DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN
No. 215.
WOENSDAG 14 OCTOBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLARDER".
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Het Arbeidscontract.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
DE EEMLANDER
^a"#§tÉp^
Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S.
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
AbounemantsprlJ s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.
Franco per post id. 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlyke nummers- 0.05
Telefoon Interc. 62.
9p3»
Prlja dar Adrertautlën:
Yaa 1 tot 6 regelsf 0.40
Voor iedere» regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bg abonnement belangryke korting.)
Ttt plaatsing tan advcrteptiën en reclames van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „nitslnitend" gerechtigd het Algemeen Binnoi- en Bnitenlandsch AdTortentinbureau l> T. ALTA W'armoesstraat 7tl— 78 te Amsterdam.
ui.
Deze wet heeft een einde gemaakt
aan de misbruiken, die voorkwamen bij
et regelen en het uitbetalen van het
oon, misbruiken, die bekend zyn
nder den naam van truckmisbruiken.
eeds twintig jaar geleden is een
etsontwerp tegen de verboden win-
elnering bij de Staten-Generaal aan-
angig geweest, doch dat ontwerp
eeft het niet tot het „Staatsblad"
ogen brengen. Dit ontwerp is ge-
ukkiger geweest en nu is een heel
eind afgelegd op dien weg, die tot
uitroeiing van het truck-misbruik
leidt.
In de eerste plaats komt in aan
merking de vaststelling van het loon,
dat niet meer zal mogen worden be
dongen in vormen, die het daglicht
niet mogen zien, maar zal moeten
bestaan uit de bestanddeelen, die de
wet zelf uitdrukkelijk aanwijst. Was
het regeeringsvoorstel op dit punt
doorgegaan, dan zouden zekere vor
men van loon bijvoorbeeld loon,
dat bestaat in een bepaalde hoeveel-
eid der voortbrengselen van het be-
rijf of in vrije woning of weide
zelts alleen geoorloofd zijn verklaard,
als zjj bjj schriftelijk aangegane over-
enkomst waren bedongen.
Maar tegen dezen maatregel stak in
den agranschen hoek groot verzet op,
en men vroeg daar, in een amende
ment dat niet minder dan twaalf
onderteekeningen droeg, onthelfing
voor den landbouw van de verplich-
ing van in de door de wet aange-
ezen gevallen om eene schriftelijke
oonsbepaling vast te stellen. Het is bij
de boeren geen gebruik de zaken schrif-
elyk te behandelen, zei een der afge
vaardigden, men mag dat goedvinden of
iet, maar het is een feit. Alles gaat
ij den boer mondelingeen kantoor
oudt hy er niet op na, en in vele
gevallen zal het hem onmogelijk zijn
een behoorlijk arbeidscontract op te
aken. En de arbeider soms nog
inder. Zoodat, als de wet ook voor
en landbouwer den eisch stelt, on
er bepaalde omstandigheden over
het loon schriftelijk met het werkvolk
te contracteeren, van tweeën eenöf
zal worden gedaan, alsof de wet niet
bestond, öf de wet zal, als er ruzie
komt, het middel worden om de straf
voor den werkgever op haar veron
achtzaming gesteld, op te eischen,
schoon beide partijen de overtreding
hebben gewild en begaan. Dat waren
de motieven van den woordvoerder
er oppositie.
Een ander afgevaardigde vestigde
er de aandacht op hoe in het land
bouwbedrijf door den arbeider in ver
schillende streken van het land, be
halve daggeld, aardappelen, melk,
enz. als loon wordt genoten, hoe, el
ders weer de arbeider het gebruik heeft
van grond voor weide of voor het
verbouwen van aardappelen, of ook
het recht om een paar (schapen te
weiden. Zou nu voor al die mogelijke
overeenkomsten een schriftelijk stuk
worden geëischt, waaraan de onder
wijzer, de gemeente-secretaris of een
zaakwaarnemer zou moeten te pas
komen om het op te maken
De minister en ook de heer Druc-
ker gevoelden al die bezwaren, maar
toch was voor hen het amendement
onaannemelijk, omdat daardoor in de
algemeenheid van het ontwerp een
eerste, diepe bres geschoten zou wor
den, die dan misschien door meerdere,
voor de grondslagen van het ont
werp gevaarlijke, zou worden ge
volgd. Zoo schoot er niets an
ders over dan het kind met het bad
water weg te werpen en den eisch
der schriftelijke overeenkomst geheel
te laten wegvallen. Dat vond de afge
vaardigde voor Hoogezand nu wel dat
weer veel te ver ging, en hij deed nog
een poging om de mildheid van den
minister tot engere afmetingen terug
te brengen, maar de overgroots meer
derheid wilde nu van de verplichting
van schrifturen niets meer weten het
kan in het vervolg niet alleen bij den
boer, maar waar men wil, mondeling
blijven gaan.
Over de artikelen, die de loonrege
ling omvatten, is heel wat te doen ge
weest. De heer Schaper bad de vol
doening het verbod op de verboden
winkelnering nog onvoorwaardelijker
en vollediger opgenomen te krijgen dan
in het ontwerp was geschied. Zijn be
toog, dat er geen enkele reden was
wel een beding toe te staan waarbij
de arbzider verplicht wordt de voor
zijn arbeid vereischte grondstoffen,
werktuigen of bijzondere kleeding bjj
den werkgever aan te schaffen, en dat
het verbod volstrekt algemeen en on
voorwaardelijk moest zijn, sloeg in, en
de Kamer vereenigde zich met het
amendement van den heer Schaper in
dezen geest. Maar zy was niet genegen
de pen te halen door de bepaling, dat
bedongen zal mogen worden, dat een
deel van het loon van minderjarigen
door den werkgever in de Rijkspost
spaarbank of bi) een fonds kan worden
belegd.
Inderdaad kan in het algemeen en
tegen hebzuchtige ouders, zooals de
heer Drucker aantoonde, dergelijk
beding heilzaam werken.
DE CRISIS IN HET OOSTEN.
Er komt een weinig ontspanning in
den toestand. De politieke meteorolo
gen hebben verschijnselen opgemerkt,
die behoud van den vrede aanduiden.
Wel blijven de Serviërs rumoerig, dat
ligt in hunnen aard en de kroonprins
houdt in jeugdigen overmoed toespra
ken, waardoor hij waarschijnlijk zijne
door sommige voorvallen juist niet
verhoogde populariteit hoopt te ver
meerderen. Maar de quaestie van
oorlog of vrede hangt niet van hem
af; daarvoor richten we thans den
vragenden blik naar Londen, waarde
Russische minister Iswolsky confe
reert met sir Eduard Grey over de
te houden conferentie. En van daar
komen geruststellende berichten.
Tot nog toe leiden de onderhande
lingen gestadig tot een regeling, die
volkomen voldoening zal geven aan
Oostenrijk, Bulgarije, Griekenland en
Montenegro, met schadeloosstelling en
waarborgen voor Turkije. Men begrijpt,
dat gedane zaken geen keer nemen,
en men beijvert zich een eervollen
weg te vinden om den toestand in
overeenstemming met regel en be-
hooren te brengen. De terugkeer van
Nowibazar tot Turkije zal als vol
doende schadeloosstelling voor de in
lijving van Bosnië en Herzegowina
bjj Oostenryk-Hongarye worden be
schouwd. Bulgarije zal Turkije geldelijk
schadeloos stellen. Het verlangen der
Kretenzon zal aan de betrokken
mogendheden worden onderworpen.
Montenegro zal voldoening krijgen in
de Adriatische Zee. Aan Turkije zal
financieele steun worden verleend.
Er is reden te gelooven, dat Italië
en Duitschland zich bij Engeland
Frankrijk en Rusland zullen aansluiten
in de overtuiging, dat een conferentie
noodig is.
Griekenland zal zich door die con
ferentie vermoedelijk Kreta wel zien
toebedeeld het kan wachten en daar
om zal dan ook de Grieksche gezant,
zooals uit Konstantinopel wordt be
richt, aan den Grootvizier hebben ge
zegd, dat Griekenland d6 beweging
der Kretenzen niet goedkeurt. Dat
klopt al zeer slecht met het feit dat
de vertegenwoordiging op Kreta giste
ren geopend is „in naam van den
Koning der Hellenen."
Er is echter een nieuw wolkje aan
den horizon verschenen ook en dat is
het internationale congres van Alba-
neezen, dat te Monastir staat bijeen
te komen. Men zegt dat daar overwogen
zal worden of het niet wenschelijk is
de onafhankelijkheid van Albanië te
proclameeren.
GROOT BRITANNIË.
In den stand van het conflict in de
katoennijverheid van Lancashire, is
een gunstige wending gekomen. De
wevers en kaarders hebben zich, dank
zü de tusschenkomst van de Trade-
Unionsfederatie verzoend en na een
vergadering van de beide vertegen
woordigende comité's der beide arbeids-
groepen, is besloten met een loons
verlaging van 5 pCt., althans de eerst
volgende drie maanden genoegen te
nemen. Indien noodig, behouden de
arbeiders zich het recht voor over den
toestand dan nogmaals te beraadslagen.
Zeer waarschijnlijk zal de katoen
markt in dien tijd weder verbeteren,
zoodat dan volgens de geldende loon
regeling, die gelijk vroeger is uiteen
gezet, nauwkeurig rekening houdt met
de katoenprijzen, vanzelf de loonen
zullen stijgen. Het is zeer te betreuren,
dat dit conflict gedurende de zeven
weken, dat het heeft geduurd de aan
leiding is geweest van zooveel honger
en ellende, door de gezinnen der
100.000 uitgeslotenen dien tijd ge
leden.
Terwijl het Lagerhuis gisteren
avond over de kinderwet beraad
slaagde, was er buiten een betooging
van kiesrechtvrouwen aan den gang.
In de wachtkamer voerde inmiddels
een liberaal lid van het Parlement
een dame rond. Plotseling vloog zij
de deur van de vergaderzaal binnen,
en liep de zaal in, met de armen
zwaaiende en roepende: Hou op met
over kinderen te praten, geef het stem
recht aan de vrouwen 1 Een bode
greep aanstonds de indringster beet
en droeg haar de zaal uit onder het
spottend gelach van de leden. De be
raadslaging ging daarna door alsof er
niets was gebeurd.
FRANKRIJK.
De zitting van het Parlement is
gisteren geopend.
Op verzoek van Pichon, den Mi
nister van Buiteniaudsche Zaken, ver
daagde de afgevaardigde Delafosse in
de Kamer een interpellatie betreffende
Marokko.
De Regeering legde aan de Kamer
een wetsvoorstel over, waarin sup
plementaire credieten voor de operaties
in Marokko tot een bedrag van
20.000.000 fr. worden aangevraagd.
Nederland en Venezuela.
De N. Y. Herald verneemt uit
Caracas, over Willemstad
President Castro is veel beter. Men
heeft hem vandaag voor het eerst
sedert zijn terug komst uit Valencia
op straat gezien. Hij heeft den heer
Paul, den minister van buitenlandsche
zaken, bij zich ontvangen om te spreken
over het antwoord op de tweede Neder-
landsche nota.
Uit New-York wordt dd. gisteren
tan de KOlnisehe Zeitung geseind
,Uit Caracas wordt gemeld, dat
Castro, de broeder van den President,
naar New-York vertrokken is. Naar
verluidt, is hij van plan, daar artille
risten voor de Venezolaansche* kust
verdediging aan te werven."
Tweede Kamerverkie
zingen. De Chr.-Hist. Nederlander
kreeg in zake de aanbeveling van de
candidatuur-De Meester door het be
stuur der Chr.-hist. kiesvereeniging te
Nijverdal uit volkomen vertrouwbare
bron het bericht, dat „dit gemodder
verband houdt met een zwakke Brons-
veldsche groep.".
Het blad meldt nader
„De Chr.-hist. kiesver. te Nijverdal,
afd. van de Chr.-hist. Unie in het
land, voorzitter de heer Van der
Garde, heeft dr. Kuyper gecandideerd
en handhaafd die candidatuur warm.
De zoogenaamd Chr.-hist. kiesver.
die den heer De Meester aanbeveelt,
is een oude Bronsveldiaansche, in deze
dagen, naar het schijnt, weer opge
rakelde, uit de dagen van '97.
De S.S. heeft de maximum
bezoldiging van de opzichters-teeke
naar en opzichters bü de stoom ver
warming met f3000 'sjaars verhoogd.
Door de commiezen van den stations
dienst der H. S. M., die, om stationschef
te worden, moeten beginnen als sta
tionchef 4e kl., en daardoor in be
zoldiging tijdelijk achteruitgaan, werd
eenigen tijd geleden bij de directie
hierop de aandacht gevestigd. Door
het verhoogen van de bezoldiging der
stationschefs en onderstationschefs
met f 120 's jaars is aan het bezwaar
nu tegemoet gekomen.
GEWEIGERDE SAMENWERKING.
Het R.-Kath. Centrum zal over het
in de Zwolsche Ct. opgenomen stuk
van de Chr.-hist. kiesvereeniging te
Nijverdal niet veel zeggen.
„Wy zullen de vraag laten rusten,
hoe deze Nijverdalsche heeren zich
kunDen inbeelden, dat de belangen
der Herv. Kerk beter worden gediend
door een man van Links, dan door
een mac van Rechts.
„Slechts één opmerking zouden wij
willen maken: de samenwerking met
de Christelijk-Historischen wordt op
deze wjjze onmogelijk.
„Samenwerking kan niet van één
kant komen.
„En wanneer de Christelijk-histo-
rischen om persoonlijke of kerkelijke
redenen, waarmede wij als staatkun
dige party niets uitstaande hebben,
weigeren te stemmen op antirevoln-
tionnaire of Katholieke candidaten,
dan houdt de samenwerking van
zelf op.
„Maar laat men dan ook niet het
air aannemen, of men tot de Rech-
terzijde bohoort en Rechtsche politiek
wil".
Uit het verslag der vergadering
van de le afdeeling van den Gemeente
raad moet nog worden meëgedeeld
dat het voorstel van den heer Plomp
in zake de nachtwakers, strekkende
a. om het voorstel van B. en W.
niet aan te nemen
b. om de jsarwedde der nachtwakers
met f 25 te verhoogen
Sub a. aangenomen met 4 tegen 1
stem en sub b. met algemeene stem
men verworpen.
Bq punt 97, kosten der Brandweer
vroeg Jeen der leden of er nog een
Vry willige brandweer bestaat, of niet.
De Voorzitter zeide, dat de vereen,
op het oogenblik niet bestaat.
Het lid achtte het dan beter, den
subsidiepost dier vereeniging niet voor
f 200, doch voor memorie uit te
trekken.
De afdeeling was het hiermede eens.
In de 2e afdeeling kwam doze vraag
ook ter sprake en daar deelde de
voorzitter mede dat B. en W. voor
nemens zyn het subsidie bedrag pro
memorie uit te trekken.
In de 2e afdeeling kwam ook de
kei-bestrating van de Weyerstraat,
v. Persynstraat en van Asch v. Wijcki.
straat ter sprake.
Een der ledeo vroeg of het wel'"
noodzakeiyk is, op deze wegen een
kei-bestrating aan te leggen. Hjjyyond
het een zeer grooto uitgaaf en acht
een grintbestrating daar veel mooier.
De Voorzitter merkte op, dal; de
grintbestrating in verband met het
drukke Iverkeer daar ter plaatse niét
doeltreffend isde weg kost zeer
veel aan onderhoud, en verkeert toch
steeds in onvoldoenden toestand. Hij
meende dus, dat verandering van be%
strating noodzakeiyk is.
Een ander lid was tegen een kei
bestrating ten eerste vond by die in
verband met den aard van dit.stads
kwartier leeiyk, doch bovendien meent
hy, dat, wanneer aldaar een kei-
bestrating komt de voerlieden deze
wegen zullen mijden, en het verkeer
zich geheel Daar den Soesterweg zal
verplaatsen. Wjj hebben dan een kost
bare keibestrating, die niet gebruikt
wordthij zou er daarom voor zyn,
deze wegen met klinkers te bestraten.
Bovendien is een kliukerbestratiDg
goedkooper.
Een ander lid merkte op, dat een
klinkerbestrating goedkooper in aan
leg, doch veel duurder in onder
houd is.
De groote meerderheid der afdeeling
was voor een klinker-bestrating de
afdeeling besloot, aan Burgemeester
en Wethouders te vragen een opgaaf
in te dienen van dejuiste verschillen
in prys van aanleg en onderhoud van
een klinker-en een kei-bestrating.
In de 2e afdeeling vroeg een der
leden hoe het met de concessie der
Waterleiding staat; den laatsten tyd
heeft de Raad daar niets meer van
vernomen.
Medegedeeld werd, dat een wyziging
der concessie in bewerking is en dat
thans reeds definitieve voorstellen a n
de Waterleiding-Maatschappij gedaan
zyn. Haar antwoord kan binnenkort
tegemoet gezien worden.
Wat de subsidie aan de Vereeniging
tegen Drankmisbruik betreft, in beide
afdeelingen werden hiertegen bezwaren
ingebracht op grond dat door de leden
geen bedrag byeen gebracht wordt,
minstens gelykstaande aan het bedrag
der subsidie. In het vervolg zal eeu
dergelyke voorwaarden aan het sub
sidie worden verbonden.
De Burgemeester deelde in de le
afd. mede, dat hy de som van f 200,
uitgetrokken voor een nieuw kleed in
zijn kamer, van de Begrooting afge
voerd wenscht te zien de vrykomende
f200 kunnen naar den toch reeds
zeer lagen post voor Onvoorzien wor
den overgebracht.
Burg. en Weth. hebben met
ingang van 15 December 1908 Jhr. S.
M. van Reigersberg Versluys benoemd
tot secretaris penningmeester van het
fonds tot bevordering van de verzeke
ring tegen de geldelijke gevolgen van
onvrywillige werkloosheid en hem op
zyn verzoek, met ingang van dien
datum, eervol ontslag verleend als
hoofd-commies ter secretarie, onder
dankbetuiging voor de bewezen dien
sten.
