DAGBLAD
voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
JNO. 15
DINSDAG 19 JANUARI 1909.
6e JAARGANG.
VeFsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
FEUILLETON.
Een Verborgen Erfenis
BUITENLAND.
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntiën
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
Buitenlandscli AdrmTonticburoau I). V. ALTA, Warmoesstraat 76—78 te Amsterdam.
Tot plaatsing van advertöntiën en reclames van buiton liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en
Hoofdredacteur H. G. BJJKENS.
Abonnementsprij s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
f4.—
Franco per post id.
- 5.60
Per 3 maanden id.
- 1.—
Franco per post id.
- 1.40
Afzonderlijke nummers
- 0.05
Tweeërlei oordeel over de afschaf
fing van nachtarbeid voor
bakkers.
Nu minister Talma met zijn ontwerp
tot afschaffing van nachtarbeid voor
bakkers gereed is, is het onderwerp
actueel en beginnen beide partijen, de
voor- en tegenstanders van de afschaf
fing, met pogingen het publiek te
overreden, opdat zij zich bij een dier
partijen aansluiten.
Onze meening op dit punt kunnen
onze lezers kunnen we laten hier nu
die volgen van de meest belangheb
benden by de afschaffing of het behoud
van de nachtarbeid.
Door het bakkers-comité is een
brochure uitgegeven, waarin in hoofd
zaak wordt gewaarschuwd, dat nood
zakelijkerwijs van afschaffing het ge
volg zal zijn duurder worden van 't
brood, hetgeen ook door de voorstan
ders wordt toegegeven.
Het bakkers-comité is van oordeel,
dat de broodprijs bij afschaffing van
den nachtaibeid minstens een cent
per K.G. zal moeten stijgen, en schryfl
dan
Het doorvoeren van 's ministers
plannen zal dan alreeds niets meer of
minder tengevolge hebben, dan eene
jaarlijks steeds terugkeerende brood
belasting van vijf millioen vierhonderd
vijf en zeventig duizend gulden. En
dit zal, volgens het oordeel van het
bakkers-comité, slechts de geringste
stijging zijn. Wanneer de prjjs van
het brood twee cents per K.G. hooger
wordt, hetgeen volstrekt niet is uit
gesloten, dan wordt aan do Neder-
landsche bevolking een jaarlijksche
broodbelasting opgelegd van tien mil
lioen negenhonderd vijftig duizend
gulden.
Ook wordt betoogd, dat bij ontbreken
van versch brood het broodverbruik
minder zal worden, wat alweer stij
ging der prijzen tengevolge zal hebben.
(naar het engelsch.)
106
U had gelijkhet gordijn be
woog. Zoo gauw als u de kamer ver
liet kwam Miss Cbristal Egerton er
achter vandaan ze had u staan be
gluren. Zij ging naar de lade, waar
in u het gevonden papier had gelegd,
nam brief en papier mee naar haar
kamer en ontcijferde het geheim van
het memorandum, dat u niet wilde
kennen.
Nancy luisterde ademloos.
Hoe ter wereld weet u dat al
les? vroeg zjj opgewonden. Reeds
lang was ik overtuigd, dat u een doel
had met alles wat u deed, en dat
het laten vinden van dat document
daarmee ook in verband stond. Ik ben
zeker, dat u geen vertrouwen zou
kunnen schenden.
Mr. Wickham keerde zich om en
keek haar aan met een eigenaardige
glimlach op het gelaat.
Hij hield een tamelijk dik pakje in
de hand maar hij zweeg even alvorens
het haar te geven.
Gelooft u dus in mij in weerwil
van alles, wat gebeurd is? vroeg hij.
Aan het slot merkt het bakkers
comité op
Uit ;de laatste van regeeringswege
gehouden bedrijfstelling blijkt, dat er
in de grootere gemeenten, waar be
paald nachtarbeid geschiedt, in het
bakkersbedrijf werkzaam zijn ongeveer
9000 personen, bestaande uit ruim
2000 patroons en 7000 gezellen.
Daar echter van deze 7000 gezellen
nog een gedeelte onder het ploegen-
stelsel werkzaam is, zoodat zij niet
geregeld nachtarbeid verrichten, wordt
waarschijnlijk door niet meer dan
5000, hoogstens GO 00 gezellen gere
geld nachtarbeid vei richt. Waar boven
genoemd cijfer van 6000 gezellen
slechts een zeer geringe percentage is
van de personen, die 's nachts ,ter
wille van andere bedrijven (couranten
drukkerijen, verkeersmiddelenjenever
stokerijen, gasfabrieken, waterleidin
gen etc.) nachtarbeid verrichte», wa
gen wij het de vraag te stelleD, of het
met oog op dit betrekkelijk klein aan
tal personen wel gerechtvaardigd is
de Nederlandsche bevolking te be
lasten met eeDe jaarlijksche steeds
terugkeerende broodbelasting van
minstens f 5.475.000, ja misschien
wanneer de broodprijzen met 2 cent
per K.G. stijgen met een broodbelas
ting van f 10.950.000.
En nu de andere partij.
Dat nationaal comité voor afschaf
fing van den nachtarbeid in het bak
kersbedrijf heeft een oproep gericht
tot het Nederlandsche Volk, om mede
te werken tot verkrijging van afscbaf-
fiing van dien arbeid.
Ons standpunt, heet het in dien
oproep, heeft lot grondslag, door af
schaffing van nachtarbeid aan 30,000
bakkers en verwanten in den lande,
alsook aan de huisgezinnen, welke
naar schatting tweederden van dit
aantal bezitten, een meer huiselijk
leven te geven, opdat dus, gemiddeld
Ik geloof in u. Yertel mij nu
verder van Christal.
Heel spoedig daarop legde zij
uw brief en het memorandum weer
in de lade. Dien avond ging zij naar
de kerk hier dicht bij en de aanwij
zingen, die zij gelezen had opvolgend,
onderzocht zij zeker plekje grond en
vond een doos.
Nancy sprong op.
Vond Christal een doosHet
geld van oorn Peter I Dan
Geduld U zal morgen alles te
weten komen. Ik zei, dat zij een doos
vond, maar ik kan u nu niets meer
meer vertellen, en wat u weet is voor
u alleen.
Nancy keek teleurgesteld.
Mr. Wickham ging verder, ter
wijl hij het pakje opnam en aan
haar gaf
Dit is ook voor u. U mag het
niet openen voor morgen te drie uur.
Als u een inhoud ziet, dan zal u wel
weten, wat er mee te doen.
Nancy nam lachend het pakje
aan.
Wat een dag zal dat morgen
zijnriep zij uit. Goeden nacht, Mr.
Wickham I Ik ben bang, dat ik na ons
gesprek heel weinig zal slapen.
Maar, toen z(j eenmaal op haar ka
mer was en in bed ging liggen, kregen
een gelukkig gevoel en een gezond
lichaam de overhand over nieuwsgie.
gerekend, minstens 60 duizend zielen
in ons land verlost worden van den
onnoodigen bakkersnachtarbeid.
Daartegenover staat het bakkers
comité met een tiende gedeelte be
langhebbenden, die ongezonde maat
schappelijke toestanden willen doen
voortbestaan, omdat het hun finan
cieel belang geldt, door te pleiten
voor het behoud van nachtarbeid in
bakkerijen, daarmee gelijktijdig het
maatschappelijk belang van hunne
loondienaren en dier gezinnen in de
verschillende vertakkingen prijsge
vende.
Wat de zakelijke zijde der kwestie
betreft, merkt het comité op, dat plm.
10,000 bakkerpatroons in Nederland
naar afschaffing van den nachtarbeid
verlangen, omdat nu de groot-fabri
kanten en daarmede gelijk te stellen
luxe-bakkers een voorsprong hebben
in de productie, en door kapitaal, èn
door mechanische kracht.
Als hoofd-argument', tegen afschaf
fing is door het bakkers-comité in
het geding gebracht de voorspelling,
dat het brood dan minstens één cent
misschien wel 2 cent per K.g. duur
der zal worden.
Het comité voor afschaffing merkt
dienaangaande o.m. op:
Op het oogenblik kost een Kg. brood
te Middelburg 14 cent, en er is bij
bakkers geen nachtarbeid, zooals wy
dien in de Hollandsche steden kennen,
nachtarbeid met een staartje dag-
arbeid tot 14 en 16 uur toe voor de
gezellen.
Afschaffing öf niet afschaffing kan
dan ook niet als factor gelden voor
goedkoop öf duurder brood. De pro
ductie prijs hangt af van het grond
stoffen-vraagstuk en de exploitatie-
Waar de groot-industrie zich in
denkt grootere exploitatiekosten bjj
bezorging o.m. wanneer overdag ge
bakken wordt, maken de heeren nu
reeds gebruik van goedkoope werk-
righeid en zorgen. Zij sliep vast tot
aan den morgen.
Zij verwachtte Cesar vroeg en keek
naar hem uit.
Toevallig zag zij hem echter niet
aankomen. Hij kwam van Oakhurst,
liep om het huis heen en werd in de
studeerkamer van Mr. Wickham ge
laten.
Toen hij binnen kwam stond Gil
lian van haar stoel bij het venster op
en keek hem aan. Zij had de zwarte
japon, waarin hy haar tot nu toe
altyd gezien had, niet meer aan, en
droeg nu wit met groen, waardoor
haar prachtige teint en de lijnen van
haar gestalte het volmaakte nabij
kwamen.
De Octoberzon, die door het venster
scheen, zette beur haar in goudgloed,
en scheen op haar mooi, ernstig ge
laat.
Zy wierp haar minnaar een blik
toe en strekte waarschuwend haar
hand uit.
Spreek voor 't oogenblik niet
tegen mij, zei ze, op zachten toon.
Er moet eerst iets besproken worden.
Maar Cesar had de hand, waar
mee zij hem wilde afweren al gegre
pen, en bedekte haar met kussen.
Er is maar éen ding te zeggen
of te doen, antwoordde hij, en dat is
voor mij om te verklaren dat niets
ter wereld myn liefde voor jou of
kracten voor morgen- en dan middag- en
avondstraatjes. Er zyn nog werkloozen
genoeg, die om brood vragen en geen
werk hebben.
Dat de broodprijs stijgen moet, zal
dkn eerst waar zyn, als de groot
fabrikanten het roer in handen hebben.
Stelselmatig, is de broodprijs niet in
verhouding tot de tarwepryzen.
By het opleven van de stoommeel-
industrie, waar de bakkers afhankelijk
van zyn, is het meermalen voorge
komen, dat de broodprijs eer te laag
dan te hoog was.
De concurrentie in prys is steeds
gericht geweest op massa-productie,
lage loonen en lange arbeidstijden en
nu heeft schijnbaar de groot-industrie
hiermee wel door den drang der vak
organisatie gebroken, doch in Rotter
dam en Amsterdam zijn de heeren
uit het bakkers-comité wel aan te
wijzen, die nog steeds ten koste van
den arbeid minder faire concurrentie
voeren en het bestaan van de kleine
bakkers onmogelijk maken. Dat kun
nen wij aantooneD. Afschaffing van
nachtarbeid is de brug tot lotsver
betering voor de geheelen Nederland
sche bakkerij.
Dat vreezen de heeren, tegen wie de
stijd gaat.
Nu over het broodverbruik per dag.
's Morgens, zeggen de heeren, wordt
voor 's middags zeer weinig en
's avonds wederom iets meer verbruikt.
Nu, dat is plaatselijk zeer verschillend.
Het is ons bekend, dat in de groote
bakkerijen en fabrieken het meeste
brood 's nachts gebakken wordt en
dat in de fabrieken voornamelijk brood
van den vorigen avond eerst den daar-
opvolgenden morgen in consumptie
komt.
Nu zullen by afschaffing van nacht
arbeid de tijden van productie, ver
koop en bezorging moeten verschoven
worden, en dat, meenen de heeren, is
iets onmogelijks.
mijn besluit om je te winnen, kan
veranderen
U is dus besloten daarbij te
blijven, Mr. Malincourt? zei Mr. Wick
ham, die achter hem stond. U geeft
dus alle hoop op om vandaag nog
iets te krijgen van het vermogen van
uw oom
U is dus besloten, dat Gillian
niet zal profiteeren van het geld van
Mr. Malincout? Bedenk dat u haar
toekomst zoowel als de uwe in de
hand heeft, en dat u de geheelc ver
antwoordelijkheid draagt. Als u in dit
besluit blijft volharden, dan zal zy,
noch u eenig voordeel trekken uit
de onthullingen, die vandaag gemaakt
worden.
Cesar drukte Giiliau's hand vaster
in de zijne.
Ik kan alleen herhalen wat u
reeds weet, zei hij beslist. Ik ben,
Goddank, van niemands geld of gunst
afhankelijk. Ik vraag Gillian niet ar
moede met my te deelen. Ik zal goed
voor haar zorgen. Zoo ver het in
mijn macht staat, zal ik haar geluk
kig maken. Ik heb haar lief, en ik zal
haar trouw zijn.
En jij zei Mr. Wickham zich
van den jongen man naar het meisje
keerend.
Ik vertrouw mij aan u toeik
zal mij door u laten leiden, ant
woordde zij.
Daarentegen willen wij wijzen op
een verschijnsel in de laatste jaren,
nl. dat 's avonds in de groote steden
meer brood gekocht wordt dan wel
's morgens, als men de arbeiderswijken
eens wil raadplegen en dat is vooral
het geval in de zomermaanden. Wy
hebben hieromtrent ondervinding in
Amsterdam en Rotterdam. De kantoor-
en schoolwereld eischt echter het
meest £t la minute bezorgen van versch
brood in den morgen en die betalen
nu reeds in het algemeen hooger prijs.
Is de prijs oogenschynlyk gelijk, dan
vindt men dat wel in het gewicht
van de broodjes. Dat kunnen wjj ook
den minister aantoonen.
DE RAMP IN ITALIË.
Het blijkt, dat de verwoesting van
Messina niet zoo volslagen is als in
de eerste berichten werd gomeld. Vol
gens een berichtgever van het Beri.
Tagebl. rekent men, op grond van een
voorloopig onderzoek, door architecten
en ingenieurs ingesteld, dat er hon
derden huizen bewoonbaar zijn ge
bleven, of alleen maar eenige herstel
lingen noodig hebben om weer bruik
baar te zijn. Merkwaardig is, dat daar
onder zeer oude huizen zijn, die reeds
menige aardbeving hebben medege
maakt.
Het heeft drie dagen lang zwaar
gestormd on geregend te Messina
daardoor zyn vele menschen ziek ge
worden en het werk is er zeer door
vertraagd. Maar nu is men er weer
druk aan den gang. Er bestaat weer
een postkantoor, een tabakswinkel, een
apotheek, koffiehuizen, tapperyen, enz.
Men verkoopt er ook voorwerpen ter
herinnering aan de aardbevingstuk
ken half verbrand hout, steenen.enz.
Vrydag, zoo meldt de berichtgever
verder, werden vele vroegere inwo
ners van Messina in de verwoeste
stad toegelaten, en het was treurig
om te zien, hoe de menschen de plek
zoeken waar hun huis heeft gestaan,
om dan te gaan graven naar geld en
kostbaarheden.
Niet als je daarmee mij moet
opgeven, Gillianriep Cesar.
U heeft gehoord, wat zy gezegd
heeft, antwoordde Mr. Wickham met
klem. Ik neem geen besluit dan van
daag na drie uur. Tot na dat uur
moogt ge elkaar niet ontmoeten of
op andere wijze met elkaar in be
trekking komen, en omdat de beslis
sing aan mjj is overgelaten, moet zij
ook het laatste zijn. Ik wensch u
„Goeden morgen", Mr. Malincourt.
En heb je niets te zeggen, Gil
lian vroeg Cesar met een stem, die
leefde van ontroering. Geen woord
van hoop -» niets om my te leiden
of te ondersteunen.
Zij had haar hand niet terugge
trokken en haar eerste blik had zyn
hart vervuld met de zekerheid, dat
zij even trouw was als hij, loch scheen
zy het nu volkomen met mr. Wick
ham eens zijn.
Hjj was verstoord, van zijn stuk
gebracht door haar houding.
Zij heeft verder niets te zeggen,
antwoordde Mr. Wickham in haar
plaats. Onze zaken zyn voor het
oogenblik afgedaan, wees daarom zoo
goed heen te gaan.
Ik moet van Miss Wickham zelf
booren, dat zy wenscht, dat ik
heen ga.
Wordt vervolgd).
