DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
ito. 149,
DINSDAG 28 JULI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Betere vooruitzichten
FEUILLETON.
De Familie Von Kröchert.
I 9°)
BUITENL A ND.
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
AbounementspriJ s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRA&T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertóntlên:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(By abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
;Het parlementaire jaar ligt zoo goed
achter onsde Tweede Kamer
heeft haren arbeid reeds afgesloten
de Eerste staat gereed om ook tot
ëptember in ruste te gaan. Het
oogenblik is dus gekomen om een blik
chterwaarts te slaan en ons af te
vragen of het jaar, dat achter ons ligt,
gunstig is geweest voor de ontwikke
ling van de democratie.
Ziet men alleen naar het gebeurde
in het parlement, dan is er van voor
uitgang geen sprake integendeel.
Het blijvend gedeelte hersteld, van
betere legerorganisatie geen sprake
meer, de Grondwetsherziening inge
trokken, de belastinghervorming van
de baan, de motie-Bos verworpen, eene
regeeriüg aan het bewind, welker be
wegingen door de conservatieven wor
den geleid.
Maar slaat men den blik ook buiten
den engen parlementairen kring, dan
ziet men blijder verschijnselen.
In de eerste plaats ziet men een
ongewone actie van de zijde der con
servatieve groepen.
Propaganda op groote schaal wordt
gemaakt voor de oud-liberale fractie
en haar conservatieve grondslagen
worden blootgelegd, zoodat klaarheid
aan de linkerzijde eindelijk kan wor
den verkregen.
Samengaan met de democratische
groepen links zal voortaan uitgesloten
zijn voor de conservatief-liberalen.
Een gelukkig verschijnsel, dat meer
dan iets anders een gelukwensch
waard is.
Tal van jaren beeft de linkerzijde
geleden door het feit, dat conserva
tieve elementen met haar mede wer
den geteld.
Immers, terwijl zij voor werkelijk
democratische hervormingen geen
medewerking kon krijgen van de
conservatieve elementen in haar mid
den, vorderde het volk die toch van
haar en zoo waren de democratische
fracties aan de linkerzijde op weg het
vertrouwen van het volk in te boeten.
Hieraan zal een eind zjjn gekomen,
nu de scheiding er eindelijk is. Het
Nederlandsche volk is verstandig en
nuchter genoeg om te begrijpen aan
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
welke zijde de logica is en waar al
en waar niet het eigen belang bewust
of onbewust meespreekt. Het kan dit
behoorlijk zien, nu ter linkerzijde de
verhoudingen verhelderd zijn.
In de tweede plaats ziet men dat
rechts een zuivering tot stand tracht
te brengen. Waarschijnlijk gedreven
door de wijziging in den politieken
toestand sedert het optreden van het
kabinet-Heemskerk.
Merkwaardig is het, dat men daar,
terwijl men een scheiding voltrekt
tusschen anti-revolutionairen en chris-
telijk-historischen, toch een proef gaat
voortzetten, waarvan men links de
wrange vruchten heeft geplukt.
De christelijk-historischen en de
Friesch christelijk-historischen hebben
zich opgelost in de christelijk-histo-
rische unie, maar terwijl deze unie
een klove is gaan graven tusschen haar
en de 7-r. katholieken door te eischen
een regeeren in protestantschen zin,
verklaart zij, volgens de Nieuwe
Rolt. Ct. van 10 dezer, tweede blad
B, dat er concervatieven en voor-
uitstrevenden in haar midden zijn.
Precies dus de toestand waarin de
linkerzijde vroeger verkeerde.
Maar de christelijk-historischen zjjn
daarbij van betere conditie dan de
vooruitstrevende partijen ter linkerzijde
vroeger waren.
Vooreerst zal het aantal vooruit-
strevenden in die Unie wel niet zoo
groot zijn, zoodat de gang bij haar
althans door de conservatieve meer
derheid wordt bepaald en niet, zooals
ter linkerzijde sedert tal van jaren
door de conservatieve kleine minder
heid onevenredig werd beïnvloed, maar
in de tweede plaats zijn de christelijk-
historische kiezers zeker niet vooruit
strevend.
Klaarheid wordt alzoo bevorderd
tegen 1909, zoodat, als die klaarheid
maar tot de verkiezingen aanhoudt
een beter beeld zal worden verkregen
van de stroomingen in het volk dan
tot dusver.
Kon de strijd daarbij loopen over
een hoofdpunt van Regeeringsbeleid,
dat alles beheerscht, wij zouden niet
vreezen, integendeel.
Maar ook al krijgen wij geen vdor-
uitstrevende meerderheid in het par
lement, dan toch nog is er geen reden
1 Hilda legde hare hand op zijn
schouder. „Beste Hans-Henning, ik
wou dat ik iets voor je kon doen 1
Zal ik Heini gaan halen Ik zie vaak
al een gelijkenis tusschen zjjn lief
ezichtje en het hare, vooral in de
ogen, ofschoon zij helaas van kleur
eranderen en bruin worden evenals
de onze."
Je meent het goed, Hilda maar
laat me liever alleen ook de ge
lijkenis van Heini met Sitta helpt
mij niets. Zij is het toch niet
zijHij sprong op. „Groote God, ik
kan het niet verdragen. Waarom
moesten wij van elkander gerukt wor
den, wy, die zooveel van elkander
hielden I Die twee jaar zonder éen
wanklank, zonder éen gedachte die
niet bij beiden klopte I Er was liefde,
niets als liefde tusschen ons." Hij
bedekte zijn gezicht met zyn handen.
Hilda zag dat er dikke tranen tus-
om onbevredigd te zijn, want in de
wereld daarbuiten winnen de demo
cratische denkbeelden voortdurend veld,
zoodat het steeds moeilijker zal wor
den te voorkomen, dat hunne voor
treffelijkheid door het kiezerscorps
wordt geproclameerd.
Thans nog kon door het doorsnijden
van het tafelkleed tusschen het mini
sterie-de Meester en de conservatieven
uit de linkerzijde, aan de rechterzijde
de gelegenheid geopend worden, het
bewind over te nemen in de toe
komst is zoo iets ter linkerzijde on
mogelijk.
Er kan geen Ministerie meer ge
vormd worden met den, zij het ook
tijdelijken, steun van de conservatief-
liberalen.
Dit is eene winst, waardoor het
uitstel van de Grondwetsherziening
eemgszins wordt vergoed.
Maar bovenal, de zegepraal der
moderne denkbeelden wordt niet alleen
en niet allereerst geconstateerd in het
parlement: de wetgever schept geen
recht, hy vindt het gemaakt door het
volk en geeft aan hetgeen daar leeft
in de hoofden en harten der eenvoudi-
gen alleen den vorm, waarna het wet
wordt voor allen.
Aan den eisch van tot wet te pro-
clameeren, wat het volk recht acht,
heeft zich geen wetgever op den duur
kunnen onttrekken en elk met succes
bekroond verzet tegen de democratische
denkbeelden is gebleken slechts een
Pyrrhus-overwinning te zijn.
V. D.
schen zijne vingers doorsijpelden. „Als
ik den sleutel van den wapenkast
niet voor mezelf verstopt had, dan
zou ik al een einde gemaakt hebben
aan die ellende I"
Hilda knikte. „Het is tijd hoog
tijd I" dacht zy.
Hans-Henning, ik heb je wat
voorgelogen 1" begon zy ietwat aar
zelend.
Waarmee dan?" vroeg hy on
verschillig. Hy kende haar in hare
vaak wel wat overdreven waarheids
liefde. „Heeft Heini één druppel
melk minder gedronken dan ge me
verteld hebt?"
Neen maar ik heb je immers
gezegd dat ik by het opruimen van
Sitta's dingen niets bijzonders gevon
den had Dat was een leugen, wel
is waar een goedgemeende maar
ik ga er nu toch onder gebukt!"
Wat hebt ge dan gevonden
vroeg hy haastig. „Een brief voor me
of een laatsten wensch? Hoe hebt ge
dat voor me kunnen verbergen Hilda?"
Zy zag zijn somber gefronst voor
hoofd, den vurig verlangenden blik
zijner oogen, het deed haar pijn als
zij aan zijnen bittere teleurstelling
dacht 1 Maar het moest, er was geen
andere hulp meer.
Ik heb geen brief, geen testament
of andere wenschen gevonden. Die
zou ik je onmiddellijk gegeven heb-
DE TURKSCHE GRONDWET.
Het vrij onverwachte besluit van
den Sultan om de grondwet van 18/6
in eere te herstellen, heeft zooals van
zelf spreekt, in de meeste landen, die
eenigszins nauwer bij de Oostersche
quaestie zijn betrokken en deze
zijn er vele groote sensatie ge
wekt.
In Bulgarije maakte de tijding in
de politieke kringen te Sofia wel is
waar diepen indruk, maar toch staan
zeer velen aldaar uiterst sceptisch
tegenovor deze concessie van den Sul
ben. Neen, ik heb wat anders ge
vonden."
Maar wat dan Zeg het me
eindelijk eens I"
In de la van het kleine tafeltje
waaraan zij sedert de geboorte van
het kind vaak zat te schrijven lag
o.a. ook een zwart ingebonden boek."
Hilda haalde het te voorschijn. „Ik
deed het open want ik hield het voor
een gezangboek. Maar het waren door
haar zelf beschreven bladzijden. On
willekeurig las ik er een paar regels
van. De inhoud ervan deed my aar
zelen of ik je het boek zou geven of
het onmiddellijk verbranden."
Hilda hoe heb je dat durven
doen?" Hij rukte haar het boek uit
hare hand. „Als je het vernietigd
hadt zou ik het je nooit vergeven
hebben."
Je zoudt het nooit te weten zijn
gekomen, Hans-Henning. Ik moet je
woede dragen. Ik heb naar myn beste
weten gehandeld."
Je hadt daarin niets te beslis
sen I Je hadt me het boek moeten
geven
Zooals ik Je al zei had ik er
een paar regels van gelezen en daarom
aarzelde ik. Ik wilde je een groot
verdriet besparen."
Ja, ja je meende het mis
schien goed. Maar laat me nu als het
je belieft alleen
tan, voornamelijk zy, die de vroegere
grondwettelijke periode in het Otto-
maansche Rijk hebben medegeleefd.
In het Engelsche Balkan-comité
staan twee partijen scherp tegenover
elkaar. Terwijl de eene partij zou
wenschen, dat sir Edward Grey er
toe werd gebracht de hervormings
actie in Macedonië op te schorten,
om de Jong-Turksche hervormers in
de gelegenheid te stellen zelf iets te
praesteeren, verlangt de andere groep
onder Ponsonby juist een krachtige
actie, daar de Sultan op het oogen
blik wellicht onder de tegenwoordige
omstandigheden eerder tot concessies
zal geneigd blijken. Bij de jongste
vergadering van het Comité besloot
men na eenig debat in het geheel
geen stappen by Grey te doen in de
overtuiging, dat de Anglo-Russische
voorstellen met het oog op den tegen-
woordigen toestand waarschijnlijk niet
zoo spoedig in behandeling zullen
worden genomen.
In Rusland neemt men tegenover
de Jong Turksche beweging een af
wachtende houding aan, daar de
kracht en de beteekenis van deze
beweging nog lang niet duidelijk ge
noeg aan den dag getreden zyn. Men
ontkent aan het Ministerie van Bui-
tenl. Zaken te Petersburg echter
geenszins den invloed, dien de Jong-
Turksche actie op de hervormings
plannen in Macedonië kan uitoefenen,
maar eerst het verloop der gebeurte
nissen zal uitwijzen öf en zoo ja in
hoeverre men met de Jong-Turksche
beweging rekening zal dienen te
houden.
De Italiaansche Pers ten slotte, met
name de „Tribuna" meent, dat de
verlegenheid waarin Sultan Abdoel
Hamid verkeerde, wel zeer groot
moet geweest zijn en de omstandig
heden hem geen anderen uitkomst
lieten. Of hy het echter eerlijk meent,
zal eerst later kunnen blijken.
Zyn vizier Said Pasja staat voor
een zoo uiterst ernstige en moei
lijke taak, dat men er bijna aan wan
hopen moet, of hem de vervulling er
van zal gelukken."
BELGIË
In het vonnis der rechtbank wordt
het vergaan van het Belgisch oplei-
Hilda ging stil naar hare kamer.
„Hy zal het my nooit vergeven I"
mompelde zij treurig. „Wij Kröcherts
worden zelden boos maar vergeven
aan den anderen kant ook heel moei
lijk. Ik moet het dragen. Als hy nu
maar beter wordt! Het is wel is
waar een kras middel."
Zy knielde neer naast het wiegje
van Heini. Het kind zat rechtovereind
en gaf allerlei lieve, onverstaanbare
geluiden ten beste. Met een vroolijk
gejuich sloeg hij met zijn dikke
handjes op Hilda's gezicht. Zy legde
haar hoofd naast zyn kopje op het
kussen. „Schat, lieveling, mijn alles!"
fluisterde zij.
Hans-Henning legde het boek
voor zich neer. Met vrome teederheid
boog hij zich over de eerste bladzijde
heen en drukte zijne lippen op de
mooie, regelmatige letters.
Hy las den datum. Sitta moest al
kort na haar weggaan uit Glückstadt
aan haar dagboek begonnen zijn. Zij
had nooit graag over haar weggaan
willen spreken, misschien had zij
alles zoo precies opgeschreven om het
hem eens voor te lezen. Haar dood
had dat verhinderd. Hy veegde met
zijne hand langs zijne oogen, de let
ters dansten voor zyne oogen Zoo
nu kon hy goed zienhij las
dingsschip, in 1906, toegeschreven
aan een onbekende oorzaak, maar
verklaard, dat de commandant geen
afdoende maatregelen heeft genomen
voor de tewaterlating der booten,
door welke verklaring zyne orfge-
namen verantwoordelijk gesteld wor
den tegenover de familieleden der
leerlingen.
ENGELAND-
Zaterdag hebben te Londen voor
standers van de bij het Parlement
aanhangige drankwet een betooging
in het Hyde-park gehouden. Men schat
dat er een 150,OuO menschen bijeen
waren. Een van de sprekers was mi
nister Winston Churchill, die, voor
het geval het Hoogerhuis de wet
mocht verwerpen of verminken, drei
gend herinnerde aan het recht tot
vaststelling van de begrooting, dat
uitsluitend het Lagerhuis toekomt,
en dat Lagerhuis kon daar wel
door een zwaar vergunningsrecht te
heffen op een wijze gebruik van
maken, die de drankhandel onaange
namer zou vinden dan de aanhangige
wet.
Een Anglikaansch geestelijke ver
dedigde de wet met te zeggen, dat
het geen partij wet is. Dat is ze wel,
riep er een uit het publiek. Neen,
hernam de geestelijke, dat is ze niet,
want het is een algemeen vaderlands
lievend doel het volk gezond te
maken.
Crooks, de werkmansofgevaardigde
sprak ook van de ellende, die de dron
kenschap der ouders over de kinderen
brengt. Hoe komt het, zei hy, dat
kleine kinderen op straat lucifers
moeten verkoopen Van den vrijhan
del, riep er een uit het gehoor. Juist
antwoordde Crooks, van den vrijhan
del in bier.
SPANJE.
Te Zumarraga, niet ver van San
Sebastian, is Zaterdag een bijeen
komst van Charlisten gehouden. Er
waren, volgens de New-York Herald,
wel een 15,000 man tegenwoordig.
Naar 't heet was de vergadering be
legd, om de leiders der partij saam
te brengen met Don Jaime de Bour
bon, zoon van don Carlos en diens
opvolger als pretendent voor den
Glückstadt, 12 Februari.
Het is voorbij ik moet hier
weg om nooit weer terug te komen.
God alleen weet hoe ik onder die
gedachte lijd maar het moet, al zou
mijn hart er ook onder breken.
Ik heb mezelf bedrogen. Ik merkte
wel dat de prins mij liefhad maar ik
wilde het niet weten anders moest
ik weg. En ik bleef zoo graag o
zoo graag! De veranderlijkheid der
prinses schreef ik aan hare kinder
achtige grilligheid toe, maar nu weet
ik dat zij zoo prikkelbaar was ten
gevolge van hare jalouzie op mij en
van de toenemende onverschilligheid
van den prins ten haren opzichte.
Hè I wat een zalige tijd was dat
verblijf in Italië met hemAan zijne
hand mocht ik het rijk der kunst
en der schoonheid betreden. Het was
een tijd van ideaal geluk, van diep
begrijpen en genieten. Mijne nachten
zijn zwoel van de heete, zalige droo-
men. Maar ook aan dat droomen
moet nu een eind komenIn
Glückstadt begon de jaarlijksche
tredmolen der hoffeesten weer.
Wordt vervolgd.)
