DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 78
V RIJD A 2 APRIL 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van de Naainl. Vönuootseliap „ÖE EEMLANDER".
Veiesehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
buitenlan ij.
FEUILLETON.
DR. XAVIER.
BINNENLAND.
STADSNIEUW».
Uit de Omgeving.
Kerk en Schoolnieuws
Ingezonden.
Tot plaatsing van ailvcrtentiiin eu reclames tan kitte liot kanton Amersfoort in dit Mad is „uitsluitend" gerechtigd bet. Algemeen Binnen- en Buitciilamlscli Advertentiebureau D. ALTA, ffarmoesstraat 7678 to Amsterdam.
Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.
Franco per post' id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- O 08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(By abonnement belangrijke korting.)
DUITSCHE POLITIEK.
Bestaat het conservatief-liberale bloc
in Duitschland nog, of is het werke
lijk dood, dit is de voornaamste vraag,
waarmede de Duitsche bladen van alle
politieke richtingen zich nu bezig-
boudeu.
De meeuingen loopen natuurlijk uaar
gelang der politieke kleur nogal uiteen.
Sommigen meenen, dat het bloc
ernstig ziek is. Het ligt op sterven,
zegt de socialistische Vorwarts. In de
liberale bladen wordt hier en daar
heel voorzichtig wel is waar te
kennc-n gegeven, dat bet reeds dood
is, maar zoo luidt dan meestentijds
de redeneering de bloc-idee leeft nog.
Het Berliner Tageblatt hoopt, dat
I de crisis zal kunnen worden bezworen,
totdat Keizer Wilhelm van zijn kruis
tocht in de Middellandsche Zee is
teruggekeerd.
Een eveneens voor de hand liggende
andeio vraag is natuurlijk deze, of de
successie-belasting een meerderheid
vinden zal.
Omtrent dit punt heersebt meer
zekerheid. De Vossische Zeitung
meent, dat de belasting toch een meer
derheid in den Rijksdag zal vinden,
zelf indien de conservatieven en het
Centrum tegenstemmen.
De conservatieve Kreuzzeitung houdt
zich nog min of meer gereserveerd.
Het blad doet slechts uitkomen, dat
de rede van Bülow grooten indruk
heeft gemaakt en dat ook de conser
vatieven haar hebben toegejuicht.
Het blad hoopt, dat de rede een
bevredigenden invloed zal uitoefenen
op het piogramma van de hervorming
der Rijksfinanciën.
De agrariërs blyven zooals wel te
verwachten was op hun stuk staan
en verklaien met de Deutsche Tages-
zeitung, dat zy den strijd zullen vol
houden.
FRANKRIJK.
Bij handopsteking en bijna met al-
gemeene stemmen heeft de Kamer
art. 1 van het wetsontwerp betreffende
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
54)
De regeering wil niets ten gunste
van den prins hooren. Zy zeggen dat
hij door zijn positie niet boven de wet
verheven is. Mijn broeder heeft zijn
uiterste best gedaan ter wille van zjjn
vriendschap het was een afschuwe
lijke verrassiDg voor hem. Toen hij u
in Parijs verliet, dacht hy dat u zeer
gelukkig zoudt worden. U weet hoeveel
prijs hjj stelt op uwe goede meening
en nu is het zoo ver gekomen. Och
beste Esther, het leven is voor ons
zeer wreed!"
„Niettegenstaande dat kan dr. Xavier
mjj helpen, als hjj maar wil. Ik hoop
hem vandaag hier te zien I"
„Het zou gekheid zijn als hy hier
kwam. Hy moet geen kleur bekennen
dat moet hjj zeer zeker niet. Hij
zal voor je doen, wat hy kan, als
Arthur voor de rechtbank komt,mijn
kind, want ik vrees dat het om zyn
leven gaat".
„Wilt u my dan doen gelooven dat
in dit land een huwelijk een quaestie
de hervorming der krijgsraden aan
genomen. Dit artikel bevat de bepaling,
dat de krygsraden in vredestijd zijn
afgeschaft zoowel bij de landmacht als
by de zeernachl.
De staking van de arbeiders der
knoopindustrie te Méru is geëindigd.
Do stakers hebben over de geheele
linie gewonnen.
BELGIË.
De Kamer heeft de geheele wet,
waarbij de arbeidsuren in de mijnen
worden beperkt, met 123 tegen 8
stemmen aangenomen.
SERVIË.
Aan de Lokal-Anzeiger wordt uit
Belgrado gemeld, dat prins George,
de gewezen kroonprins, Dinsdag een
bezoek bij den Russischen gezant ge
bracht en dien zijn wensch kenbaar
gemaakt heelt, om tot vleugeladju
dant van den Tsaar benoemd te wor
den. Hij snakt er naar, deze woeste
ling, ten oorlog te trekken. Wanneer
een Russische grensexpeditie tot be
scherming van de Kaukasisch-Perzische
grens noodig wordt, zou prins George
gaarne aan dien veldtocht deelnemen.
Het is echter te verwachten, meent
de correspondent, dat men er te Pe
tersburg eenige bedenking tegen zal
koesteren, om een prins onder de
vleugeladjudanten op te nemen, die te
Belgrado een kolonel oorvijgen en een
ander officier een schop in posteriora
toegediend heeft.
De prins moet kalm leeren zyn,
voor hij in de verwende Petersbui gsche
samenleving kan opgenomen worden.
RUSLAND.
Zooals men weet geven de Rus
sische chauvinisten Duitschland de
schuld, dat de Balkancrisis geëindigd
is in een overwinning voor Aeren-
thal's politiek. Een groot aantal hoog
geplaatste Russen hebben dit den
Duitschen gezant te Petersburg, graaf
Pourtales willen doen gevoelen.
Uitgenoodigd aan een diner in de
Duitsche ambassade, hebben een 25-tal
hunner voor de invitatie bedankt.
De Novoje Vremja, die dezer dagen
het einde der crisis een „politiek
Tsjoesima" voor Rusland noemde, gaat
van leven of dood is?"
„Er zyn andere beschuldigingen. Hy
is zyne positie niet trouw gebleven.
Hy is een heel jaar in het buitenland
geweest zij beschuldigen hem van
buitensporigheden en zelfs van verraad.
Maar gij zult het hooren ik beloof
u dat gy zijne verdediging zult booren.
Ja, gij hebt hem liefl Eu het zal wel
heel erg zijn om het aan te hooren
Wy moeten leeren om dapper te zyn
dat is alles wat een vrouw kan".
Esther antwoordde niet. Het uit
twee monden spreken, waarvan zij het
slachtoffer was, kon niet verborgen
worden noch door beleefde woorden,
noch door deze bijna vulgaire betui
gingen van bereidwilligheid. Toen ma
dame Julia voortging met haar te
ondervragen naar de huwelijksplechtig
heid in de St. Eustache en naar haar
reis naar St. Girons, antwoordde z(j
kortaf en zonder belangstelling.
„Wij waren begonnen te gelooven
dat hij nooit zou trouwen", zei Julia
quasi eenvoudig als een kind. „Hij
heeft zooveel affaires gehad. U moet
hem overhalen om ze u eens te ver
tellen. Londen weet meer van zijn le
ven af dan gij ooit te weten zult
komen. Hij heeft de Engelsche vrou
wen altijd zeer bewonderd. In het
beste geval zal de rechtbank uw hu
welijk onwettig veklaren en hem ge
vangen houden in de citadel. Ik hoop
door Duitschland te beschuldigen, dat
het op Rusland pressie heeft uitge
oefend om de annexatie van Bosnië
Herzegowina van laatstgenoemd land
te verkrijgen.
Het blad troost zich met de gedachte,
dat het een en ander heeft doen zien,
hoezeer de belangen van Duitschland
en Rusland uiteenloopen en hoe het
„Duitsche gevaar" door het gebeurde
des to meer op den voorgrond is ge
treden. Der Petersburgsche diplomatie,
verklaart de Novoje Vremja, staat nu
nog maar één weg open nl. een be
vestigen van de drievoudige entente:
Engeland, Frankrijk, Rusland en zoo
mogelijk een verandering van die
entente in een drievoudig aanvallend
en verdedigend verbond. Het blad
eindigt met de voldoening uit te
spreken, dat de jongste gebeurtenissen
een doodelijken stout aan de traditio-
neele goede betrekkingen tusschen
Duitschland en Rusland hebben toe
gebracht, betrekkingen die reeds laug
zooveel kwaad voor Rusland en voor
geheel Europa hebben gesticht."
De Russische Regeering heeft
geweigerd een Vereeniging tot af
schaffing van de doodstraf te erken
nen.
Muntbiljetten. Ingediend
is een wetsontwerp, strekkende om de
gelegenheid tot inwisseling van munt
biljetten, welke krachtens de wet van
31 Dec. 1903 op 1 April 1909 gesloten
werd, alsnog open te stellen tot 1
October 1909.
In de memorie van toelichting wordt
medegedeeld dat van de f 15,000,000
muntbiljetten nog voor een bedrag
van 1430,730 onihgewisseld is en het
wetsontwerp strekt de houders dezer
oningewis-elde biljetten alsnog in de
gelegenheid te stellen zich voor schade
dio een bate voor de schatkist zou
zijn te vrijwaren.
Tot leden der commissie, door
welke dit jaar het examen voor toe-
dat men u zal veroorlooven om in
Londen te gaan woDen. Wij moeten
altijd trachten om de dingen van den
besten kant te bezienAls Arthur
werkelijk slim was, zou hij nu uiet
naar Cudi zijn gekomen."
„Is hy dan gekomen vroeg Esther
haastig.
„Ik wou dat ik dat wist. Misschien
niet en misschien wel. Als hij komt
dan zijt gij natuurlijk de eerste, die
het hoort. Ge zult werkelijk al uw
moed noodig hebben, lieve Esther."
Zij ging voort met haar beloften te
herhalen en verzon allerlei gefigneerde
gebeurtenissen om als getuigen van
haar vriendschap te dienen. Met tra
nen in haar oogen betreurde zij de
afwezigheid van den Eugelschen con
sul uit Cadi. Hy was voor zijn plezier
naar Zwitserland en werd eerst tegen
het eind der maand terug verwacht
Haar broeder was dadelijk, nadat hy
de noodlottige tijding ontvangen had,
naar het consulaat gegaan.
Het speet en ergerde hem zeer dat
de consul er niet was.
„Maar," zei zij, „één man kan niet
een hee' volk oveireden. Frans is
hier zeer geliefd maar genegenheid
ontneemt een volk zijn trots niet. De
Spaansche party had al een jaar ge
leden een vrouw voor Arthur uitge:
kozen, zij wilde, dat hy een prinses
van koninklijken bloede zou trouwen.
lating tot de Kon. Militaire Academie
te Breda zal worden afgenomen, zijn
o.a. benoemd de le luitenants J. II.
Lamour en D. Ritman van het 5e
Reg. Inf., resp. voor Fransche taal en
Letterkunde en Geschiedenis.
Benoemd tot kapitien-kwartier-
meester van het 2e reg. veld-artillerie
(standplaats 's Gravenhage) de le luite
Dant-kwartiermeester G. M. Maritz
van het 5e regiment infanterie.
De Hagespelers. Van het
stuk „Dolly betert zich", waarmede
de Hagespelers onder leiding van
Eduard Verkade 5 April a.s. hier
komen, is de rol verdeel ing der hoofd
personen als volgt: Mrs. Telfer (Dolly),
Enny Vrede; Mr. Telfer (Harry),Edu
ard Verkade; Mr. Matthew Baron:
Hans BrilningCaptain Wentwortb
Gerard v. Staaldujjnendomiué Pil-
cher Joh. Broedelet; prof. Sturgess
Coen Hissink en Mrs. Sturgess Helen
Desmond.
DOORN, Jbr. mi'. B. J. L. De Geer,
alhier, is benoemd tot adjunct-com
mies der provinciale griffie te Utrecht.
De Utrechtsche Vrouwelijke
Studenten-vereeniging viert dezer da
gen haar tweede lustrum.
Woensdag den eersten dag der feeste
lijkheden, ontving de feestvierende
vereeniging in den Huize Okhuysec,
waarvan zeer velen g ibruik maakten.
Een gemeenschappelijke maaltijd met
niet minder dan 120 aanzittenden
besloot den dag.
Op het program voor gisteren stond
een uitstapje naar Baarn en des
avonds een gemeenschappelijk bezoek
aan den schouwburg.
Heden vereenigden do besturen zich
aan een gemeenschappelijk noenmaal,
des middags werd in den Huize Ok-
huysen thee geschonken en de avond
zal feestelijk worden doorgebracht en
besloten door een gemeenschappelijken
avonddisch.
Wy wisten dat zij iiaarin teleurge
steld zou worden. Als dit een groote
Europeesche staat was, dan zou al de
onzin, die zij spreken, begrijpelijk
zyn, maar het- is maar een provincie,
kind, een provincie, die niet veel
grooter is dan een van uw Eogelsche
graafschappen, en dus maken zy
zich zelf belachelijk. Het ergste is, dat,
terwijl zij belachelijk zjjn, zij Diet
minder gevaarlyk zijn. Wij zijn echte
Spanjaarden, wat onze trots en ons
temperament betreft, en dat zal Ar
thur tot zijn schade ondervinden, als
hij het hoofd in het hol van den
leeuw steekt. Ik ge'oof echter niet,
dat hij dat doen zal. Frans heeft bo
den naar de bergen gestuurd, die ho u
zullen tegenhouden. Daarvoor heb ik
vaD ochtend in de kerk gebeden
dat onze vrienden vroeg genoeg zullen
komen. Ik durf er niet aan te denken,
wat er gebeuren zou, als hij kwam."
Het waren niets dan verzinsels,
flauwe, valsche praatjes. Madame Ju
lia was dien morgen niet uaar de
kerk geweest en er waren geen bo
den naar de bergen gestuurd. Haar
bedriegerij was even kinderachtig ais
onnoodig, ofschoon ze daardoor haar
doel bereikte, van haar slachtoffer
leed te doen. Als Esther zich zelve
minder goed gekend had, zou zy mis
schien een zekere vernedering gevoeld
hebben bij de gedachte, hoe weinig
Buiten verantwoordelijkheid Redactie
Geachte Redactie
Naar aanleiding van uw hoofdarti
kel over gehuwde onderwijzeressen
zou ik gaarne een paar opmerkingen
maken en wel de volgende.
Ik ben het geheel met u eens, dat
het niet op dea weg van den Gemeen
teraad ligt deze quaestie door een
motie op te lossen en zoo door een
achterdeurtje binuen te halen, wat
volgens do wet op het lager onderwijs
niet toegelaten mag worden. Zoolang
dus de rjjkswetgever deze zaak niet
geregeld heeft, mag ra.i. een Gemeen
teraad de gehuwde onderwijzeres niet
ontslaan. Anders viees ik, dat zeer
ongeregeldo toestanden daarvan het
gevolg zullen zyn.
Volstrekt niet eens ben ik evenwel
met wat u in 't laatste gedeelte van
uw artikel omtrent gehuwde onder
wijzeressen beweert. Als dat werkelijk
waar was, daf de onderwys-moeder
meer op haar plaats was in de school,
dan de ongehuwde, dan zou de gevolg
trekking voor de hand liggen, dat een
gemeenteraad b (j voorkeur ge
huwde onderwijzeressen met kinderen
diende te benoemen. Ik geloof niet,
geachte redacteur, dat u die conclusie
aandurft.
Mocht de Gemeenteraad de motie
Van Kalken aannemen, dan durf ik
gerust de verzekering te geven, dat,
daarmee aan het openbaar onderwijs
volstrekt geen slag is toegebracht. Ik
kan ook niet aannemen dat de heer
v. Kalken de motie met dat doel
ingediend heeftdat zou van een
geniepigheid getuigeD, waartoe ik
een ontwikkeld man als den heer v. K.
niet in staat acht.
En bovendien zou een dergelijke
handelwijze geen doel treffen. Of dan
de politiek er niet achter zit? Met
een der inzenders van de vorige week
ben ik van meening, dat we niet
overal de politiek met de haren moeten
bysleepen. Eerst als we van den heer
v. K. de toel chting bij zijn motie ge
hoord hebben, kunnen we beoordeelen
of er werkelijk politiek in 't spel is.
In ieder geval kunnen de voorstanders
van het openhaar onderwijs gerust
waard zy de verheven positie was,
waartoe haar huwelijk haar had ver
heven. Maar dat was volstrekt niet
het geval.
„Dr. Xavier moet bij my kooien',
zei zy beslist, „dun zal ik hem alles
kunnen uitleggen. Ik geloof niet dat
u Arthur zult kunnen verhinderen
om hier te komen. Wat er met mij
gebeurt, doet er niets toe. Ik zal
trachten om mijn plicht te doen,
Julia; het zou geen compliment zijn
aan het adres van uw land, als ik
geloofde dat de mannen lafaards zijn
ten minste zoo lang zy niet be
wijzen, dat zij het zyn. Er zijn genoeg
middelen om .het den mensehen te
Londen te doen weten, misschien zal
ik een vau die middelen vinden."
Julia kon dat niet hooren.
„Arm kind zei zij, „wat weet ge
er weinig van I"
Zy nam afscheid met dezu en andere
vage troostredenen.
Esther zag dien dag niemand, zelfs
de kleine Marguerite uiet. Gedu
rende den nacht keek zij verscheidene
malen ongerust naar de hergen in de
verte.
Zou Arthur komen Hadden ze hem
gewaarschuwd? Wat zou de dag van
morgen haar brengen
Wordt vervolgd.)