DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 167.
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEILANÜER".
Vensehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Middelbaar Technisch
Onderwijs,
FEUILLETON.
AUAE.
BUITENLAND.
EEMLANDER
Hoofdredacteur B. G. RIJKENS.
Abounementsprij s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntlên
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
We leven ,in een leergierigen tijd.
In een tijd ook van diploma's en ge
tuigschriften. I)ie zoover gaat om te
meenen, dat zelfs de huishouding niet
in huis geleerd kan worden. Die bij
alles naast de practijk een opleiding
in de theorie noodzakelijk acht. En
aan wien we, als we ons durven los
maken van ouderwetsche begrippen,
volstrekt geen ongelijk kunnen ge
ven.
Als oude menschen, ietwat korzelig
over al dat geleer op vakscholen, de
vraag doen, of vroeger de ambachts
man op de werkplaats, de aanstaande
huisvrouw in huis hun vak minder
goed leerden dan het hedendaagsche
opgroeiend geslacht dat op de vak
scholen! doet, dan kunnen we daarop
het [best antwoorden hiermee, dat er
in dien tyd minder werd geëischt.
Vroeger bleef een vak jaren lang
ongewijzigd. Toen kon de oudere het
den jongere op de werkplaats zelf
wel leeren. Onze snel veranderende
bedrijven van tegenwoordig maken
het noodig, dat specialiteiten speciaal
onderricht [geven, opdat de leerlingen
het nieuwste leeren wat in hun vak
voorkomt. Hebben ze eenmaal de
school verlaten, dan moeten ze zelf
zorgen bfj te blijven, maar de basis,
waarop ze voortbouwen, moet breed
en stevig zijn.
Met dit vakonderwijs in al zijn
vertakkingen staan we nog maar pas
aan 't begin.
Wie tijd van leven heeft, zal eens
zien, hoeveel verder het over een
kwart-eeuw zal zijn gekomen. Men
schel, die het nog niet hebben, of
nog niet naar hun zin hebben, dringen
er terecht op aan, dat men het ook
hun niet langer onthouden zal. Zoo
bijvoorbeeld de nuttige klasse van
boor
MARYLLE MARKOVITCH.
(naar het kransch).
4)
Alle drie togen aan het werk, en
binnen weinige minuten zond een
reusachtig houtvuur zjjn rosse vlam
men en zwarte rookpluim naar den
hemel op. Terwijl Mehemet-Amin en
Youssouf met lange takken gewa-
1 pend dit vuur nog meer aanwakker
den, nam Aly den aan zfjn zijde han
genden horen en plaatste zich aan
den rand van het plateau. Eerst
haalde hfj uit zijn speeltuig een
langgerekten, somberen toon, dien de
droefgeestige echo van het gebergte
steeds verder en verder voortplantte.
Daarna volgden korte, haastige, gal
mende signalen. Het machtig geluid
daalde van terras tot terras tot in
de diepste valleien afhierop door
de kloven en ravijnen teruggekaatst,
steeg het langs de bergwanden om
hoog om terstond hierop weder in de
diepte af te dalen, gelijk een hooge
golf, die uit volle zee komt opzetten,
menschen, die we in de maatschappij
gewoon zijn met den naam van tech
nici aan te duiden.
Wat zijn technici? Menschen, die
tusschen den patroon en den arbeider
in staan, chefs, opzichters. Die als 't
ware het verbindingsteeken vormen
tusschen den ontwerper en den uit
voerder. Daaruit volgt van zelf, dat
zij begrip moeten hebben van 't ont
werpen, zoowel als van 't uitvoeren,
of met andere woordendat zij zoo
wel theoretische als practische ont
wikkeling moeten hebben opgedaan.
En nu is, naar hun eigen overtuiging,
de gelegenheid tot opleiding daartoe
nog verre van volmaakt.
Niet uit gebrek aan belangstelling
bfj de autoriteiten. We weten nog,
hoe minister Kuyper destijds voor de
technici een groote school voor Mid
delbaar Technisch Onderwijs wou
stichten.
Met zfjn heengaan is ook die school
van de agenda verdwenen.
Of dat, bij nadere beschouwing jam
mer is? We wagen ons niet aan een
besliste meening, waar de deskundigen
zelf het er nog volstrekt niet over
eens zijn, hoe in de behoefte het best
moet worden voorzien. Plannen om
de machinistenschool te Amsterdam
zoodanig uit te breiden, dat daar
middelbaar technisch onderwijs ge
geven zou kunnen worden, stuitten
o.a. af op dit bezwaar, dat niet ieder
een uit het land zijn jongens dien
leercursus te Amsterdam kan laten
bijwonen. Decentraliseer liever, zei o.a.
de Maatschappij van Nijverheid, maak
in tal van gemeenten kleine schooltjes,
dan zullen veel meer jongelui er van
profiteeren. De Bond vanj Technici
zijnerzijds had een ander bezwaar,
namelijk dat men in de machinisten-
school de leerlingen geheel pasklaar
meende te kunnen maken voor de
praktijk. Hij achtte een gemengde op
leiding in theorie en practijk veel
bij de kust wordt teruggeworpen en
tusschen de klippen in hoogte stuift.
Weldra werden op de omringende
hellingen, op de hoogste toppen en in
de meest verborgen kloven eveneens
vuren ontstoken, als waren het van
het uitspansel neergevallen sterren.
Het was het antwoord der schild
wachten.
Toen hield Aly met zijn horensig
nalen op.
Laten wjj wachten, zeide hij,
tot zij de chefs gewekt hebben.
Daar de nacht koud was, namen
de drie mannen dicht bjj het vuur
plaats. Misleid door dit schijnsel,
hetwelk zij voor het morgenrood
hielden, hadden eenige groote vogels
hun boomen verlaten en zweefden om
den vlam. Door den gloed aangetrok
ken vernauwden zij hun kringen steeds
meer en meer, tot zjj ten slotte be
dwelmd door den rook en met ver
zengde vleugels in het vuur neder-
stortten, waar zij knetterend en sis
send verteerd werden. Aly volgde
hen met de oogen.
Dat zij, die tegen onze vrijheid
en onze haardsteden samenspannen,
sprak hij tot zijn metgezellen, op
dergelijke wijze in onze hinderlagen
mogen vallen.
Plotseling weerklonk het geluid van
een herdershoren door de stilte van
den nacht; hierop hoorde men een
wenschelijker en wees o.a. op de tech
nische hoogeschool te Delft, waarvan
de leerlingen, tusschen de studie door,
wel degelijk een poos doorbrengen in
fabriek of teekenkamer.
Zelfs moet er op 't Haarlemsche
Stadhuis een request wezen van het
Haarlemsche departement der Maat
schappij van Nijverheid, betreflende
een Hoogere Burgerschool met 3-jari-
gen cursus, die een technische kop
en een handelskop zou hebben en
schertsenderwijs dan ook al het veel
hoofdig monster is genoemd. Weer
anderen, de Bond van Technici bij
voorbeeld, wijzen er op, dat het bezoe
ken van de Hoogere Burgerschool niet
voor iedereen mogelijk is en hebben zich
daarom een opleiding gedacht, waarin
correspondentie-cursussen, scherp voor
ieder onderdeel der techniek begrensd,
een belangrijke plaats vervullen. Der
halve is men het over den juisten
vorm nog niet geheel eens.
Wil men van die verschillende wen-
schen meer weten, dan verwijzen wjj
naar het uitnemende boekje van den
heer J. N. Hendrix „Vakopleiding voor
den Middenstand".
Dit neemt natuurlijk niet weg, dat
wij daarom toch wel allen belang
kunnen stellen in het middelbaar tech
nisch onderwijs zelf. Hoeveel ouders
zijn er niet, die beangst worden dooi
de vraag, wat ze hun jongens zullen
laten worden, zonder dat zjj het rich-
tige antwoord kunnen vinden. Voor
hen is de techniek de moeite van een
aandachtige beschouwing waard. En
zelfs voor wie niet in dit geval ver-
keeren, kan het niet onverschillig
wezen, of op een zoo breed terrein als
dat van de techniek genoeg en goede
werkers met hoofd en hand aanwezig
zjjn. Zulke vraagstukken boheerschen
voor wie maar even gelieft door te
denken, een belangrijk deel van de
nationale welvaart. Men behoeft maar
aan de deskundigen te vragen, wat
tweede, een derde en nog vele andere
van alle streken van den horizont.
Het waren de chefs, die verwit
tigd van het nachtelijk signaal, hun
antwoord deden hooren. Door middel
van de overeengekomen tonen riep
Aly hun toe zich zooveel mogelijk te
haasten en snel te handelen.
Hierop keerden de drie mannen
langs hetzelfde pad weder naar het
aoul terug, terwijl de bewoners van
al de dorpen, die het oppergezag van
Hamarzat-bek erkenden, zich op weg
begaven, om aan de roepstem van
hun chef te gehoorzamen. Uit alle
deelen van de vlakte en van het ge
bergte kwamen zij opdagen. Tegen
het uur, waarop de adelaar zijn nest
verlaat, en zich in de oneindige ruimte
verheft om een prooi op te sporen,
wanneer zich van de koppen der
pijnboomen de nevelsluier, waarmede
de nacht hen omhult, begint los te
maken, naderden zij van alle kanten
het aoul. Wakker en vlug, met de
karabijn op den schouder en den
Circassischen ponjaard in den gordel,
zag men hen van de hoogten van
den Marouch af de verschillende berg
paden volgen, nu eens alleen, dan
weder bjj groepen. Nog vóór dat de
eerste zonnestralen den top van den
Elbroes deden fonkelen, was de ge
heels stam op de verzamelplaats
bijeen. Anderen, toevallig langs den
de waarde van een flink ontwikkelde
tusschenklasso is, om de beteekenis
van een goede vakopleiding in te zien.
Niet het minst in Nederland, waar de
techniek waarlijk nog niet tot haar
hoogtepunt gestegen is. Om maar
enkele punten te noemenis het niet
merkwaardig, dat in ons land, waar
toch zooveel telephoon toestellen, gloei
en booglampen voor electrisch licht
noodig zjjn, waar tal van fabrieken
voor houtbewerking gevestigd zijn, de
benoodigdheden alle uit het buitenland
moeten worden gehaald, omdat in
Nederland geen boog- of gloeilampen,
geen telephonen, geen machines voor
houtbewerking worden vervaardigd
De oorzaak van dit alles is gebrek
aan deugelijk, goed geschoold, technisch
personeel.
Zoo hangt in de maatschappij het
een met het ander samen. Om die
zelfde reden is goed technisch onder
wijs aan allen, die in dat vak zullen
arbeiden, een zaak, waarbij wij allen
ten slotte, hetzij dan rechtstreeks of
zijdelings, zijn betrokken.
Hoe men het regelen wil is eene
zaak die buiten onze beoordeeling ligt.
Dat ze geregeld moet worden niet.
DUITSCHLAND.
De Norddeutsche Allg. Ztg. bevat
een blijkbaar van de Duitsche regee
ring afkomstige, verklaring, waarin
onder een zeer wijdloopige tegenspraak
van de in de pers verspreide berich
ten omtrent de aanstaande hervorming
der rijksfinanciën, wordt medegedeeld,
dat de hervormingsvoorstellen bij het
begin van de aanstaande Rijksdag
zitting zullen worden openbaar ge
maakt.
Het was volstrekt niet de bedoeling
van de regeering om het Parlement
en het publiek door een late indiening
der voorstellen te overrompelen, zoo
dat er geen tijd tot kalme overweging
zou zijn.
weg opgevangen, waren met hen
medegekumen, aangelokt door de hoop
op een gelegenheid om een schot te
kunnen lossen of een stout stuk te
volbrengen.
Met elk uur van den dag groeide
hun getal nog aan, Abchaseu uit de
moerassen, met door de koorts ver
woeste gelaatstrekkeu bewoners der
Mingrelische vlakte, verwittigd, hoe,
wist men niet, dat zich daar boven
in het gebergte een expeditie gereed
maakte.
Sommigen droegen de kalpak (muts)
van astrakan, bij de stammen hei
vlakte in gebruik, anderen den zwa-
ren geitenharen mantel der bergbe
woners enkelen waren voorzien van
maliënkolders, die hen deden gelijken
op middeleeuwsche ridders naar deze
hoogten verdwaald geraakt.
"Voor het overige droegen allen een
karabijn met getrokken loop, een pi
stool, een Circassischen ponjaard, be
nevens een dubbele patroontasch.
De straatjes van het aoul, zoo smal,
dat twee mannen elkander nauwe
lijks konden passeeren, waren over
vol. Mehemet-Amin moest er van af
zien, de menigte op het plein toe te
spreken, daar dit te klein was, om
allen te bevatten. Alzoo heescb men
hem juichend boven op den ringmuur
waar hij den geheelen dag het woord
bleef voeren. Met veel welsorekend-
Intusschen is uit den toon van de
Norddeutsche op te maken, dat de
bedoelde voorstellen een belangrijke
verzwaring van de lasten der Duitsche
belastingbetalers zullen vormen.
Volgens de Berlijnsche bladen
is de „kapitein van Köpenick" vrij
gelaten op grond van een kabinets
order van den Keizer.
De Berlijnsche correspondent van
de Külnische Zeitung meldtIemand,
wien men zijne begenadiging waar
schijnlijk algemeen en van harte gunt,
is de, als kapitein van Köpenick, in
de heele wereld welbekende schoen
maker Voigt. Het geniale boevenstuk,
waardoor hij zich van de gemeentekas
van Köpenick meester maakte, het
opcommandeeren van soldaten, def'in-
hechtenisneming van den Burge
meester al deze gebeurtenissen,
die eerst stomme verbazing, daarna
een bijna onbedaarlijk gelach ver
wekten, zijn nog in ieders heugenis.
De heele geschienis was zoo koddig,
dat men bijna geneigd was, haar meer
als een dwazen studentenstreek <$te
vatten dan als een misdrijf. Voor het
gerecht bleek later dat Voigt wel een
misdadiger, maar van een tam slag
was, die zich alle mogelijke moeite
had gegeven, om eerlijk zjjn brood te
verdienen en waarschijnlijk nooit de ka
pitein van Köpenick zougeworden zijn,
indien de politie hem niet, op hoogst
onnoodige wijze, door uitzetting uit
verschillende steden onmogelijk ge
maakt had, om aan den kost .te
komen.
Voigt zal vermoedelijk zijn levens
avond in rust kunnen besluiten. Een
rijke dame heeft hem in den tijd dat
hij gevangen zat, een ruime toelage
verleend en moet hem, van den dag
van zijne invrijheidstelling af, een
levenslange lijfrente van 1200 mk.
gewaarborgd hebben. Van vele kanten
heeft men zich ook bereid verklaard,
hem behoorlijke bezigheid te verschaf
fen, zoodat er uitstekend gezorgd is
voor den man, die de heele wereld
eeD tijd lang een allerdolst genoegen
heeft bezorgd.
De kapitein is nu 60 jaar.
ENGELAND.
De Daily Telegraph verneemt, dat
de regeering, met het oog op den
heid wees hij de mannen op het ge
vaar, hetwelk hun boven het hoofd
hing verhaalde van de wonderen door
Schamyl verricht en spoorde hen aan
tot een wanhopigen tegenstand en
tot een gemeenschappelijk optreden
ter wille van het algemeen belang.
Aan den zoom van het woud geze
ten, met de voeten in het hooge gras
luisterde de menigte aandachtig toe.
Ten einde het gesprokene beter te
kunnen verstaan, hadden sommigen
de takken der boomen beklommen en
overstelpten den redenaar van deze
verheven zitplaatsen met hun toe
juichingen. En telkens als er weder
nieuwe groepen kwamen opdagen,
begon de luitenant van den imam
zijn toespraak, welke de dichtstby-
zijnden aan hen, wier oor de gespro
ken woorden niet had- kunnen op
vangen, over brachten, weder van
voren af aan.
Toen de avond eindelijk begon te
vallen, hadden twaalf honderd man
besloten den imam ter hulp te snel-
len. Nog dienzelfden nacht zouden
zij vertrekken, want de weg is lang
van de oevers van den Kouban af tot
aan de verre bergen, waar Schamyl
eene wijkplaats had gezocht.
Wordt vervolgd.)
