DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. No. 252. DONDERDAG 26 iNOVEMBER 1908. 5e JAARGANG. Ditgave van de Naaral. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Middenstandskamers. FEUILLETON. Een Verborgen Erfenis. BUITENLAND. DE EEMLANDEB Hoofdredacteur B. G. BIJKENS. Aboimementspr IJ s Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad Franco per post id. Per 3 maanden id. Franco per post id. Afzonderlijke nummers f 4.— - 5.60 - 1.— - 1.40 - 0.05 Bureau: BBEEDESTBAA.T 18. Telefoon Inierc. 62. Prijs der Advertèutlën: Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10 (By abonnement belangrijke korting.) Tot plaatsing van advertepticn on reclames tan bniten liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd bet Algemeen Binnen- en Buitenlandsch AdTcrlcntieburean I). V. ALTA, AVarmoesstraat 76-7S te Amsterdam. Onlangs hebben we in dit blad den hoofdinhoud meegedeeld van een voor- ootwerp van wet, waarin de midden stands-commissie haar gedachten om trent Middenstandskamers heeft neer gelegd. Het blijkt, dat er zijn, die met deze voorstellen niet zijn ingenomen, er niet veel van verwachten. De ervaring met allerlei Kamers opgedaan, doet hen niet naar nog meer Kamers verlangen. Wy hebben, zeggen zij, Kamers van Koophandel en Kamers van arbeid. Geen van beide categorieën voldoet aan de verwachtingen die men daarvan waarschijnlijk heeft gekoe sterd. De Kamers van Koophandel wachten op een reorganisatie en de Kamers van Arbeid op de werkelijke belangstelling van het groote, daarbjj betrokken publiek. De Prov. Gron. Courant, die een paar artikelen aan dit onderwerp wjjdde, stuitte in de eerste plaats op de wonderlijke wijze van verkiezing van de leden der Kamers. „Kiesrecht hebben alleen die midden standers, die door toe te treden tot eenige vereeniging, welke zich ten doel stelt de bevordering der bedrijfs belangen, bewezen bebben voldoende in te zien het nut der samenwerking. Maar die vereenigingen bestaan niet of althans maar in zeer gering getal, en zjjn niet zelden van zeer geringe beteekenis. De staatscommissie erkent dat zelf. Zij is zich bewust dat haar instelling van publiekrechtelijk zelf bestuur is de bekroning van een ge bouw van vereenigingsleven, dat niet bestaat. Doch het is in ons modernste staatsleven volstrekt niets nieuws, dat men een bouwwerk begint met de kroonlijst, een vereeniging of een kas met de subsidie, en dus volgt de staatscommissie de nieuwste methode door vereenigingen, die er niet zijn, leden van kamers te doen kiezen, welke de bekroning moeten vormen juist van die vereenigingen, die er niet zjjn. Hoe zullen dan die vereenigingen eruit zien Op pag. 21 van de memorie van toelichting lezen wy in antwoord op die vraag het volgende (naak het enoelsch.) 64 Onmiddellijk na den terugkeer van Mr. Peter Malincourt in Engeland, had Nancy's moeder daartoe aange spoord door haar echtgenoot hem een brief geschreven, waarin zy hem ver zocht een poos bij de familie van zjjn broer te komen logeeren en hij had daarop kortaf met een bedankje geantwoord. Zjjn brief was door alle leden van het gezin, Nancy niet uit gesloten, gelezen. Omdat zij de laatste was, die den brief las, was hy in haar bezit gebleven, en zij had hem opgeborgen als een ding, dat in ver band stond met alle vreemde ge beurtenissen verbonden aan den terug keer vau haar oom. Zjj had den brief dikwyis in haar schrijf tafel zien liggen en was daarom zeer goed bekend met zyn hand van schryven. De letters op het couvert, dat zy nu in haar hand hield, waren door niemand anders dan door Peter Ma lincourt geschreven. In dat feit op zichzelf lag niets buitengewoons, want naar alle waar- „Dit vereenigingsleven zal zich „niet enkel moeten bepalen tot de „algemeene belangen, doch zich ook „moeten uitstrekken over het meer „intieme leven van het vak, men „denke hierbij meer bepaald aan de „verschillende vormen van coöpe- „ratie, die deD middenstand elders „reeds zoozeer zyn ten goede ge- „komen en ook in ons land meer „en meer aanhangers beginnen te „vinden." Dergeiyke vereenigingen moet de middenstand volgens de commissie nu gaan oprichten. Tot nu toe heeft hy dat echter nagelaten. Hoe daarin ver betering te brengen Het middel is direct gevondenWel, die vereeni gingen worden kiezers of wet het ken- teeken van geschiktheid van een kiezer voor deze kamers is zyn lidmaatschap van eene zoodanige vereeniging. Nu zoo verwacht de commissie zal dat vereenigiugsleven toch wel gaan bloeien, als de leden door hun lidmaatschap alweer een nieuwe kies bevoegdheid krijgen. Doch akelige twyfel besluipt dan weer haar borst. Als zelfs deze vereenigingsmannen nu nog eens even weinig belangstelling toonden voor hun kamers als de pa troons voor de meeste Kamers van Arbeid I Dan zou de vertegenwoordi ging weer een caricatuur worden. Daartegen wil de commissie waken. En dus neemt zy twee voorzichtig heidsmaatregelen een door een ver eeniging gekozen lid wordt geacht door alle leden dier vereeniging ge kozen te zyn en het bestuur kan eventueel voor de vereeniging kiezen. De schijn wordt dus gered naar rao- dern-democratischen trant. Iemand wordt gekozen door zooveel organi saties, te zamen zooveel duizend le den. Maar de werkelijkheid is, dat vergaderingen van vereenigingen steeds minder bezocht worden en dat daar niet steeds de beste leden verschijnen, dat dus in den regel zoo'n candidaat door zeer enkele menschen gekozen wordt, die er het verlies van een heelen avond over hebben om Jan, Piet of Klaas igekozen te krijgen. Trouwens over de deugd- lijk van dit middel besluipt nieuwe twijfel de borst dezer commissie, die den middenstand natuurlijk kent en scbijnlijkheid, bewaarde Mr. Wick- ham vele brieven, die hy van zyn pleegbroeder ontvangen had. Er was iets anders dat maakte, dat de letters voor haar oogen dansten en dat haar hart sneller deed kloppen. Terwijl zy bezig was het couvert glad te strijken, las zij onwillekeurig de woorden, die daarop geschreven stonden. Zy luidden „Privé en vertrouwelijk. Memoran dum betreffende de schuilplaats van mijn geld." De kamer scheen met haar rond te draaien. Zij twijfelde niet of het ge heim van de schuilplaats kon worden opgeheven, door het papier, dat zij in de hand hield. Door het te openen en te lezen wat er in stond zou zij in staat zyn het groote vermogen te vinden dat het eigendom was geweest van haar oom. Alles zou van haar zyn. Het jaar bestemd voor de navorschingen was nog niet om en het testament van haar oom be sliste, dat wie van zyn neven of nichten de schat zou vinden, die ook zou mogen houden. Anthony zou ineens ontheven zijn van zyn zorgen en Violet zou een eigen gelukkig tehuis kunnen krygen. Cesar zou in een positie geplaatst kunnen worden meer in overeen stemming met zijn rang en stand en Nancy zelf zou als de ryko vrouw en weet „dat zeer dikwijlsambtsnyveren „en handeldryvenden te zeer hunnen „tijd moeten wijden aan hun bedryf „om veel tyd te kunnen besteden aan „het uitoefenen van hun kiezersplicht." (Ontwerp pag. 29. ad art. 10.) Zeer juist. Maar waarom dan die verkiezing door de vergadering van een vereeniging, waarvoor de midden standers zoo vaak de vrye tyd ont breekt? Of vindt de commissie ver kiezing door het bestuur haar ideaal Wy kuunen het ons nauwelijks denken. Want door het kamerlid te doen kiezen door het bestuur, zal men in den regel niets doen dan de fout verplaatsen. Het bestuur wordt in den regel in hoofdzaak door zichzelf gekozen met apathische medewerking van de vereeniging. En de uitver korene van dat bestuur zou men dan de gekozene der leden willen noe men Inderdaad, de methode van ver kiezing is nieuw maar weinig aan trekkelijk. Wat er de commissie toe geleid heeft zooveel verschil in leeftijd voor verkiesbaarheid en uitoefening van het actieve kiesrecht voor te schryven, blijkt niet voldoende. De gezel moet 25 jaar zyn, omdat zyn oordeel dan eerst voldoende gerijpt is, doch de patroon kiest al op 21-jarigen leeftyd, omdat hij jvan de middenstandskamers opcenten kan krygen op zijn bedryfs- belasting. Doch dat laatste motief gaat niet geheel op, - waar patroons die niet vereenigingslid zyn, wel moe ten betalen en toch niet meekiezen. En om den gezel nu weer wat te rehabiliteeren stelt men hem op zijn 25ste jaar, de patroon eerst op zijn 30ste jaar verkiesbaar. De hier aan den dag komende ge deeltelijke achterstelling van de gezel len, vinden wy ook overigens in het ontwerp. Een zeer ernstige iout is het zeker, dat de gezellen niet kunnen meewerken tot benoeming van de leden der gezellencommissie, (de com missie, die hare medewerking heeft te verleenen by alle maatregelen ten aanzien van het leerlingwezen) indien hun patroon niet lid is van een kie zende vereeniging. En vreemd is ook de bepaling dat de [regeoringscommis- saris de officieele boeman zal zyn der weldoenster der familie met zooveel respect door haar vader en moeder beschouwd worden, dat zij in 't vervolg haar eigen meesteres zou zyn. Ook op Christal zou zy een inko men vaststellen voldoende om te wo nen waar zy verkoos zonder naar Elmwood behoeven terug te keeren. Het was .haar alof het geluk van ieder die zy lief had en in wie zy belang stelde in haar handen lag. Zy had niets anders te doen dan het papier te openen, de memoran dum te lezen en dan te handelen. Mr. Wickham was niet thuis. Er was absoluut uiets, wat haar weer hield. Niemand behoefde ooit te weten hoe zij de inlichtingen gekregen had. Eenige oogenblikken lang maakten het suizen in haar ooren en het snel kloppen van haar hart haar ongevoelig voor alles, uitgezonderd de gedachte aan de ontdekking, die zij zooeven had gedaan. Het eerste wat haar tot zichzelf bracht was een geluid het geluid van een onderdrukte zucht. Zy stond met haar rug naar het venster en het gelaat naar dat einde van de kamer, waar de gordijnen hingen. Het scheen haar toe alsof zich daar iets bewoog. Zij keek aandachtig in de richting, haar zenuwen gespannen door den schok, dien zij zooeven ontvangen had. Aldus gestoord in den loop harer gezellencommissie. In deze commissie „weigerachtig of nalatig in het ver- leeueu harer medewerking," dan neemt de regeeringscommissaris hare taak over. Hoe komt men er toe deze weiger achtigheid of nalatigheid te veronder stellen juist bij deze commissie Het antwoird ligt voor den kenner van onze Nederlandsche wetgevers gewoonten voor de hand. De onder stelling is weer Duitsch, gelijk de geheele instelling van dit regeerings- connnissariaat, dat ons in strijd schijnt te zijn met onze zeden, geïnspireerd is op Duitsche voorbeelden. Wij hebben tegen enkel ander on- derdeelen van dit wetsontwerp nog eenige bezwaren doch wenschen ons voorloopig te bepalen tot deze hoofd zaken. overtuigd als wy zijn, dat de middenstand wel heel erg doordron gen zal moeten worden van het ge voel dat de wet en alleen de Duit sche wet hem zal kunnen helpen, voordat hij erin toestemt om mee te werken tot het invoeren van deze Gerniaansche instelling, die ons nieuwe nieuwe vergaderingen, nieuwe schrij verij, nieuwe kamersj nieuwe kies- methoden, nieuwe opper-middenstands- voogden in den persoon van de re- geeringscommissarissen en nieuwe administratiekosten zal bren gen. Bü den landbouw zien wij de ver eenigingen zioh steeds meer ontwik kelen en met een zeer krachtigen regeeringssteun steeds meer invloed ten goede krijgen, zonder dat een van boven af gedecreteerde landbouwver- tegenwoordiging ernstig gemist wordt. Dienzelfde weg zou toch ook voor den middenstand oneindig verkieselijk zyn boven den omgekeerden weg, welken de commissie dezen „stand" wil doen gaan en die ten slotte ge bouwd is in de lucht, op vereenigingen, welke er niet zyn. DE NIEUWE TIJD. Het groote Fransche blad, de Temps, heeft een woord van waardeering voor keizer Wilhelm, die zulk een woord phantasiën keerde haar geschiktheid tot logisch denken en oordeelen terug. Overtuigd, dat het geluid, dat zij meende gehoord te hebben louter verbeelding was, stak zy vastbesloten het papier weer in de enveloppe en ging zitten nadenken. Het trof haar als iets heel vreemds dat zoo'n belangrijk papier zoo zor geloos was weggelegd. Mr. Malin court had het ongetwijfeld toever trouwd aan Mr. Wickham opdat hij het geld zou kunnen te voorschijn halen van uit zyn schuilplaats voor 't geval, dat zijn bloedverwanten het binnen het jaar niet vonden. Waarom bewaarde Mr. Wickham zoo'n document niet achter slot en grendel Waarom had hy het ge legd op een plaats, waar zy het moest zien als zy het boek van zijn doch ter terug bracht? De beschuldiging van Christal, dat zjj zich in de gunst van Mr. Wickham gedrongen had, kwam weer bij haar op en een terugblik op hetgeen ge beurd was sinds haar terugkomst op Ryelands, zeide haar, dat er maar al te veel schyn van waarheid voor die beschuldiging bestond. Mr. Wick ham had aan naar meer aandacht geschonken dan aan iemand anders. Hij had haar bijna iederen dag ge zien, terwijl hij zich maar een paar keer met Violet had ingelaten, zoo- in langen tijd niet vernomen heeft. Integendeel, men weet hoe in de pers van zijn eigen land over hem gespro ken is. Nog telkens bij het debat in den Rijksdag over de flnancieele voor stellen der regeering, worden opmer kingen gemaakt, die Wilhelm II als hij daarvan verneemt, zeer onaange naam moeten zijn. Eergisteren b.v. verwees een lid den Rijkskanselier, die tot zuinigheid had aangemaand, naar het voorbeeld in de hoogste kringen gegeven. In die kringen, zeide hij, legt men zich volstrekt niet toe op eenvoud. Men wil schitteren, men houdt van pracht en praal meer dan wenschelijk is on do burgers volgen eenvoudig en dan nog op een afstand het voorbeeld dat hun door het hof wordt getoond. Prins von Billow was er bij en als hij eens weer een onderhoud met den keizer heeft kan hij hem dat ook nog vertellen. In die omstandigheden is het mis schien den keizer niet onverschillig, dat een Fransch blad hem prijstde Temps is een der hoofdorganen van de Europeesche pers. Het blad vindt dat hij een bijzonder gelukkig oogen- blik had toen hij sprak in het Ber- lijnscho stadhuis. Zooals men weet werd daar een gedenkfeest gevierd. Het is honderd jaren geleden sedert von Stein. de beroemde minister van Friedrich Wilhelm III, aan de Pruis- sische gemeenten zekere mate van zelfstandigheid gaf. De keizer heeft vijftien jaar lang zorgvuldig het stad huis vermeden. Er bestond al dien tijd zekere spanning. De gemeenteraad van Berlijn was waarschijnlijk al te liberaal. liet was reeds iets zeer bijzonders dat de keizer de raadsleden met zijne tegenwoordigheid vereerde. En dat werd een feit van beteekenis toen hij uit de handen van den Rijkskanselier de rede aannam, die hij uitsprak en waarbij hii niets anders improviseerde dan een wensch voor den bloei van zijne hoofdstad. Men werd zeer ge troffen door eene toespelling in deze, den keizer in den mond gelegde, rede op de verwijdering tusschen het volk en den vorst. De zon, zeide hij, kan niet altijd schijnen. Maar hij hoopte dat de wolken, die zich mochten ver lang zij op Ryelands was en met Christal had hy zich heelemaal niet bemoeid. Verder kwam zijn onverwachte vriendelijkheid om haar in zjjn stu deerkamer te brengen en haar boeken aan te bieden in haar gedachte terug. Waarom had hij dat gedaan Waarom had hij haar nog dienzelf den dag verteld, dat hij van buis zou gaan en het haar als 't ware in den mond gegeven deze kamer bin nen te gaan Waarom was het papier daar zoo neergelegd, dat zy het ge leende boek niet weer op zjjn plaats kon zetten zonder dat zij het op merkte, en de veelbeteekende woor den kon lezen. Dit alles scheen te wjjzen op een gevolgstrekking, die Nancy ternau wernood durfde maken. Mr. Wick ham zou zelf niots krygen van het geld, als het gevonden werd maar door het geheim mee te deelen aan iemand, in wie hij belang stelde, zou hjj zijn stilzwijgendheid kunnen ver- koopen voor zooveel geld, als hij ver koos. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1