WEERBERICHT.
STADSNIEUWS.
Thermometerstand
AGENDA.
Kerk en Schoolnieuws.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
De Bildt, 20 Mei 1910.
Hoogste barometerstand 77.48 m.M. te
Bodo, laagste 751.7 m.M. te Portlandbill.
Verwachting tot den avond van 21 Mei 1910.
Zwakke tot matige veranderlijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Gedeeltelijk
bewolkt, kans op onweer.
TemperatuurKoeler.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
756 m.M.
Vorige stand te 12 uur 769 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 80
Laagste hedennachtF. 60
Hedenmiddag 12 uurF. 82
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Vrij
dag 20 Me i des morgens 7 uur is 66° F.
Nolens den Kuyperput raaar wilde
sluiten. Toen weer de schamele pla-
vuize die de heer Van de Velde,
namens de Kuyperiaansche lijfwacht,
als eerezuil met het opschrift .Vol
houden zy ons ideaal" den grooten
leider trachtte te stichten, maar die
plat neerviel en toen toch eigenlijk
meer een grafzerk leek. En eindelijk
de enkele zware, raakgesmeten .Waal
moppen", die de heer Roodhuyzen
naar de overzijde wierp en die, blij
kens de uitroepen van den heer Duy-
maer van Twist en anderen, goed
doel troffen.
Neen, ter veroordeeling van den
heer Euyper en nu heeft zelfs de
heer Troelstra nog niet eens gespro
ken is geen enquête meer noodig."
Het algemeen debat werd geopend
door den heer De Beaufort, die ver
klaarde 't niet eens te zijn met zeer
veel van hetgeen in des heeren Lob-
mans nota voorkomt. Spreker was het
oneens met des heeren Lohmans stel
ling, dat een enquête wel tegenover
een zittend minister, maar niet tegen
een oud-minister toelaatbaar is.
Ging die stelling op, dan zou een
zittend minister door af te treden een
jegens hem ingestelde enquête onge
daan kunnen maken. Tegenover des
heeren Lohman's nota stelde spreker
voorts in het licht, dat een aanklacht
geheel iets anders is dan een enquête.
Bij een aanklacht toch moet men over
tuigd zjjn van de schuld van be
klaagde, terwijl een enquête slechts
een onderzoek booogt. Spreker oor
deelde dan ook dat de wet geen hin
derpaal inhoudt om de aanhangige
enquête voor te stellen.
Echter nagaande de vraag of in het
onderhavige geval het landsbelang het
instellen van een nader onderzoek
eischt, is spreker na rijpe ervaring
gekomen tot een ontkennende beant
woording dier vraag. Daarbij komt,
dat de feiten waarnaar een onderzoek
zou worden ingesteld, vrijwel reeds
bekend zijn. Er is reeds genoeg licht
op die feiten gevallen, zoodat er reeds
voldoende waarschuwing in gelegen is
voor de volgende redeneeringen.
Dit vooral ook ten aanzien van een
der meest belangrijke feiten, dat dr.
Euyper tegelijk minister en thesaurier
eener kiesvereeniging was. Spreker
had dan ook weinig opgewektheid om
in al die treurige zaken verder te
wroeten. Ook betwijfelde spreker of
de enquête bewijzen zou bijbrengen.
Wanneei de aandrang tot het in
stellen eener enquête was gekomen
van de zijde van dr. Kuyper's vrien
den om, door op de zaken het volle
licht te doen vallen, tot de geheele
waarheid te geraken, zou spreker er
voor stemmen. Haar dit is niet het
geval, want dr. Euyper heeft de voor
keur gegeven aan een onderzoek door
een eereraad.
De heer van Idsinga motiveerde
zijne stem tegen rar. Troelstra's voor
stel. Wat rest ons, vroeg spreker, na
dr. Euypers schuldbekentenis nog te
onderzoeken. Slechts één punt van
publiek belang, nl. of er innerlijk ver
band bestaat tusschen het verleenen
van een decoratie aan R. Lehraann en
de pogingen om ook diens broeder te
decoreeren en het ontvangen van geld
voor de partijkas. Het uiterlijk ver
band bestaat. Het kan niet worden
ontkend, maar dit zegt alles niets.
Het innerlijk verband zou moeten
worden aangetoond en dit achtte
spreker by gebreke aan schriftelijke
bewijsstukken, welke niet zijn bijge
bracht, noch door een enquête uoch
door een eereraad mogelijk. Ten dezen
aanzien bestaat geen redelijke ver
wachting. Daarbij komt dr. Euypers
stellige ontkentenis op dit punt. Dit
is voor spreker afdoende. Niemand
heeft 't recht zonder schriftelijk tegen
bewijs twijfel te opperen aan die ont
kentenis. Het publiek belang is hier
niet van zooveel gewicht dat een en
quête vereischt wordt.
Het publiek belang is er niet bij
gebaat, te onderzoeken of de reeds
door Euyper erkende en door velen
afgekeurde feiten en bijkomstige om
standigheden als dr. Kuypers ver
houding tot de heeren Lebmann en
mej. Westmeijer misschien iets erger
zijn dan reeds is gebleken'
De heer Yan de Velde legde na
mens zijne politieke geestverwanten
de verklaring af, dat, daargelaten de
vraag of de Earner bevoegdheid bezit
voor dit geval een enquête in te
stellen, zij van meening zijn dat het
staatsbelang zulks niet eischt. Spre
ker uitte er - oldoening over, dat dr.
Euyper door het provoceeren der be
noeming van een eereraad gelegen
heid beeft geopend volledig licht te
doen schijnen over de juistheid van
zijn in de Earner afgelegde verkla
ring. Daarom verklaarde spreker bet
enquête-voorstel voor zijn party voor
onaannemelijk.
Groenloopen. Prof. Jelgers-
ma, te Leiden, heeft in het Vaderland
als deskundige verklaard, dat hy ze
nuwziekten heeft behandeld, welke
het gevolg waren van behandelingen
gedurende den groentijd.
Mr. L. J. Godefroy te Utrecht, oud-
O.-I. rechterl. ambtenaar, deelt nu in
het Utr. Dgbl. een geval van dien
aard mede, hetwelk in zjjn studenten
tijd heeft plaats gehad. „Een zeer ze
nuwachtige groen was op een kamer
van een der oudere studenten zóo
„gedonderd" (zooals de studententerm
luidt), dat hy in een toestand van to
tale amnesie geraakte en zijn eigen
kamer niet meer kon vindon. Door
anderen daarheen gebracht, bleef by
in dien toestand, weshalve de inmid
dels geroepen geneesheer, die eene
ernstige ziekte voorzag, de onmiddel
lijke overbrenging naar het ouderlijk
huis te Amersfoort beval, waar
zich toen al heel spoedig by den groen
een hevige typhuskoorts openbaarde,
welke hem op nog zoo jeugdigen leef
tijd ten grave sleepte.
Nu weet ik wel, dat zulks maar
zeer zelden zal voorkomen, maar dat
het gebeurd is en de mogelijkheid,
dat zulks nog wel eens gebeuren kan,
is, dunkt mij, 'n reden genoeg om
van het groenloopen met al zijn mee
sleep een afkeer te krijgen, terwijl de
vrees voor een herhaling van het door
mij medegedeelde niet weg te nemen
is, omdat in den groentijd de kwade
elementen, welke in een groot korps
altijd zetelen, hoogtij vieren, en by
een verplichte kennismaking door de
groenen niet vermeden kunnen wor
den."
Jhr. mr. A. F. de Savornin
Lotman. De heer Lohman, die door
een aanval van bronchitis de eerst
volgende Ivameizittingen niet kan
bijwonen, moet wegens temperatuurs-
verhooging het bed houden.
Als de heer Lohman toch ziek
moest zijn, wat natuurlijk te betreu
ren valt, kon het tijdstip voor hem
niet gunstiger zijn, m9t het oog op
de enquête-debatten in de Earner.
Wijziging der Pen
sioenwet. Het Hoofdbestuur van
het Nederl. Onderwijzersgenootschap,
heeft aan de Tweede Earner een
adres gezonden, waarin, naar aanlei
ding van de a.s. mondelinge behande
ling van het wetsontwerp tot wijzi
ging der burgerlijke Pensioenwet in
de Earner, op verwerping van bedoeld
ontwerp wordt aangedrongen. Ge
vreesd wordt nl. dat hoezeer ook be
spoediging van de behandeling van
pensioenaanvragen in de practijk is
gewenscht, bij totstandkoming van
dit ontwerp de belangen der onder
wijzers niet zullen worden gebaat en
de waarborgen voor juiste b slissingen
niet zullen vermeerderen.
Voorts wordt o. m. in het adres
gewezen op den ongewenschten toe
stand nog onlangs gebleken dat
beslissingen omtrent interpretatie der
lager onderwijswet worden opgedra
gen aan een Minister (de Hin. van
Financiën) niet met de uitvoering
dier wet belast.
Geeninrichtin tot al
gemeen nut. De Staatscourant
houdt een E. B. in van 28 April 1910,
Stbl. 125, waarbij aan het R. E. Pa
rochiaal kerkbestuur van den H. Jo
seph te Bennebroek voor zijn ver-
eenigingsgebouw de plaatsing ont
zegd wordt op de lijst der inrichtingen
tot algemeen nut, welke vrijstelling
kan brengen van den aanslag in de
personeele belasting.,
Fooien. Volgens de voorschrif
ten der H. IJ. S. M. mogen de kou-
dukteurs geen fooien vragen, dus staat
hun 't aannemen van ongevraagde
fooien vry. Echter is er een nadere
aanschrijving der direktie, dat geen
fooien mogen aangenomen worden.
Aan die aanschrijving wordt echter
niet de hand gehouden en daar deze
maatregel alleen bij aanschrijving en
niet by reglement bevolen is, kan
geen straf volgen op de overtreding
der aanschrijving. Nu zyn echter twee
kondukteurs beboet wegens het aan
nemen van fooien. De kondukteurs
meenden op grond van het bovenstaan
de onrechtmatig gestraft te zijn. Daar
om vroegen zy een scheidsgerechtaan
en dit heeft nu in zijn beslissing de
gestraften in het gelijk gesteld.
Het conflict in debouw-
vakken. Vooral met het oog op de
buitengewone drukte, welke het poli-
tie-korps te Amsterdam de volgende
week bij de Julian af eesten te wach
ten staat, en omdat het aantal bouw
vak-arbeiders, die werken, steeds groo-
ter wordt, is de politie met ingang
van heden met 50 rijksveldwachters
versterkt. Overwogen wordt om nog
meer manschappen der rijks-politie te
Amsterdam te detacheeren. Haar wordt
speciaal het begeleiden der werkwil
ligen opgedragen. Voor de rijksveld
wachters is logies in orde gebracht
in het Militair Logement.
Gisteren zijn in verband met de
mishandeling van den politieagent
Bilders op de De Wittenkade 4 sta
kers aangehouden, die echter allen
weder op vrije voeten gesteld moesten
worden. Een andere stakende metse
laar echter, die gearresteerd was onder
verdenking van opruiing eener volks
menigte tegen de politie, is, na ook
door den officier van justitie te zyn
gehoord, naar het Huis van Bewaring
overgebracht. Ook is een staker aan
gehouden die verdacht wordt van een
mishandeling, een werkwillige aange
daan.
Bij Eon. Besl. van 18 dezer is
gedetacheerd bij het wapen der in
fanterie van het leger in Nederlandsch-
Indië, voor den tyd van vijfjaren,de
eerste-luitenant A. M. M. van Loon,
van het 5de regiment infanterie.
- Te Utrecht slaagden gisteren
voor het examen voor onderwijzeres
de dames A. M. Stokhof, M. van
Straaten en G. J. M. Veen.
AMERSF. EUNSTERING.
In de beide bovenzaaltjes van „Ons
Huis" heeft de Amersf. Kunstkring
Woensdag- en Donderdagavond een
expositie gehouden van werk harer
leden, en zij, die zich de moeite heb
ben getroost er eens een kijkje te
gaan nemen, zullen zich zeker hun
gang daarheen niet hebben beklaagd.
Want veel was er, dat aangenaam
aandeed en een gunstigen indruk gaf
van het ernstig streven der leden om
artistiek knap werk te leveren. Ook
was er bij, dat nu juist niet in alle
opzichten aan redelijk te stellen
eischen voldeed, maar dat dit niet was
weggelaten, pleit o.i. voor den Kunst
kring, die niet alleen wil pronken met
goedgelukte teekeningen en schilder
stukjes, maar meer een beeld wil
geven van zyn willen en kunnen op
dit terrein. Ook heeft deze wijze van
exposeeren nog dit voor, dat de be
zoeker nu een idee kail krijgen van
de vorderingen der leden.
Zoo zagen we by de op de teeken
avonden gemaakte teekeningen werk,
dat in Januari was gemaakt en werk
van den laatsten tijd van denzelfden
teekenaar en werkelijk mag daarbij
gewaagd worden van een reuzenvoor-
uitgang. Het groote nut dier teeken
avonden wordt zoodoende zeker uit
muntend gedemonstreerd.
Enap, bijzonder goed teekenwerk
zagen we van den heer A. Voorn. By
vorige tentoonstellingen heeft deze
nog jonge werker al den indruk ge
geven van een zeer begaafd, artistiek
aangelegd teekenaar. Deze expositie
heeft dien indruk zeker weer ver
sterkt en ongetwijfeld mogen vau
hem goede verwachtingen worden ge
koesterd.
Heel goed schilderwerk was er van
M. v. W. en de heeren Van Vloten
(een keurig hoekje by het Latijntje),
van Herwaarden, Hengeveld en eenige
Indische landschappen van v. B.
Het geheel gaf een uitstekenden in
druk en deed den Amersf. Eunstkring
van een goede zyde kennen. Van harte
hopen we dan ook, dat het werk der
leden de waardeering zal vinden, die
het verdient.
Deze expositie zal zeker medewer
ken tot uitbreiding van bet ledental.
Thans zijn er 9 leden, maar we ver
namen, dat een niet onbelangrijke
toename is te verwachten. Te begin
nen met Juni a.s. zal nu een door-
loopende expositie worden georgani
seerd in hotel Reichmann, waar be
halve werk van den Kunstkring ook
van andere schilders zal worden ten
toongesteld. Dat het deze kranige
werkers dan niet aan de noodige be
langstelling ontbreke1
(Hieronder worden gratis opgenomen aankondigingen
van vergaderingen, uitvoeringen enz.)
21 Mei. Kamer van Koophandel.
DE MODERNE OPVOEDING.
Brusse, van de N. Rott. Cour.,
heeft Cath. van Rennes geïnter
viewd. Ziehier wat zij o.m. zeide
over de moderne opvoeding
„Myn leerlingen.... Ik heb in dien
tijd natuurlijk heel wat ervaringen
van kinderen opgedaan. Maar 'k wfl
