DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. No. 55. ZATERDAG 6 MAART 1909. 6e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Venuootsehap „DE EBMLANDER". Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. RQQ8RVMLT» FEUILLETON. DR. XA VIER. BUITENLAND. ANDEH Hoofdredacteur R. Gr. RIJKENS. Abounementspr ij s Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad Franco per post id. Per 3 maanden id. Franco per post id. Afzonderlijke nummers f 4.— 5.60 - 1.— - 1.40 - 0.05 Bureau: BREEDESTRAA.T 18 Telefoon latere. 62. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10 (Bij abonnement belangrijke korting.) Tot plaatsing van advertentiën en reclames van buiten liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd bet Algemeen Binnen- en Biiilciilandseb Advertentiebureau B. Y. ALTA, ïïarmoesstraat 78—78 te Amsterdam. Een merkwaardig man heeft in de afgeloopen week het staatstooneel verlaten. President Roosevelt heeft de hoogste waardigheid in de Republiek derVer- eenigde Staten van Amerika afgelegd en is weer gewoon burger geworden. Roosevelt was zeer populair. Hij had vele vijanden, niet het minst onder de invloedrijke aandeelhouders van financieels instellingen, die hij ver volgde. Hij stak zijne meening niet onder stoelen en banken en kon bui tengewoon scherp zijn soms een weinig grof. Maar die taal verstaat de burger der Vereenigde Staten en de voortvarende president die, boven dien niet alleen in woorden maar ook in daden sprak, die zijn rough-riders bad aangevoerd op Cuba, die de beren vervolgde in 't Rotsgebergte, was zijn man. Men waardeerde zijn goede eigenschappen en wat hij voor het land deed. Dat is niet weinig. Wat vooral zijn aandenken in her innering zal doen blijven is, dat hij de Vereenigde staten grooter partij dan te voren deed vervullen in 't concert der volken. H(j vond, wat dit betreft, krachtige medewerking bij den staatssecretaris Hay en na diens dood bjj zijn opvolger Root. Waarschijnlijk heeft Root den stoot gegeven tot een der merkwaardigste feiten uit Roose velt's regeeringsperiode. Hij deed in 1906 eene reis naar en door de repu blieken van Middel- en Zuid-Amerika met het erkende doel om het bestaande wantrouwen tegen ,de grootste repu bliek weg te nemen en eene over eenkomst voor te bereiden: Het doel werd bereikt en verleden jaar te Washington eene vergadering gehou den, die misschien een nieuwe periode opent in de geschiedenis van het ge- heele werelddeel. Naar het Engelsch van MAX PEMBERTON. 32) „Dan zijt gij waarschijnlijk de eerste, die hem zulk een compliment maakt. Ik ben hier gekomen om een bladzijde der geschiedenis op te zeggen. Ver beeld u niet, dat ik de held der ge schiedenis ben verre van dien ik ben het slachtoffer. Francisco Xavier zal zijn verdiende loon krijgen, niets meer en niets minder. Ik zal u de waarheid omtrent hem vertellen 1" Het was Esther duidelijk, dat die haastige bekentenis door een groote mate van eerlijkheid gedicteerd werd. Zij merkte nu dat de prins bij haar gekomen was, om haar zijn levens geschiedenis te vertellen. Zij meende te begrijpen waarom hij haar tot zijn vertrouwde wilde maken. Als zy niet op haar gemak en ietwat verstrooid was, dan waren het zeker de buiten gewone omstandigheden, waaronder hjj haar z;jn bezoek bracht, die tot haar opgewondenheid bijdroeg. Alles wel bezien was het vertrek van dr. Xavier geen toeval, maar maakte het Voor zulke dingen was Roosevelt te vinden. Hij hield van groote, alge- meene denkbeelden en indrukwekkende daden. Hy is Amerikaan genoeg, al is hij, schfjnt het, trots op zijn „Hol- landsch" bloed, om niet afkeerig te zijn van sensatie wekkende dingen en een weinig reclame. De reis om de wereld van de Amerikaansche vloot was eene reclame in den besten zin en had een gelukkig gevolg de ver betering van de verhouding tot Japan, die geleden had door de halsstarrig heid van de Cahfornische wetgevers, groote tegenstanders van 't gele ras. Dat Roosevelt niet gerust is wat de Japanners betreft, zou men kunnen opmaken uit zijn aandrang tot ver sterking der marine en de bespoedi ging der werken aan het Panama- kanaal, waardoor bet mogelijk zal worden oorlogsschepen in de Stille Zuidzee bijeen te brengen, spoediger dan thans. Dat hij de kanaalzone, de streek, waardoor de nieuwe waterweg loopt, voor de Vereenigde Staten heeft weten te verkrijgen, is een der grootste verdiensten van zijne ambtsperiode. Een ander feit van groot gewicht is Roosevelt's medewerking tot het beëindigen van den Russisch-Japan- schen oorlog. In Amerika, te Ports mouth, kwamen in September 1905 de gevolmachtigden van den oorlog voerende staten bijeen. Eigenlijk zou de president van de Unie, indien Roosevelt uitsluitend op hare belangen het oog had gehouden, de voortzetting van den oorlog hebben moeten wen- 3chen, die Japan, het door velen ge duchte Japan veel roem deed behalein maar, niet het minst in financieel op zicht, zeer verzwakte. Echter deed hij het mogelijke om de partijen tot elkander te brengen en onder de auspiciën van de Ver eenigde Staten is de vrede gesloten. Ook op andere wijze werkt Roose velt ten bate van den wereldvrede. deel uit van een fijn doorzocht plan om haar in aanraking te brengen met hem, die zfjn vriend geweest was. Met welk doel kon zij niet gissen. Zij luisterde met toenemende belangstel ling, terwijl de prins sprak. Eindelijk zou dan toch de sleutel van dit ernstige geheim aan baar toevertrouwd worden. „Ik heb altfjd geloofd dat dr. Xavier mijn vriend was", zei ze ietwat ver ontwaardigd. „Als ik niets van zijn verleden afweet, kan ik hem niet la ken. Waarom zou hij het mij verteld hebben, prins Wat heb ik er mee te maken." Hij leunde achterover in de kussens en lachte ietwat ironisch. „Wat ge er mee te maken hebt? Ja, dat is de vraag. Waarom heeft hij Spanje verlaten en is hy naar Engeland gegaan Waarom loop ik hier in Pa rijs rond, terwijl ik aan het hoofd van mijn volk moest staan Is dat alles niet een schitterend raadsel, een schaakspel met levende stukken O, geloof niet, dat hjj niet knap is. Er is in heel Europa geen knappere kop. Ik kan mjj evenmin met hem meten als een beek met de zee. Maar ik doe toch een zet en daarom ben ik op het oogenblik hier." Het ongewone van den toestand maakte haar stil. Zij kon niets ant woorden en het was dan ook eene Aan hem vooral is de bijeenroeping van de tweede Haagsche conferentie in 1907 te danken. Er waren die vreesden dat het bij eene „vredes conferentie" zou blijven. De interpar lementaire vereeniging in 1904 te St. Louis vergaderd, verzocht de bemid deling van den president der Ver. Staten. Hij deed daarop het voorstel om ééne tweede conferentie te hou den. Die voor te bereiden liet hij aan Rusland over, daar de Tsaar immers het „edelmoedig initiatief" tot de eerste conferentie had genomen. In de slotacte van deze diplomatieke bijeen komst werd Roosevelt's verdienste erkend. Maar over 't geheelhij kan, af tredende, het bewustzijn met zich omdragen, dat hij zich verdienstelijk gemaakt heeft tegenover zijn land en voor de goede zaak des vredes. DE BALKAN-CRISIS. De politieke barometer blijft op en neer gaan. Gisteren was de toestand weer veel beter dan heden. De schuld schijnt niet geheel aan Servië te liggen. De correspondent van de Times seint uit PetersburgWelingelichte kringen betoogen, dat Oostenrijk nu moet kiezen tusschen een openhartige aanvaarding van de conferentie en een willekeurige houding jegens Servië, die onvermijdelijk tot oorlog zal voeren. Men kan niet inzien, welk voordeel het bij de laatste handelwijze zou hebben. Deze argumenten verlevendi gen de hoop, maar Oostenrijk'» gedrag heeft zoo dikwijls tot teleurstelling geleid, dat de hoop voor het tegen woordige oogenblik nog zwakjes moet zijn. Het blijft te bezien of Oostenrijk niet zal voortgaan met op het Ser vische antwoord te vitten, en onmo gelijke voorwaarden te berde zal brengen. Ook over de strekking van het ant woord van Servië is men het niet eens. In diplomatieke kringen in Servië is men van meening dat het antwoord verademing toen Suzanna binnen kwam met het theeblad. Ze wist zelf niet waarom, maar ze was bang voor hetgeen komen moest. „Wil u een kop thee, prins?" vroeg zfj, hem met een alledaagsch gezegde in de rede vallend. Hij legde zijn sigarette neer en stak zijn hand uit. „Uit uwe handen zal het nectar zijn! Wy Spanjaarden vergiftigen ons zeiven met chocolaad, maar u zult my in Spaüje uw Engelsche thee schen ken. Laat ons van beide lauden het beste nemen, met ons zelf te be ginnen I" Hij lachte om zijn eigen idee en begon de warme thee op te slurpen. Esther bloosde bij het hooren van die grap. Ze vond eigenlijk dat zij moest protesteeren, maar ze kon geen woor den vinden. „Ik heb altijd gehooid dat de En- gelschen in Spanje niet geliefd zijn," zei zy doelloos. „Waarom zou ik een uitzondering zy'n?" „Omdat u een individu zijt en niet een heel volk. Degeen, die met ande ren twist, omdat ze geen landgeuooten van hem zijn, is krankzinnig. Ik ben tweemaal den aardbol om geweest en het komt mij voor, dat iemand die te San Francisco geboren, is, volko men gelfjk is aan een geboren Parij- zenaar. Hij eet, drinkt en slaapthij van Servië vanzelf in zich sluit, dat het afziet van schadeloosstelling in gebied. Doch in parlementaire kringen zegt men, dat het volstrekt onmoge lijk is, dat Servië daarvan afziet; de regeering zou zich dan aan hoog verraad schuldig maken. Het bericht van Engelsche zyde, betreffende de officieele mededeeling, dat Servië afziet van schadeloosstelling in gebied, wordt beschouwd als een uitlegging van het antwoord van Ser vië, die verder gaat dan met de waar heid strookt. Niet erg vredelievend klinkt ten slotte het volgende bericht uit Weenen. De Zeit verneemt uit goede bron, dat de bewapening van Oostenrijk gereed is. Oostenrijk beschikt over 3 90t- stukken veld-artillerie van de meest moderne constructie eu 2800 verdragende mitrailleuses. Het Oosten- ryksche leger heeft meer mitrailleuses dan elk ander leger. De bewapening kostto tot nu toe 160 milioen kronen. Iedeie dag brengt onder de tegen woordige omstandigheden 130.000 kronen extra op de supplementaire oorlogsbegrooting. DUITSCHLAND. Eenige dagen geleden werd vermeld, dat de weduwen van de by de mijn ramp in de Radbodmyn te Hamm omgekomen mijnwerkers een klacht hadden ingediend tegen den Duitsehen Kroonprins en den opperpresident van Westfaleu, om afgifte van het voor de betrekkingen der slachtoffers bij eengebrachte geld. Uit een verklaring namens den Kroonprins afgelegd is nu gebleken, dat onder protectoraat van de Keizerin een inzameling is gehouden, die 2-.J- mill. mark opbracht, welke inzameling onder leiding van den opperpresident van Westfaleu geschiedde. Naast deze inzameling, bad de Kroon prins een tweede inzameling doen houden, die 300 000 markt opbracht. Na overleg gepleegd te hebben met een deputatie uit de mijnwerkeis, werd dit geld (de 300.000 mark) onder de betrekkingen verdeeld. De verantwoordelijkheid aangaande de verdeeling van deze 300.000 mark rusfte daarna natuurlijk niet meer op den KroonpriDS, die het bedrag heeft lief en wordt bemind geluk kig man I Laten we hem een oogen blik aan zijn lot overlaten en naai Spanje terugkeeren. Ik heb geen spoor boekje by ine, anders had ik onzen trein kunnen opzoeken, maar ik denk, dat de snelste trein kunnen opzoeken, maar ik denk, dat het de snelste trein naar het Zuiden zal zijn, de trein, die om halt acht van hier vertrekt." Esther zette haar kopje neer, vast besloten om een ernrtig woordje te spreken. „Waarom spreekt u op dien toon tegen mij, prins. Waarom beleedigt u mjj „Dus is u beleedigd? Neen, dat wil ik niet gelooven. U kent heel een voudig de omstandignedeu niet. Ik ben hier gekomen om u het een en ander te vertellen, indien gij het ten minste niet verbiedt." „Neen, ik zal er gaarne naar luis teren." Hij ging op zijn gemak op de sofa zitten eu sloeg haar aandachtig gade terwijl hy sprak. „Laat ons dan een eindje terug gaan. Maar ik moest u eerst een vraag doen. Wat weet u van myn land af? Wat weet u van Cadi, juffrouw Venn „Heel weinig, prins, eigenlijk niets." „Dat dacht ik wel. Het zal wel niet veel meer dan een naam voor uzijn." „Toen u nog op school waart hebt geheel ter beschikking stelde van de commissie uit de myuwerkers. Anders was het gesteld met de overige mill, mark, onder leiding van den opperpresident van Westfaleu ingezameld. Laatstgenoemde maakte nl. de bepaling, dal dit bedrag gekapi taliseerd moest worden en alleen de rente er van als ondersteuning mocht worden gebruikt. Tegen deze bepaling nu, hebben de nagelaten betrekkingen der veronge lukte mijnwerkers geprotesteerd en over de wijze waarop die IJ mill, moeten worden besteed, zal nu te Doitmund worden geprocedeerd. GROOT BRITANNIË. Het Engelsche Lagerhuis nam met 141 tegen 108 stemmen in tweede lezing een wetsontwerp aan, dat was ingedieüd door den liberalen afge vaardigde Dobson. Dit wetsontwerp stelt voor den officieelen tyd van af einde April tot einde September een uur vroeger te stellen dan den Green- wichtyd. De maatregel wordt de „Daylight Saving Bill" genoemd en bedoelt tiet volk meer tijd tot ont spanning te geven, zoo lang het licht is 's zomers. - In het kolengebied van Zuid- VVales wordt een crisis verwacht, nu reeds zyn 1800 myuwerkers uilge sloten in het Aberdareial. HetLager- huislid Mabon, de voorzitter van de,, mijnwerkersvereeniging van Zuid- Wales, zegt, dat de mijneigenaars een conflict willen uitlokken om de mijn werkers te dwingen voor het invoeren van den achturigeu werkdag (1 Juli), een nieuwe loonovereenkomst te sluiten. De mijnwerkers bewereD, dat bedoelde maatschappij, die een loonsverlaging wil afdwingen, gedu rende de laatste 5 jaar niet minder dan 6 millioen gulden meer verdiend heeft dan het geheele bediijfskapitaal bedraagt. Als de veroeniging van mijneigenaren, gelijk verwacht wordt, ingrijpt, zal over het geheele Ttolen- bekken in Zuid-Wales de staking uit breken. Ook uit andere mynen komen berichten over uitsluitingen en sta kingen en het aantal vrijwillig of ge dwongen werklooze mijnwerkers wordt reeds op lO.OuO of 12.000 geschat. u het zeker wel eens op de kaart va.i Spanje en Frankiyk aangegeven gezien als een klein, geel stipje. Gy hoordet dat een vorst er over regeerde onder de souvereinileit van de republiek. Gfj hebt 'gelezen dat zijne bevolking Span jaarden waren, woeste bergbewouers. Indien gij voorliefde voor het lezen van reisbeschrijvingen hadt wat gelukkig niet het geval is, dan zoudt ge geweten hebben dat bet land ryk is door zijne mynen en dat in zijne hoofdstad Cadi, het leven en de vroolijkheid van een ouder Parijs worden aangetroffen. Dit alles vormt de inleiding van den schoolmeester voor onze parabel. Men zou de cou ranten zeer aandachtig moeten volgen om eene beschrijving te geven van de binnenlandsche gebeurtenissen van dien staat. Ik ben geen geschiedkun dige neeu, ik weot meer van de wed rennen dan van de staatkunde af, maar ik wil trachten om uw geschied kundige te zyn van avond. Cadi heeft verscheiden vorsten ge had, juffrouw Venn. Ik ben de laatste van hen. Myn vader stierf toen ik dertien jaar was volgens de wetten van het land werd een regent aan gesteld. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1909 | | pagina 1