DAGBLAD AMERSFOORT EN OMSTREKEN. VOOR No 69 DINSDaG 23 MAART 1909. 6e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. FEUILLETON. DR. X AVIER. BUITENLAND. MLANDEB Tot plaatsing tan iidvcrtcntiën en reclames van bniten liet kanton Amersfoort in dit triad is „uitsluitend" gercclitigd liet Algemeen Binnen- en Bnitentandscti Advortcntiebnroau B. V. ALTA, Warmoesstraat 76—78 to Amsterdam. Hoofdredacteur R. Gr. RIJKENS. Abounementsprij s Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4. Franco per post id. - 5.60 Per 3 maanden id. - 1. Franco per post id. - 1.40 Afzonderlijke nummers0.05 Bureau: BREEDESTRAA.T 18. Telefoon Interc. 62. Prijs der Adverténtiên Van 1 tot 5 regels0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10 (Bjj abonnement belangrijke korting.) Zij, die zich met I APRIL op dit blad abonneeren, ont angen de tot dien datum verschijnende nommers gratis. Wenschen op hitgebied van Industrie- en Huishoudonderwijs. In hare Zaterdag alhier gehouden lezing heeft, zooals in ons verslag werd gemeld, mej, Heyboom, de wen schen meegedeeld, betreffende indu strie- en huishoudscholen, zooals die geformuleerd zijn door het Congres te Freyburg in September 1908. Het komt ons, met liet oog op onze vele lezers, die belang stellen in dit onderwijs, van belang voor, deze wen schen hier nog eens in extenso mede te deeleD. Zij luiden als volgt A. Onderwijzend personeel: (cours normaux). 1. Het onderwijs moet alléén wor den toevertrouwd aan een leerares, die aan een opleidingsschool is voorbereid. 2. De opleidingsschool moet als leer lingen slechts aannemen hen die een lagere acte bezitten of in ontwikke ling daarmee gelijk staan. 3. De opleidingscursus moet min stens één jaar duren. 4. Het onderwijs moet klassikaal practise!) en theoretisch gegeven wor den en door een examen worden be sloten. 5. De lessen moeten volgens de wetten van ziel- en opvoedkunde wor den gegeven, op zulk een wijze, dat de leerlingen de methode later bjj haar eigen onderwijs kunnen overnemen. 6. Aan de normaalschool moet een leerschool verbonden zijn. 7. Al naar de behoefte in een streek of land het aangeeft kan of moet bet onderwijs min of meer het karakter van tuin of landbouw huis houdonderwijs aannemen. Het congres wenscht verder ter be vordering van de ontwikkeling van de gediplomeerde onderwijskrachten in verschillende landen op te richten of uit te breiden a. voordrachten of cursussen in verschillende districten of arrondisse menten. b. repetitiecursussen of aanvullings- cursusseD, die bijv. door het personeel Naar het Engelsch van MAX PEMBERTON. 45) Laat hem niet terugkeeren tot zijne rechters, zij breDgen u hier, omdat zij weteD, dat hy dan zal volgen. Houd hem uit den val, ze willen hem dooden." Zij uitte een onderdrukten kreet en de sluier viel van haar gezicht. Op dat oogenblik reed het rijtuig de stads poort in, de wachten omringden het; zy hoorde verscheiden stemmen zich verheffen en zag de lichten en de menschen in de straten. De Moor was echter in de meDschenmassa verdwe nen. Esther wist niet of hij een vriend of vijand van haar was. Het was alsof schaduwen haar leven omring den. Zij reed de stad van haar gemaal binnen maar het was haar alsof het hek van de een of andere reusachtige gevangenis achter haar dicht viel. XV. Arthur van Cadi kende het karak ter van zjjne landgenooten te goed om een oogenblik te twijfelen aan de be- der opleidingsscholen kunnen worden gegeven c. bibliotheken met vakboeken en vaktijdschriften, waardoor de gediplo meerden op de hoogte blijven van nieuwe stroomiu ;en en uitvindingen op haar gebied. Het congres verklaart eindelijk, dat wanneer men het onderwijs weten schappelijk opvat, het ook de meer intelligente vrouwen zal trekken, die zonder dat, haar minachting voor de opleiding in de praktijk niet zullen overwinnen. B. Wat de principes be treft, die aan de opleiding ten grond slag liggen wenscht het congres: De inrichting van elke huishoud school moet zoo eenvoudig mogelijk zijn en aansluiten bij de huiselijke behoefte van het meerendeel der leer lingen. Het is wenschelyk „reizende keu kens" in te richten voor alle streken waar het onderwijs niet bekend is of gewaardeerd, en in plaatsen waar voor de oprichting van een vaste school de middelen ontbreken. Deze reizende keukens moeten van een centraal punt uitgaaD. Met het oog op deze keukens moet er opge merkt worden dat bij nieuw te bouwen gemeente- of particuliere scholeu een of meer lokalen voor dit onderwijs in het bestek worden opgenomen. - (lste Serie. Programma van datgene wateigenlijk tot het huishoudonderwijs behoort). Wat betreft het eigenlijke kook- onderwijs, moet men de leerlingen wennen vlug en praclisch te bereke nen de onkosten van elk der gerech ten of maaltijden door haar klaarge maakt. Men moet rekening houdeD met de verschillende opvattingen betreffende de wijze van zich te voeden, zooals bijv. de vegetarische, die een grooten invloed heeft op keuze en wijze van bereiding van het voedsel. Wat het programma voor knippen en confectie betreft, moet men reke ning houden behalve met de gewoonten van de streek, met de eischen der gezondheidsleer. Vandaar dat men maten voor elke persoon afzonderlijk moet leeren nemen, beter dan zich teekenis van den aanval op St. Girons of aan het waarschijnlijke gevolg er van. Nauwelijks had Martinez, de ste ward, hem medegedeeld dat er voor de poort van het kasteel ruiters ston den, die den toegang eischten, of hij begreep dat het aanhangers waren van Francisco Xavier en van de hem vijandig gezinde partij van zijn volk. Niettegenstaande dat, was hij toch niet precies in staat om uit te ma ken, voor welke rol z(j gehuurd wa ren en ofschoon h(j niet hang was voor zijn eigen leven, noch voor dat van de vrouw, die hij lief had, be greep hij toch, dat er gevaar aan ver bonden was en trotseerde hij dat met den moed aan zyn ras eigen. „Het is zeker Alonzo van Vice- Dessos en zijn troep," zei hjj, terwijl hij opsprong en naar hun razend ge bons op de poort luister de. „Dat zou ik nooit gedacht hebben, Martinez wat zoeken zij hier in 's hemelsnaam?" De steward antwoordde hem met cynische kalmte, die dertig jaren, in dien gevaarlijken dienst doorgebracht, hem geleerd hadden. „Dan zullen ze u wel zeggen als zij de deur op engetrapt hebben, Hoog heid," zjj hij. „Luister maar eens, ze zijn op de ophaalbrug." Op dat oogenblik rende Arthur haastig de trap op naar Esther's ka mer en deed voor haar veiligheid, wat aan algemeene opgaven te houden, die voor niemand geheel passend zijn, en vooral het onderwijs volgeDS paeda- gogische methode geven waarbij niet alleen vakkennis aangebracht, maar vooral de algemeene ontwikkeling be vorderd, initiatief en oordeel ontwikkeld wordt. Men moet de leerling laten rekenen, berekenen, oog voor lijn en kleur leeren krijgen. (2d e Serie. Programma van de wetenschappen), die bij het huishoudonderwijs moeten worden on dergebracht. Het huishoudonderwijs moet als stevigen ondergrond hebben de resul taten der natuurwetenschappen. Het onderwijs in natuurlijke ge schiedenis, natuurkunde en scheikunde zal elk afzonderlijk toch wel uiet meer dan één uur kunnen gegeven worden door gebrek aan tijd. Het zal dus bij alle lessen in koken, huishoud kunde enz. de toepassing moeten vin den en de leerares zal dus handig en lenig genoeg moeten zijn om daar de leerlingen telkens de aansluiting te doen vinden, en haar belangstelling in die richting op te wekken, zonder af breuk te doen aan de waarde van de praktijk. Bij de lessen aan jongere leerlingen zal men zich dikwijls moeten bepalen tot de praktijk, en de practische re sultaten der wetenschap men moet in dit geval de leerlingen zooveel mo gelijk leeren zich rekenschap te geven van al haar handelingen. Beginselen van gezondheidsleer zul len worden aangebracht o.a. bij de behandeling van de functie der in wendige organen van het lichaam, bij de bespreking van de voeding, woning en kleeding. De onderwijzeres zal haar onderwijs zoo veel mogelijk aan doen sluiten bij de praktijk van het leven en leeren hoe men moet adem halen, moet kauwen enz. (3de serie. Programma van alle noodigeleerstof, die als aanvulling dient voor het eigenlijke huishoudonder- w ij s). Elke huishoudschool moet aan de leerlingen iets leeren omtrent hoofd begrippen van cultuur van bloemen, groenten en vruchten. Een tuin moet hij kon aangezien hij vlug kon na denken, drong het dadelijk tot hem door dat zijn oude vijand, de hertog, hem dien slag had toegebracht met de snelheid van den Spanjaard. Ge dekt door deze gehuurde schelmen, wier medeplichtigheid zoo gemakkelijk gekocht kan worden, had hij een aan val op touw gezet, waarvoor hij ner gens anders de gelegenheid zou kun nen vinden. Arthur begreep dadelijk dat zijn huwelijk de sleutel was tot die openhartige oorlogsverklaring. Hij twijfelde er geen oogenblik aan dat zij hem zoo mogelijk naar Cadi zou den brengen om zijn vijanden te woord te staan. En het drong onmiddellijk tot hem door dat hy hun tot eiken pry's de loef moest afsteken, zelfs op gevaar af van een lafaard te schij nen en op de vlucht te slaan. Dat idee kwam in hem op, toen hij Es ther gelastte haar deur te sluiten. Als hij de wachtpost boven op den pas maar kon bereiken, dan zou deze troep bandieten er kaal af komen en dan zou de rest van zelf terecht ko men. Het gevolg daarvan was dathij alles op één kaart zette, van het huis naar de stallen vluchtte, op het eerste het beste paard sprong, dat hy vond en naar de wachtpost galoppeerde. Een dergelijke handelwijs was echter half en half doorzien door Alonzo en zjjn makkers. Zij hadden bij den in- aan de school verbonden zyn voor de practische toepassing. De leerlingen moeten niet alleen tot huishoudster, maar ook tota.s. moeder worden opgevoedzy moeten leeren hun lichaam zoo te verzorgen, dat zij moeder kunnen worden, haar moet onderwezen worden hoe de kinderen met verstand kunnen gevoed en groot gebracht worden lichamelijk en gees telijk. Wat betreft de a 1 g e m e e n e so ciale beteekenis van het huis houdonderwijs spreekt het congres de volgende wenschen uit Het huishoudonderwijs maakt de vrouw krachtig om te strijden tegen het alcoholgebruik, waarbij haar in vloed zeer groot kan zijn en waarbij zy zelf indirect betrokken ishet onderwijs moet dienstbaar gemaakt worden aan den strijd tegen de tur- berculose, tegen de groote kinder sterfte. Het kunstgevoel der leerlingen moet worden ontwikkeld door de plaats waar zy werken door de keuze van het gereedschap waarmee gewerkt wordt, de keuze van voorwerpen die bewerkt (schoongemaakt) worden bij de bespreking van inrichtingen, meu bileering enz. Door het huishoudonderwijs moeten onze jonge meisjes leeren voelen, hoe zy als vrouw, huisvrouw en moeder met allerlei maatschappelijke toestan den in aanraking komt, die ze door haar handelingen kan helpen verbete ren of tegenwerken zij moeten door het onderwijs er o.a. zich rekenschap van leeren geven, niet alleen of zij bij inkoop goede waar voor haar geld krijgen, maar er zich van bewust worden hoe zy als koopster indirect nen goeden invloed moeten uitoefenen op het lot vaD hen, die de voorwerpen vervaardigen. Ook kan men er toe mede werken, dat het land niet ontvolkt wordt en de trek naar de groote steden te sterk, o a. dooi goed huishoud tuin- bouw-onderwijs te geven en daardoor te platte lande de vrouw voor haar werk op de boederij eu het land tech nisch te bekwamen. Als conclusie stelt het congres te Freyburg er prijs op te verklaren dat gaDg van den stal een schildwacht gezet, maar één zweepslag joeg hem op de vlucht en voor dat hij tot zich zelf gekomen was, was Arthur al honderd meters weg, terwijl zyn vij anden, die door het gillen gewaar schuwd waren, hem zoo snel zij koD- den, achtervolgden. Een zeker gevoel van vreugde ver vulde Arthur terwijl hy woest voort- galoppeerde. Hij wist dat een vrouw hem eiodelyk had wakker geschud uit zijn onverschilligheid. Het oude onverschillige leven was voorbij, ter- wille van Esther zou hij zich herione ïen dat hij een man was. Een zeker aantal mannen waren hem gevolgd, maar van het aantal waren er verscheidene, die de vervolging weldra opgaven en den mogelyken roem overlieten aan hun moediger makkers. De gevaren van den weg hadden zeker wel dapperder mannen afgeschrikt, want het was dikwyls niet meer dan een gemzenpad boven een afgrond, een lint gelijk dat zich om de bergtoppen wond. Men be hoefde maar even uit te glijden op de sneeuw of een verkeerden stap te doen en men zou hals over kop vijf duizend voet naar beneden zijn ge vallen in den zwarten afgrond. Arthur die van af zyn prilste jeugd paard had gereden, liet zich niet afschrik ken door dat gevaar. De sneeuw, die de het ten gevolge van deze wenschen hoopt dat overal de volgende drie punten verwezenlijk zullen worden lo. het huishoudonderwijs moet, om aan zijn doel te beantwoorden gegeven worden aan niet te jonge leerlingen, (boven de 12 a 14 jaren.) 2o. Het huishoudonderwijs moet op liet programma gebracht worden vnn de opleidingsscholen, van de scholen voor meer uitbreid en hooger onder wijs, vooral ook op het programma der exameneischen voor onderwijzeres bij het L. O. 3e. Erkennende, dat liet huishoud onderwijs groote opvoedende en ont wikkelde waarde heeft kan men geen cathegorie van vrouwen noemen, voor wie het onderwijs niet noodig zijn zou vandaar dat ieder aan dat onderwijs' moet kunnen deelnemen, en dat het wenschelijk zijn zal, het volgen van liet huishoudonderwijs langzamerhand verplichtend te stellen. Mejuffrouw Heyboom heeft toezeg ging gedaan om in den loop van dit jaar voor de leden der vereeniging „Industrie- en Huishoudschool" nog een voordracht te komen houden over een of ander onderwijs dat men wen schelijk mocht achten. DE BALKAN-CRISIS. Nadat de pogingen van Rusland, zoowel als van Frankrijk, om het Oostenrijksch-Servische geschil op te lossen, herhaaldelijk schipbreuk had den geleden, is thans de Engelsclie Regeering ten tooneele verschenen, om op haar beurt haar krachten te beproeven, aan de ontwarring dei- moeilijkheden. Dat Rusland by zijn interventie niet slaagde was te begrijpen. De Oos- tenryksehe Regeering moest alles wat van Rusland uitging, wantrou wen. Het Tsarenrijk toch was in 't Serviscb-Oostemyksche geschil betrok- hoeven van zijn paard deed opvliegen, de donkere schaduwen, de kreten achter hem, wekten hem tot den strijd op, waarvan de vrijheid de prijs was. Daarginds, ver hoven deze dood stille en donkere wereld, flikkerden de "lichten vau den wachtpost, dien hij wilde bereiken. Hij verbeeldde zich, dat als hjj die deuren kon be reiken, Francisco Xavier de loef zou afgestoken worden. Hij zette zijn paard aan en lachte om het lawaai achter zich. En toch kwamen zij al dichter bij het getrappel der hoeven was duidelijk te hooreD, de wedren was nog niet gewonnen, ze was eigenlijk pas begonnen! Hy had op goed geluk af een paard uit den stal genomen niet wetende dat dat dier pas liet rytuig van Foix naar het kasteel getrokken had. Het was al moe en werd nu zoo uitgeput door dien moeilijken weg, dat zyn flinke galop weldra ontaardde in een draf en per slot niet veel meer was stapvoets loopen. Die angstaanjagende waarheid drong tot den ruiter door op het oogenblik, waarop hjj verze kerd was van zyn succes. Hij hield zijn paard in, omdat hy niet anders kon en begon na te denken over zijn spel met den ouden Xavier. Beneden bem op den weg doemde de voorste zijner vervolgers uit de duisternis op. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1909 | | pagina 1