DAGBLAD voor AMERSFIOORT en OMSTREKEN
feuilletonT
buitenland.
No. 220.
DINSDAG 20 OCTOBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van d8 Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Het Arbeidscontract.
Een Verborgen Erfenis.
EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Ab ounementspr ij s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Frljs dor Adverténtiên
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advertoptiën en reclames tan buiten liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentiebureau D. V. ALTA, Warmoesstraat 7678 te Amsterdam.
VII.
Even willen wij hier melding maken
van de bepaling, die den arbeider zijn
loon—aanspraak laat behouden als
h ij bereid is den arbeid te verrichten,
maar de werkgever dien arbeid, door
een hem (werkgever) persoonlijk be
treffende verhindering heeft doen stil
staan. De afgevaardigde voor Gulpen
trachtte aan deze bepaling deze uit
breiding te geven, dat de aanspraak
op loon zij het ook voor de helft
ook door den arbeider geldend ge
maakt zou kunnen worden, als over
macht het werk deed stop zetten.
Deze poging was echter vruchteloos.
Heel wat is er te doen geweest
over het zoogenaamde participatie
stelsel.
Het onderwerp onderstelde het ge
val, dat het loon geheel of gedeelte
lijk bestaat in een bedrag, dat af
hankelijk is van eenig gegeven, dat
uit de boekhouding van den patroon
moet blijken. Dan heeft zeide het
ontwerp de arbeider het recht van
den werkgever mededeeling te ver
langen van de bewijsstukken, die hij
noodig heeft, om tot de kennis van
de hoegrootheid van dat bedrag te
geraken. De afgevaardigde voor Rotter
dam meende, dat dit veel te ver ging.
Dat de werkgever in sommige geval
len wordt verplicht aan zijn werk
nemers gegevens te verstrekken, waar
uit zy het noodige kunnen putten om
te coutroleeren of de bijdragen, die
hun vergoed worden, overeenkomen
met wat bedongen is, is billijk. De
handelsreiziger bijv. moet kunnen na
gaan of de door hem bedongen pro
visie juist wordt berekend de werk
nemer of de provisies juist worden
vastgesteld zooals ze hem zijn toe
gezegd, voor meerdere productie of
besparing van kosten. Maar geheel
anders wordt het, meende hij. als er
sprake is van het uitkeeren van een
tantième aan het personeel van eene
industrieele onderneming of een han
delshuis, dat verband houdt met de
winsten van de onderneming. Die ge
gevens toch kunnen alleen worden
gecontroleerd, als de boeken in hun
geheel worden overgelegd. En dat
(naar het enoeisch.)
37
Ik wil graag eens wat over u
zelf hooren antwoordde zij. Maar eerst
moet mjjn verzoek mij maar van 't
hart. Zou het te veel van u gevergd
zijn als ik u verzoek een tijd lang te
vergeten, dat ik Miss Wickham ben
en mij Miss Ferris te noemen Ik kan
op 't oogenblik de reden daarvoor niet
verklaren, maar ik beloof u het later
te zullen doen en dit mag ik u wel
zeggen dat het is met het doel
anderen een weidaad te bewijzen,zoo
wel als om mijzelfswille, dat ik be
sloten ben een poosje den naam van
mijn moeder aan te nemen.
Ik zal doen, wat u vraagt, zei
Bertram glimlachend. Het zal mij
heel aangenaam zijn Miss Ferris als
een nieuwe vriendin te behandelen.
Moet ik ook vergeten, dat ik u vroe
ger gekend had? Heeft Miss Wick
ham voor de buitenwereld niets te
maken met Miss Ferris?
Totaal niets. Als wij elkaar na
vandaag toevallig ontmoeten, dan
verzoek ik u niet te spreken over
moest niet geëischt kunnen worden,
meende deze afgevaardigde en hij
vreesde, dat anders het heilzame
stelsel der tantièmes spoedig zou
wordeu vernietigd. Het dwingend
karakter van de bepaling wilde hij
voor de tantièmes zien beperkt en hij
belichaamde zijn beschouwingen in een
amendement, dat van de bepaling zou
kunnen worden afgeweken hij schrif
telijke aangegane overeenkomst of
reglement; niet geheel, maar voor
zoover de gegevens, waarom het te
doen is, zouden betreffen de winst,
in des werkgevers onderneming be
haald.
Van de commissie van rapporteurs
waren twee voor het amendement,
„omdat de practische argumenten van
den voorsteller hen hadden overtuigd",
maar de twee anderen waren er tegen,
„omdat de werknemers, die naar het
participatie en tantièmestelsel wor
den betaald, er nergens zoo treurig
aan toe zijn als hier te lande, waar
zij niet kunnen controleeren hoe de
berekening geschiedt, terwijl in België,
Frankrijk, Duitschland en Engeland
recht is wat in dit artikel stond, zelfs
zonder dergelijk artikel.
De minister liet zich weifelend uit
of het artikel dwingend of aanvullend
was bedoeld, maar het amendement
ontraadde hij. In dezen stand van zaken
kwam de heer Limburg met eeD
amendement, beoogende om, onafhan
kelijk van het lot van het tantième
amendement, het dwingend karakter
van het artikel duidelijk uit te spreken.
Daar de°minister weer niet positief in
zijn antwoord was, deed de voorzitter
het voorstel om de discussie tot don
volgenden dag te verdagen.
En ziet, den volgenden morgen
kwam de minister de Kamer verrassen
met eene nieuwe lezing, waarin duide
lijk uitkwam, dat het artikel slechts
aanvullende kracht zou hebben, alleen
gelden zou als partijen niet anders
zouden hebben bepaald.
Daarmee was de verwarring alge
meen. De Rotterdamsehe afgevaardig
de, nu meer dan tevreden, trok na
tuurlijk zijn amendement in. Maar
twee der leden van de commissie van
rapporteurs, de heeren v. Nispen en
Tal ma, raapten het weer op en toen
volgde de stemming, waarbij de
vroegere tijden. Als ik u alles ver
klaar dan zal u begrijpen waarom.
Dat is dus afgesproken. Dank
u zeer voor uw vertrouwen dat ik
hoop te verdienen. Ik vertrouw dat
geen domheid van mijn kant u te
eeniger tijd zal verraden.
Daar ben ik ook niet bang voor.
Mijn geheim is bij u veilig, dat weet
ik. Vertel mij nu eens wat van uzelf.
Niet vóór dat ik iets gezegd
heb over dat merkwaardige testa
ment, waarbij u schijnt betrokken te
zijn. Ik ontmoette toevallig Cesar
Malincourt en hij heeft mij er alles
van verteld. Hij en ik zijn oude
academievrienden, moet u weten.
Ja? zij keek hem ernstig aan.
Mag ik er over spreken? Heeft u er
niets tegen?
Integendeel, ik wil graag alles
hooren, wat u weet. Vertel mij eens
wat van dien Mr. Cesar Malincourt.
Hoe beschouwt hij dat testament
Hy heeft mij enkel gezegd hoe de in
houd luidde, maar hij heeft blijkbaar
niet het plan naar het geld te
zoeken. De arme kerel is blijkbaar
in een netelige positie, en hij scheen
niet wel gedaan te willen worden.
Het zal u zeker verbazen te
hooren, dat hy inderdaad bijna om
komt van gebrek?
Gillian zei het kalm, maar Curzon
keek verschrikt op.
Kamer, met slechts negen stemmen
tegen, zich verklaarde voor de regeling,
die daags te voren door den Rotter-
damschen afgevaardigde was voorge
staan, zoodat de arbeider recht heeft
van den werkgever de bewijsstukken
te verlangen van de gegevens, met
behulp waarvan deze is geraakt tot
de vaststelling van de deelen van het
loon, die in eene participatie of eene
premie bestaan, behalve als die be
wijsstukken betreffen de gemaakte
winst, ten aanzien waarvan kan worden
overeengekomen, dat zy niet zullen
kunnen opgeëisebt worden.
We kunnen dit overzicht eindigen,
als we nog even iets hebben aange
stipt omtrent de regeling der procedure
in geschillen, die uit de arbeidsover
eenkomst voortvloeien. Het is er vooral
om te doen geweest de procedure hier
zeer eenvoudig te maken en niet met
dagvaarding en papierrommel te
opereeren. Het heeft nog heel wat
voeten in aarde gehad om tot over
eenstemming te komen omtrent den
juisten weg, die daartoe moest wor
den ingeslagen. Vooral een amende
ment van den afgevaardigde voor
Sneek, die in de gevallen, waarin de
arbeider gratis mag procedeeren, dit
zelfde voorrecht aan den werkgever
wilde geschonken zien, en dit eerst
in beginsel was aangenomen, maai
den volgenden dag bij de uitwerking
weer werd verworpen, deed de golven
van welsprekenheid nog eens hoog
opgaan en werd zoowaar aanleiding
tot eene stemming van rechts, onder
de leus „Kostelooze procedure voor
iedereen", tegen links onder de leus
„geen broksgewijze invoering van een
splinternieuw stelsel van proces-recbt";
geen ruwe greep onder den dekmantel
van een in zichzelven waardevol, maar
niet zoo maar even in het voorbijgaan
te aanvaarden beginsel.
Het amendement werd verworpen
met 44 tegen 42 stemmen.
En dan was er nog het amende
ment-Schaper, dat den kantonrechter
bij zijne rechtspraak in deze zaak
wilde doen bijstaan door een college
van patroons en arbeiders en op deze
wijze meteen de leeken-rechtspraak een
stap vooruit wilde brengen. Het werd
met allo stelligheid door den minister
bestreden, als in het kader van de
Wat bedoelt u? vroeg hy.
U weet, dat hjj zijn ouderlijk
huis verliet ten gevolge van een
twist met zyn ouders over dat veel
besproken testament. Sinds dien tijd
is hy in Londen verhuizende van de
eene kamer naar de andere, hij kan
geen werk vindeD en zinkt steeds la
ger en lager. Het zou voor hem
geen nut hebben naar huis te schrij
ven. Wat moet hij beginnnen
Bertram schrok hevig van dat
verontrustend bericht.
Ik had er eenige vermoeden van
zei hij, dat er iets niet in den haak
was, maar niet, dat het zóó erg was.
Wij moeten daar dadelijk iets aan
doen, Miss Wickham. Neen, ik vergat
het niet. Na dit gesprek zal u Miss
Ferris voor mij zijn, maar mijn ge
dachten zyn nu geheel in beslag ge
nomen door dien armen Mallincourt.
Plotseling scheen hem iets in te
vallen, hy stak zyn hand in den zak
en haalde den brief van Cesar te
voorschijn.
Ik nam er nauwelijks notitie
van, zei hijmaar nu viel het mij in,
dat ik deze hand ken. Ik geloof, dat
zij van Malincourt zelf is.
Hjj opende den brief, las hem en
gaf hem toen aan Gillian.
Vrijdag, Minstrel Street 241a.
Waarde Curzou,
Vanmorgen verzocht je mij iemand
wet niet passend. Zoodra de heer
Schaper merkte, dat men van zyn
amendement niet wilde weten, ver
ving hij het door eene motie, waarbij
de Kamer zou worden uitgenoodigd
te verklaren, dat de uitbreiding der
arbeidswetgeving meer en meer de
noodzakelijkheid schept om daarvoor
eene afzonderlijke rechtspraak in te
stellen.
DE CRISIS IN HET OOSTEN.
Mag men de Temps gelooven, dan
is op de volgende wjjze eene veran
dering ten goede in de verhouding
tusschen Turkije en Bulgarije tot
stand gekomen. De Fransche minister
Pichon liet den Turkschenambasadeur
komen, wien hij mededeelde, dat de
Koning van Bulgarije per telegram
bij den Fransehen vertegenwoordiger
te Sofia informeerde of Fallières en
zijn regeering vredelievende bedoe
lingen hadden, en een beroep deed op
de vriendschap van Frankrijk, er bij
voegende, dat hij vastbesloten was
tot overeenstemming te geraken met
Turkije en het principe te aanvaarden
van een compensatiepolitiek. De
Turksche ambasadeur seinde onmid
dellijk aan zijn regeering. Pichon
onderbrak op die wyze de begonnen
mobilisatie.
Van een compensatie-politiek schijnt
Turkije en van zynj standpunt
zeer begrijpelijk echter niet veel
te moeten hebben.
Tewfik pasja, de Turksche minister
van buitenlandsche zaken toch heeft,
volgens een bericht uit Konstantinopel,
dd. Zondag, aan een redacteur van de
Tanin gezegd, dat de Porte het bekend
geworden program eener conferentie
niet aanvaardt. Turkije wil op het
program hebben; 1. de uilroeping van
het koninkrijk Bulgarije; 2. de inlijving
van Bosnië3. de verplichting van
Bulgarije om een deel der Turksche
staatsschuld op zich te nemen, en
andere geldelijke en politieke verplich
tingen 4. de vaststelling van Turkjje's
onschendbaarheid. De minister gaf toe,
dat de Porte had overwogen haar ge
schillen rechtstreeks met Oostenrijk
en met Bulgarije zelf te regelen,
maar zy had nog geen besluit ge
nomen.
Gisteren werd er ook uit Konstan
tinopel aan de Kölnische Zeitung ge
seind: De leidende kringen zijn steeds
meer geneigd, inplaats van een con
ferentie te houden, de zaken recht
streeks met de belanghebbenden te
regelen. De pers verlangt eenstemmig
afschaffing van de £capitulatiën als
een der onvermijdelijke schadever
goedingen.
Bulgarije en Turkije zullen dus nu
trachten langs een anderen weg de
bestaande moeilijkheden uit de wereld
te helpen. Beide landen schijnen hun
verwachting in de Mogendheden, te
leurgesteld te zien, en besloten' in
directe ouderhandeling te treden. Twee i
afgevaardigden van het centrale Jong-
Turksche Comité, Faik Bey en msyoor
Fetchi Bey, zijn naar Sofia gereisd eru j
hebben daar met een comité ondspf i
Natsckowitch onderhandeld.
Het resultaat van deze onderhande
lingen zou nog gisterenavond aan de
regeering worden overgelegd. Hoe en
wat dit resultaat zal zijn, zal spoedig
genoeg blijken, in ieder geval is op
het oogenblik een dreigend gevaar ge
weken.
Maar een gevaar voor den toestand
blijft Servië nog steeds opleveren.
Gisteren seinde men uit Belgrado
aan de Kölnische Zeitung: Bij alle
erkenning van Oosten rij k-Hongarye'p
overmacht tegenover Servië is men
hier van dag tot dag, ook in werke
lijk erstige kringen, vaster tot den
oorlog besloten, voor het geval Servië
op de conferentie niet een schadever
goeding en, door verschaffing van een
uitweg naar zee, voor zijn handel een
middel van bestaan krijgt. De in
Oostenryksche bladen verspreide ge- -
ruchten over een dynastieke crisis en
het aftreden van koning Peter worden
hier als verzinsels van de Weenscbe
politiek aangeduid. Metterdaad staan
alle partygroepen tegenwoordig aan
eengesloten en eensgezind tezamen,
hetgeen de ernstige opvatting van den
kritieken toestand bewijst.
Het Servische persbureau te Belgrado
meldtDe Italiaansche kolonie hier
heeft op een vergadering, gisteren ge
houden, een besluit aangenomen,
op te sporen, die geschikt is om je
te helpen bij het bestuur over je
goederen. Je zeide, dat je bereid
was hem een woning aan te bieden
en een salaris van honderdvijftig
pond per jaar. Op dat oogenblik
was ik te trotsch om mijzelf voor
die betrekking aan te bieden, maar
later ben ik er beter over gaan
denken, en nu verzoek ik je my die
betrekking te willen geven. Ik heb
tamelijk wat kennis van de wetten
dat, ofschoon het mij tot nu toe nog
niets heeft opgebracht, u misschien
goed te pas kan komen. Als je my
geschikt vindt voor de betrekking
dan zal ik een getrouw dienaar
voor je zijn. Schrijf aaD het boven
staande adres.
Je dienstwillige
CESAR MALINCOURT.
U geeft hem natuurlijk die be
trekking, zeide Gillian, terwijl zij Ber
tram aankeek met een zachte uit
drukking in haar oogen.
Ik zal hem de betrekking geven
antwoordde hy.
Er volgde een stilte. Curzon was
hevig aangedaan.
Dat Cesar Malincourt er toe
kwam zoo'n brief te schrijven 1 zei
hij Cesar Malincourt de meest fiere
en gevoeligste man, dien ik ooit
ontmoetteIn onzen studententijd
waren er dingen, waarmee wy hem
nooit durfden lastig vallen, wij hadden
allen groot respect voor zyn humeur I
En dat hjj tot zooiets is gekomen I
Wie weet wat ons nog kan over
komen 1 Maar ik mag geen oogenblik
langer mjjn tijd verpraten. Goeden dag
Miss Wickham. Als wjj eikeer weer
ontmoeten, dan zal het zijn als vreem
delingen.
Er is nog iets anders, dat ik u
wilde zeggen, zei zo aarzelend terwijl
zij opstond. Als u en Cesar Malincourt
by elkaar wonen, is het mogelijk, dat
u in aanraking komt met andere leden
van z'n familie. Hij heeft een neef,
Ivan Malincourt tegen wien ik u, dunkt
me, moet waarschuwen.
De jonge Curzon lachte opgewekt.
Alles past vandaag wonderlijk
in elkaar, zei hy. Ik geloof, dat ik
den man, waarover u spreekt, reeds t
ontmoet heb, en uw waarschuwing
stemt volkomen overeen met mijn
eigen indruk omtrent hem.
Hij vertelde haar zijn ontmoeting
met den vreemdeling uit Londen, het
gesprek voor zoover hy het zich her
innerde tot in de kleinste bijzonder
heden herhalende, en vertelde ook,
dat Cesar vermoedde, dat het zijn
neef Ivan geweest zou zijn.
Miss Wickham luisterde aandach
tig-
Wordt vervolgd.)
