DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
mftlf bl&öb
"binnenland.
No. 58
WOENSDAG 10 MAART 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Venaootseliap „ÖE EEMLANDER".
Vopsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Nabetrachting over den
Gemeenteraad
FEUILLETON.
DR. XAVIER.
BUITENLAND.
STATEN-GENERA.AL.
EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Adverténtiên:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor lederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(By abonnement belangrijke korting.)
Tot, plaatsing van ailverlcntiiin en reclames van liniten het kanton Amersfoort in dit blad is „iiilsloitend" gerechtigd liet Algemeen Binnen- en Bnitenlandscb Advertentiebureau I). V. AbTA, AVarmoesstraat 76—78 tc Amsterdam.
De heer Jorissen is iemand van be
minnelijke naïveteit. Hij heeft gedacht
in de gisteren gehouden Raadszitting
den heer Gerritsen aan het praten te
zullen krjjgen over de quaestie, om
trent het Roomsch woiden van twee
kinderen, door dit Raadslid in de
voorlaatste zitting ter sprake gebracht.
Niet waar, de heer Gerritsen zou
wel zoo goed willen zijn even te var-
klaien of hy bedoeld had, dat er een
onderzoek moest worden ingesteld naar
het al of niet Roomsch worden van
die kinderen dat zou een ergerlijke
belemmering van gewetensvrijheid
zijn, gaf de heer Jorissen dan alvast
ten beste dan wel of bedoeld was
te onderzoeken of er op dat Roomsch
worden pressie was uitgeoefend.
De heer Gerritsen is natuurlijk niet
zoo dwaas geweest, om op de vraag
in te gaan. Hy heeft ten minste niet
alleen met woorden, maar ook door
daden getoond, niet op het officieele
onderzoek in deze te willen vooruit-
loopen.
De tweede naïveteit van den heer
Jorissen is deze, dat hij schijnt te
meenen, dat het criterium van de
quaestie zou liggen in de vraag of er
al dan niet pressie is uitgeoefend bij
het Roomsch worden.
Willen wij het den heer Jorissen
eens precies zeggen, wat men verlangt
te weten Men wil zekerheid omtrent
de vragen of het Roomsch worden in
het ziekenhuis heeft plaats gehad
zoo neen, of soms de voorbereidende
maatregelen daartoe dan daar hebben
plaats gehad of het overgaan tot den
Roomschen godsdienst daar soms in
de hand is gewerkt.
Dat wenscht men te weten. Wij
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
35)
kunnen dit niet weten, mogen het dus
ook nog niet aannemen wij dienen
het onderzoek af te wachten, maar
wanneer een van die vragen bevesti
gend mocht worden beantwoord, dan
zou iemand, dien de heer Jorissen
goed kent, namelijk de directeur van
het Elisabeths Gasthuis, niet "rij uit
gaan. Want hij moet alles weten,
wat in de stichting, aan wier hoofd hy
staat, gebeurt.
En nu komt het ons voor, dat tot
nu toe in deze zaak, de naam van de
inrichting slechts door één persoon is
geschaad en dat is door het Raadslid
Jorissen.
In de eerste plaats door de voor
barige en ten deele onjuiste mede-
deeling, die hij in de bladen heeft
laten plaatsen als noot by het Raads-
verslag en in de tweede plaats door
bet keurslyf, waarin hij aan het begin
der Raadszitting van gisteren het
onderzoek wilde rijgen. Dat heeft by
onbevooroordeelden geen goeden indruk
gemaakt.
Iu den aanvang der zitting kon
men reeds nagaan, welk lot het
amendement van den heer Oosterveen,
waarover in de vorige vergadering de
stemmen staakten, zou zijn beschoren.
Twee der voorstemmers, de heeren
Visser en Salomons waren afwezig.
Daaienboven stemde de heer Jorissen
we hadden niet anders van hem
verwacht tegen.
En ziet het voorstel van B. en W.
werd daarna aangenomen met slechts
twee stemmen tegen. De reeks van
voorstanders van het opnemen van
Zondagsheiliging in dit voorstel plot
seling gedaald tot twee, als er kans
is dat de f 300 huur aan de Gemeente
kas zal ontgaan
Er is ergens sprake van het ver
sjacheren van zyn eerstgeboorterecht
voor een linzenschotel.
„Kom", zei hjj na een oogenblik
stilte, „myne onderdanen zullen het
mij wel vergeven als ze je zien, daar
heb ik nooit aan getwijfeld, ze moeten
't mij vergeven I"
Zij keek hem wel ietwat ontsteld
aan.
„Zijn ze dan zoo vreeselijk, die onder
danen van jou, Arthur?"
„Ze zijn niet vreeselijk, ze zijn al
leen maar mal. Maar de wet is er, en
ik ben de eerste, die haar geschonden
heeft I"
„lk begrjjp je niet, lieveling, verklaar
het mij als je belieft."
„Er is niets te vertellen," vervolgde
hij met een vroolijkheid, die zoo zicht
baar gedwongen was, dat zij er zich
niet door liet bedriegen. „Volgens de
wet van Cadi moet ik een Spaansche
trouwen, dat heb ik niet gedaan. Mjjn
volk zal zich daarover amuseeren in
den beginne zullen zij misschien wel
mopperen, maar later, als ze jou zien,
vrouwtje!" Hij kuste haar weer,
evenals iemand die op die manier baar
RUSSISCHE TOESTANDEN.
De volgende geschiedenis wordt uit
Petersburg gemeld als eon commen
taar op Stolypine'a beweringen in de
Doema, dat de Russische geheime
politie er geen agents provocateurs
op nahoudt.
Een zekere Zavarnicki was destijds
militair commandant in het district
Vladiwostok. Hy had eeuige inlich
tingen ontvangen aangaande een re-
volutionnaire organisati onder de
soldaten en zelfs de namen harer
leden waren hem bekend. Niettemin
liet Zavarnicki hen in vrijneid en
provoceerde daardoor den opstand op
30 October 1905.
In den nacht van 30 op 31 October
deed hij een huiszoeking in de wo
ning van den hoofdredacteur der Pria-
moerie, den heer Goldbrecht. Op
handige wijze liet Zavarnicki tusschen
de papieren van dezen eenige revolu-
tionnaire brochures glydon en Gold
brecht werd gearresteerd en beschul
digd den opstaud te hebben veroor
zaakt.
Bovendien had Zavarnicki aan
eenigen zijner getrouwen opgedragen
bommen te fabriceeren en deze op
door hem aan te wyzen plaatsen neer
te leggen.
Voorts had Zavarnicki drie valsche
zegels van bet revolutionnaire comité
laten namaken om de brochures, die
hij by huiszoekingen „vond" daarvan
te kunnen voorzien. Zelfs aau zijn
collega den havencommamdant zond
Zavarnicki een dreigbrief, eveneens
natuurlijk van het revolutionnaire
zegel voorzieu. Ten slotte schreef hij
voor zichzelf een doodvonnis, dat hij
zich door omgekochte Chineezen tege
lijk met een doodkist liet thuis be
zorgen, het een en ander natuurlijk
met het doel om zijn superieuren er
van te overtuigen, dat de revolution
naire beweging strenge represaille
maatregelen noodzakelijk maakte. Za-
varnicki's handelwyze werd niettemin
hekend, hy werd voor den plaatse-
lijken krijgsraad gedaagd, en tot drie
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
In booger beroep heeft deze zaak
kwade vermoedens wilde verjagen. Hij
vertelde haar niet, dat de wet van
Cadi de doodstraf eischte voor wat hy
gedaan had.
„Dat hadt ge mij vroeger moeten
vertellen, beste Arthur," zei zij vrien
delijk verwijtend! „Ik vind het niet
goed van je dat je dat geheim gehou
den hebt!"
Hij hield haar voor den gek met
haar angst, maar deed dat op zoo'n
vleiende wijze, dat ze er geen weer
stand aan kon bieden.
„Het meisje, dat Parijs geregeerd
heeft, zal zeker ook in mijn land re-
geeren," zei hij. „Zyt ge niet de mooi
ste vrouw ter wereld Laat hen Euro
pa doorzoeken waar zouden zy zoo'n
vrouw voor mij vinden? Je weet dat
ze dat niet zouden kunnen, Esther
dat zegt de spiegel je eiken dagGe
zijt de myne, de myne 1 Ik zou je niet
willen afstaan voor alle koninkrijken
der wereld I
Hy ging voort met zich te berispen,
verzekerde haar dat die wet al lang
vergeten was in Spanje en beloofde
haar dat, als hij dr. Xavier weer ont
moette, zij de meesteres en niet de
leerlinge zou zijn.
„Myn volk is een vry volk, maar
ze houden van hun vorst. Zoolang hy
zich aan de algemeene wetten houdt,
ontzeggen zij hem niets. Zy zullen ons
tot aan het eind van ons leven fetee-
nu voor den centralen krijgsraad te
Petersburg gediend en Zavarnicki
werd vrijgesproken.
DE BALKAN-CRISIS.
De berichten omtrent de Oostersche
quaestie in haar jongste stadium, over
't geschil tusschen Oostenrijk on Ser
vië, zouden vervelend worden, indien
de zaak waarom het ging, niet zoo
belangrijk ware. Want het geldt hier
de groole vraag vrede of oorlog.
De voorlaatste berichten waren
gunstig, de laatste "zyn dat minder.
Ziehier een reeks telegrammen, door
Reuter verzonden.
De te Konstantinopel verschijnende
bladen Yeni Gazeta en de Ikdam
deelen mede, dat Servië maatregelen
neemt om tegen hel Sandjak Novi-
bazar op te trekken. Ook worden
benden gevormd.
Daar ter stede ging gistermiddag
het gerucht, dat Servië er in geslaagd
was reeds den steun van twee Mogend
heden te winnen om van de Porte
toestemming te krijgen Servisch oor
logsmateriaal over Turksch grondge
bied te vervoeren.
Het Servische Staatsblad publiceert
een decreet, waarin aan alle deser
teurs gratie wordt verleend.
Het best klinkt nog het belicht van
de Neue Freie Presse, het welk zegt,
dat Servië da verdediging zijner be
langen toevertrouwt aan Rusland en
de bevriende Mogendhedeu, zonder
afstand te doen van zijn eischen.
Men gelooft, dat het oorlogsgevaar
vermeden zal kunnen worden.
TURKIJE.
Uit Constantinopel werd aan de
Frankforter Ztg. gemeld, dat een poging
tot muiterij van een gedeelte van het
garnizoen van Yildiz Kiosk slechts
door de persoonlijke tusschenkomst
van Mohmond-Moektra-Pasja, bevel
hebber van het eerste legerkorps, werd
voorkomen. De commaüdant van het
bataljon, dat aan het muiten wilde
slaan werd onmiddellijk gearresteerd
met zes officieren en vijftig man
schappen. Zy zullen voor een krijgs
raad verschijnen.
Volgens een nader bericht kwam
het bewuste bataljon met de bajonet
op het geweer voor Yildiz Kiosk om
ren vrouwtje.
Je moet van Cadi honden! Ik zegje,
dat het de mooiste stad van Europa
is en in het Paleis hebben de vorsten
schatten verzameld. Gandarez gaat
voort met alles voor ons in gereedheid
te brengen. Ik heb bevel gegeven dat
zij ons morgen by het aau breken van
den dag met rijtuigen afhalen, zoodat
we tegen het diner te St. Girons zjjn.
Ach, wat wacht ons een heerlijke tijd
Zy luisterde geduldig, hoewel haar i
achterdocht opgewekt was. Zy had
zich van den beginne of aan voorge
houden dat de horizon van haar geluk
vroeger of later zou verduisterd wor
den door een wolk. Nu kende zy ein
delijk de waarheid Esther ontveinsde
zich niet, dat als die wet werkelijk
nog van kracht was, haar huwelijk
dan een morganatische echt was.
Spanje zou haar niet erkennen en
(jus zou zij de minst te benijden positie
bekleeden, die deel eeuer vrouw kau
zijn. „Ja, als uw volk van mij houdt!"
zei zij en drukte in die woorden al
haar twijfel uit. „Maar zijt ge daar
wel zeker van, beste Arthur? Hebt
ge er wel over nagedacht, welke gevol
gen de antipathie van uw volk voor
ons zou hebben
Hjj leunde achterover in de kussens
en deed zijn best om het van eeu wys-
geerig standpunt te beschouwen.
„Ik twist nooit met het tegenwoor.
de vrijlating te eischen van eeu ser
geant, die een luitenant zou hebben
geslagen. Het bataljon is tot straf over
de verschillende kazernen verspreid.
De zaak schyut hoegenaamd geen
politieken achtergrond te hebben.
ITALIË.
De algemeene verkiezingen zijn af-
geloopen. De Messagero constateert
een overwinning van de democratie
op do clericalen en modernen, [een
overwinning, daarom van des te meer
belang, omdat de clericalen voor de
eerste maal met alle krachten aan de
verkiezingen deelnamen. De overwin
ning zal in het land een krachtigen
weerklank vinden. Talryke betoogers
gingen Bissolati, den soc. democraat,
toejuichen, die voor het venster ver
scheen en verklaarde, dat deze ge
wonnen slag op het Vaticaan niet de
laatste van dezen strijd zal zyn.
De uitslagen in do provincie komen
onvolledig en met groote vertraging
binnen.
De nieuwe Kamer zal ongeveer 150
nieuwe afgevaardigden tellen.
FRANKRIJK.
De Kamer heeft met 407 tegen 166
stemmen het wetsontwerp op de in
komstenbelasting aangenomen. Onder
levendige toejuichingen aan de linker
zijde.
In de Kamer dienden George Herry
en verscheidene andere afgevaardigden
de volgende motie in
De Kamer besloot de bespreking der
wetsontwerpen, die ten doel hebben
het algemeene douanetarief te wijzi
gen, te verdagen, totdat de regeenng
de Kamers van Koophandel heeft ge-
raadgepleegd.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren werd het
debat voortgezet over de motie-Schaper
in zake den tien uren dag.
De redevoering door mr. Aalberse
hieraan gewijd was zaakrijk en over
tuigend. Met een beroep op geleerden
dige, Esther, wij missen de helft van
ons geluk als wy ons ongerust makeu
over den dag van morgen, en gaat het
ons eigenlyk wel iets aan, afgezien
van de gevolgen. Ik ben een rijk man
en hetzij ik in Spanje, hetzij ik in
Frankrijk ga wonen, gij zult myne
woning met mij deelen. Dat is mij
voldoende. Als Gandarez terug komt
met slecht nieuws, dau overschrijden
wy de grenzen niet. Als Cadi neen
zegt, welnu, dan keeren wij terug naar
Parijs en schudden het stof van onze
voeten. Maar het is dwaas om te spre
ken over dingen die misschien niet
eens zullen gebeuren. Mijn volk is
romantisch, onze kleine roman zal wel
in zijn smaak vallen. Ik heb Gandarez
gesmeekt om vooral geen tyd te ver
liezen. Hij begrijpt hoeveel er van zijn
optreden afhangtvoor de rest kun
nen wij ons programma zelf opmaken.
Wy komen tegen zonsopgang te Troix.
Het is een lange rit door de heuvels
maar mijn paarden zullen bet wel in
acht uur doen.
Wy moeten tegen het diner te St.
Girons zijn, bet 1 er vrij eenzaam en
verlaten, maar beschouw het ook
alleen als een tijdelijke verblijfplaats.
Indien Gandarez voortmaakt; kunnen
wy op den derden dag bericht van
hem hebben. Wij ryden dan voort
naar Oost en als wij een voorspoedige
reis hebben dan moeten wy binnen
veertien dagen in het paleis zyn. Ik
verlang er naar om je het paleis te
laten zien, Esther. Mijn voorouders
hebben er meer dan duizend jaar in
gewoond, maar denk maar niet,
dat je er spoken zult zieo. We heb
ben er een nieuwen vleugel aan ge
bouwd, dien we in Franschen styl
hebben ingericht. Je moet zelf je
kamers uitzoeken on de decoraties er
voor uit Parys laton komen. Ik ver
wacht natuurlyk niet dat jehetheele
jaar in zoo'n stad in de bergen zult
wonen. Wij zullen er drie maanden
in het jaar wonen en op die manier
onze vacantia verdienen. En ik zal je
ook eens naar Devonshire brengen,
waar je mij de mooie plekjes zult
wijzen. Och, ik weet het wel, jullie
Engelschen lydt allemaal aan heimwee,
op dat punt zult ge wel geeD uitzon
dering zyn. Als ik je gaarne ge
lukkig wil zien, dau moet ik
met je naar Engeland gaan en
dat ik wil natuurlijk met hart en
ziel, want ik heb je lief! Ja, ik heb
je lief en zou de heelo wereld tarten
om jouwentwil I"
Wordt vervolgd.'
