AGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 148.
MAANDAG 27 JULI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EBMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
De Familie Von Kröchert.
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S.
Abounementsprij s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèntiën
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederiandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
<7_
DE JONG-TURKSCHE BEWEGING.
Volgens Achmed Riza, redacteur van
de Mechveret, bet Jong-Turksche blad
dat te Parijs verschijnt was de opstand
van bet leger in Turkije, al lang voor
bereid. Sedert jaren hebben de Jong-
Turken het leger trachten te winnen.
Dat ging langzaam, ook omdat er meer
dan 7000 Jong-Turken in de gevange
nis of door verbanning onschadelijk
zijn gemaakt. De hoogleeraren, onder
wijzers, dokters en andere intellectu-
eelen werden onderdrukt. Nu zijn de
ontwikkelden voor ons gewonnen en
gaan wij onze denkbeelden onder het
volk brengen. De grondwet van 1876
is lang niet volmaakt, maar zjj beperkt
het absolutisme en verleent de noodi-
ge vrijheden, met name van de pers.
De grondslag van onze hervormings
plannen, vervolgde Achmed Riza, is
de eenheid en onschendbaarheid van
ons land. Verder willen wijbehoud
van de dynastie van Osman, geljjk-
beid voor de wet, onafhankelijkheid
der rechters, gewetensvrijheid en deel
neming van de volksvertegenwoordi-
ging aan de wetgeving eD vooral aan
i. de vaststelling van de begrooting,
e strenge handhaving der wetten, eer-
I. bied voor verdragen, bevordering van
de aaneensluiting van de nationali
teiten in het rjjk, verantwoordelijk
heid van het ministerie aan het volk.
De inmenging van vreemde mogend-
heden wijzen wij onder alle omstandig-
heden af. Die inmenging is schadelijk
voor de belangen van het Turksche
rijk en heeft ons vaderland nooit iets
goeds gebracht. De Engelsch-Russische
voorstellen voldoen niet aan de be-
l hoeften van het land. Wij wenschen
algemeene hervormingen, niet alleen
hervormingen die slechts Christenen
of Joden ten goede komen. Het is
verkeerd van Europa, om niet voor de
Moslemen te willen zorgen. De Euro
peanen hebben van ons niets te vreezen.
Zoodra het Parlement gevormd is,
zullen wij de wapenen neerleggen, en
als het Parlement zijn plicht tegenover
het land doet, zullen wjj ons als zijn
Naar het Duitsch,
van
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
89)
Er was slechts een kleine, vreemd
l0 bewerkte sleutel bij, waarop niets
stond. Hilda raadde er onmiddellijk
het doel van. Hij paste zeker op de
lade van het kleine tafeltje waaraan
,e Sitta zoo vaak zat te schrijven.
7- Zij had zich niet vergist. Zij trok
de lade open; er lagen twee blauwe
boeken in. In het eene was het we-
kelijksche eieren verbruik, in het andere
het dagelijksche boterverbruik keurig
netjes genoteerd. Verder vond zij nog
n een paar verwelkte rozen, die Sitta
zeker bij de doopplechtigheid van haar
I, kind gedragen had en een dik boek
met een zwarten band. Dat was alles.
5, Hilda nam het boek ter hand. Het
leek haar een gezangboek toe. Zjj deed
het open en bladerde erin. Neen, het
was niet gedrukt het was geschreven
B- en wel door Sitta zelf. Zonder zich
bewust te zijn van hare onbescheiden
heid las zij er een paar regels in. Het
beschermers beschouwen en allen als
vijanden behandelen, die de politieke
eenheid van ons vaderland willen
schaden.
ENGELAND.
Ook in derde lezing heeft het En-
gelsche Lagerhuis het wetsontwerp
in zake Ouderdomspensioenen aange
nomen.
Tijdens de behandeling bestreed
Lloyd George de jongste alarmeerende
uitlatingen, dat een groote uitgaaf
voor de ouderdomspensioenen niet
raadzaam zou zijn in verband met
de mogelijkheid van een Europeesch
conflict. Hij zeide zich niet den tijd
te herinneren, dat de toestand in
Europa niet ernstig was (gelach). Voor
eenige jaren terug werd er gesproken
over een mogelijken oorlog met Frank
rijk, maar geen mensch denkt daar
du meer aan en een ander Rijk was
daarna als een bedreiging in de oogen
van sommige personen, die den strijd
wilden, totdat de verschillende Rijken
de dwaasheid begonnen elkaar met
wantrouwende blikken aan te zien en
reusachtige sommen te besteden aan
hun bewapening, in plaats van aan
den vooruitgang des volks. Er is geen
twijfel aan of dit gaat nog eens zoo
ver, dat de toestand slechter wordt
dan hij ooit is geweest.
Het zou nu heel wat beter zijD,
indien onze inkomsten ruim genoeg
waren om ons te verdedigen tegen
elkeen die ons zou willen aanvallen,
indien er zulken zouden zjjn, en nog
iets over te houden voor de ouder
domspensioenen.
Het zou echter al te dwaas zijn
alle sociale hervormingen op zijde te
zetten, totdat het publiek zal hebben
opgehouden artikelen te schrijven,
waarin iedereen wordt aangevallen en
te spreken van vermoedelijke invallen
in het gebied van dezen en genen,
(gelach en toejuichingen).
PORTUGAL.
Te LissaboD heeft een krijgsraad
luitenant Texeira eD sergeant Cardoso
wegens deelneming aan een samen
zwering, die in Januari, vlak voor
den moord op den koning en kroonprins
werd ontdekt, veroordeeld Texeira tot
vier jaar, Cardoso tot drie jaar mili
taire straf.
was haar alsof er een emmer koud
water over haar lichaam gegoten werd
en er parelden zweetdroppels op haar
voorhoofd. De paar regels die zij ge
lezen had versterkten haar in hare
ergste vermoedens. Sitta was diep
ongelukkig geweest, niet alleen in den
laatsten tijd, tengevolge van hare toe
nemende ziekelijkheid neen van
den eersten dag van haar huwelijk af.
Zij deed het boek dicht. Het was
niet voor hare oogen bestemd en ook
niet voor die van Hans-Henning. Sitta
zou het boek zeker vernietigd hebben
als de dood haar niet verrast had.
Zou zij het verbranden?
Dan bleef Hans-Henning in het
zaligmakend geloof aan zjjn verloren
geluk, aan de liefde van de bekoor
lijke, mooie Sitta, die hij niet kon
vergeten.
Hilda aarzelde. Zjj zat met het boek
op haar schoot voor het tafeltje op
den grond. Zij dacht er lang over na.
Eindelijk stond zij op en ging naar
haar kamer. Z(j sloot het boek zorg
vuldig weg. „Verbranden kan ik bet
altijd nog!" dacht zij, „en wie weet
of er niet een oogenblik komt waarop
ik het hem geven moet, om zijn wan
hoop wat te stillen. Opdat hij inziet
dat hij zjjne gevoelens verkwist heeft
aan eene vrouw die alleen opoffering,
plichtsgevoel en huichelarij maar
geen liefde voor hem had. Misschien
DENEMARKEN.
Volgens een bericht uit Kopenhagen,
dreigt in Denemarken een uitsluiting
in het drukkersbedrijf. Te Kopenhagen
nl. is een staking uitgebroken onder
de typografen, ter verkrijging van den
achturigen arbeidsdag. En naar aan
leiding hiervan doet de Vereeniging
van werkgevers pogingen een uit
sluiting af te kondigen voor het ge-
heele bedrijf, met uitzondering van de
dagbladpers. Intusschen echter hebben
de typografen zelf besloten een moge
lijke uitsluiting te beantwoorden met
een staking in de couranten-drukke
rijen. Alleen het personeel van het
soc.-dem. partij-orgaan en van het
Christ. Dagblad zouden bljjven door
werken.
N ederland enVenezuela.
Blijkens bij het departement van
marine ontvangen bericht is Hr. Ms.
pantserdekschip Gelderland 25 dezer
van Aruba vertrokken naar de havens
van Venezuela.
Bij K. B. zijn benoemd tot af
gevaardigden der Nederlandsche ;Re-
geering bjj het in October 1908 te
WeeDen te houden tweede internatio
naal congres vaD den Middenstand de
heeren mr. P. J. M. Aalberse, verte
genwoordiger der Nederlandsche Re
geering bij het „Institut International
pour l'étude du problème des classes
moyennes" te Leiden, J. S. Meuwsen,
voorzitter van den Nederlandschen
Bond van VereenigiDgen van den
Handeldrij venden en Industrieelen
Middenstand te Amsterdam, en R. P.
J. Tutein Nolthenius, voorzitter van
de Staatscommissie voor den Handel-
dry, enden en Industrieelen Midden
stand te Amsterdam.
De'Ooster Stoomtram.
Reeds geruimen tyd werden er onder
handelingen gevoerd omtrent de over
name der Ooster Stoomtram-Mijdoor
de Ned. Centraal Spoorweg-Mjj. Deze
week heeft de zaak haar beslag ge
kregen en zal de N. C. S. mot den
a.s. winterdienst de exploitatie ter
hand nemen.
zal hy beter worden door die treurige
ondervinding. Als hy zjjn verdriet
van zelf te boven komt, dan krijgt
hy het boek niet of verbrand ik het."
Tegen Hans-Henning zei ze alleen
dat zij in Sitta's laden overal dezelfde
netheid en ordelijkheid had aange
troffen.
Geen eenen brief, geen enkele
wensch? Elk nog zoo'n klein briefje
door haar geschreven zou me heilig
zijn I" zei hij ontroerd.
Ik heb niets gevonden." Het
kostte haar moeite om dien leugen
uit te spreken maar zjj achtte het
haar plicht om haar broeder voorloo-
pig om den tuin te leiden.
Hij zuchtte. „Zjj dacht niet dat zij
zou sterven, die arme lieveling. En
zij had zeker ook wel geen wenschen,
aDders zou ze het me wel gezegd
hebben. Zij wist hoezeer ik haar lief
had, al toonde ik het haar lang niet
genoeg."
Hilda wendde zich af. „Hy mag
niet weten dat zjjne liefde voor haar
maar een kwelling was. En in alle
geval zal hij het alleen dan hooren
als het onvoorwaardelijk noodig is voor
zjjne redding," dacht zjj
De tijd verstreek eentonig, en voor
Hilda heel gelukkig. Heini nam haar
veel in beslag, 's Nachts stond zjjn
wiegje naast haar bed. Zjj boorde het
zachte ademen en kon bij het schijn-
De lijn Zeist—DriebergenArnhem
zal in een locaalnet worden aangelegd
of men zal er een electrische Ijjn van
maken. De mogelijkheid is niet uitgeslo
ten dat aan de N. C. S. de ljjn Ede
Wageningen ter exploitatie zal worden
opgedragen.
De malaise. Als uitkjjker
en rondneuzer is een „briefschrijver"
verplicht, alles zooveel doenlijk na te
speuren en te onderzoeken. Dies
begaf uw Kouter zich gisteren op weg,
om de beroemde badplaats, wier naam
geen vreemdeling onberispelijk vermag
uit te spreken, naar haar welzijn te
vragen. EilacieDe zomer, die dit
maal den winter bjj zich te logeeren
houdt, is gedeeltelijk oorzaak dat
Scheveningen nog niet door badgasten
overstroomd wordt. Bovendien heeft
de alles neervellende en verslindende
geldomwenteling, de vermaledeide
Krach, ten gevolge, dat talloozen van
hunne kapitalen beroofd, de dure bad
plaatsen ontwjjken. Er reizen dezen
zomer zooveel minder Amerikanen, en
de spoortreinen zjjn maar half gevuld.
Er is vertier, er zjjn tal van vreem
delingen, maar als men verneemt, dat
een der groote hotels eergisteren 180
logeergasten minder had, dan verleden
jaar op dien datum, zegt dat on
bescheiden cjjfer alles.
Aldus de Haagsche Kouter in de
Prov. Ct.
NEDERLAND EN VENEZUELA.
Het Vadérland zegt, dat de ver
klaring van den minister van buiten-
landsche zaken een goeden indruk
vestigde, wjjl zij den eenig juisten
weg heeft aangewezen. Lankmoedig
heid is te billijken,maar behoort te ein
digen waar Holland's naam op het spel
staat. Wjj hopen, dat het zal geluk
ken de gerezen moeilijkheden te ef
fenen, mocht zulks mislukken, dan
behoort den heer Castro eindelijk te
worden getoond, dat Nederland niet
ongestraft met zich laat spotten.
Aan 't hoofd van onze buiten-
landsche aangelegenheden staat thans
een man, die reeds getoond heeft aan
een helder verstand een vasten wil te
sel van het nachtlicht het rustig sla
pende kind zien liggen.
En wat was zij trotsch toen Heini
al heel gauw zjjn armpjes naar haar
uitstak en een lipje trok als ze de
kamer eens uitging zonder hem.
Neen, Heini miste nietsde teederste
trouwste liefde omgaf hem voortdurend.
Maar voor Hans-Henning was Hilda
geen plaatsvervangster van Sitta. Bjj
den dag miste bjj de geliefde doode
steeds meer. Hilda's overdreven be
hoefte om alles voor Heini te doen
ergerde hem zelfs vaak terwijl het hem
in Sitta aandoenlijk zou hebben ge
leken. Hij zou het in een jonge moe
der begrijpelijk gevonden hebben maar
Hilda was maar de tante van Heini
en had op haar leeftijd heusch ver
standiger moeten zjjn. Met die eeuwige
overdreven zorgen vertroetelde zij het
kind bepaald. Zelfs 's avonds als zij
bij elkaar zaten moest de deur van
Heini's kamer open staan. Er mocht
alleen op fluisterenden toon gesproken
worden. Als het kind zich bewoog
sprong zij dikwjjls midden in een ge
sprek op. En daarom maakte Hans-
Henning weldra weer een eind aan
het samenzjjn met zjjn zuster 's avonds
Hjj zat alleen in zjjn kamer aan zijn
schrijftafel en tobde over zjjn verlies.
Zoolang de oogst beslag legde op al
zijne krachten, ging het nog, maar in
den 'herfst en den winter werd zijne
paren en die wat ten deze van
groot gewicht is door zjjn vroegere
betrekking als gezant te Washington
beter dan wie ook in staat is, de on-
vermjjdeljjke besprekingen met de
Regeering der Vereenigde Staten te
leiden. Wjj stellen vertrouwen in
zjjn beleid, welk resultaat het moge
hebben.
Er zijn inderdaad groote materieele
belangen bij dit geschil gemoeid. De
kolonie Curajao zal verkwijnen zoo
een toestand wordt bestendigd, die
haar aan de willekeur van den heer v
Castro overlevert. En wellicht is zjj
meer gebaat bjj een flinke operatie,
dan bjj een langdurig ziekteproces.
De Nieuwe Crt. schrijft
Uit de woorden van den minister
valt af te leiden, niet alleen dat onze
regeering van zins is geen krenking
onzer nationale waardigheid te dulden
dat mocht, hoe verblijdend ook,
zonder uitdrukkelijke verzekering wor
den aangenomen maar tevens, dat
de toestand tusschen ons land en
Venezuela zeer gespannen is en een
gewapend conflict niet Daar het rjjk
der ondenkbaarheid mag worden ver
wezen.
Tot bijzondere opmerkingen geven
de regeeringsmededeelingen geen aan
leiding. Vooreerst staat feitelijk te
weinig vast. Maar al ware het anders,
beschouwingen, om van pogiDgen tot
advies maar te zwjjgen, zouden wei
nig baten en licht schadelijken invloed
hebben. Het eenige dat men kan
doen is in moeilijke dagen vaD drei
gende internationale verwikkeling der
regeeriDg toewenschen, dat zjj, gerug
steund door het vertrouwen van heel
de natie, voorzichtigheid en kracht,
beleid en macht in de juiste ver
houding zal weteD aan te wenden.
Het „Alg. Hbl." heeft mede grooten
lot voor de houding van de regeering
en in het bijzonder voor minister
van Swinderen,
De bijvalsbetuigingen, die op de
van waardigheid, nuchterheid, sober
heid en kracht getuigende woorden
volgden zegt de schrjjver van bet
Kamer-overzicht, toonden dat de
minister allen uit het hart had ge
sproken. Men zou misschien kunnen
stemming hoe langer hoe gedrukter.
Hjj reed urenlang over de kale stop
pelvelden, geheel opgaande in zjjne
sombere gedachten. En dan kwam hjj
doodop en druipnat thuis en sloot
zich op in zijn kamer zonder Hilda
of het kind te begroeten. Hilda hoorde
hem dan uren lang op en neer loopen
van de schrijftafel naar de deur en
terug, meiden rusteloozen, sleependen
tred van een geketend dier.
Zjj kon het niet langer meer aaDzien
want zjj vreesde voor zijn verstand.
Zij worstelde tegen haar besluiteloos
heid. Zou zij hem Sitta's dagboek
geven? Zou dat de gewenschte uit
werking hebben of zou de overtuiging
dat Sitta hem niet had lief gehad hem
eerst recht tot wanhoop drjjven?
Neen, in geen geval kon het erger
worden dat het nu was.
Zij nam op eens een besluit en
ging naar zjjne kamer terwijl zjj het
zwarte boek op haar rug hield.'Hans-
Henning zat aan het venster op een
stoel met voorovergebogen hoofd het
gevoelloos-wanhopige zijner houding
de troostelooze blik dien hjj haar toe
wierp versterkte haar in baar voor
nemen. Van buiten drong het eentonig
gebrom der dorschmachine tot hen
door.
Wordt vervolgd.)