WEERBERICHT.
Thermometerstand
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, 26 Augustus 1910.
Hoogste barometersta id 766.8 m.M. te
Riga laagste 710.6 te Halinhead.
Verwachting tot den avond van 27 Au
gustus 1910. Toenemende tot krachtige
eerst Z.-lijke daarna afnemende "W.-lijke
wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaar bewolkt,
regen of onweer.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOOpX
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
758 mM.
Vorige stand te 12 uur 762 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 6S
Laagste hedennachtF. 61
Hedenmiddag 12 uurF. 69
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Vrij
dag 26 Aug. des morgens 7 uur is 62° F.
„ingevolge een verzoek van Mej. West
meijer", .wier ijverige bemoeiiugen ter
inzameling van gelden voor de partykas",
voegt de kommissie er aan toe, „on wier
geldelijke verplichtingen aan den heer R.
Lehmann aan Dr. Kuyper bekend waren".
Do soberheid van de kommissie is op
het geheimzinnige af; toch kan uit deze
woorden niet auders worden opgemaakt,
dan dat reeds in 1902 Mej. Wostmeijer
geldelijke verplichtingen had aan den heer
R. Lehmann; dat Dr. Kuyper in 1902 reeds
daarvan op de hoogte was; en dat hij in
datzelfde jaar reeds het eerzame paar den
weg wees tot de zoo vurig begeerde Ne-
derlandsche orde. Deze feiten acht de
kommissie bewezen; erkend is bevendien
door Dr. Kuyper zelf, dat hij den heer R.
Lehmann voor de verdienstelijke daden,
door dezen op zijn aansporing verricht,
heeft gedekoreerd; alleen acht de kom
missie het „te ver gezocht", op grond
ervan tot korruptie te konkludeeren.
De Waterleiding.
Zoo we gisteren reeds meedeelden heb
ben B. en W. den Raad een voorstel toe
gezonden om in beginsel te besluiten tot
het aanleggen en exploiteeren eener ge
meentelijke drinkwaterleiding. Aan het
uitvoerig rapport omtrent dit voorstel ont-
leenen we het volgende
B. en W. herinneren er aan, dat zy 21
November 1908 den Raad een ontwerp-
nieuwe-concessie deden toekomen, die ver-
baud hield met voorgenomen uitbreidings
werken (o.a. het bouwen van eene uitslui
tend veor Amersfoort bestemde prise-d'eau
aan den weg naar Oud-Leusden, verbetering
van het buizennet), waarmede de conces-
6ionarisse zich, na vele besprekingen en
onderhandelingen, ten 6lotte hal vereenigd.
De besprekingen, die in de afdeelings-
vergaderingen van 7 en 11 December 1908
en 24 Februari 1909 over het voorstel van
B. en W. gehouden zijn, hebben toen aan
leiding gegeven tot de opdracht betreffende
het onderzoek naar de oprichting en ex
ploitatie eener gemeentelijke drinkwater
leiding. Het aanbod der concessionarisse
tot verbetering harer werken (waarvoor
een wijziging der concessie noodig is) werd
loeu niet afgewezen, maar aangehouden,
opdat de Raad zou kunnen beslissen welke
oplossing, n.i. of verbetering der werken
van de concessionarisse met vaststelling
eener nieuwe concessie, of het exploiteeren
oener gemeentelijke drinkwaterleiding, het
mee6t in 't belang van de Gemeente te
achten is.
Het rapport van den benoemden des
kundige, den ingenieur J. van Poelgeest
komt tot de conclusie, dat slechts de op
richting eener gemeentelijk waterleiding in
gegeven ouistaudigheden aanbeveling
verdient.
De prise-d'eau met bijbehoorende ge
bouwen en machines is ontworpen aan den
straatweg naar Hoevelaken; op den Ainers-
foortschen Berg is een waterreservoir ge
dacht, terwijl het buizennet bestaat uit
eeno ringleiding, die de verschillende an
dere leidingen voedt.
Naar de meening van B. eu W. is eeno
keuze tusschen het aannemen van de door
de concessionarisse aangeboden verbetering
eenerzijds en de oprichting van eeue ge
meentelijke waterleiding anderzijds thans
niet meer mogelyk.
De concessionarisse toch heeft der Gp-
ineente meegedeeld, dat zij hare voorstellen
tot wijziging der concessie niet langer dan
tot 15 Maart 1910 kon handhaven.
De reden, die hiertoo geleid heeft, be
staat volgens het schrijven der concessio
narisse van 4 Februari 1910 hierin, dat zij
meent te mogen veronderstellen, dat de
Gemeente op hare tegemoetkoming (nieuwe
werken, nieuwe concessie) geen prijs stelt
en in de negatie door de Gemeente van haar
strevon aanleiding te mogen vinden, zich
van verdere onderhandelingen op den voet
der voorgestelde concessiewijziging te ont
houden.
B. en W. hebben daarop de concession-
narisse medegedeeld, dat de verantwoor
delijkheid voor eventueel min-gunstige ge
volgen geheel op de Maatschappij drukt
en dat op de Gemeente in dit opzicht in
't geheel geen verantwoordelijkheid rust
dat het gedane aanbod tot verbetering der
werkén de verantwoordelijkheid der Maat
schappij in geen enkel opzicht kan ont
lasten, omdat de Maatschappij volgens de
concessie verplicht is, water aan to voeren
van de Soesterheide in zoodanige hoeveel
heid als ten behoeve van den publicken
dienst en van de ingezetenen voor den
geheolen duur der concessie zal blyken
noodig te zijn, terwyl volgens do aange
boden plannen het water niet van de Soes
terheide aangevoerd zou worden.
De keuze bestaat dus thans niet meer
tusschen de aangeboden werken met nieuwe
concessie eenerzijds en de oprichting1 van
eene gemeentelijke waterleiding anderzijds
maar tusschen het volgende
óf het voeren van nieuwe onderhande
lingen, die door het Gemeentebestuur
moeten worden aangeknoopt zonder eenige
bekendheid met de grondslagen, op welke
de concessionarisse bereid is te onderhan
delen,
óf de oprichting eener gemeentelijke
waterleiding.
In beginsel geven B. en W. zonder
eenige aarzeling de voorkeur aan de laatste
oplossing. Het mag toch, mot het oog op
de volksgezondheid, van het grootste belang
geacht worden, dat de Gemeente de vol
komen v-ije beschikking over een drink
waterleiding heeft.
Een tweede reden, waarom aan eene
gemeentelijke waterleiding de voorkeur
behoort te worden gegeven, is gelegen in
ile hulp, die de waterleiding bij brand kan
geven. Het mag als genoegzaam bekend
verondersteld worden, welke gebreken aan
de inrichting van de concessionarisse in dit
opzicht kleven. Niet alleen ontbreekt de
mogelijkheid om bij brand een verhoogden
druk te geven, maar ook is de capiciteit
van het buizennet op vele plaatsen te klein
voor voldoenden aanvoer van water bij
braud.
Betreffende de vraag of de aanleg ook
in financieel opzicht voor de Gemeente
mogelijk is, zeggen B. en "W. o.a.:
„Bij het bepalen van een belangrijk lage-
ren verkoopsprijs dan hot tegenwoordige ta
rief, blijkt, dat reeds bij een levering tusschen
200 000 en 250 000 M'. in het buizennet
de waterleiding geheel zelfstandig kan be
staan en bij meerdere levering belangrijke
winst gaat afwerpen, of wel prijsverlaging
kan worden ingevoerd.
Het verbruik, en daarmede de rentabili
teit, zal natuurlijk in hooge mate afhangen
of de ingezetenen, die thans water van de
concessionarisse gebruiken, hunne perceelen
zullen aansluiten bij de gemeentelijke water
leiding, Ons College koestert in dit opzicht
geen twyfel; waar herhaaldelijk in uwe
vergadering klachten over de wijze, waarop
do concessionarisse exploiteert, zijn verno
men waar zij tot heden het water tegen
een hoog tarief heeft verkocht, waar de
ingezetenen zich meermalen overtuigd
moeten hebben van de gebrekkige werking
der waterleiding bij braud, daar twijfelen
wij niet, dat, indien de Gemeente zelf het
waterleidingbedrijf ter hand neemt en tegen
een lager tarief uitstekend water levert, de
ingezetenen eensgezind aan de gemeente
lijke inrichting hun steun niet zullen ont
houden.
De aansluiting kan daarbij bevorderd
worden door hen, die zich binnen een te
stellen termijn aanmelden, gratis aan het
net aan te sluiten."
Maar ook al zou dit alles niet het ge
val zijn, dan achten B. en W. een gemeen
telijke waterleiding toch van zoo veel be
lang voor de Gemeente, dat zij zich wel
eenige financieele opofferingen daarvoor
zal mogen getroosten.
Door de Gezondheidscommissie zyn be
zwaren gemaakt in verband niet het soort
water (n 1. niet afkomstig van de heide).
Rapporten van den deskundige en van den
heer N. v. d. Steen, directeur van het
laboratorium voor scheikundig, microsco
pisch en bacteriologisch onderzoek te Haar
lem laten echter geen redelijken twyfel of
aan het ontworpen plan de voorkeur ge
geven moet worden.
"Volgens den deskundige verdient het
aanbeveling voor de Gemeente, het leggen
van het buizennet op te dragen aan den
Directeur van de gasfabriek en de uitvoe
ring van do andere werken aan den Ge
meente-architect. Deze ambtenaren zullen
daarbij bijgestaan moeten worden door één
of meer deskundige opzichters, terwijl het
oppertoezicht over den aanleg opgedragen
zal moeten worden aan een speciaal des
kundige op het gebied van waterleidingen.
De heer van Poelgeest heeft zich bereid
verklaard het oppertoezicht op zich te
nemen.
Wat het directoraat aangaat zijn B. en
W. van meening dat dit kan gecombineerd
worden met dat van de gasfabriek, hetgeen
in de meeste groote gemeenten het geval ie.
Als jaarwedde wordt voorgesteld f 350
met drie 3 jaarlijksche verhoogingen van
f 100.
Yoor den aanleg is een bedrag van
f 331,000 noodig waarvoor een geldleening
moet worden aangegaan, af te lossen in
40 jaar.
Vermoedelijk zal in het jaar 1910 een
bedrag verwerkt worden vau f 50,000.
Het Bestuur der Oranje Vereeniging
verzoekt ons mee te deolen, dat wegens
onvoldoende deelname, de verlichte gon
delvaart van het programma der feestelyk
heden op 31 Augustus is afgevoerd en dat
inplaats daarvan eene Bioscope-voorstelling
in de openlucht, op den Hof, zal plaats
hebben.
De feestelijkheden zyn nu als volgt
's voormiddags
S'/a uur Koraalgezang op Amicitia.
9Va n Aubade van 500 kinderen
aan den Burgemeester.
's namiddags
1 uur Voetbalwedstrijd op Birkhovcn.
l'/a Bloemencorso.
2'/j Ringrijdery op Birkhoven.
8 Bioscoop-Voorstelling op den
Hof.
Na afloop concert in den tuin van den
heer Otte, Heiligenbergweg alwaar tevens
de bekroningen van bet Bloemencorso
zullen worden uitgereikt, en waar alleen
de leden der Oranje-Vereeniging en deel
nemers aan de wedstryden toegang zullen
hebben.
Ook hebben de leden der Oranje-
Vereeniging op vertoon van hun diploma-
kaart, met ééne dame, tegen halve entree
prijs recht van toegang tot het Sportterrein
Birkhoven.
Wat de deelname aan de verschillende
nummers betreft, kan die aan het Bloemen
corso vooral nog veel grooter zijn. Een
opwekking om de stoet zoo fraai en groot
mogelijk te maken, willen we dan ook
uiet achterwege laten.
In de godsdienstoefening Zondag
morgen in de Evangelisch Luthersche
kerk te houden zal als spreker optreden
Ds. F. G. Lagers, Emer. pred. te Amersf.
Zondag 16 October a.s. zal Dr. H. Y.
Toxopeüs in de Gemeente zijn intrede
doen en worden bevestigd door Ds. J L.
F. de Meyere, predikant te Haarlem.
De kapitein W. E. van Dam van
Isselt. overgeplaatst bij het le reg. veld
artillerie, is nader ingedeeld bij de 2e
afdeelmg van het korps te Amersfoort.
De tweede dag van het te Woerden
gehouden concours hippique werd ingezet
met een springconcours voor jachtpaarden,
waarin o. a. de volgende pryzen werden
behaald
Ie pr. luit. Labouchére met Gigolettc;
3e pr. luit. Labouchére met Perhaps; 4e
pr. luit. Coblijn met Black Paddy.
Eervolle vermelding: luit. Labuichère
met Vanguard en luit. baron van Liwick
mot Estcourt.
Het slotnummer was een concours voor
springpaarden, waarby o. a. de volgende
prijzen werden behaald:
3e pr. luit. Coblijn met Black Paddy;
5e pr. luit. Labouchére met Dreadnought;
6e pr. luit. de Kruyfï met la Qroquette.
Door de politie is alhier aangehou
den een persoon verdacht van diefstal van
kippen en eenden onder Hoogland. Hy is
met de gestolen dieren naar Hoogland
gebracht en ter beschikking van den Bur
gemeester aldaar gesteld.
Hedenmorgen zijn 3 manden schel-
visch als ondeugdelijk voor de consumptie
afgekeurd.
Cholera in Italië. Men heeft in
de laatste 24 uur vastgesteldin de provincie
Foggia een geval van cholera, een sterfge
val en zes verdachte gevallen; in de pro
vincie Bari zeventien gevallen van cholera,
dertien sterfgevallen en 3 veidachte ge
vallen.
De heer CaliBsano, de onder-secretaris
van binnenlandsche zaken is naar Poillos
vertrokken om de besmette plaatsen te
bezoeken, eenvormigheid te schenkeu aan
de diensten en te voorzien in middelen
van verpleging der bevolking.
Dezeldzame8chaduw. In
Zuid California bevindt zich een pe-
troleumveld, dat om een merkwaardigheid
zeer de aandacht getrokken heeft. De
petroleum wordt daar n.l. in groote gaten
gepompt en men merkte spoedig dat een
schaduw die op de oppervlakte van zulk
een olievyvertje viel, do geheimzinnige
eigenschap had, nog geruimen tyd op de
zelfde plaats te blij ven, ook als het lichaam,
waardoor de schaduw veroorzaakt werd,
reeds lang van plaats verwisseld was. Stond
byvoorbeeld een man aan den rand van
zulk een oliev ijver, liet zijn schaduw daarop
vallen en ging dan weg, dan bleef zyn
schaduw nog eenige tyd zichtbaar op de
petroleum en dat des te langer, naarmate
de man langer op die plaats gestaan had.
De zon oefent namelyk op de zeer gas
rijke olie een zoodanigen invloed uit, dat
milliocnun van kleine glasblaasje aan de
oppervlakte stijgen. Deze gassen zijn bui
tengewoon gevoelig voor temperatuurwis
selingen en zoo komt het dat zij zich op
de plaatsen, waar een schaduw valt, weldra
minder sterk ontwikkelen, wijl daar juist
een mindere verhitting plaats vindt. Heeft
de schaduw langen tyd gewerkt, dan zal
ook de daardoor veroorzaakte afkoeling
nog daarna aanhouden en zoo laat het
zich inderdaad verklaren dat de omtrekken
van de schaduw zichtbaar blijven, wyl hot
kleinere aantal van de op de afgekoelde
vlakte opstygeude gasblaaBjes hieraan een
andere kleur of anderen glans geeft, waar
door zij wordt onderscheiden van de om
gevende vlakte Zoo komt het merkwaardige
verschijnsel tot stand.
Helderziendheid. Te Aarhus
heeft, voor wie het gelooven willen, do
politie een zeer interessante ondervinding
opgedaan. Er werd den laatsten tyd in
Denemarken veel opzien verwekt door een
clairvoyant, Emil Kuudsen. Dezen man
nu bracht de politic naar Hjorsthoi, waar
acht jaar geleden onder geheimzinnige
omstandigheden een 17-jarig meisje ver
moord werd, zonder dat het aan de politie
gelukte ooit eeu zeker spoor van den
moordenaar te ontdekken. Knudsen ver
klaarde in zyn droomtoestand dat als
moordenaar een kleine, onaanzienlijke man
van 50 jaien beschouwd moest worden;
hij woonde in een klein huisje in de ge
meente en was door een groote, forsche
vrouw tot de daad gedwongen. Hij moest
een vest met 20 knoopen dragen. Tot
zoover is er niets byzonders aan het ex
periment. Knudsen echter kon ook, hoewel
hy nooit te voren in die streek was, ter
stond nauwkeurig de plaats aanduiden,
waar indertijd het lyk gevonden werd en
toen hij op het kerkhof gebracht werd
vond hy oogenblikkelyk het graf der ver
moorde, waarvan hij noch den naam, noch
