DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 42
VRIJDAG 19 FEBRUARI 1909.
6e JAAR ïANG.
Uitgave van de Naaml. Venoootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
BUITENLAND.
FEUlLLETOiN.
DR. XAVIER.
BINNENLAND.
DE EEMLANDEK
Hoofdredacteur B. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntlën:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advcrteptiën en reclames tan buiten liet kanion Amersfoort in dit lilad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandscli Adtertentiehnreau B. Y. Al,Tl, ïïarmoesstraat 76 78 te Amsterdam.
DE MIJNRAMP.
Omtrent de ramp in de mijn in
West-Stanley in het Engelsche steen-
kolendistrict Durham, wordt het vol
gende medegedeeld.
Eergisterenmiddag om ongeveer half-
vier hoorde men plotseling in heel het
dorp een verschrikkelijken knalde
huizen trilden op hun grondvesten als
bij een aardbeving.
Een groote, 100 voet hooge vlam
sloeg tegelijkertijd uit de mijnschacht.
Op dit oogenblik waren er ongeveer
150 mannen en jongeus in de mijn.
Het totale aantal mannen enjongens,
dat in deze mijn werkt, is 700. Toen
de ontploffing plaats greep wasechter
reeds een gedeelte van de ochtendploeg
naar boven gehaald.
Onmiddellijk na het gebeurde snelde
men van alle kanten naar de mijn-
openiüg. Maar het was niet mogelijk
er in af te dalen om hulp te brengen
aan de ongelukkigen beneden. De lift
was vernield en alle verbinding met
de diepte was verbroken.
Handenwringend stond de bevolking
van West-Stanley in vertwijfeling om
de schacht.
Op den eersten oproep van de
directie om vrijwilligers voor het
reddingswerk, hadden zich onmiddel
lijk '200 man aangemeld.
Daar de hoofdschacht geheel in
brand stond, poogde men laDgs twee
hulp-schachten die in de nabijheid
lagen, at te dalen. Maar ook dit bleek
onmogelijk, omdat zij door de ont
ploffing geheel verwoest waren. Onder
leiding van den mijn-ingenieur werd
nu begonnen met het aanbrengen van
een nieuw hijschtoestel en met het
herstel der ventilatoren.
Al spoedig echter kwam men tot
de overtuiging, dat het niet mogelijk
zou zijn om vóór den volgenden mor
gen gemeenschap met de slachtoffers
te krijgen.
Men seinde om gas-apparaten, ge
schikt om in de verstikkende atmos
feer te worden gebruikt.
Eindelijk gelukte het aan een red-
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
19)
Billy beviel haar eD zij riep hem dan
ook altijd bij zich, terwijl Mouton,
haar poedel, die een fijneren smaak
had, tegen hem bromde en hem zjjn
tanden liet zien.
,Wat doet gij eigenlijk hier in huis,
Billy, wat is je werk vroeg zij hem
eens op een dag, terwijl hij op hot
grasperk voor haar staande, op zijn
nagels beet.
Billy antwoordde zonder te aarzelen
„O, ik ga in het park cricketten.
Dick en ik gaan er iederen avond
heen, behalve als we schoenen moeten
poetsen I"
Esther wist wel iets van cricketten
af.
„Kunt ge het nog al goed, Billy?"
vroeg zjj.
Billy krabde op zijn hoofd. „Ik moest
het eigenlijk goed kennen, maar het
lukt niet", zei bij, „Dick kent het zoo
goed. Gisteravond had ik den bal in
mijn zak gestoken en was naar huis
gegaan. Hij dacht dat de bal weg was
diugploeg om de eerste mijngang te
bereiken.
Den ganschen nacht bleven de
bloedverwanten en vrienden van de
slachtoffers de wacht houden rondom
de schacht.
Ten slotte slaagde men er in om
in het geheel vijf en dertig perso
nen, meerendeels gewond, boven te
brengen.
Uit de verhalen van de overleven
den blijkt, dat door de ontploffing
alles in de mijn kort en klein werd
geslagen. De menschen werden tegen
den grond geworpen en bleven daar
liggen gedood of bewusteloos. Een
zekere John Smith werd het eerst
boven gebracht. Zijn ploeg maakte
zich juist gereed om in het hijsch
toestel te stappen toen de ontploffing
plaats had.
Smith en vier anderen baanden zich
een weg door een regen van vallende
steenen. Zij werden echter telkens
teruggedreven door de verstikkende
dampen, die hen tegemoet kwamen.
Eindelijk „proefden" zij frissche lucht,
zooals Smith verhaalde. Hij kon zich
niet meer herinneren hoe hij de schacht
bereikt had.
Bjj hun wilde vlucht kwamen zij
herhaaldelijk groepen arbeiders voor
bij, die door de vergiftige gassen be
wusteloos waren gewoiden eD op den
grond lagen, waar zy dan door val
lende steenen werden verpletterd.
Een van de zeventig jongens, die
op het oogenblik van de ontploffing
in de mijn waren, vertelde, dat hij
een stervend kameraadje drie uur
lang had verzorgd.
Men zal het bovenstaande lezend,
hebben opgemerkt, hoe groot het aan
tal jongens was dat in de mijn was
gesteld.
Dit komt omdat er in de mijnen
van Durham sterk misbruik wordt
gemaakt van kinderarbeid. En dit ge
schiedt ditmaal niet door de directie
der mynen, doch door de mijnwerkers
zeiven.
Elk mijnwerker heeft jongens in
dienst, die hem bij zijn werk helpen.
En dit treurigste van dezen toestand
is wel dat de arbeidstijd van deze
jongens veel langer is dau die van de
volwassenen.
De mijnwerkers hebben voor zich
zelf een arbeidsdag veroverd van zes
of zeven uur, terwijl zij de jongens
zoo lang laten werken als de wet het
toelaat.
Dit is de oorzaak van het wonder
lijke verschijnsel, dat telkenmale als
door mijnwerkersafgevaardigden in het
Lagerhuis werd aangedrongen op een
wettelijke vaststelling van den acht-
urigen arbeidsdag in de mijnen, de
mijnwerkers van Durham zich heftig
verzetten tegen elke wettelijke beper
king van dezen arbeidsdag.
Men kon best buiten zulk een wet
telijke regeling, betoogden zij dan.
Want zelf hadden zij, zoDder hulp van
de wetgeving een arbeidsdag van min
der dan acht uur veroverd. Maar zij
zeiden er niet bij, dat zjj een groot
gedeelte van hun werk door jongens
lieten doen, en dat zij den werktijd
van deze jongens zouden moeten ver
minderen wanneer er een wettelijke
achturendag werd ingesteld.
Thans zijn een groot aantal dezer
jongens als slachtoffers van de ramp
gevallen.
OOSTENRIJK.
Een gevaarlijk grensincident is weer
uitgelok t door de Servische woelwaters.
Uit Zwornik wordt gemeld, dat
Servischen boeren van af den Ser-
vischen oever vuurden op een Oosten-
ryksch-Hongaarsche patrouille. De pa
trouillecommandant beantwoordde het
vuur. Van de Oostenrijkers werd
niemand gewond.
DENEMARKEN.
Uit Kopenhagen wordt aan het
Berliner Tageblatt gemeld, dat het
onderzoek tegen den Deenschen ex-
minister Alberti geëindigd, is, in zoo
verre het diens handelingen betreft,
die als misbruik van ambtelijke macht
zouden kunnen worden gequalificeerd.
Het dossier over dit gedeelte van
het gerechtelijk onderzoek is door het
Ministerie van Justitie aan den Deen
schen Rijksdag toegezonden. Laatstge
Doemd lichaam benoemde een com
missie, die deze stukken nauwkeurig
zal hebben te onderzoeken, waarna
dan de Rijksdag een beslissing zal
nemen over de quaestie van het in
dienen eener aanklacht voor het
Staatsgerechtshof.
maar dat was niet zóó, weet u. Het
was een mooi werkje voor hem, om
er naar te zoeken, juffrouw!"
„Maar dat is niet eerlijk, Billy. Je
zult nooit een goed cricketter worden,
als je zoo speelt. Vindt mijnheer het
goed, dat je zoo dikwijls uit bent
„Dat weet ik niet, juffrouw, dat
heb ik hem nog nooit gevraagd. En
weet u, daarvoor zou ik naar vreem
de landen moeten gaan. Hy is immers
niet hier, by is geen drie maanden
in het jaar hier 1"
„Maar wie past er dan op het huis,
als hy weg is?"
„O, de ouwe dikzak,Spencer, de
steward I"
„En is er dan niemand dan hy
„O, ja, er waren ook drie jonge
vrouwen, maar die kregen den looppas!"
„Welke jonge vrouwen, bedoelt ge
Billy, wie waren dat?"
Billy zou misschien geantwoord heb
ben, maar hy zag op eens den Moor
het grasperk oversteken en sloeg op
de vlucht, zonder haar nieuwsgierig
heid te bevredigen.
Toen zy er later over nadacht, ver
beeldde zjj zich, dat zij het gezicht
van een van die vrouwen voor het
raam had gezien, op den dag van haar
komst. Zij maakte er zich echter niet
zoo ongerust meer over, toen zjj zich
herinnerde, dat dr. Xavier over vroege
re proefnemingen en het mislukken
Het dossier-Alberti, zal zoover het
diens administratie betreft, volgens
eon Ryksdagsbesluit worden gepubli
ceerd.
ervan, gesproken had.
Ze ging soms stilletjes voor haar
spiegel staan en bekeek zich schuch
ter, alsof haar vermetelheid haar aDgst
aanjaagde. Het gezicht, dat zy in dien
spiegel zag, werd bij den dag mooier.
Haar wangen waren weer lichtrose
getint. Haar oogen stonden bizonder
helder en ze had een frissche teint,
op zichzelf al een ding van groote
waardeAls zy toevallig in den spie
gel keek, dan schrikte zy dikwijls van
zichzelf, als van een openbaring van
schoonheid. Was dat de Esther, die
ze altijd gekend had?
Door welk wonder was er zoo'n
verandering teweeggebracht? Was
het alleen een gevolg van de weelde
en van de smaakvolle kleeding
Zjj geloofde -niet dat het dat alleen
was.
Er verliepen veertien dagen voordat
dr. Xavier thuis kwam. Het was op
den avond van den vijftienden dag dat
Esther iets van zijn thuiskomst
merkte en dat op een wijze, die haar
deed schrikken en haar verbaasde. Het
had dien morgen geregend en tegen
zes uur had er een hevig onweder
gewoed. Het gevolg van die drukkende
hitte was een zenuwhoofdpijn, zooals
ze dikwijls vroeger had, en dus ging
Esther vroeg naar bed en sliep een
tijdlang rustig. Toen ze wakker werd
verbeeldde zij zich dat het ongeveer
Middenstandstentoon
stelling. In de Dinsdag gehouden
vergadering van het Uitvoerend Co
mité der Middeustandstentoonstelling
deelde de voorzitter mede, dat door
verschillende by den Middenstands
bond aangesloten handelsvereenigingen
de wenschelykheid was uitgesproken
om aan de groepenindeeling nog eene
groep toe te voegen voor voedings-
en genotmiddelen.
Als toelichting werd hierbij ver
meld, dat men door toevoeging van
deze nieuwe groep de mogelijkheid
wilde openen, om fabrikanten en gros
siers van voedings- en genotmiddelen
in staat te stellen, door expositie van
volkomen zuivere en onvervalschte
waren, mede te dingen naar de voor
deze afdeeling ter beschikking van de
jury te stellen onderscheidingen.
Bij de over deze voorstelling ont
stane gedachtenwisseling kon de com
missaris der tentoonstelling nog mede-
deelen, dat reeds een aantal fabri
kanten van verduurzaamde levens
middelen, van cacao, koffie, enz. te
kennen hadden gegeven, dat zij gaarne
zouden willen exposeeren, doch dat
dit onder de bestaande groepenin
deeling niet goed mogelijk was.
Ten slotte besloot het Uitvoerend
Comité, aan de te bouwen expositie
lokalen in den tuin eenige uitbreiding
te geven, zoodat een nogal belangrijke
expositieoppervlakte kan worden toe
gevoegd aan de reeds geprojecteerde
en in het algemeen reglement aan de
groepen-indeeling een afdeeling toe te
voegen, voor inzendingen behoorende
tot de voedings- en genotmiddelen.
De stakingteEnschedé.
In den stand der staking by de firma
Nico Ter Kuile en Zonen, te Enschedé
is nog uiet de minste verandering te
bespeuren. De steun aan de ongeor
ganiseerde stakers was dank zy de
thans verleende medewerking der ge-,
organiseerden de laatste dagen aan-
middernaehtwas, want de maan scheen
helder en haar licht viel op de hoo
rnen in den tuin. Esther zou wel weer
zijn gaan slapen en begon ook half in
te sluimeren, toen zy in de verte een
gemompel van stemmen hoorde, even
als van monniken, die een mis op
zeggen. Op eens verhief zich een
woeste, vreemde melodie, gevolgd door
eenige scherpe keelklanken, die weer
plaats maakten voor de zachtere
muziek. Esther, die dacht dat dr. Xavier
nog van huis was, behalv6 de bedien
den, ging onmiddellijk overeind zitten,
toen ze dat zingen hoorde en luisterde
verbaasde totdat de laatste tonen in
de nachtelijke stilte weggestorven
waren.
Aangezien ze gaarne wilde weten
wie die zaDgers waren, trok ze haar
kamerjapon aan en liep naar het raam
van haar slaapkamer, opende het heel
zachtjes en keek vandaar in den tuin.
Gedurende verscheidene minuten was
er niets te zien of te hoorende
bliDde ramen van dr. Xavier's stu
deervertrek maakten het haar onmo
gelijk om vast te stellen of hy er
was of niet. In haar eigen zitkamertje
waren de ramen en de blinden beide
toe. Esthei kon nergens in huis een
licht ontdekken en ze hoorde in het
geheel geen stemmen. Ze zou weer
naar bed zijn gegaan, niet in staat
het geheim te doorgronden, toen zy
merkelijk grooter. De collectes te En
schedé, Hengelo, Almelo, Oldenzaal
en Haaksbergen brachten f 698.35 op.
In genoemde plaatsen zullen openbare
vergaderingen worden uitgeschreven,
waarin op nog meer steun zal worden
aangedrongen.
—De coursesteWoestduin.
De burgemeester van Bloemendaal
heeft iu de gister gehouden Raads
zitting meegedeeld in zake het verbod
van de courses te Woestduin, dat na
aanvrage om goedkeuring aan de di
rectie van de courses B. en W. aan
haar hadden gevraagd, welke maat
regelen zouden genomen worden om
het wedden tegen te gaan. De directie
had geantwoord, dat men h. i. af
wachten kon, welke maatregelen in
deze de hooge regeering nemen zal. B.
en W. wenden zich daarna tot do
regeering en vernamen, dat eerlang
een wetsontwerp, o.m. inhoudende een
bepaling tegen het wedden, het Depar
tement van Justitie zal verlaten. B.
en W. hadden toen gemeend geen
ontheffing van het verbod, neergelegd
in artikel 4 der Zondagswet, te moe
ten verleenen. Op deze mededeeling
volgde applaus.
D-treinen in het Noor
den. Naar het N. v. d. D. van wel
ingelichte zijde verneemt, bestaat by
de directiën der daarbij betrokken
spoorwegmaatschappijen het voorne
men, D-treinen te laten rijden van
Amsterdam (en Rotterdam) via
UtrechtZwolleGroningen—Nieuwe
S»hans naar Hamburg.
Wanneer dit plan tot uitvoering
zal komen valt vooralsnog niet te
zeggen, omdat daaraan vele bezwaren
zijn verbonden betreffende den weg
(dubbelspoor Meppel Groningen
Nieuwe Schans) en materieel.
De directie der Ned. Centraal-Spoor-
weg My. heeft twee zware locomotie
ven, elk met vier cylinders, besteld.
Ofschoon deze natuurlijk ook uitste
kende diensten kunnen bewijzen voor
het vervoeren van sneltreinen in het
drukke reisseizoen gelijk men weet,
worden deze treinen des zomers ge
regeld met twee machines vervoerd
brengt men dezen aankoop toch
in verband met het bovenbedoelde
D-treinen plan.
plotseling een gil hoorde aan den
anderen kant van den vierhoek die
gil werd gevolgd door een op godemp-
ten toon uitgestooten uitroep en ver
volgens door het bonsen van een neer
vallend lichaam. Esther begreep niet
dadelijk wat dat alles te beduiden
had en kon ook geen verklaring vin
den voor die vreemdelingen in den
tuin. Zy verbeeldde zich dat de be
dienden wel wakker zouden worden
worden en dat zij alarm zouden slaan,
maar toen er niemand verscheen en
geen enkele stem zich verhief, giDg
haar toenemende angst over in een
onbeschrijfelijke vrees. Zij durfde het
raam niet te verlaten 'zy vreesde dat
de een of ander haar daar zou zien
staan en haar tegenwoordigheid kwalijk
nemen. Opeens meende zy gestalten
onder de hoornen te zien loopen en
ontdekte zij, tot haar groote verbazing
Yussaf den Moor, met een kaars in
zijn hand, waarvan hy het licht met
zijn lange, beenige hand beschermde.
Haar nieuwsgierigheid had nu haar
toppuut bereikt. Zij merkte dat de
Moor den vierhoek overstak naar den
hoek van den tuin, waar zij dien
kreet gehoord had. Hij werd gevolgd
door een vreemdeling, die ook een
zilveren kandelabre in zijn hand had.
Wordt vervolgd.)
