DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No, 226.
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1910.
7e JAARGANG
NABETRACHTING
- OVER DEN GEMEENTERAAD.
BUITENLAND.
Hoofdredacteur B. RIJKIIKS.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco por
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: ULR1NF. llt iU 6. Telel. Iutere. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Yoor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen -en Buiten landsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Die rondvraag, die rondvraag
Hoeveel aangenamer en gemakkelijker
zou de leiding van menige vergadering
zijn, als die niet werd toegelaten
Heen verstandig raadslid zou intusschen
van dit prerogatief afstand willen doen.
En ook in onzen Raad is het meermalen
gebleken, hoe na een opmerking van een
rondvragend lid een vrij belangrijke dis
cussie ontstond, die soms niet zonder ern
stige gevolgen bleef.
Zullen ook de vragen aan het einde van
deze zitting gevolgen hebben
Natuurlijk zijn B. en W. altijd bereid,
indien het uitdrukkelijk door den Raad
verlangd wordt, het advies in te winnen
en over te leggen aan een der bestaande
oflicieele lichamen.
Maar is het wel goed, dat er bij ern
stige zaken uit den Raad stemmen moeten
opgaan, die om dergelijke adviezen vragfen?
We bedoelen dit: zou het voor de be
trokken Commissies, Kamer van Koophan
del enz. niet aangenamer zijn, dat hun
advies gevraagd werd door B. en W. al
vorens daartoe pressie wordt geoefend van
den Raad
Zelfs al zijn B. en W. nog zoo over
tuigd van hun goed inzicht in een of andere
zaak, zoodat zij voor zich een nader advies
volkomen overbodig achten, dan nog eischt
de complaisance, dat ze de aangewezen
adviseerende lichamen in de gelegenheid
stellen, van huu meening over belangrijke
zaken te doen blijken.
En hier geldt het stellig zeer belangrijke
zaken waarmee groote uitgaven gemoeid
zijn.
Zeer juist gezien was het, dat er op
werd aangedrongen alsnog de adviezen te
vragen van de Commissie van Fabricage
omtrent de H. B. S en do eierenmarkt en
van de Commissie van Toezicht over even
redige schoolgeldheffing, enz.
Enfin, als we 't goed begrepen hebben
dan komen die adviezen nog.
't Zou niet goed gezien zijn de belang
rijkheid van een zaak af te meten naar
de uitgebreidheid van de discussie er over
of naar het aantal wijzeD, dat het woord
er over gevoerd heeft.
Zoowat de heele Raad heeft gepraat
over de plaats voor het standbeeld van
Oldenbarneveldt.
Het eind van het lied was, dat B. en W.
hun vooi'Btel zagen aangenomen en dat
lijkt ons ook waarom zouden ook wij
nu ons oordeel achterwege houden -het
lijkt ook ons dat uit esthetisch oogpunt
de plek die gekozen, is met een mooie
laan tot achtergrond, wel de beste was.
Het „park" op het Julianaplein gaf den
heer van Kalken aanleiding tot heel mooie,
gestyleerde ontboezemingen. Wat een ver
schil van standpunt.
Het ééue raadslid spreekt van een park,
het andere van een plantsoentje juist ge
schikt om er een urinoir iu te verbergen.
Over het idealisme van den een, en het
realisme van den ander zou een heele
boom zijn op te zetten.
Ook dit pleit werd gewonnen door B.
en W.
Naar de uitingen van enkele raadsleden
te oordeelen, zal het Julianapleintjc* dan
ook niet ontsierd worden door den
gevel van de fabriek van den heerEyaink
en bovendien wat het zwaarste is het
aanmoedigen van een plaatselijke industrie
heeft terecht o i. bij B en W. en ook
bij don Raad den doorslag gegeven.
De wethouder van publieke werken
heeft op waardige wijze ziju entree gemaakt.
Op sobere en zakelijke wyze verde
digde hij de voorstellen, die hij wel bij
inventaris zal hebben aanvaard.
De volgende raadszitting over de be
grooting zal wel wat meer to doen geven.
Dan komt er heel wat onder den hamer.
S
BALKAN-POLITIEK.
De Times bevat een hoogst belangwekkend
artikel over de Turksch-Roemeensche over
eenkomst, welker bestaan het blad na al
de bevestigingen als vaststaand aauncemt:
in dien zin dan, dat Roemenië zich ver
bonden heeft om, in geval van een oorlog
tusschen Turkije en Griekenland, al zijn
legerkorpsen naar de zuidergrens te brengen,
teneinde Bulgarije te verhinderen den Turk
in den rug aan te vallen. De Times be
toogt dat die overeenkomst de oorlogs
kansen in den Balkan belangrijk doet stijgen.
De oorlogszuchtige partij in Turkije, die
gaarne Griekenland hoe eer zoo beter te
lijf zou willen gaan, is tot dusver in de
minderheid gebleven, vooral doordat de
kansen op succes in een Turksch-Griekschen
oorlog twijfelachtig waren wegens de
waarschijnlijkheid, dat Bulgarije Grieken
land zou gaan helpen. Nu evenwel door
de afspraak met Roemenië do Bulgaar
ongevaarlijk is gemaakt, is de uitslag van
een oorlog met Griekenland niet twi'fel-
achtig en zal do oorlogspartij in Turkije
heel wat meer kans hebben haar zin te
kuunen doordrijven.
Dit alles is voor de Times slechts een
inleiding, want het artikel is niet tegen
Roemenië gericht, maar tegen Duitschland.
Roemenie, zegt de Times, heeft natuurlijk
dit verdrag niet aangegaan zonder ovorleg
gepleegd te hebben met de twee naties,
welke in de laatste jaren een overwegenden
invloed in het land oefenen. Eu van die
twee naties heeft Duitschland verreweg het
meest te zeggen in Roemenië.
M. a. w., zoo wil de Times zeggen, het
verdrag is eigenlijk door Duitschland tot
stand gebracht. Wel is waar spreekt men
dat tegen in Berlijn, maar daar sprak
men indertijd ook tegen dat Duitschland
aan het eind der Balkan-crisis een „bedekt
ultimatum" naar Petersburg had gezonden,
en dezer dagen heeft Keizer Wilhelm zelf
dat erkend, toen hij, in Weenen, er over
sprak hoe hij zich in tijden van nood „in
schitterende wapenrusting" aan Keizer
Frans Jozefs zijde had geplaatst. Welnu,
zoo zal Duitschland's cliënt op don Balkan
eveneens in schitterende wapenrusting aan
Turkijo's zijde verschijnen.
Ton slotte zegt de Times, Duitschland
er niet van te verdenken, dat het opzettelijk
een oorlog op don Balkan wil verwekken,
maar wel dat het, ter vermeerdering van
zijn invloed iu Turkije, de Jong-Turken
in de gelcgenhciii stelt, huu gezag te be-
vestigen door middel van een Balkau-oorlog.
ONLUSTEN TE BERLIJN.
In dn Berlijnsche stadswijk Moabit
kwamen Maandagavond, ten gevolge der
door de stakende werklieden eeuer kolen-
firma veroorzaakte ernstige ongeregeld
heden, hevige botsingen tusschen do politic
en de menigte voor.
Do part. corr. van het Hbld. meldt, dat
dit stakingsrumoer in omvang en ernst alles
overtreft op dit gebied tot nog toe in Ber
lijn vertoond. De politie en de betoogers
hebben tusschen 10 en 12 uitr 's nachts
eenvoudig een slag geleverd. Aan beide
zijden vielen gowouden in grooten getale.
Van de politie werden 38 man buiten ge
vecht gesteld; hoeveel burgers er gewond
werden kan nog niet met nauwkeurigheid
worden vastgesteld. Het aantal wordt echter
vor over de honderd geraamd. In een lokaal,
waar hulp verleènd wordt aan mcnschon
die een ongeluk krijgen, werden er 22 op
genomen. Er heeft een regelrecht bombar
dement plaats gehad' met stcencn, bier
glazen en dergelijke projectielen, die uit
café's en van balcons op de politic geslin
gerd werden.
Zelfs is er geschoten. De vrouwen hiel
pen ijverig mee; zij wierpen bloempotten
zand en water naar beneden. Er werd een
stormloop gehoudeu op de Reformations-
kerk. Te half twaalf stonden daar onge
veer 3000 peiBonen. Kwajongens klommen
in de lantaarnpalen en draaiden de vlammen
uit, smeten de ruiten in van passecrende
trams en sleurden uit de tram een gees
telijke, den pastoor van de Reforuiations-
kerk. Deze geestelijke wist te ontkomen in
zijn woning en grendelde de deur. Het
volk werd daarop zoo woedend, dat het de
geschilderde ruiten van de kerk insmeet,
en voor duizenden marken aan kostbaar
heden vernielde.
De politie had niet op dergelijke uitge
breide en langdurige wanordelijkheden ge
rekend. Zij stond machteloos tegenover de
duizenden.
Dinsdag was het op de slagveldstraten
een stilte na den storm. Vele politieagen
ten, de revolvers in de bruine, glimmende
tasschen op de linkerheup, vele pratende
troepjes, belangstelling voor stukgesmeten
ruiten, een stukje opengebroken straat,
waar het plebs de steenen uitgerukt had,
bewezen, dat oi een slag had plaats ge
vonden. Voor vanavond worden weer onge
regeldheden vorwacht, doch nu zal de
politie wel op haar hoede zijn. Zij ontving
zeer Btrenge instructies en bovendien wor
den militairen gereed gehouden.
DUITSCHLAND.
De veiontwaardiging van tal van vooruit-
strevenden in Duitschland is opgewekt door
een mededeeling op het Maagdenburger
socialistencoagres. Een der leden kwam daar
vertellen, dat bij de Duitsche legor-autori-
tciten uitvoerige instructies klaar liggen
voor bet geval van een oproerige bewe
ging; in welke instructies o.a. zou staan,
dat in dat geval het eerste werk moet
zijn alle socialistische journalisten en par
lementsleden in hochtenis te nemen, zonder
acht te geven op de parlementaire on
schendbaarheid.
De volgende rechtszaak wekt in
Duitschland veel opzien.
In Weimar staat prof. Lehmann Iiohen-
burg terecht wegens beleediging van het
officiorskorps en den rechterlijken stand.
De professor had namelijk geschreven, dat
uicu een schavuit en een meinccdigc kan
ziju en toch officier of rechter blijven. Ter
zitting waren eenige deskundigen versche
nen, die over des beklaagden geestestoe
stand gehoord zouden worden; maar do
beklaagde protesteerde zelfs reeds tegen
de verdenking, als zou hij aan een stoornis
der geestvermogens lijden. Hij had weinig
succes, want de rechtbank besliste dat hij
zp8 weken in een geslicht onder observatie
zou blijven. Do beklaagde kwam van deze
beslissing terstond in hooger beroep en
verzekerde bovendien, dat hij tegen de
uitvoering daarvan zoo goed mogelijk
daadwerkelijken tegenstand zou bieden.
Men is in Duitschland verontwaaidigd,
en verschillende hoogstaande mannen (b.v.
niemand minder dau prof. Haccknl, uit
Jena) betuigen, dat Lehmanu-Hohenburg
allerminst krankzinnig is. maar integendeel
een zeer hoogstaand man. Dien wil men
nu zoo maar zes weken gaan opsluiten!
Weder is een sociaal-democraat tot lid
van den Rijksdag gekozen. Bij de aanvul
lingsverkiezing te Frankfort aan den Oder
werd bij de herstemming de sociaal-demo
craat Faber, mr. schoenmaker te Lebns,
gekozen met 15,797 stemmen, tegen
15,625 op den nationaal-liberalen, caudi-
daat dr. Winter.
FRANKRIJK.
De socialistische burgemeester van Cor-
neilla-de-la-Rivicre, een gemeente in het
arrondissement Perpignan, de heer Author,
heeft dezer dagen de arbeiders in den wijn
bouw uitgeuoodigd tot een conferentie in
het stadhuis, teneinde gezamelijk de quaes-
tio der salarisverhooging te bespreken.
Hij wees de wijnbouwers er op, dat dit
jaar de wijn tegen zeer hooge prijzen ver
kocht zal worden, zoodat de landeigenaars
grove winst zullen maken. Hij achtte het
niet meer dan billyk, dat do arbeiders ook
hun deel zouden krijgen van dit voordeel,
zoodat hij de aanwezigen opwokto in
staking te gaan, indien hun salarissen uiet
werden verhoogd volgens een door hem
uitgewerkt tarief.
Gaan de patroons niet op deze voor
waarden in, zoo sprak dezo vreemde bur-
gemeester, dan zullen zij geen druiven in
hun vaten krijgen: wij zullen de wegen
versperren en opbreken, en vreemde pluk
kers beletten in de wijnbergen te komen.
Gij kuut u op uw burgemeester verlaten:
ik zal aan uw hoofd de wegen bewaken
en eiken pluk verhinderen.
Na deze woorden liet de burgemeester
de raadsvlag op het stadhuis hijschen, in
afwaehtiug van het antwoord der grond
eigenaars. Dezen echter lieten hem wach
ten, en dienden een klacht in bij den pro
cureur der republiek.
Het gerucht loopt, dat de prefect aan
