DAGBLAD
OMSTREKEN.
voor AMERSFOORT en
No. 224.
ZATERDAG 24 OCTOBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
Een Verborgen Erfenis.
BINNENLAND.
UIT BE PERS.
Tot plaatsing van ailverlcntiën en reclames van buiten het kanton Amersfoort in dit hlad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Bnilenlandsch Advertentiebureau D. V. ALTA, Warmoesstraat 7678 te Amsterdam.
Hoofdredacteur K. Cr. RIJKENS.
Abounementspr lj s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.—
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèutiën:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bü abonnement belangrijke korting.)
BIJ DIT NUMMER BEHOORT EEN
BIJVOEGSEL.
DE OOSTERSCHE QUAESTIE.
Het kost eenige moeite de elkander
tegensprekende berichten uit hetOosten
te lezen, ten slotte komt men daar
mede niet veel verder, juist om dat
zij elkander tegenspreken. Gisteren
hadden wij een klassiek voorbeeld.
Het heette, dat de conferentie, waar
van men zooveel spreekt, terwijl men
intusscben blijft twijfelen aan het ge
lukken van het conferentieplan, eigen
lijk niet meer noodig was, omdat
Turkije en Oostenrijk het eens waren
geworden. Maar nauwelijks hadden
wij dat geruststellende bericht gelezen
met de betrekkelijke belangstelling
die men behoort te koesteren voor de
dingen op en om het Balkanschier
eiland, of een telegram kwam ons
mededeelen, dat Turkije en Oostenrijk
bet volstrekt niet eens waren, want
dat de Porte de Oostenryksche voor
waarden had afgewezen. Welk bericht
nu gelijk had zal later wel bly en
misschien, op een gegeven oogenblik
kan men dat nooit met zekerheid
zeggtn.
We moeten dan thans ook vol
staan met eenvoudig een paar be
richten weer te geven, zooals ze uit
Parys worden meegedeeld. Zoo ont
vangt de Temps de volgende uit
Konstantinopel.
De Turksche ambassadeurs te Londen
en Petersburg kregen bericht dat
Turkye het programma der confe
rentie in principe aanneemt, onder
voorbehoud, dat de Mogendheden de
Turksche belangen zullen beschermen.
De Bulgaarsche delegatie is heden
uit Constantmopel vertrokken. Zij zal
aan haar regeering verklaren, dat een
o.vereenkomst met Turkye voor de
bijeenkomst der conferentie mogelijk
is als het principe van schadeloos
stelling voor Oost-Roeraeoië, dat !Bul-
garjje tot nu toe weigerde te aan
vaarden aangenomen wordt.
Volgens de Liberté ligt de oorzaak
van dit échec geheel in de aangelegen
heid van de jaarlijksche uitkeering
voor Roemelië, aangezien Turkye
(naar het engelsch.)
40
Met die gedachte sloop zij verder,
zonder oog voor de schoonheid om
haar heen, totdat zij de kerk bereik
te, die niet ver van het huis af was
maar achter eeu boscbje van laurier
en iepeboom'en verborgen stond.
De deur was gesloten en ze wist
geen middel, om er op andere wijze
binnen te komen.
Toen zy zich omkeerde, om den
koster te gaan opzoeken ontstelde zy
op het gezicht van den jongen Thom
son, die vlak achter haar stond. Hij
had een vuurrooden kleur en hij scheen
hoogst verlegen.
Vergeef my, stamelde hij, in
antwoord op Christal's verbaasden,
hooghartigen blik. Maar ik dacht
dat wil zeggen, ik had een idee dat
u dat ik liever zelf de oude kerk
moest doorzoeken, en ik haalde de
eutels van den koster hij woont
er een heel eind af, moet u weten
Ik weet niets I zei Christal, de
utels van hem aannemende. Als
op die wijze gevolgd word dan
niets van zijn rechten op Roemelië
wil laten vallen.
Pallavicini, den Oostenryksch-Hon-
gaarschen gezant, werd officieus me
degedeeld, dat de Porte niet kan in
gaan op het Oostenrijksche voorstel
betreffende het afstaan van den Sand-
jak Novibazar in ruil voor de suze-
reiniteit over Bosnië en Herzegowina.
(Later.) Het bericht, dat in het
buitenland werd verspreid, als zouden
de onderhandelingen tusschen Oosten-
rijk-Hongarye en Turkije afgebroken
zijn, wordt te Weenen tegengesproken.
PR UISSEN.
Men zal zich herinneren, dat in
de, by de opening van den Pruisi-
schen Landdag door Keizer Wilhelm
uitgesproken troonrede ook, hoewel
in vry vage bewoordingen, een reor
ganisatie van het Pruisische kies
recht in het vooruitzicht werd gesteld.
Zooals wel van te voren was te
berekenen, maakt de jonkerpartij zich
zeer ongerust. Haar orgaan, de
Deutsche Tageszeitung begint alvast
met het uiten van een bedreiging.
Waar volgens het blad is gebleken,
dat het tegenwoordige kiessysteem
aan de daaraan gestelde eiscben,
practisch blijkt te voldoen, verklaart
het, dat men zich schrap zal zetten
tegen elke principieele wijziging er
van. De Kreuzzeitung is woedend op
den afgevaardigde Naumann, die de
stelling heeft verkondigd, dat ieder
die n& de troonrede nog stelling neemt
vóór het behoud van het tegenwoordige
stelsel, handelt in strijd met de door
Pruisen's Koning en Ministerie te
volgen politiek.
GROOT BRITANNIË.
De Gemeenteraad der Engelsche
gemeente Hygh Wycombe, heeft tot
burgemeester gekozen zyn vrouwelijk
medelid Miss Dove. Miss Dove, die
zeer populair is wegens haar groote
belangstelling voor het armwezen, is
de eerste vrouw in Engeland, die het
burgemeestersambt bekleedt.
De Regeering en de
Vereen v. Spelling. Naar de
zal ik noodzakelijk mijn maatregelen
moeten nemen om daaraan een einde
te maken. Wat kan het u sche
len, waar Mr. Malincourt gewoon
was te wandelen, of wie zijn geld
vindt?
Nietsvolstrekt nietszei de
jonge man droevig. Laat mij de deur
voor u openen, Miss Egerton het
slot gaat niet gemakkelijk.
Hij greep naar den sleutel dien
Christal in het slot gestoken had,
maar met een woedenden blik, draai
de zij hem zonder zijn hulp om en
ging de kerk binnen.
U behoeft niet te wachten I zei
ze tot hem, terwijl zij de deur voor
zijn neus dicht deed eu den sleutel
buiten in liet zitten.
Toen zij alleen was, wachtte zy
even en keek rond. De kerk was
hoogst eenvoudig, klein en ongezel
lig. Het avondlicht scheen naar bin
nen door gewone glazen vensters op
de versleten en verlepte kussens der
zitplaatsen, en op de vuile stof,
waarmee de preekstoel was bekleed.
Er scheen geen plekje te zyn, waar
in met mogelijkheid iets verborgen
kon worden.
Zij ging naar de kerkekamer, het
geen een klein vertrekje was, waar
het ambtsgewaad van den geestelijke
hing.
Een kleiD kastje bevatte de benoo-
„Zw. Ct." verneemt, heeft de Minister
van Binneniandsche Zaken aan het
schooltoezicht zijn zienswijze omtrent
de vereenvoudigde spelling kenbaar
gemaakt.
De Minister kan niet anders dan,
voor zooveel van hem afhangt, aan
de spelling van De Vries en Te Win
kel de band houden en datzelfde
geldt ook voor de ambtenaren, die
onder zijn bevelen werkzaam zijn. De
overtuiging van den Minister is ge
grond op de overweging, dat bij art.
8 van de wet vaD 3 Juni 1805. (Stbl.
no. 151) is bepaald, dat de wet op
het lager onderwijs zal worden uit
gegeven in de van regeeringswege
gevolgde spelling. Bij de wet is dus
geconstateerd, dat er een van regee
ringswege gevolgde spelling is en die
spelling is feitelijk die van De Vries
en Te Winkel.
Daardoor is volgens den Minister,
uitgesloten, dat door de inspecteurs,
de district-schoolopzieners en de arron
dissement-schoolopzieners in hun kwa
liteit of met vermelding van hun
kwaliteit propaganda voor de nieuwe
spelling wordt gemaakthet komt
hem bovendien aanbevelenswaardig
voor, dat zy hun goedkeuring ont
houden aan het leerplan en de boeken
van een openbare school, waarbij voor
bet Nederlandsch als leervak de
nieuwe spelling gevolgd wordt.
Een geschil daarover kan eventueel
aan de beslissing van den Minister
worden onderworpen.
Formeel bestaat er dus geen absolute
vrijheid voor de hoofden der scholen
in deze.
En dan komt het den Minister
voor, dat de bevordering van unifor
miteit in deze in het belang der
leerlingen, en dus reeds uit dien
hoofde in het algemeen belang is.
Wel moet in zake een wetenschap
pelijke opvatting zooveel mogelijk
het oordeel van de mannen van het
vak worden geëerbiedigd, maar in
deze aangelegenheid mag niet uit het
oog worden verloren, dat eenheid van
spelling en eenheid in het onderwijs
der taalregels een algemeen nationaal
belang is. Die eenheid dreigt, zoo op
dit oogenblik volledige vryheid ge
laten wordt, verloren te gaan.
En de Kollewijnsche opvatting,
digdheden voor den dienst, maar ook
niets meer, en er was niets in dat
aan geheime bergplaatsen deed
denken.
Van uit het portaal leidde een
wenteltrap van steen naar den klok-
ketoren. Toen zy boven aan de trap
stond, keek zy naar de stoffige ruim
te vol spinuewebben, waar de klok
hing, die nu slechts onduidelijk zicht
baar was in de steeds donkerder
wordende schemering.
Zoo ergens, dan moest zij hier
zoeken. Mr. Malincourt had zyn geld
gewisseld in banknoten, waarvan de
nummers waren opgeschreven in het
gezegelde pakje, dat Mr. Wickham
bewaarde. Papieren geld nam niet
veel plaats in en als zij in een of
ander trommeltje gelegd waren, dan
waren zij ook veilig tegen vocht.
Christal was bijna zeker, dat er
niets verstopt was in de tuinen en
bosschen van Ryelands.
Uitgezonderd de vertrekken van
Mr. Wickham, die gelijkvloers achter
aan het huis waren, en die zij van
plan was bij de eerste, de beste ge
legenheid te doorzoeken, had zy
systematisch iedere kamer in huis
doorzocht.
Toen zij opkeek in den somberen
klokke toren rees er een vage, wilde
hoop in haar hart, dat zij eindelijk
misschien het geluk zou hebben haar
zooals zy thans wordt verkondigd en
toegepast, gesteld tegenover de regels
van De Vries en Te Winkel, doet het
gevaar ontstaan, dat in de toekomst
het Nederlandsche volk aangaande de
taalregels en de spelling in twee groe
pen verdeeld zal blijven, welke niet
gemakkelijk tot elkaar te brengen
zullen zyn.
De minister acht zich niet bevoegd
te beslissen, dat de regels van De
Vries en Te Winkel de eenige juiste
zijn, noch ook, dat daarin nimmer
wijziging zal moeten worden gebracht.
Maar er is, naar hij meent, grond
voor het vermoeden, dat indien de
voorstanders van hetgeen genoemd
wordt vereenvoudiging en de aanhan
gers der thans nog officieel erkende
spelling met elkander rustig en gron
dig overleg pleegden er iets anders
uit zou kunnen ontstaan, dan hetgeen
men thans de Kollewijnsche spelling
pleegt te noemen. Iets anders, dat
meer algemeen bevrediging zou schen-
ben en niet by zoovelen aanstoot zou
geven.
De minister overweegt, of er iets
van Regeeringswege gedaan zou kun
nen worden, om zoodanig overleg te
bevorderen. Inmiddels schijnt het aan-
bevelendswaardig, dat de leerplannen
en ook de leerboeken bly ven ingericht
naar do regels van De Vries en Te
Winkel.
Tweede Kamerverkie
zingen. De Vaderlander heeft de
zekerheid gekregen, dat de heeren
Zijl ma en S. Van den Bergh Jr.
in 1909 geen nieuwe candidatuur voor
de Tweede Kamer zullen aanvaarden.
De Tel. meldt hetzelfde zoo goed
als zeker van den heer P. R. Mees
en zegt verder, dat in diens district
Rotterdam V een sterke strooming
is om dan weder eandidaat te stellen
den heer mr. E. E. Van Raalte, oud
Minister van Justitie, die ook vroeger
voor dit district zitting had.
De achtuurswerkdag.
Aan de werklieden van de artillerie
inrichtingen aan de Hembrug is
gisteren de mededeeliDg gedaan dat
met ingang van 1 November als proef
(voor vyf maanden) de achturige werk
dag zal worden ingevoerd.
doel te bereiken.
Een wankelende houten ladder
1 liep van het platform, waarop zy toen
stond naar een opening in den muur
daartegenover en een tweede laddertje
even oud, liep van dat plekje naar
een ander gat hooger op. Het zag er
hoogst gevaarlijk uit om dat trapje
op te gaan, maar Christal was al te
ver heen om daarover nog te denken.
Zij zette haar voet op de eerste
sport en ging naar boven. Toen zij
dat deed zwaaide en kraakte alles
om haar heen en zij had een gevoel
alsof zij ieder oogenblik naar bene
den zou kunnen storten toch hield
zy vol totdat zy de eerste opening
bereikte, waarin het eind van de
ladder stond.
Zij had spijt, dat ze haar lantaren
niet had meegebracht, maar het was
nu te laat. Zij leunde voorover en
stak vlug haar hand in de donkere
opening.
Op dat oogenblik kraakte de lad
der, boog door en gleed uit en vóór
zy iets kon grypen om haar val te
breken, viel zjj op den vloer met al
haar gewicht op den linkervoet, die
dubbel gevouwen onder haar lag.
Zy schreeuwde van pyn, maar het
was niet alleen lichaamspijn die
haar kwelde.
Zy wist, dat haar enkel gebroken
of hevig gekneusd was, en dat haar
Uitbreiding der onge
vallenwet. Men weet dat minister
Talma bij zyn optreden Veegens' peu-
sioenverzekering heeft ingetrokken,
maar de uitbreiding der Ongevallenwet
over.de zeebeden, de zeevisschery enden
landbouw aanhangig heeft gelaten.
Men weet ook, dat de ontwerpen
voor sociale verzekering in handen
waren gesteld van een groote com
missie van voorbereiding waarin alle
partyen zyn vertegenwoordigd.
By een poging om te vernemen of
er kans bestaat dat deze ontwerpen
nog vóór de verkiezingen van 1909
zouden worden behandeld, vernam
Het Volk, dat over het zeelieden- en
zeevisschersontwerp het aldeelings-
verslag aan den minister is verzon
den, maar dat de agitatie der werk
gevers tegen de Ongevallenwet dient
tot voorwendsel, ook voor de meest
vooruitstrevende burgerlijke leden der
commissie, om te weigeren met de
behandeling der landbouwongevallen-
verzekering te begiunen.
Zelfs de uitdrukkelijke verklaring
van minister Talma, dat zyn voor
genomen herziening der Ongevallenwet
de behandeling van het ontwerp voor
den landbouw niet behoeft te ver
tragen, heeft de commissie niet kun
nen bewegen, hem het afdeelingsver-
slag uit te brengen.
DE TOON VAN „DE STANDAARD"
„Het Vaderland" teekent protest
aan tegen den tooD van de nabetrach
ting in „De Standaard" over de ver
kiezingen in Ommen en Sneek.
Het Haagsche blad schrijft
In dat district, waar de strijd in
den regel een kalm verloop had, en
de plaatselijke leiders dientengevolge
weinig gelegenheid hadden om ervaring
op te doen, heeft men naar het schijnt
meer dan goed en wenschelijk was
den afkeer van sommige Ned. Her
vormden van dr. Kuyper, den vader
der doleaDtie, uitgespeeld tegen dr.
Kuyper, den eandidaat der kerkelijke
coalitie.
Wy drukken ons opzettelijk zoo
uit, om dat wij in eenen adem wen-
schen te zeggen, dat men in een
onderzoekingen eenige weken gestaakt
zouden moeten worden.
Bij die gedachte alleen kon zij 't
wel uitschreeuwen.
Er was nog een andere bittere
druppel in haar lijdensbeker. Zij had
haar onderzoekingen gedaan op tijden,
dat zjj zichzelf onbespied waande en
de gedachte dat zij nu gezocht en
gevonden zou worden, hinderde haar
onuitsprekelijk. Nu zou zij hier den
heelen nacht hulpeloos en vol pijn
blijven liggen of misschien nog langer,
en als men haar eindelijk vond, dan
zou er vermoed worden waarom zij
r.aar de kerk was gegaan en iedereen
zou er over babbelen.
Kon zij maar iu de duisternis naar
huis kruipen, dan zou het nog zoo
erg niet zijn. Zij zou dan wel een
of andere verontschuldiging voor haar
toestand bedenken iets om te
verbergen wat haar overkomen was.
Zy trachtte de trap af te gaan,
maar de pijn was te groot I Zij
klaagde en zuchtte iuid van angst
over haar hulpeloosheid. Het was af
schuwelijk te moeten denken, dat zij
daar moest blijven liggen met zoo
veel pijn, de geheele wereld zou nu
haar geheim te weten komen. Dat
stond haar te wachten.
Wordt vervoljd.)
