- deelen van dit ontwerp in het licht, waartoe hij behalve de verbetering van den handel in alcoholhoudende dranken door de beperking der ver gunningen, ook rekende het feit, dat de Staat wederom het toezicht zal verkrijgen op den verkoop. Door dit laatste, meende Asquith, zou de dronkenschap kunnen worden bestre den, daar deze grootendeels het gevolg is van de gemakkelijke voorwaarden, waarop de verkoop van dergelijke dranken tot dusverre mogelijk was. Door den afgevaardigde Cuve werd een motie voorgesteld, waarbij het Huis verklaart een zoozeer met de eischen der billijkheid in strijd zjjnd voorstel niet verder te bespreken, daar het bovendien in den strijd tegen de dronkenschap weinig baten zal. Naar aanleiding van de veel vuldige ongelukken bij deEngel- sche vloot zegt de liberale Daily News: Het publiek heeft het recht te vragen wat men wint met zich aan zulke gevaren bloot te stellen en of dat niet op een andere manier kan verkregen worden. Het mag verlangen, dat het niet aan geestdriftige beroeps- menschen mag veroorloofd zijn zich te vermeien met proefnemingen, die in geen verhouding staan tot het nut dat men er van trekt. Wy meenen, dat er gevaren zyn, die men alleen in een heuschen oorlog mag loopen, en ze te trotseeren in een spiegelgevecht aan misdaad grenst. Heel anders de Daily Graphic (unionist)Men zou kunnen vragen, waarom de Gladiator Zaterdag tijdens een verblindenden sneeuwstorm in de druk bevaren Solent werd uitgezonden, en waartoe nachtelijke oefeningen met bedekte lichten, gelijk die er tot het onvast inkomenDat is ook reden waarom mijn vader tegen het huwe lijk van uw zoon met myn zuster is, mynheer v. Bodenhausen. U zult hem dat niet kwalijk kunnen nemen," zei Hans-Henning levendig. Een onvast inkomen Nou, ik wou dat de opbrengst der landgoede ren zoo zeker wasDaar kan uw vader ook over mee praten." Zeker de overstrooming heeft ditmaal op Roten walde een groote schade aangericht." Hum jamaar dat is het niet alleen. De oude Bodenhausen tikte aan zijn sigaar. „Hoor eens beste Henning dat mag ik zeker nog wel zeggen uw vader is boos op me omdat ik hem myn steun ge weigerd heb bij het opnemen van een nieuwe hypotheek." Ja, myn vader heeft er over gesproken - er zijn hem verscheiden hypotheeken opgezegd." Er zuilen nog wel meer opzeg gingen komen na dit ongeluk. Het speet me heusch maar het gaat wer kelijk niet." Hans-Henning werd bleek. Dus zoo werd er over den toestand op Rotenwalde gedacht. „Nu, we zul len wel ergens anders steun vinden," zei hy luchtig. „Mijn vader heeft trouwens op zeer voordeelige wijze hout verkocht." verlies van de Tiger en de Gala hebben geleid, noodig zijn. Daarop is slechts één autwoord, nl. dat oefeningen en bewegingen ter zee, onder alle weer en wind, noodig zijn om voor ons de heerschappij ter zee te behouden, en de ongelukken die er gebéuren de prijs van die heerschappij zijn. De Attentive, die de Gala in tweeën heeft geramd en toen de Ribble be schadigd, heeft in Augustus nog de Quail, ook een torpedojager, in een aanvaring zwaar beschadigd. PERZIË. Te Teheran zijn Dinsdag in de Nat. Vergadering telegrammen uit Azer- beidsjan voorgelezen, waaruit blijkt, dat de Koerden in de omstreken van Oermia niet minder dan 36 dorpen hebben geplunderd. Zij doodden 2000 der inwoners en sneden alle telegraaf draden door, ten gevolge waarvan de communicatie met Tabriz is ver broken. ITALIË. De Etna is aan het werken, naar uit Catania wordt bericht. De tempe ratuur is aanmerkelijk gedaald, de Etna is met sneeuw bedekt en werpt zwarten rook en steenen uit met ge raas als bij een ontploffing. Groote angst heerscht onder de bevolking in de omstreken, het veld is door regens en asch vernieldeen hevige ont ploffing werd gevolgd door uitwerping van massa's gloeiende stof. L. en V. deelt den beschrijvings brief mede van de algemeene ver gadering van den Vryzinnig-Democra- tischen Bond (27 en 28 Mei te Arnhem). Behandeld zal o.m. worden een voor stel van het hoofdbestuur: Het aantal leden van het hoofdbestuur worde gebracht van twaalf op veertien. De bedoeling van dit voorstel is nog meer gelegenheid te hebben in het hoofd bestuur vertegenwoordigers van ver schillende streken van het land op te nemen. Voorts is aan de orde: Verkiezing van hoofdbestuursleden wegensa voorziening in de tusschentijdsche va- Zoo is het al zoo ver bromde de oude heer, „dan loopt het heusch op zijn eind. Als ge iets om myn raad geeft, beste Hans-Henning dan zeg ik ronduitverkoop den heelen boel, hoe eer hoe beter. Het is nu, na die overstroomingen wel is waar geen gunstig oogenblik maar aan den anderen kant bespaart ge u daardoor allerlei reparaties, enz. Ik weet dat er hier in de buurt door een ven nootschap een groote suikerfabriek neergezet zou worden. Het slot Roten walde is daar uitstekend geschikt voorvoor een particuliere woning is het altyd veel te groot geweest." Hans-Henning stond op. Hy beet op zyne lippen om een heftig antwoord binnen te houden. Hy stikte bijna van verontwaardiging over dien raad. Gaat u nu al heen vroeg de oude heer verbaasd. „Drink een glas wjjn met ons. Er wordt dadelijk ont beten." Dank u ik wou graag thuis zijn voordat die hui los komt," ant woordde Hans-Henning stijf. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1