WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 29 Augustus 1908.
Hoogste barometerstand 769.0 m.H.
te Hortalaagste 734.2 m.M. te
Thorshavn.
Verwacbtiug tot den avond van 30
Augustus 1908.
Wind: Matige tot krachtige
Westelijke tot Z.W.-l(jke wind.
Gesteldheid van de luchtTijdelijk
opklarend, daarna regen.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
uur 752 m.M.
Vorige stand te 12 uur 755 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 08
Laagste hedennacht F. 52
Hedenmiddag 12 uur F. 64
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
Temperatuur van het water op
Zaterdag 29 Aug. des morgens 7 uur
60» F.
RUSLAND.
Een Reuterbericht meldt, dat alle
stammen in Kurdistan in opstand zijn
gekomen. Zij namen bezit van alle
gouvernementsgebouwen, namen de
ambtenaren gevangen en plunderden
het verblijf van den gouverneur te
Djoulfa, dat zij daarna in brand staken.
De gouverneur zelf is gevlucht. De
opstandelingen eischten de onmiddel
lijke bijeenroeping van een parlement
en gingen over tot het instellen van
voorloopige comité's, die het land
moeten besturen.
Men zegt, dat er veel dooden zijn
gevallen bij den opstand.
AMERIKA.
Naar de Morning Post uit Washing
ton verneemt, heeft het Amerikaan-
scbe Arbeidersverbond partij gekozen
tegen Taft, den lepublikeinschen can-
didaat. In de American Federationist,
het ofiicieele blad van het verbond,
zegt de bekende voorman Gompers,
dat de republikeinsche partij en Taft
zich tegen de arbeiders hebben ver
klaard. Daarentegen heeft Bryan zoo
gesproken, dat de arbeiders op hem
kwamen stemmen.
Men houdt 't er voor, dat Bryan's
kansen nu aanmerkelijk zjjn gestegen.
Nederland en Venezuela.
Reuter seint uit WillemstadHet
pantserschip Jacob van Heemskerck
is aangekomen.
Dezer dagen is gemeld welk een
onbeusche ontvangst Hr. Ms. Gelder
land ter reede van La Guayra te beurt
viel. In dat bericht werd tevens mel
ding gemaakt van de vijandige houding
der Venezolanen. Hoe dreigend de toe
stand leek, blijkt nu echter nog duide-
lij er uit het volgende door het Hbl.
aan de Amigoe di Curasao van 8
Augustus ontleende bericht
.Onverrichter zake is het pantser-
dekschip Zondag van zijn zending naar
La Guaire teruggekeerd.
Nederlandsche consuls bestonden
niet meer in Venezuela, daar hun een
paar dagen te voren door pres. Castro
het exequatur was ontnomen, en met
den Duitschen gezant baron Von
Seckendorff had het bestuur van
Curaqao niets uit te staan, die was
alleen tijdelijk belast met de zorg voor
de belangen der Nederlandsche onder
danen in Venezuela.
Botweg werd aldus den comman-
van Mr. Ms. Gelderland geant-
"oen deze, na_de olficieele be
groeting van den havenmeester in
ontvangst genomen te hebben, het
doel zijner zending mededeelde. Vruch
teloos werd beproefd communicatie
met den wal te krijgen op de minste
beweging aan boord werd gelet, en
alle verbinding met den wal onmoge
lijk gemaakt.
Naar ons werd medegedeeld dreven
sloepen met gewapende manschappen
rondom de Gelderland en stonden de
gewapende troepen op de pier, in het
fort en achter de kanonnen opgesteld.
's Middags kwam er zelfs een ver
sterking van troepen uit Caracas.
Commandant Van Asbeck liet den
schoorsteen neer, het zonnedek weg
nemen, de poorton sluiten, de kanon
nen ladeu en richten, kortom alles in
gereedheid brengen voor een mogelijk
verweer.
Ofschoon onze Gelderland er maar
alleen lag, scheen toch de houding
van den commandant ontzag in te
boezemen. Alles bleek maar bang
makerij de Gelderland bleef rustig
liggen en kon kalm vertrekken."
De Volksbond. ,De Volks
bond", Vereeniging tot bestrijding van
het drankmisbruik, hield gisteren haar
35e jaarvergadering te Zaandam.
Aanwezig waren 10 bestuursleden,
waaronder mr. Goeman Borgesius, eere
voorzitter, 107 afgevaardigden. De
vergadering werd geleid door prof. dr.
C. A. Pekelharing, van Utrecht, die
in zjjn openingsrede hulde bracht aan
den eere-voorzitter en met dankbaar
heid gewaagde spreker van den steun
der Regeering en eindigt met een op
wekking tot medewerking.
Uit het jaarverslag over 1907 bleek,
dat het aantal afdeelingen steeg van
97 tot 106, dat der leden van 19280
tot 19604.
Voorts bevat het verslag mede-
deelingen omtrent ziekteverzekering
en drankzucht, drinkwatervoorziening
aan de stations, het werk voor de
jeugd, verbetering der volkshuisves
ting en volksvoeding,huisvlijt, Floralia,
volksgebouwen koffïewagens, en volks-
bliotbeken. Ook wordt gereleveerd, wat
gedaan werd voor den oud-Indischen
soldaat, de schippers, de werklieden in
de suikerfabrieken, de lotelingen, ter
wijl mede besproken worden de aan
gewende propagandamiddelen der aan
schouwing, alsplaten en projectie-
lantaarn en de bevordering van afleiding
door volksbondavonden, tooneel, zang,
spel en sport.
Het verbruik van gedistilleerd per
hoofd der bevolking in 1877 nog
9.9S liter, in 1907 7.32 liter ad 50 pCt.
is in 30 jaren met J deel ver
minderd.
Gekozen en herkozen als leden van
het hoofdbestuur werden de h.h. mr.
F. W. J. G. Snijder van Wessen-
kerke, G. Oosterbaan en Dr. S. D. v.
Veen.
Het hoofdbestuur deelde mede, dat
de nieuwe financieele regeling van de
afdeelingsbijdragen in de algemeene
kas niet heeft beantwoord aan de ver
wachtingen. Er is f900 minder uit de
afdeelingskassen ontvangen en f 1031
meer aan subsidie uitgegeven. Het
hoofdbestuur kan hierin echter nog
geen aanleiding vinden, een wjjziging
voor te stellen. De proef dient eenige
jaren te duren, waartoe besloten werd.
Het hoofdbestuur vroeg voorts een
crediet van f 500, om een onderzoek
in te stellen naar de wenschelijkheid
en rnogeljjkheid van de inrichting van
een verplaatsbaar museum, betrek
king hebbende op het alcoholvraagstuk,
en ingeval die wenschelijkheid en
mogelijkheid mocht blijken, stappen
te doen, tot de samenstelling van
zoodanig museum. Aangenomen.
Aangenomen werd o.m. een voorstel-
Leiden
Het hoofdbestuur trede in overleg
met het Dep. van Oorlog, ten einde
te bewerken, dat de miliciens, die
voor de herhalingsoefeningen onder
de wapens komen, zich op een vroeger
uur dan thans bij hun korps moeten
melden. Het tegenwoordig geldende
late uur bevordert het misbruik
maken van sterke dranken.
Een voorstel-Rotterdam Het hoofd
bestuur doe stappen bij de Regeering,
ten einde het daarheen te leiden, dat
nimmer meer bijzondere vergunning
of machtiging worde verleend, bij ge
legenheid van landbouwtentoonstel
lingen en dergelijke boven het vast
gestelde maximum
dat, waar in de bestekken van wer
ken voor het Rijk, bepalingen worden
opgenomen, waarbij het scheuken van
alcoholische dranken op het werk of
tijdens de werkzaamheden ten streng
ste verboden wordt de Regeering de
opname dier bepalingen zonder eenige
restrictie ook zal aanbevelen in de be
stekken van provincie en gemeente,
werd gesteld inhanden van het hoofd
bestuur tot nader onderzoek.
Een voorstel van het hoofdbestuur,
om voor 1907 een subsidie van f250
te verleenen aan de Vereeniging tot
bevordering van het herstel van drank
zuchtigen werd goedgekeurd,
L u c h t v a a r t. Naar het orgaan
van de Nederl Vereeniging voor Lucht
vaart bericht, heeft het hoofdbestuur
van de vereeniging een reglement voor
de opstijgingen vastgesteld, onder
bepaling dat het slechts geldig zal zijn
tot 1 Januari a.s.
De prijs van eene gewone vaart,
waarbij alle kosten voor rekening zijn
van de vaarders, is ISO gulden voor
een vaart dus, waaraan door twee
vaarders met den balloncommandant
wordt deelgenomen, 90 gulden voor
elk.
Aan een buitengewone vaart kan
door eenzelfde lid slechts eenmaal per
jaar worden deelgenomen. De vereeni
ging is verplicht het aantal dezer
vaarten in de hand te houden, omdat
zij zelve een gedeelte der kosten draagt.
De prijs toch voor deze vaart bedraagt
slechts 140 gulden, dat is, bij twee
vaarders, 70 voor iederen vaarder.
Ten einde nu ook voor de kleinere
beurzon de gelegenheid te openen om
aan een opstijging deel te nemen, is
de z.g. „lotingsvaart" in het reglement
opgenomen terwijl bepaald werd dat,
nog,in 190S, twee lotingsvaarten plaats
zullen hebben (begin September en
begin October). Voor deze lotingsvaar
ten worden loten h 5 gulden per lot
uitgeven aan ben, die bij bet secre
tariaat daarom vragen voor iedere
vaart ten getale van 25. Door trekking
worden, uit de 25 bezitters van een
lot, de twee aangewezen, die aan de
betrokken vaart kunnen deelnemen.
Zij betalen dan nog slechts 25 gulden
voor de vaart, zoodat deze hen in het
geheel 30 gulden kost.
De trekking voor de eerste vaart
heeft plaats op 2, die voor de tweede
vaart op 26 September. Natuurlijk kan
een vaart slechts doorgaan, als alle
loten voor die vaart zijn verkocht.
Gaat een lotingsvaart niet door, dan
wordt het betaalde voor de loten
teruggegeven. Gaat zij wel door, dan
zijn er natuurlijk telkens 23 teleur-
gesteldenvoor ben echter behoudt
het lot in zooverre waarde, dat zij
binnen een tijdsverloop van vier
jaar aan een wetenschappelijke, mili
taire, gewone of buitengewone vaart
deelnemend het lot voor de waarde
van 5 gulden in betaling kunnen
geven.
Eindelijk is er een laatste categorie
de wetenschappelijke en militaire
vaarten. Normaal bedraagt de prijs
voor zoo'n vaart 140 gulden, doch
deze kan belangrijk lager worden, als
de vereeniging voor bet houden dezer
vaarten, subsidie van de regeering
mocht krijgen, iets, waar wel eenige
kans op staat.
Er is bij de berekening van de
kosten uitgegaan van de veronder
stelling, dat de opstijging te Utrecht
plaats heeft, in het luchtvaartpark
aldaar.
Centra al-Bureau v. wel
dadigheid. Het centraal-bureau
van weldadigheid, op 25 Mei jl. te
Utrecht opgericht, is dezer dagen onder
directie van deu heer P. H. Hooft
Graafland aldaar, met zijn arbeid be
gonnen. Het bureau streeft naar een
goede regeling van den geldelijken
steun aan Christelijken arbeid in
Nederland, en hiermede als vanzelf
naar de vervanging der bestaande
(kostbare en ondoelmatige) wjjze van
collecteeren door een georganiseerd
stelsel van inzameling.
Hiertoe wordt het geheele land ver
deeld in districten, waarin (correspon
denten en collectanten worden aange
steld. Verzoekt nu een aangesloten
vereeniging om geldelijken steun, dan
doet het centraal-bureau, nadat het
de deugdelijkheid en noodzakelijkheid
der aanvrage heeft onderzocht, voor
dat doel collecteeren in de verschil
lende districten, totdat het benoodigde
bedrag bijeen is. Door het centraal-
bureau wordt van die collecten voor
algemeene onkosten een jaarlijks door
het bestuur te bepalen percentage in
gehouden. Dit wordt zoo laag mogelijk
berekend.
Het bureau zal vermoedelijk tegen
het a.s. najaar inwerking treden.
Het merkwaardigst is, dat onder de
bestuursleden, slechts éen man prijkt
met geen dubbelen naam en dat is?
Dr. A. Kuyper, die als wij het wel
hebben, de eerste was, die niet op had
met menschen met „dubbele namen."
Ged. Staten van Utrecht hebben
de verkiezing van een lid der Prov.
Staten, ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het overlijden van den
heer F. H. Coblijn, vastgesteld op
Dinsdag 22 September. De stemming
op Donderdag 1 October, en de her
stemming, zoo noodig, op Dinsdag 13
October.
Bij Kon. besluit zijn eervol uit
den militairen dienst ontslagen
Luit.-Kol. P. W. Bosboom, inf.
luit.-kol. J. H. Knel, art.kol. H. G.
J. Swaving, art.kol. F. v. Hasselt,
art.; kol. J. D. Wagner, art.; kol. J.
V. Westenberg, cav.; luit. kol 11. P.
de Lille Hoogewaard, inf.; luit.-kol.
A. A. Kleynhens, mil. intendantluit.-
kol. M. A. J. Meyboom, inf. ;ritm. H.
W. K. Vertholen de Salve de Brune-
ton, cav.; kap. H. G. de Bruyne, art.
en de mil. apoth. Ie kl. M. Lob-
stein.
DE SOCIALISTEN EN HET
VROUWEN-KIESRECHT.
Door R.-Katholieke bladen om ophel
dering gevraagd over de wjjziging
ten gunste van het Vrouwenkiesrecht,
door de socialistische Tweede Kamer
fractie aangebracht in het door haar
ingediende wetsvoorstel tot Grond
wetsherziening, daarbjj herinnerd aan
mr. Troelstra's uiting van 2 jaar
geleden, waaruit de vrees bleek, dat
directe invoering van algemeen vrou
wenkiesrecht de arbeidersbeweging
zou schaden, o.a. door vermeerderden
invloed der reactie, geeft mr. Troelstra
de verlangde opheldering in Het Volk.
„Wjj (de socialisten) kunnen krach
tens ons standpunt den strijd voor
kiesrecht niet losmaken van dien voor
de bevrijding der arbeidersklasse en
dit kan ten gevolge hebben, dat in
bepaalde gevallen de vrouwen, die dit
besef niet deelen en alleen den sek
sestrijd voeren, bij den meest react.ion-
nairen bourgeois beter af zjjn dan bjj
ons", antwoordt hij. „Een Van Houten,
die tijdens het congres van den
Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht
reeds wees op de beteekenis van een
beperkt vrouwenkiesiecht als wapen
tegen het algemeen kiesrecht, moet
bjj de dames beter in de pas staan
dan een sociaal-democraat, die zulk
een beperkt vrouwenkiesrecht zou
moeten bekampen.
Wat nu de zaak zelve betreft zoo
kan men weten, aldus mr. Troelstra,
dat juist de laatste jaren de zaak van
het politieke vrouwenkiesrecht een
nieuw stadium is ingetreden.
De beweging voor vrouwenkiesrecht
greep sterk om zich heen, dank zij
ook het werken van den Wereldbond
voor Vrouwenkiesrecht, welks congres
van dit jaar vooral in ons land de
vorderingen der beweging heeft doen
zien en de publieke opinie sterk ten
gunste der zaak heeft beïnvloed.
Vooral geldt dit ten aanzien dier
mededeelingen, die aantoonen, dat de
vrees voor een reactionnairen invloed
der invoering van algemeen vrouwen
kiesrecht ongegrond is. Reeds menig
een, die geroepen was over deze vraag
stukken een meeuing te hebben en
de verantwoordelijkheid voor haar
oplossing mede te dragen, moest door
de ervaring in dit opzicht worden
bekeerd men denkt aan den eersten
Minister van Nieuw-Zeeland, Richard
Seddon, die in een intervieuw te
Londen verklaarde, eerst tegenstander
te zjjn geweest, doch door de ervaring
met het algemeen vrouwenkiesrecht
voorstander te zijn geworden."
Intusschen is juist na de uiting
van Troelstra, waarop men wees, in
de partjj hier en elders de quaestie
van vrouwenkiesrecht meer actueel
geworden, voornamelijk door den groei
der soc.-dem. vrouwenbeweging zelve.
De strijd voor het algemeen kiesrecht
in Oostenrijk, Hongarije en Zweden
bracht de vraag op het tapijt, of de
soc.-dem. partjjen tegelijk met. het
algemeen mannenkiesrecnt dat voor
de vrouwen zouden eischen, niet
alleen bjj wijze van propaganda, maar
ook practisch in de parlementen.
Deze vraag werd, zelfs door een
deel der soc.-dem. vrouwen, ontken
nend beantwoorddit lokte polemiek
uit in de pers enz.de internatio
nale soc.-dem. Vrouwenconferentie
te Mannheim besprak haarhet punt
was in 1906 en 1907 aan de orde.
Te Stuttgart vond zij haar oplossing
in 1907 in dien zin, dat, eenmaal een
kiesrechtbeweging begonnen, deze óók
in de parlementen behoort te staan
op den eischgelijkheid voor beide
geslachten.
In onze Nederlandsche partij hebben
de soc.-dem. vrouwen zich eerst de
laatste jaren georganiseerd. Tijdens
de indiening van ons kiesrechtvoor-
stel hebben zij zich niet laten gelden.
Maar in 1906 hebben zjj zich met
onze Kamerfractie in verbinding ge
steld en een nieuwe propaganda voor
algemeen vrouwenkiesrecht begonnen,
en wel met een vergadering te Am
sterdam, waar o. a. Troelstra de zaak
besprak in den geest als de Kamer
fractie thans heeft besloten. Het
Congres der Partij van dit jaar heeft
een resolutie aangenomen in den geest
der Stuttgarter resolutie en met volle
zeilen kan en moet nu door alle
organen der partjj op algemeen kies
recht voor mannen en vrouwen wor
den aangestuurd.
Aanvullings-Ageuda voor de
openbare vergadering van den Raad
der gemeente Amersfoort op Dinsdag
1 September 1908, des namiddags te
half twee ure.
Punt 20. Trekken van Afdeelingen.
De godsdienstoefening in de
Luthersche kerk zal morgenochtend
weder geleid worden door Ds. J. L.
F. de Meijere.
Ter gelegenheid van den ver
jaardag van H. M. de Koningin zal in
de sociëteit „De Vereeniging" voor de
leden met hunne dames des avonds
10 uur een bal worden gegeven.
Hedenmorgen viel op den Leus-
derweg een paard dood neer. Het
cadaver werd naar den stal in den
Groote Haag vervoerd, alwaar het dooi
den districts-veearts werd geschouwd.
Bij de commissie voor den bouw
van een Ned. Herv. kerk op den
Soesterweg is van H. M. de Koningin
een gift ontvangen van f 100.
Tot tijdelijk onderwijzeres aan de
school 3de soort op Puntenburg, is
benoemd mej. M. Lafèbre alhier.
We vestigen de aandacht op de
in dit nummer voorkomende adver
tentie, betreffende aangifte van leer
lingen voor de muziekschool.
Woensdag a.s. des avonds S uur
wordt door de Christelijke Werklieden-
vereenigingen een vergadering gehou
den in de Zaaier, waarin Ds. G. W.
C. Vunderink zal spreken over het
arbeidscontract.
Programma van het concert,
Maandagavond in Amicitia te geven
door de Stafmuziek van het 5e Regi
ment Infanterie, directeur de heer G.
Bikkers.
1. „Freudenfanfaren", marsch Holzer.
2. Ouverture „Qiralda" Adam.
3. ,,Der Kaiser uud die Kaiserin,'1
Walzer Eilcnberg.
4. Grande fautaisie a. d. m. de
njl'opóra „Don Juan" Dunkier.
5. Ouverture „Leichte Cavalerie" Suppé.
0. „Plappermilulchen" Eilenberg.
7. a. Valse cspagnole Metra,
b. Waldvög-lein, solo picolo Bursee.
8. Aus uud ïuit dom Publikum,
grosses Potpourri Fetras.
Bij het gisteren te Apeldoorn
gehouden concours hippique werden
o.a. de volgende prijzen behaald:
A. Bestgaandrjjpaard (ge
reden door den eigenaar): le pr.
Vedette, luit. H. W. C. E. Mathon
2e pr. Pajol, ritm. E. baron van der
Capellen3e pr. No Trumps, luit. A.
Storm de Grave4e pr. De Hengst,
luit. R. Wilson. Eerv. vermeldingen
Elvira, jbr. H. F. Quarles van Ufterd
en Hobnelia, luit. G. L. M. A. Higly.
B. Rijkspaarden gereden door
officieren in uniform le pr. De Ballon,
luit. R, Wilson 2e pr. Ida, luit. F.
H. Dolleman 3e pr. Boertje, luit. W.
L. van Warmelo. Eerv. vermeldingen
N. N., E. baron van den Capellen N.
N., M. Grondhout: N. N., jhr. J.
Godin de Beaufort. Tevens verwierf
Boertje, van luit. Van Warmelo, de
zilveren medaille, uitgeloofd door gene-
raal-raajoor J. de Waal voor het hoog
ste aantal punten.
A. Springconcours: ie prijs
Gilberti, luit. J. J. van Diepenbrugge
2e pr. Mary, luit. H. J. van Rijssen
3e pr. Topthorn, luit. P. H. B. Beer-
nink.
B. Springconcours voor
officieren: le pr. Geit, luit. H.
A. C. Fabius 2e pr. Frangipani, luit.
W. A. van den Wall Bake3e pr.
Boertje, luit. W. L. van Warmelo.
Eervolle vermeldingAlex, luit. J. J.
van Santen.
Het programma voor de feeste
lijkheden op a. s. Maandag luidt als
volgt
7.30 voorm.Koraalmuziek op den
toren der St. Joriskerk, door de
Amersf. Muziek vereeniging.
8.30 9 uur: Zanguitvoering van
Koraalnummers, met begeleiding van
de stafmuziek van het 5e regiment
inf. op het terras van de sociëteit
Amicitia.
9j uur. Aubade aan den burge
meester door pl. m. 1500 schoolkin
deren van alle scholen.
10-J- uur. Kinderspelen op een ter
rein aan de Blanken heijmstraat.
12 uur. Parade.
13 uur. Muziekuitvoering in het
Plantsoen door de Amersf. Muziek-
vereeniging.
3 uur. Allegorische en reclame
optocht.
8 uur. Concert in Amicitia door de
stafmuziek.
Concert in „het Boompje" door de
Muziekvereeniging van den R.-K.
Volksbond (aangeboden door den heer
Otte, aan de leden van de Oranje-
I vereeniging.)
Concert in 't Plantsoen door de
Amersfoortsche Muziekvereeniging.
9.30 uur. Prjjsuitdeeling voor den
optocht in den tuin van den heer
Otte, Heiligenbergerweg.
Do parade ter gelegenheid van
den verjaardag van H. M. de Koningin
