WEERBERICHT.
Tliermooieterstand
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINQEN VAN HET
KONJNKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
De Bildt, 15 Juni 1910.
Hoogste barometerstand 772.2 m.M. te
La Hague, laagste 756.7 m.M. te Bodö.
Verwachting tot den avond van 16 Juni 1910.
Zwakke tot matige N.-lijke tot N.-O.-l. wind.
Gesteldheid van de lucht: Halfbowolkt,
waarschijnlijk droog weer.
TemperatuurWarmer.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
770 m M.
Vorige stand te 12 uur 764 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 66
Laagste hedennachtF. 53
Hedenmiddag 12 uurF. 59
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Woens
dag 15 Juni des morgeus 7 uur is 64" F.
dienstig."
Dit laatste wordt maar al te vaak
vergaten. Onder het liberalisme heeft
de godsdienst nimmer gevaar goloo-
pen, omdat de grondslag van het li
beralisme is: de vrijheid. Vrijheid ook
en in de eerste plaats ten opzichte
van den godsdienst en de geestelijke
belangen.
Om al de redenen in het boven
staande ontvouwd, moet het ook nu
gaan, tegen de coalitie.
Tegen de coalitie, ook bij de stem
bus voor de Provinciale Staten.
Met de eer van ons volk is het niet
te vereenigen, dat deze een overwin
ning zou worden voor rechts. Maar
bovendien is de mogelijkheid niet uit
gesloten, de Provinciale Staten van
Zuid-Holland en daarmede de Eerste
Kamer om te zetten. Van de 10 leden
der Eerste Kamer die door de Staten
van Zuid-Holland gekozen worden,
hangt in die Kamer de meerderheid
af. Gaat Zuid-Holland om, dan is ook
de Eerste Kamer om.
Natuurlijk is dit onmogelijk, indien
de vrijzinnigen tehuis blijven. Het
kiezerskorps van rechts is door de
orthodoxe predikanten en de B-K.
geestelijkheid voortreffelijk geschoold,
en zal tot den laatsten man opkomen.
Doen ook de vrijzinnigen dat, en niet
eerst bü de herstemming, doch onmid
dellijk op 15 Juni, bij de verki zing,
dan behoeft men zich voor dieTnaeht
niet bevreesd te maken. Een overmacht
is zij niet. Slechts de laksheid dei-
vrijzinnigen. hun wegblijven van de
stembus, kan haar tot een overmacht
maken.
Maar indien alle vrijzinnigen op 15
Juli da lelijk opkomen, is het mogelijk
de coalitie te verslaan, haar den slag
toe te brengen, dien zij verdient.
Wjj wekken daartoe alle vrijzin
nigen, van welke nuance ook, met
deD meesten ernst en aandiangop.
Gy, geestverwanten, en gij allen die
met ons overtuigd zyt, dat de.coalite
ons land reeds schade en schande ge
noeg heeft aangedaan, gij hebt het
in uwe hand.
Verzuimt op 15 Juni niet, uw stem
uit te breDgen op de vryzinuige can-
didaten, dat is Tegen de coalitie.
DE PAUS EN DE PROTESTANTEN.
De groote protestmeeting, bijeen
geroepen door een groot aantal be
kende mannen op verschillend gebied,
heeft Zondag te Berlijn plaats gehad.
De groote zaal van circus Busch
was propvol en de sprekers werden
allen levendig toegejuicht.
Een aantal personen voerden bet
woord.
Onder de rede zoeringen trokken die
van de professoren in de theologie
Scholz en DelbrOck, en vooral die
van den hekenden vrijzinnigen predi
kant de afgevaardigde Friedrich Nau-
mann het meest de aandacht.
De heer Scholz nam het op voor
de mannen der hervorming, die in
de encycliek zoo hevig werden aan
gevallen.
De heer Delbrück deelde mede, dat
hjj de tekst had bestudeerd van
de pauselijke bul van 1610, waarbij
kardinaal Borromeus heilig werd ver
klaard. Deze tekst nu, betoogde Del
brück, was veel gematigder van toon
en van uitdrukking, dan de tegen
woordige encycliek.
In de bul werden slechts de deug
den van Borromeus geroemd, zonder
dat zijn tegenstanders beleedigd en
gesmaad werden.
Wanneer men dus van Vaticaan-
sche zijde beweert, dat in de ency
cliek slechts een aloude wijze van
uitdrukking en van woordkeus wordt
gevolgd dan is dit onjuist.
Naumann trachtte in een zeer uit
voerige rede aan te toonen, dat het
verwijt als zouden de Protestantsche
volkeren zoo bj u'tstek verdorven
zijn, te eenenmale onjuist was.
Om dit te bewijzen trok hy parel-
lel tusscben de Protestantsche volke
ren van het Noorden en de Katho
lieke volkeren van het Zuiden, tus-
schen Noord-Europa en Zuid-Europa,
Noord-Amerika en Zuid-Amerika.
Hy werd zeer toegejuicht.
Tijdens de vergadering werd een
telegram van sympathie voorgelezen,
afkomstig uit Essen, waarop datzelfde
oogenblik eveneens een door 4000
personen berzochte protestmeeting
bijeen was.
Ten slotte werd een motie van
afkeuring tegen de encycliek aange
nomen.
Nadat de vergaderinz onder het
zingen van „Ein feste Burg ist unser
Gott" uiteengegaan was, werd door
de leiders, gevolgd door een groot
aantal meetinggangers een krans neer
gelegd aan den voet van het stand
beeld van Luther.
Het aantal protesten, meetings en
andere betoogingen neemt met don
dag toe. Het is onmogelijk ze alle
zelfs te noemen. Er is bijna geen
plaats van eenig belang in het Duit-
sche Rijk, waarin niet wordt gepro
testeerd. Het blijkt uit de berichten,
dat werkelijk de „volksziel" ove loopt
en dat men nu genoeg beeft van de
intolerantie der ultramoutanen.
Naar Reuter meldt, spreekt het ant
woord van den Paus op het protest
van den Pruisischen gezant, leedwe
zen uit over de onverwachte uitwer
king van de Encycliek en belooft de
Paus dat de Encycliek door de Duit-
sche bisschoppen niet zal worden ge
publiceerd.
Naar de Kölnische Zeitung uit Mun-
chen verneemt, heeft het officieele
blad van het aartsbisdom Bamberg
den volledigen Latynsohen tekst van
de Borromaeus-encycliek afgedrukt.
GROOT BRITANNIË.
De Engelsche suffragettes hebben
een succesje behaald. Uit Londen
wordt n.l. bericht, dat minister-presi
dent Asquith heeft belooft op 21 Juni
een delegatie van de „National Union
of Woman's suffrage Societies" te ont
vangen.
Men houdt het er voor, dat in het
onderhoud het wetsontwerp ter sprake
zal komen, dat binnenkort by het La-
gorhuis zal worden ingediend en waarin
aan vele wenschen der voorstanders
van vrouwenkiesrecht wordt tegemoet
gekomen.
RUSLAND.
In de Doema hebben 166 afgevaar
digden, te weten de linkerzijde en 25
Octobristen, een voorstel ingediend tot
opheffing van de bepalingen betref
fende de gebieden, welke de Joden
uitsluitend mogen bewonen.
De voorstellers wyzen er op, dat
het voortbestaan van de domiciliebe
perkingen voor Joden iu het her
nieuwde Ruslaod uiterst onrechtvaar
dig is en in stryd met het manilest
van 31 October. Het berokkent den
staat onmiddellijke schade, beperkt
de oeconomische ontwikkeling, die alle
burgers zonder onderscheid van ge
loof of nationaliteit geroepen zyn te
helpen bevorderen en werkt mede dat
deel van het staatsbostuur te demo-
raliseeren, dat de domiciliebeperking
der Joden ten eigen bate misbruikt,
doordat ontduiking der wet wordt in
de hand gewerkt.
Een omwent el ing in
S u r i n a me? Uit de Westont.vangen
bladen maken melding van het feit,
dat Suriname aan den vooravond heeft
pestaan van een omwenteling.... De
man, die als dictator wilde optreden,
is de Inspecteur van Politie Killinger,
Hongaar van geboorte. Om „Ehresa-
chen" uit zyn vaderland gevlucht,
teekende hy als koloniaal voor de
West. Al spoedig pleegde hjj desertie
en niettegenstaande dit feit, werd hij
in het corps politieagenten opgeno
men. Na alle rangen in korten tijd te
hebben doorloopen, werd hy inspecteur.
Hel plan van dezen avonturier nu
was te Paramaribo een omwenteling
Ie bewerken, den Gouverneur gevan
gen te nemen en een vrystaat uit te
roepen. Ten einde zijn doel te berei
ken heeft Killinger zich handlangers
bezorgd onder do burgerij, de politie
en Javanen en Britsch-Indische immi
granten. Deze handlangers moesten
dan weer anderen voor het plan zien
te winnen. Het plan was goed over
legd en omschreven. Geregeld werden
bijeenkomsten gehouden om alles in
de lijnste bijzonderheden te regelen.
Ten slotte vergiste K.' zich echter
in een zijner helpers. Een oud-beambte
van politie, dien K. ook voor zijn plan
wilde winnen, en wien hjj wijs maakte,
dat de Procureur-Generaal alles van
het plan wist, vervoegde zich tot den
Wil. P. G. om inlichtingen. Door het
tactvol optreden van den wn. P. G.
is toen het heele zaakje uitgelekt en
is K. oumiddellyk in verhoor geno
men. Hij geeft echter voor, dat
hy slechts smokkelhandel in wape
nen beoogde. Uit de mededeelingen
van de gearresteerde handlangers on
verdere getuigen blijkt, dat Killinger
wel degelijk een omwenteling beoogde.
„De West" verneemt, dat de zaak
zoo spoedig mogelijk strafrechtelijk
zul vervolgd worden. Hij zal voor
het Hof van Justitie terechtstaan
onder beschuldiging van aanslag tegen
de veiligheid van den Staat. Op dit
misdrijf staat de doodstraf.
De Encycliek. Naar wy
vernemen heeft de Algemeene Kerke-
r iad der Nederlandsche Hervormde
Gemeente te Utrecht, met 32 tegen
15 stemmen besloten, zich ter zake
van de Boromaeus Encycliek tot de
Koningin te wenden, haar wijzende
op liet krenkende voor de Protestanten
daaiin.
Dat kan voor het ministerie lastig
genoeg worden. Door Kuyper is ons
land aan l'.ome overgeleverd en Heems
kerk kan zonder Rome niets. Voor
zichtig zijn is dus voor hem de bood
schap, hoe vernederend het ook zijn
moge.
De Statenverkiezingen.
In Zeeland, waar de politieke verhou
ding in de Staten '24 rechts tegen 18
links is, traden 12 leden van rechts
en 9 van de linkerzijde af. Zierikzee
en Sluis herkozen aanstonds hun 6
vrijzinnigen, in Goes brachten de beide
liberale leden Elenbaas en Kakebeeke
het tot de herstemming, maar de vrij
zinnige afgevaardigde van Middelburg,
de heer De Bouwmeester, moest zijn
plaats afstaan aan den anti-revolutio
nair Louwerse.
De rechterzijde zag overigens in
Middelburg haar twee altredenden
onmiddellijk herkozen, evenals die in
Vlissingeu en Tholeo.
In het district Hulst eindelijk werd
van de vier aftredende katholieken
Diemand herkozen, allen moeten een
herstemming doormaken tegenover
den „onafhankelyken" R.-K. candidaat
Van Dalsum en den liberaal Wort-
man.
Een gebedssneeuwbal is bezig
thans over Amersfoort te rolien. Een
brief of briefkaart, zonder opschrift,
zonder onderteekening, wordt dezer
dagen door verscheiden Amersfoorters
ontvangen. De inhoud is een zooge
naamd oud gebed uit Jeruzalem en
hy of zij, die het niet willen over
schrijven worden bedreigd met een
ongeluk; hun die het wel doen, wordt
geluk voorspeld.
't Ding is in het Engelsch geschre
ven, dus wordt aan meer ontwikkel
den verzonden. Eu er schijnen werke
lijk nog lieden te bestaau, die aan
dien nonsens gelooven.
In „de Hervorming" van 14 Mei
1910 wordt ernstig gewaarschuwd
tegen dit „ieelyke ding, dat ongetwij
feld een uitbroedsel is van ziekelyken
godsdienstzin of liever van jammerlijk
bijgeloof" en besloten met den goeden
raad: „De prullemand bewijze,onver
wijld den besten dienst."
In d: Amersf. Zweminrichting
behaalde hedenmorgen jongeh. T. W.
de Tourton Bruijns zyn diploma als
geoefend zwemmer.
Werden vcor korten tijd in do
localen van het postkantoor te Amers
foort tegen brandgevaar minimax ge
plaatst, niemand heeft kunnen ver
moeden, dat reeds zoo kort nadien
hiervan zou worden gebruik gemaakt.
Hedenmorgen toch was een lynwach-
ter voor herstelling op het telegraaf
kantoor en vloog zyn lamp in brand.
Door het vlugge optreden van den
chef hoofdbesteller J. van Winterswijk
werd een groot onheil voorkomen.
Deze greep aanstonds de minimax en
de inhoud blies in een minimum van
tyd de reeds in volle vlam staande
lamp uit.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Gisterenavond hield de vereeniging
Handel en Nijverheid haar maandver
gadering in de Zwaan, ouder voorzit
terschap van den heer S. J. van Duinen.
Na opening der vergadering leest de
secretarie de notulen van 12 Mei j.l.
die onder dankzegging worden goed
gekeurd.
1. Bespreking aangifte voor kiezer
van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken.
De voorzitter wyst er op, dat
men voor kiezer der Kamer zich moet
opgeven, met uitzondering van enkele
personen, die ex officio op de kiezers
lijst worden geplaatst. Die aangifte
moet plaats hebben voor 15 Juni. Om
kiezer der Amersfoortsche Kamer van
Koophandel te worden, tiestaat blijk
baar echter weinig animo. Daar de
opkomst der leden zeer gering is, ge
looft de voorzitter dan ook, dat het
beter is, dat het Bestuur geen verdere
stappen doet. Lauwe kiezers kunnen
zich een gang naar het Gemeentehuis
getroosten om het vereischte formu
lier in te vullen.
2. Bespreking van de wenschelijk-
heid van het al of niet zenden van
afgevaardigden naar het a.s. bonds-
congres.
De voorzitter herinnert er
aan, dat in de Aprilvergadering reeds
er op is gewezen, dat zuinigheidshalve
bet misschien wenschelyk was dit jaar
geen afgevaardigden te zenden. Toch
