DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN
No. 45.
DINSDAG 23 FEBRUARI 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDEB".
Yersehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Een verzoekschrift.
FEUILLETON.
DR. XAVIER.
BUITENLAND.
DE EEMLANDEB
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Aboimementsprij s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèntlën
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(By abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tet plaatsing van advcrtentiën en reclames ran buiten het kantou Amersfoort in dit blad is „nitslnitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandse!) Adrcrtentiehurean B. Y. AhTA, ïïarmoesstraat 76—78 Ie Amsterdam.
In ons nommer van j.l. Vrijdag
hebben wy reeds met een enkel woord
melding gemaakt van een verzoek
schrift, door de vereeniging van
Amersfoortsche drukkerspatroons ge
zonden aan het Gemeentebestuur, in
houdende bet verzoek om voortaan
het voor de Gemeente benoodigde
drukwerk te laten drukken binnen de
gemeente en in 't bijzonder op die
drukkerijen, waar de gunstigste ar
beidsvoorwaarden voor het personeel
bestaan. Ook is in dit stuk opmerk
zaam gemaakt op het feit, dat bij de
tegenwoordige regeling dit drukwerk
wel moet terecht komen in die druk-
kerijen, waar voornamelijk jongens
exploitatie voorkomt en in het bizonder
dat aan een dezer drukkerijen, het
drukwerk der stukken van den Ge
meenteraad buiten inschrijving is op
gedragen.
Het is een feit, dat er in deze stad
slechts enkele drukkerijen bestaan,
die niet voor 't meerendeel jongens
in dienst hebben. Dit is een groot
kwaad, dat natuurlijk drukt op de
typografen in het algemeen, die hier
door verhinderd worden een beteren
loonstandaard te bedingen.
Zoo in bet algemeen de zaak opge
vat, zou men dus kunnen zeggen, dat
de Gemeente niet voor mag gaan in bet
bij voorkeur geven van haar werk
aan drukkerijen, waar voornamelijk
jongeDS-exploitatie voorkomt.
Aan den anderen kant moet men
opmerken dat B. en W. door den Ge
meenteraad steeds tot de meest moge
lijke zuinigheid worden aangezet met
betrekking tot de uitgaven voor de
Gemeente.
Daar komt nog iets bij. Eenige jaren
geleden is door de drukkerspatroons
hier ter stede misbruik gemaakt
bij inschrijvingen voor gemeentewerk.
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
22)
Hij nam een lamp op en hield ze
boog boven haar hoofd, opdat hij haar
gezicht beter zou kunnen zien.
„Laat ik je eens bekijken, Esther,"
ei hij, „laat ik eens zien of ik je kan
gelooven."
Zij keek naar hem op, zich wel een
jeetje schamende voor zijn onder
zoekenden blik, ofschoon ze het wel
begreep. Een poos lang bekeek bij
baar, evenals een beeldhouwer naar
zijn werk zou kijken. Het resultaat
scheen hem te bevredigen. Hij zette
de lamp neer en ging verder met zijn
vragen.
„Ge zegt, dat ge hier goed kunt
uitrusten, dat is een goed teeken. Ge
schiktheid tot rusten is een van de
geheimen der gezondheid en gezond
heid is onmisbaar voor ons succes,
juffrouw Venn. Voor het oogenblik
zullen we doorgaan zooals we begon
nen zijn. Uwe gehoorzaamheid is eene
vriendelijkheid jegens mij en stemt
mij tot dankbaarheid. Sta me toe, nog
Dat is natuurlijk in geen enkel op
zicht te verdedigen, maar mag toch
ook geen reden zijn om hen hiervan
bij voortduring te blijven verdenken.
Is het, dit is de vraag, die wij ons
hebben gesteld, wel in het belang der
gemeente, dat zij om eenige gul
dens in haar uitgaven op het druk
werk te besparen haar werk gunt
aan patroons buiten de stad of laat
werken op drukkerijen waar jongens
exploitatie voorkomt?
En daarop moet, naar het ons voor
komt, ontkennend worden geant
woord.
We hebben reeds gezien, dat de
typografen in het algemeen er onder
lijden, wanneer jongens-exploitatie in
hun vak toeneemt, en als een groot
deel der inwoners van eene gemeente
slechtere levensvoorwaarden genieten,
schaadt dit noodwendig ook de ge
meente.
Doch niet alleen de typografen lijden
er door, doch ook de patroons die van
goeden wil zijn.
Wat toch hebben we dezer dagen
nog hier zien gebeuren
Op een tweetal drukkerijen, waar
de beste arbeidsvoorwaarden hier tey
stede bestaan, waar geen jongens
exploitatie heerscht, waar men het
personeel volstrekt niet belemmert
in zijn organisatie, heeft men een
verzoek om loonsverhooging moe
ten afwijzen, omdat men eenvoudig
niet zou kunnen concurreeren met
de overige drukkerijen, als men de
loonen hooger opvoerde. Reeds nu is
hun die concurrentie onmogelijk, door
dat èn Gemeente en particulieren
gaan waar zij het goedkoopst worden
bediend zij denken er niet altijd aan,
waardoor anderen zooveel goedkooper
kannen leveren. Deden zij dit, dan
zou hun gemeenschapszin vermoede
lijk maken dat zij anders handelden.
Wat zullen we nu, als het kwaad
der jongens-exploitatie voortwoekert,
zien gebeuren Dat ook de drukke
rijen, waar nu normale toestanden
heerschen, door concurrentie gedwon
gen, ook hun toevlucht moeten ne
men tot iets dergelijks. Dan zal, of
de welvaart van verscheiden typo-
gr&fengezinnen verminderen of zij zul
len elders gaan werkenbeide is
indirect in het nadeel der gemeente.
Het is werkelijk wel de moeite waard
naar aanleiding van bovengenoemd
verzoekschrift dit alles eeQS te over
wegen.
Het verkrijgen of behouden van
goede arbeidstoestanden is meer dan
het offer van eenige guldens waard.
En nu weten wij wel, dat de Ge
meente alleen niet zooveel te drukken
heeft, dat zij door haar clandisie
alleen de arbeidstoestanden zou kun
nen verbeteren, maar haar voorgaan
zou moreel een goeden invloed uit
oefenen en particulieren doen volgen.
één ding te onderzoeken ik denk,
dat het u ook zal interesseeren."
Hij keerde zich om en ging zijn
studeervertrek binnen, waar Esther
hem een bureau hoorde openen en
weer dicht maken. Toen hij terug
kwam, hing er over zijn arm een
lang, blauw gewaad, met een kaper
aan een gordel, die over den grond
sleepte. Hij verzocht haar dat kleeding-
stuk aan te doen en hielp haar daar
bij met eene belangstelling die hij
niet kon verbergen Esther zag, dat
die mantel een heel vreemd fatsoen
had en klaarblijkelijk heel oud was.
Zij had nooit zoo'n mooie aangename,
rijke kleur van blauw gezien. Waarom
zij verzocht werd dat kleedingstuk
aan te doen en met welk doel, kon
zij niet doorgionden. Zij twijfelde er
geen oogenblik aan dat het uit Spanje
kwam. Ze had in de National Gallerij
eens een schilderij van Murillo gezien
en de madonna op dat schilderij had
een gelyksoortigen mantel om. Daar
enboven werd de kap versierd door
een kruis van diamanten en nog andere
godsdienstige zinnebeelden van goud
en juweelen, terwjjl een korte pelerien,
die van haar schouders afhing, met
passiebloemen geborduurd was.
Toen Esther den mantel aanhad ont
dekte zij, dat hij te lang was, maar
zoodra dr. Xavier de zilveren gesp
onder haar kin dichtgemaakt had,
DE BALKAN-CRISIS.
Er is uit de laatste berichten om
trent de Balkan-politiek niet veel wijs
te worden. Oorlogsgeruchten en vredes-
hymnen wisselen elkaar af.
Terwijl aan de Temps uit Weenen
geseind wordt, dat een in een zeer
vinnigen toon gestelde nota van Servië
binnenkort bij de mogendheden zal
worden ingediend dat die nota zekere
voor Oostenrijk niet te dulden be
schuldigingen moet bevatten terwijl
uit Cettinje het bericht komt, dat
Montenegro de militaire posten aan
de grens van Hersegowina aanzienlijk
zal versterken en men uit Belgrado
meldt, dat de Russische enEngelsche
militaire correspondenten alsmede die
van andere landen, reeds daar ter stede
zijn aangekomen, komen uit Londen
meer geruststellende berichten. Zoo
gaat het ook met de berichten om
trent de erkenning van Bulgarye als
Koninkrijk.
Niettegenstaande de pers en de
politieke kringen te Sofia voortgaan
uitte hij een luiden kreet van ver
bazing en deed een stap achteruit,
evenals iemand, die verrukt is over
het werk zijner handen.
„Inez-del Cadi 1 hetisInez-del-Cadi
mompelde hij steeds weer, en alsof
hij zichzelf nog zekerder wilde over
tuigen, stak hij andere lampen aan,
die achter de rozen verborgen waren,
totdat er een verblindend licht op hen
neerstraalde, dat het prachtige blauw
I en het schitterende kruis zoo goed
mogelijk uit deed komen.
„Het is een wonder, mademoiselle,
niets minder dan een wonder," ver
volgde hij geestdriftig. „U zult er eens
van profiteeren. Ik kan het u niet
uitleggen, u zoudt het toch niet be
grijpen I"
Esther gaf toe, dat het haar, on
mogelijk was het te begrijpen, maar
zou toch wel een vraag gewaagd heb
ben, als er niet op eens gebeld was,
en er vervolgens voetstappen in den
tuin weerklonken hadden. Dat geluid
trok onmiddellijk de aandacht van dr.
Xavier, hy luisterde een oogenblik,
maar scheen dan op eens een nieuwen
inval te krijgen.
„Wacht hier even," riep hy uit,
„myne vrienden komen terug, ik kan
hun den toegang niet weigeren. Wacht
hier even, het is een gelukkig toeval
dat ons misschien van dienst zal zyn."
Hy liet haar alleen, en toen hij weg
de erkenning van de onafhankelijk
heid, voor wat Rusland, Frankrijk en
Engeland betreft, als een voldongen
feit te beschouwen, loochenen de be
langhebbende legaties dit.
Mag men de correspondent te Kon-
stantinopel van de Temps gelooven,
dan hebben alle gezanten gisteren by
de Porte een nota iDgediend, waarin
Turkye de verzekering wordt ge
geven, dat hunne regeeringen, zoolang
Turkije daarin niet toestemt, de on
afhankelijkheid van Bulgarye en de
koninklijke waardigheid van Ferdi
nand niet zullen erkennen. Deze stap
heeft groote voldoening verwekt. Ja
wel, maar tegelijkertijd maakt de
Parysche Liberté een telegram uit
Rome openbaar, meldende, dat Italië
Bulgarye als koninkrijk heeft erkend.
Lang kan de waarheid niet verbor
gen blijven verrassingen zyn echter
by den tegenwoordigen toestand niet
onmogelijk.
ITALIË.
Uit Rome wordt gemeld, dat Italië
aan Zwitserland zou hebben aange
boden af te zien van de terugbetaling
der 58 mill. fr. aan laatstgenoemd land
voorgeschoten by den aanleg van den
Gotthardspoorweg, indien Zwitserland
eeDige faciliteiten verleende by den
aanleg van een spoorweg door den
geprojecteerden Splüggentunnel. De
onderhandelingen waren reeds tamelijk
ver gevorderd toen Oostenrijk uit stra
tegische overwegiugen protesteerde,
daar de nieuwe spoorweg Italië in
staat stellen zou, troepen in de buurt
van Tirol te coneentreeren, zonder
daarby Oostenrijksch grondgebied te
behoeven te betreden.
De aangelegenheid zal nu vermoe
delijk het onderwerp van besprekingen
in de ItaliaaDsche Kamer uitmaken.
GROOT-BRITANNIË.
Een amendement op het adres van
antwoord op de Troonrede, door de
oppositie iD het Engelsche Lagerhuis
voorgesteld, en waarin het Huis zyn
leedwezen zou uitspreken over het
feit dat in de Troonrede geen voor
stellen werden aangekondigd tot her
vorming van het tariefstelsel, werd
met 276 tegen 107 stemmen ver
worpen.
was, leunde zy achterover op haai
rustbank van rozen en trachtte het.
geheim te doorgronden, dat haar
nieuwsgierigheid steeds meer opwekte
naarmate zij langer bleef in dat huis
der wonderen. Het niets doen maakte
haar moe en slaperig. Er verstreek
een kwartier, zonder dat dr. Xavier
terugkwam zy hoorde het in de verte
één uur slaan en nog kwam hij niet
terug. Eindelyk bezweek zy onder haar
overspanning en vermoeienis en viel
zij in- een zachte sluimering. Opeens
werd zy wakker door het op zijde schui
ven van een gordijn en door een ge-
dempten kreet van verbazing vóórhaar
raam. Ze keek op en zag een gezicht,
dat zij herkende. Het was dat van
den jongen man, dien Julia den „prins
van Cadi" had genoemd.
IV.
Toen Esther den volgden ochtend
in haar eigen kamer wakkerd werd,
stoud er een vreemd meisje naast
haar bed. Dat meisje vertelde haar,
dat zy Suzanna heette en dat madame
Julia haar gehuurd had, om met hen
naar het Zuiden te gaan.
Esther vond haar uiterlijk aange
naam en deed dan ook moeite om
haar vertrouwen te winnen.
„Komt ge uit Parijs, Suzanne?"
„Uit Aries, mademoiselle, maar ik
ben met mynheer in Chateau Saint
De Unionistische vryhandelaars en
de Iersche nationalisten onthielden
zich van stemming.
PERZIË.
Aan het Berliner Tageblatt wordt
uit Teheran gemeld, dat de Sjah ieder
uur aan invloed verliest. De Euro
peanen en de inlandsche bevolking
slaan reeds groote voorraden levens
middelen in, daar zij vreezen vooreen
langdurige stremming van alle verkeer,
wanneer de Sjah ten val zal zijn ge
bracht.
RUSLAND.
Mag men de Times gelooven, dan
is de ontvangst van Vorst Ferdinand
te Petersburg toch niet zoo koninklijk
geweest als de Bulgaren wel graag
gezien hadden.
Toen het telegram kwam, waarin
Vorst Ferdinand zijn komst meldde,
zat de heer Iswolsky met de handen
in het haar en overlegde met de am
bassadeurs der Mogendheden, of liever
gaf den diplomaten te kennen in wel
ken precairen toestand zich het Tsa
renrijk bevond. Rusland kon met het
oog op de openbare meening en eenige
andere aangelegenheden, die voors
hands niet al te duidelijk zyn, moei
lijk anders doeD, dan Vorst Ferdinand
als Koning ontvangen Daaruit zou
echter de erkenning van Bulgarye als
onafhankelijk Koninkrijk niet volgen.
De Russische regeering zou haar po
sitie dan ook allesbehalve aangenaam
vinden, en allesbehalve gesticht zyn
over de gevolgtrekkingen, die men te
Sofia maar al te spoedig maakte.
Maar toen Vorst Ferdioand te Peters
burg was, moest hy als Koning be
schouwd worden, daar hielp nu niet
veel meer aan. Dit echter dreigde
moeilijkheden op te leveren. Er waren
b.v. andere lieden van Vorstelijke rang
uit Oostenrijk en Duitschland, die
zeer zeker niet geneigd waren den
Coburger zoo maar voor te laten gaan
en om dit bezwaar te boven te komen,
liet men Vorst Ferdinand bij de kerke
lijke plechtigheid van de begrafenis
te laat komen. Verder wordt hij niet
tegelijk met de anderen te Tsarskoje
Selo ten eten gevraagd, maar een dag
later.
Paul geweest en moet u daar vandaag
heen brengen. Uw goed is al gepakt
en de kaartjes zyn genomen we ver
trekken om elf uur van Charling-
Cross."
Esther kon haar ooren bijna niet
geloven. Zij herinnerde zich dat dr.
Xavier haar dikwijls over zijn kasteel
op de grens van Spanje gesproken
had, maar ze zou nooit gedacht heb
ben, dat hy al zoo spoidig uit LoDden
zou vertrekken. Dat haastige vertrek
was zeker een gevolg van de gebeur
tenissen van deD vorigen dag. Zy ver
lieten Londen tengevolge van die on
gelukkige geschiedenis in den tuin.
Die gedachte bracht haar niet wei
nig van streek. Het nieuws was zoo
onverwacht, dat het niet dadelijk tot
haar doordrong.
„Gaat dr. Xavier met ons mee,
Suzanne," vroeg zij, terwijl zy zich
haastig en zonder de noodige zorg
kleedde.
Suzanna had geen tijd voor ver
klaringen.
Zij liep haastig in de kamer heen
en weer, alsof zy dien dag al de ver
antwoordelijkheid droeg.
Wordt vervolgd.)