DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 110.
VRIJDAG 12 JUNI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DB EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
- 1.—
--. '>'V - J
HALF BLAD.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Kunst- en Wetenschap.
STADSNIEUWS.
DE EEMLANDEB
Hoofdredacteur B. G. RIJKEN S.
1^.
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Abonnementsprijs
Telefoon Interc. 62.
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
f4.—
Prijs der Advertentiën:
Franco per post id.
5.60
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Per 3 maanden id.
Voor iederen regel meer- 0.08
Franco per post id.
- 1.40
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
Afzonderlijke nummers
(By abonnement belangrijke korting.)
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
Zij, die zich met ingang van
1 Juli op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
DE REACTIE IN RUSLAND.
Uit alles blykt dat in Rusland de
de reactie eerst weer triomfeert. Er
komen zeer treurige berichten uit het
land. De bekende Deensche schrijver,
Georg Brandes, doet in het Kopen-
haagscbe blad Politiken een beroep op
Europa. Te Warschau gebeuren volgens
hem gruwelen van ongerechtigheid en
wreedheid. De politie heeft de groote
jacht op revolutionairen geopend. Men
behoeft niet deelgenomen te hebben
aan een aanslag, men behoeft slechts
verdacht te zyn en men kan iedereen
verdacht maken in Rusland, om bijna
zonder vorm van proces gehangen te
worden. Sedert den laatsten Meidag
moeten zesendertig personen, onder
wie een oonnoozel achttienjarig boe
renmeisje, tot den strop zyn veroor
deeld.
Een te Milaan verschijnend blad.de
Corriere, heeft van een correspondent
nauwelijks minder vreeselijke dingen
vernomen. Te Wiatka is men een
tijdlang overgeleverd geweest aan de
luimen van een jongmensch die de
zoon was een politiecommissaris en in
naam van zijnen vader de buiten-
sporigste dingen deed, tot eindelijk
een politieman het waagde by den
gouverneur een aanklacht in te dienen.
Te Jekaterinodar ontmoet de gendar
merie luitenant Arkannikano twee
leerlingen van het technisch instituut
die naar zijne meening hem niet eer
biedig genoeg groeten. Hy laat hen
arresteeren en kondigt hen in hunne
gevangenis aan, dat zij wegens gemis
aan eerbied voor de autoriteit zullen
worden doodgeschoten. Inderdaad wor
den zij afgehaald door een peleton dat
hen naar de plaats zou brengen waar
de executies plaats hebben. Tevergeefs
tracht een kapitein die passeert de
jongelieden te redden. Waarschijnlijk
zouden zy inderdaad zijn gedood als
zij niet, eene kerk voorbijgaande, die
waren binnengeloopen en zich aan het
altaar hadden vastgeklemd. De kapitein
kwam weer voor hen tusschen beide
en had thans de geestelijkheid op zijne
hand. De slachtoffers van een mis
schien dronken ambtenaar zijn gered,
maar tengevolge van den schrik na
genoeg krankzinnig. In hetzelfde Jeka
terinodar heeft een ander politieoffi
cier de beide zonen en den schoon
zoon laten arresteeren en fusilleeren
van een burger in wiens woning hjj
beweerde socialistische geschriften te
hebben gevonden.
I FRANKRIJK.
Te Parijs vergaderde het Internatio
nale mijnwerkerscongres. Met alge
meens stemmen werden de door de
Fransche en Duitsche afgevaardigden
ingediende voorstellen aangenomen,
volgens welke aan de mijnwerkers een
minimum-loon moet worden verzekerd.
Het congres besloot verder op voor-
Btel van Engeland de bestudeering
van de quaesties van regeling der
kolenproductie aan een internationaal
comité op te dragen.
Daarop werd het Duitsche voorstel,
behelzend het verbod kinderen beneden
14 jaren werkzaam te stellen in de
mijnnjjverheid en kinderen beneden
16 jaren toe te laten tot werkzaam
heden onder den grond, behandeld.
De Duitsche, Oostenryksche en Bel
gische gedelegeerden ondersteunden
het voorstel, terwijl de Engelsche en
Fransche afgevaardigden buiten stem
ming bleven.
Het Duitsche voorstel tot verbod
van vrouwenarbeid in de mijnen werd
met algemeens stemmen aan genomen
MAROKKO.
De intocht van Moelay Hafid in Fez,
blijkt uit hoofde van den regen zonder
plechtigheid plaats te hebben gehad.
Dinsdag werd door omroepers het bevel
bekend gemaakt ter eere van Moelai
Hafid de winkels te sluiten en de stad
feestelijk te versieren.
Soldaten in witte uniform stonden
langs den weg geschaard, welken
Hafid, die door 600 man begeleid werd,
volgde. Eenige kaids uit de omstreken
van Fez maakten met een klein aan
tal ruiters deel van het geleide uit.
PERZIË.
Het begir.t hier weder precies zoo
te gaan als in December j.l., seint de
Teheransche berichtgever van de
„Times". Duizenden gewapende reac'i-
onnairen houden het parlementsge
bouw omsingeld en aan beide zyden
spreekt men van overgaan tot ernstige
maatregelen.
De troepen hebben bevel ontvangen
iederen gewapende aan te houden. Tot
dusverre hebben zy echter nog geen
gelegenheid gehad dat bevel op te
volgen, daar de „anjuma's" zelfs de
kozakken ontwapend hebben.
De Sjah schijnt vastbesloten te zijn
tot geweld over te gaan. De toestand
is van zeer ernstigen aard en alle
zaken staan stil.
Gisteren is te Amsterdam onder
presidium van mr. Th. Stuart en in
tegenwoordigheid van de heeren mr.
Tydema, mr. de Beaufort, der Blooker
en jhr. Smissaert, een vergadering ge
houden van liberalen, om te komen
tot de oprichting van een afdeeling
van den Bond van Vrye Liberalen.
De Pers werd niet toegelaten.
Met algemeene stemmen werd tot
oprichting eener afdeeling besloten.
De heer Versluys, voorzitter van de
Kiesvereeniging „De Grondwet" legde
hierop de belangrijke verklaring af,
dat het bestuur dezer vereeniging in
een te houden ledenvergadering zal
adviseeren zich aan te sluiten by de
nieuwe afdeeling van den Bond en
dat aanneming van dit advies dan
vanzelf zal leiden tot opheffing van
„De Grondwet", waarin de liberale
richting tot nu toe haar vertegen
woordiging heeft gevonden.
Tot bestuursleden werden gekozen
de h.h. mr. Th. Stuart, J. F. Verster,
dr. M. De Hartogh, prof. dr. D. J. Korte-
weg, C. F. A. Zernike.
In een volgende vergadering zal het
reglement worden vastgesteld.
Naar het „Vad." vermeld, komt
de Oud-Minister de Meester ernstig in
aanmerking voor directeur der Ned.
bank.
Onder de diamantbewerkers zal
een referendum worden gehouden over
de vraag, of opnieuw f 100,000 uit de
Bondskas zal worden besteed voor
steun aan werkloozediaraantbewerkers.
In de Akademie van Weten
schappen te Parys heeft de secretaris,
Darbonu, meegedeeld, dat een schrij
ven was ingekomen van den natuur
kundige Marcel Deprez, die beweert,
er in te zijn geslaagd, het vraagstuk
op te lossen van het zonder eenig
steunpunt vry in de lucht zwevend
houden van een lichaam „zwaarder
dan de lucht."
Er was voor de oplossing van dat
probleem een prijs uitgeloofd van
10,000 franken.
Gebrs. Van Lier deelen mede,
dat Louis Bouwmeester het volgende
seizoen aan hun gezelschap verbonden
blijft voor het geven van gastvoor-
stellingenhy gaat dus niet naar
Indië.
En ook mevr. Julia van LierCuypers
verlaat het land nietook zij zal het
volgend jaar aan het Grand ThéAtre
verbonden zijn.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Gisterenavond hield de vereeniging
„Handel en Nijverheid" haar gewone
maandvergadering in de Zwaan, onder
voorzitterschap van den heer S. J.
van Duinen.
Na opening door den voorzitter
leest de secretaris de notulen der
vergadering van 12 Mei ji., die onder
dankzegging voor de uitvoerige be
werking, worden goedgekeurd.
1. Aanvrage van de Oranje-
Ver. tottoekenningvaneen
Medaille voor de feestvie
ring op 31 Aug. '08.
De voorzitter zegt dat het
Bestuur opzettelijk heeft gemeend zich
in deze van advies te moeten onthou
den, naar aanleiding van hetgeen in
de laatste vergadering over het toe
kennen van medailles is gezegd.
De heer Frederiks: Is het
nu zoo noodig, nadat een of twee
leden er wat over zeggen, dat het
Bestuur dadelijk in zyn schulp kruipt?
De voorzitter: Er is geen
sprake van in zijn schulp kruipen,
maar het Bestuur vindt het beter,
dat de vergadering zich uitspreke.
In stemming gebracht wordt het
voorstel aangenomen met 9 tegen 3
stemmen.
Toegekend zal worden een verguld
zilveren medaille.
2. Rapportvanhetbestuur,
naar aanleiding der gehouden
bespreking met de uitgevers
der plaatselijke bladen, be
treffende advertentiën van
vliegende winkels enz.
De voorzitter leest het be
kende schrijven van de Directie van
De Eemlander voor, dat in een vorige
vergadering is ingekomen. Naar aan
leiding van dat schrijven is een con
ferentie gehouden met de uitgevers
der plaatselijke bladen. Tijdens de
discussie is gebleken, dat de zaak niet
zoo gemakkelijk was. Daaruit is de
gedachte gesponnen, dat de bladen
den vollen prijs zouden nemen van
de advertenties van tijdelijke ver-
koopen. In principe is dat aange
nomen, maar de voorzitter gelooft, dat
dat principe niet zoo zwaar heeft ge
wogen bij de meeste heeren, want hij
heeft na de vergadering verschillende
heeren gesproken, die er lichter over
dachten, te meer daar 20 °/0 ten voor-
deele zou komen van de kas van Han
del en Nijverheid.
De secretaris: Myn opvatting
van de conferentie met de uitgevers
is, dat wanneer in de vergadering van
Handel en Nijverheid een stem opging
voor het in principe genomen besluit,
dat dan zjj er genoegen mee zouden
nemen.
De heer v. d. Meijden: De
loop der discussie was, dat zeer moeilijk
is uit te maken, wat is een vliegende
winkel en wat niet. Er gingen stemmen
op om dat door Handel en Nijverheid
uit te laten maken. Dat zou voor ons
zeer moeilijk worden, vooral daar
winkels, die wy niet als zoodanig be
schouwen dan a. h. w. een consent zou
den hebben van H. en N. Toen hebben
we besproken den vollen regelprijs te
yragen voor de advertenties, waar
van 200/o voor H. en N., zoodat dan
een gedeelte van de schade die de
winkeliers lijden, weer ten goede
komt aan de handelaars. Dat was het
eenige wat voorloopig althans te doen
leek.
De heer Luycx: Dat idee van
20°/o toe te kennen aan H. en N. is
dat voortgekomen van de vertegen
woordigers der Pers of is het uit de
vergadering gekomen Ik vind het geen
fraaie oplossing. Zou het niet beter
zijn, wanneer we overtuigd zijn, dat
het vliegende winkels zijn, dat we
vragen de advertenties te weigeren
De heer Oosterveen: Dan
vervallen we in de fout, die de heer
van der Meijden zooeven heeft aan
gestipt. De zaak is of we iets of niets
willen doen in dien geest. We hebben
allen gevoeld, dat het niet zou gaan
op de manier als door de Eemlander
aangegeven en daarom hebben we het
idee aangegrepen, zooals dat door de
heer v. d. Meyden is uiteengezet. Maar
alleen dan wanneer de vereeniging
het aan de Pers vraagt. Nu zit er
wel iets onprettigs in als de uitgevers
een gedeelte geven aan H. en N. maar
in dit geval zouden ze den vollen
regelprijs moeten nemen en dan ont
vangen ze wellicht meer dan nu.
De heer Smits: Ik kan me
absoluut niet indenken, dat er hier
heeren zyn, die niet zouden kunnen
uitmaken wat al of niet een vliegende
winkel is. Daar zie ik geen moeilijk
heid in. Of het nou een fatsoenlijke
of niet fatsoenlijke winkel is, het
blijft een vliegende winkel en of die
van den grooten man is of van den
kleinen, hij benadeelt de winkeliers.
En zou daar nu niet iets aan te doen
wezen? En dan weet ik nog niet of
het laatste woord gesproken is. We
zyn toch gerechtigd, het is plicht zelfs,
die menschen te benadeelen.
De heer Oosterveen: Op
welke manier?
De heer Smits: Laten we er
over praten. In Dordrecht heeft men
dat ook gedaan en daar heeft men
gezegd, ieder winkelier is gesteld op
het publiek van zijns gelijken. Is er
nu geen maatregel, dat die menschen
niet in een vliegenden winkel gaan
koopen. We konden nagaan wie daar
gaan koopen en die zouden we kun
nen boycotten, 't Is maar een idee,
dat ik aangeef.
De heer Oosterveen: Die
weg moet H. en N. niet op. Het niet
opnemen van advertenties brengt
schade aan de uitgevers en zoo zijn
er meer menschen die er onder zou
den lyden en dan komen we in zoo
veel finesses, die we niet zouden
kunnen nagaan. Het eenige wat wjj
hebben kunnen vinden is het heffen
van den vollen regelprys en 20 °/0
voor de kas van H. en N.
De heer v. d. Meijden: Alles
wat de heer Smits heeft gezegd is al
in de vergadering met de uitgevers
besproken. En wanneer we een man
gingen zetten voor den winkel, zou dat
als een unicum gaan door de geheele
Nederlandsche Pers. We zouden ons
belachelijk maken en men zou ons
misschien als minderwaardig beschou
wen, dat we niets anders konden doen,
om de concurrentie tegen te gaan.
We moeten verder ook bedefiken,
dat de uitgevers de courant niet voor
hun plezier drukken, we mogen hen
niet benadeelen en de 20 °/0 die we
krygen, kunnen we besteden op een
andere manier om de zaak te bestrij
den.
De heer Houbaer: Er is maar
een weg, dat de gemeente een bepaling
maakt, dat ieder die hier een uitverkoop
komt houden, zwaar belast wordt.
Dat is de eenige richting, die H. en
N. kan ingaan.
De heer v. d. Meyden: Voor
zoover ik weet, zal de gemeente daar
toe niet het recht hebben.
De heer Smits: Ik heb tegen
die menschen als concurrent, dat ze
niet in de lasten deelen. Ze halen de
duiten weg, dat is het bezwaar en is
daar niets tegen te doen
De heer Willenborg: De
heer Smits heeft ons nog geen voor
beelden genoemd.
De heer Smits: Wat ik gezegd
heb is in Dordrecht gedaan.
De voorzitter: Een definitie
van een vliegenden winkel te geven
is niet te doen. Op de verschillende
congressen is er over gesproken, maar
er is tot nog toe geen raiddel gevonden.
Reizigers komen hier en bezoeken
de particuliere personen en leveren
dan allerlei waar. Hoe wil men zulke
personen doen deelen in de lasten?
Ik zie er geen weg in. Het eenige
middel is, dat winkeliers in dezelfde
branche als de vliegende winkel ook
gaan uitverkoopen. Ik geloof dat dat
de eenige oplossing is. Te Veendam wer
den de tijdelijke uitverkoopen zoodanig
getracteerd en met succes. Dat is de
eenige manier. Men treft steeds meer
moeilijkheden. Waar is de grens
Nu wordt er gezegd, dat doen de
heeren toch niet, maar zij die er be
lang by hebben, zyn toch in de eerste
plaats aangewezen om te bestryden.
De heer Smits sprak van wel deelen
in de lusten, maar niet in de lasten.
Maar dan de filialen. Daar krygt de
gemeente ook geen cent van. Dat is
een zaak nog veel erger en nog veel
kwader, en nu is mogelijk dat de
gemeente een maatregel kan nemen
om de eigenaren als forensen te be-
beschouwen. Maar dat is een moeilyk
terrein. Dan vrees ik, dat, wanneer
H. en N. een zoodanig besluit nam,
dat het dan enorme moeilijkheden
zou leiden. Ik geloof zelfs dat het
scheuring zou brengen. We moeten
vooral voorzichtig zyn in de behande
ling van zaken, waarvan we het eind
niet kunnen overzien.
Bovendien zijn by de bladen ver
schillende gebruiken gekomen, die
moeilijk te verbreken zijn ten opzichte
van de adverteerders. Voor de zaak
als zaak ben ik natuurlyk, maar ik
wil alleen waarschuwen tegen een
maatregel, die we niet kunnen over
zien.
De heer Oosterveen: Ik zou
wel willen, dat de heeren die het
meest last hebben van de vliegende
winkels, zich eens uitspraken of zjj
er voor zijn, dat gevraagd wordt de
advertenties te weigeren. Als er niets
voor gevoeld wordt behoeven we ons
er niet verder mee te bemoeien.
De heer Houbaer: Ik voel het
meest voor het idee van den voorzit
ter. Het meest komt het voor in het
tapijt vak.
De heer Smits: Dat maakt niet
uit, hoogstens 2 of 3 keer per jaar.
Daar zijn verschillende zaken die hier
komen, gemaakte hoedjes, confectie e.d.
De heer Egg ink: We dwalen
van het tapijt af, we moeten ons
houden aan het punt van de agenda
en dan sluit ik me aan bij den voor
zitter en den heer Oosterveen. Met
