DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 129.
ZATERDAG 4 JULI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Kinderèn en Alcohol.
FEUILLETON.
De Familie Von Kröchert.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER
Hoofdredacteur R. Cr. RIJKENS.
Ab onnement sprij s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèntiên
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten liet Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
De Volksbond, vereeniging tegen
drankmisbruik, heeft een poging ge
daan ter bevordering van de alkohol-
vrije opvoeding van het kind.
Aan gemeente- en schoolbesturen
zijn, met medewerking van alle Onder-
wjjzersvereenigingen, niet minder dan
twaalf in getal, circulaires verzonden,
waarin aan deze besturen wordt ver
zocht, hun invloed te gebruiken, opdat
alle alcohol van het kind verre zal
worden gehouden.
1 Het spreekt vanzelf, dat de school-
:i besturen gemakkelijk te bereiken
2 waren, de ouders zijn dat evenwel
oi niet, en daarom is aan de gemeente-
besturen een model-kaart toegezonden,
i die aan de ouders uitgereikt kan wor
den bjj de geboorte van een kind of
bij de plaatsing op de school. De
gemeentebesturen moeten dan voor de
kosten een kleine vergoeding geven,
namelijk vijftig cents per honderd.
Op die kaarten staat het volgende
te lezen:
Het bezit van kinderen is een groote
heerlijkheid, doch het legt eene zware
verantwoordelijkheid op uw schouders
tegenover uw kind, tegenover de maat
schappij.
Gij hebt er voor te zorgen, dat,
voor zooverre zulks in uwe macht
ligt, uw kinderen kunnen opgroeien
tot krachtige en flinke mannen en
vrouwen, die later sterk zullen staan
tegenover velerlei verleidingen, die hen
bedreigen.
Wilt ge, dat in hooge mate bevor
deren, geeft dan uw kind nooit een
druppel sterken drank, likeur bier of
wijn! Ook niet bij huiselijke feesten
- of bij bijzondere gelegenheden, niet
in gezonde dagen, en bij ziekte alleen
op uitdrukkelijk voorschrift van een
arts.
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
71)
Eans-Henning verzocht haar drin
gend om een paar dagen bij hen te
komen, want de juffrouw was ziek
en Sitta moest zich in haar toestand
zeer sparen hij moest eindelijk zijn
t tot nu toe uitgestelde jachtpartij ge-
i ven en wist geen raad, omdat hij
oom Heinrich niet om hulp wilde
vragen.
Hilda zuchtte. Zjj vreesde, dat zij
niet zoo gauw weer weg zou kunnen
komen als zij eenmaal op Heinrichs-
hagen was. Zij dacht aan de avonden
als Meringer hen voorlas hij
zou den volgenden avond komen
en dan was zjj weg! Maar zij be-
sloot eindelijk toch om onmiddellyk
te vertrekken. Het was maar een
korte reis; over drie uur kon zij er
zijn.
Zij schaamde zich over haar gevoel
van bittere teleurstelling en veegde
hare oogen af, voordat zjj naar Ilse
De geneeskundigen zijn het erover
eens, dat deze dranken voor kinderen
niet deugen.
Zij bedreigen ernstig hun gezond
heid
Zij verminderen den eetlust en be-
nadeelen de gezonde spijsvertering;
Zij schaden de lichamelijke en gees
telijke ontwikkeling;
Zjj roepen prikkelbaarheid en zenuw
achtigheid te voorschijn
Zij verzwakken het weerstandsver
mogen tegenover allerlei ziekten.
Bovendien maken zij uw kind ruw
en meer vatbaar voor slechte invloe
den, terwijl zij oorzaak zijn van ach
terlijkheid bij het leeren.
Hebt gij uw kind lief, geeft het dan
nooit sterken drank, likeur, bier of
wijn."
De stap van den Bond is te merk
waardiger, omdat hij geen vereeniging
is van afschaffers, maar een matig
heidsgenootschap. Want terwijl er wel
verschil van meening bestaat over het
matig alcoholgebruik door volwasse
nen, zijn nu voorstanders van matig
heid en afschaffers het er over eens,
dat alcoholgebruik voor kinderen in
elk geval noodlottig is. Daaruit volgt
dan, dat ook het minste en geringste
alcoholgebruik bij de jeugd moet wor
den tegengegaan.
In het boek van Don en van der
Woude worden merkwaardige dingen
meegedeeld over de resultaten van
wetenschappelijke onderzoekingen op
dit punt. Bij 27 kinderen, die een
lichaamslengte hadden ver beneden het
gemiddelde, kon professor Demme, de
directeur van het Gemeente Kinder
ziekenhuis te Bern, in 19 gevallen
constateeren, dat reeds zeer vroegtijdig
een regelmatig gebruik van ruime hoe
veelheid alcohol was gebruik gemaakt.
In 3 dier gevallen zag hij den lengtegroei
door onthouding weer normaal worden.
En als men nu zeggen mocht, ja
ging.
Ik kom terug zoodra ik maar,
kan, Use I" zei zij.
Ilse scheen geheel op te gaan in
haar boek. Alles wat haar zuster
tegen haar zei, drong maar half tot
haar door. „Als ze je noodig hebben,
moet je natuurlijk gaan 1" zei zij
verdrietig. .Maar laat hen gerust nog
maar wat wachten
Hilda moest glimlachen. Iets der
gelijks had Hans-Henning ook gezegd
toen Ilse haar vroeg om te komen.
Zij wilde niet, dat Ilse haar naar
den trein zou brengen. Zjj liet ook
haar grooten koffer als .onderpand"
achter en nam voor die paar dagen
alleen haar reistasch mee.
Ilse merkte dien dag niet veel van.
de afwezigheid van hare zuster. Zij
las onophoudelijk in Hilmar's boek.
Al lezende, beet z(j zich nu en dan
eens op hare lippen haar hart klopte
luid en haar gezicht was nu eens
bleek en dan weer rood. Zij was blij
dat er niemand bij was om hare
aandoeningen op haar gezicht te lezen.
Een paar uur daarna lag het boek
uitgelezen op haar schoot. Haar hoofd
lag achterover tegen de leuning van
haar stoel, hare oogen waren half
gesloten, hare lippen vast op elkaar
gedrukt.
Er werd gebeld. Het kamermeisje
sprak even met den een of anderen
wel, maar wie geeft er nu ook aan
kinderen regelmatig veel alcohol
dan ligt het antwoord in deze tweede
ervaring van denzelfden onderzoeker,
dat kinderen, die gewend waren zelfs
kleine hoeveelheden alcohol te ge
bruiken, vaker ziek werden dan zij,
die daaraan niet gewoon waren. En
Dr. Frick bevond in eene epidemie
van diphtheritis, dat de sterfgevallen
in hoofdzaak voorkwamen bij kinderem
die regelmatig alcoholische dranken
gebruikten.
Dezelfde professor Demme vertelt
van een vader, die een wijnproef nam
op zijn kinderen. Een tijdlang gaf hij
hun bij den maaltijd tweemaal daags
een derde tot een halt glas lichten
landwijn; heel weinig dus en dat nog
wel met water vermengd.
Toen dit een maand geduurd had,
volgde een even lange periode van
onthouding; toen weer een van ge
bruik enz. De proef duurde anderhalf
jaar. De jongens waren in hun alcohol
periode veel matter en slaperiger en
niet zoo geschikt tot werken als in
den onthoudingstijd. Hun slaap was
onrustiger, telkens afgebroken en ver
kwikte hen dus minder. CJit eigen
beweging verzochten twee der knapen
nu hun vader, de wijnproef te staken.
Daargelaten, dat weinig vaders tot
zulk een proef den moed zouden heb
ben, zijn deze meededeelingen zeker
merkwaardig.
Wat de onderwijzers in de school
over drankgebruik hebben opgemerkt,
mag ook wel eens in herinnering
gebracht worden. In het jaarboekje
van de Nederl. Onderwjjzers-propa-
gandaclub wordt vermeld, dat toen
een onderwijzer een andere klasse
kreeg, hem een van de kinderen als
een bijzonder slecht rekenaar werd
aangewezen. Het bleek dat de jongen
iederen dag een paar glazen bier dronk
en bovendien de staartjes uit de gla-
bezoeker. Ilse hoorde alles als in een
droom. Eerst toen de deur openging
en Meringer op den drempel stond,
keek zij op. De meid was zoo aan
zijne visites gewend, dat zij hem on
aangediend naar binnen liet gaan.
Meringer zag het boek op haar
schoot liggen en zuchtte. Hij kwam
dus toch te laat! Hij had gehoopt
Hilda alleen te kunnen spreken en
haar over te halen Ilse het boek af
te nemen. Toen hij hoorde, dat Hilda
op eens vertrokken was, wilde hjj
Ilse op de een of andere manier
overrompelen, om te verhinderen, dat
zij het boek geheel onvoorbereid las.
Tevergeefs, zij moest het al gelezen
hebben. Al had hij het boek niet op
haar schoot zien liggen, dan zou hij
het nog aan de uitdrukking van haar
gezicht gezien hebben I
Het is erg onbescheiden van
me, dat ik vandaag al weer terug
kom, mevrouw ik wou u alleen
maar om een boek uit Hilmar's kast
vragen. Ik heb het noodig voor mijn
werk," jokte hij haastig.
Ilse sloeg hare oogen op en keek
hem vol in zijn gezicht. „Dat is niet
waar," zei zjj kalm. „U kwam alleen
eens kijken of ik die kunstenaars
geschiedenis al gelezen had."
Hij keerde zijn hoofd om. ,Hoe
zou ik daartoe komen ik ken het
boek niet eens."
zen van de gasten in zijns vaders
bierhuis. Op verzoek van den onder
wijzer hield de jongen daarmee op en
toen de vroegere onderwijzer de klasse
twee maanden later weer eens onder
zijn leiding kreeg, was hij verbaasd
over de goede antwoorden, die de jongen
toen gaf.
Er is dunkt ons, nog een andere
reden, waarom ouders goed zullen doen
met hun kinderen geen alcohol te
geven. Het is deze, dat in onzen
drukken, gejaagden en jagenden tijd
vereenvoudiging van gewoonten zoo
nuttig is. Niet ten onrechte is gezegd,
dat de rijkste mensch die is, welke
de minste behoeften heeft.
Wie zijn kinderen leert op vaste
uren alcohol te gebruiken, zal zien
dat zij, volwassen geworden, die ge
woonte niet meer zullen kunnen
vaarwel zeggen. Maar wie hun de
overtuiging bijbrengt, dat alcohol, hij
moge dan een genotmiddel zijn, voor
hun geluk volstrekt niet noodig is,
geeft hun een verweermiddel tegen
de verleiding mee.
De Volksbond verdient werkelijk
steun bij deze nieuwe poging.
DUITSCHLAND EN FRANKRIJK.
De Fransche Kamer heeft zich de
weelde veroorloofd van een demonstra
tie tegen Duitschland.
De regeering heeft aan de Société
d' Etudes de 1' Ouenza het recht ge
geven om de naar het schijnt rijke
ertslagen van den Dsjebel(berg) Ouenza
in het Algiersche departement Con-
stantine te ontginnen. De maatschappij
moet daarvoor jaarlijks een millioen
francs aan het bestuur der provincie
Algiers betalen, op hare kosten een
spoorweg aanleggen van Ouenza naar
de haven Bona, behalve goederen ook
personen vervoeren, den spoorweg
laten aanleggen door Franschen en
eenen raad van administratie over
zich gesteld zien, die uitsluitend uit
U bedoelt het goed met uw
leugen, maar ik geloof u niet. Ik
weet, dat u het boek gelezen hebt
en daarom wilde u mij verhinderen
het te doen."
Ik ken het nog niet," hield hij
koppig vol.
Kent u het werkelijk niet Zjj
lachte schel. Haar lach kloDk leeljjk
het deed hem pijn. „Dan zal ik
u de geschiedenis vertellen zoo goed
als ik kan."
Hij hief afwerend zijn hand op.
„Doe u zelf en mij dan niet aan."
Waarom niet Als mijn man
zoo iets schrijft, kan ik het ook wel
vertellen! Dat boek wordt niet alleen
gelezen door zijne goede vriendeD,
maar ook door zijne vijanden ieder
een leest het, iedereen die er vijf
mark voor over heeft, kan het zwart
op wit gedrukt zien staan. Hilmar
Bodenhausen heeft een vrouw die
hem foltert met hare liefde, die hem
naloopt, die zich voor hem in bet
stof werpt
Schei uit, mevrouw, ik wil
ik mag zoo iets niet aanhooren.
Hij kon het bleeke, vertrokken ge
zicht met de wijdgeopende oogen niet
aankijken. Hij bedekte zijn gezicht
met zijne hand.
U schaamt u voor mij en mijn
man, den man dien ik heb liefgehad,
ja aangebeden ik moet dat toegeven
Franschen bestaat. Men zou zeggen,
dat deze voorwaarden zeer ten gunste
van de Franschen zijn en dat de
maatschappij zeer toeschietelijk is ge
weest. De commissie van onderzoek
uit de Fransche Kamer, die natuurlijk
de concessie moest bekrachtigen, vond
dat ook en zij beval de aanneming
aan van het regeeringsvoorstêl tot be
krachtiging. Maar de socialisten waren
er tegen. Waarom? Uit pure vader
landsliefde. De maatschappij is een
gemengd gezelschap. Tot de aan
deelhouders behooren niet alleen
Franschen, Belgen en Engelschen,
maar ook Duitschers en onder de
Duitschers bevindt zich de firma
Krupp. De Franschen kennen Krupp.
Zijne kanonnen hebben bijgedragen
tot hunne nederlaag. Dat kan de firma
Krupp niet helpen. Zij fabriceert nu
eenmaal kanonnen en doet dat zoo
goed mogelijk. Zij fabriceert ook nóg
wel andere en meer vredelievende
zaken. Maar de socialisten dachten
slechts aan de kanonnen van Krupp
en verklaarden zich tegen de con
cessie aan eene maatschappij, waaraan
de naam van Krupp verbonden was.
Men zou met Fransche ertsen het
metaal vormen, waaruit kanonnen
werden gemaakt die misschien eens
dienst zouden doen tegenover Fransche
troepenDat denkbeeld konden zij
niet verkroppen. En nu gebeurde het
dat de meerderheid der Kamer de
vaderlandslievende socialisten onder
steunde. De rapporteur der commissie
van onderzoek kon zeggen wat hij
wilde, niets baatte. En de regeering
de regeering; zeide niets. Zjj durfde
het blijkbaar niet opnemen voor eene
zaak, waaraan Duitschers deelnamen.
Het ontwerp tot goedkeuring der
concessie werd niet verworpen, maar
voor onbepaalden tijd verdaagd, wat
met eené min of meer eervolle be
grafenis gelijkstaat.
BELGIË.
Een delegatie uit Ostende heeft
zich tot de Kamer gewend om de
afgevaardigden der verschillende groe
pen te vragen de behartiging der
belangen van Ostende ter harte te
nemen, daar de stad zich benadeeld
acht door de toepassing van de wet
op het spel en door de sluiting, van-
ofschoon ik er nu niet graag meer
aan denk die schreeuwt het luide
uit dat hij zoo geleden heeft onder
mijne opdringerige liefde
Meringer liet zijne handen zinken.
„Luister naar mijzei bij beslist.
„U moet naar mij luisterenIk geef
toe dat ik mij ook om uwentwil door
dat boek gekreukt voel maar zoo
wanhopig als u die zaak opneemt is
zij toch niet. Hilmar is een kunste
naar en een bijzonder licht geraakte
kunstenaarsnatuur. In dien tijd van
het ontstaan van zijn werk waren
zijne zenuwen ditmaal zeer ziekhij
zag alles scheef en vertrokken. Hij
leed heel erg onder zijn berouw dat
hij zichzelf niet voldoende kan be-
heerschen en dat hjj u pijn heeft
gedaan. Uit dat berouw ontstond een
lichte mate van verbittering tegen u
dat is niet edel, maar wel men-
schelijk. Hij sleepte dat verdriet, die
kwelling met zich hij wilde er
zich van bevrijden in een werk. Dit
boek is daarvan het resultaathet is
een kunstwerk wat den vorm enden
gedachten-rijkdom betreft. Maar de
stof of het onderwerp is een ziekte
uiting, is onnatuurlijk in hooge mate.
Wordt vervolgd).
