DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
VRIJDAG 28 OCTOBER 1910.
7e JAARGANG
No, 252.
BUITENLAND.
Uit de Pers
Hoolilrcdaftcur H. O. K IJ K I) N S.
Abonnementsprijs:
Per jaar4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
(Curam: li I,KINK HaiU 6. TelefIntere. 188.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing vau advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitculuudsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76.78J Amsterdam
PORTUGAL.
Dezer dageu zal in Portugal een Dteuwe
wet op de drukpersvrijheid worden inge
voerd. Zij veroorlooft elke critick op wet
telijke maatregelen, godsdienstige leerstel
lingen, do politiek der regeering en de
daden vau officieele pesonen. Zij verbiedt
laBteren van de bestaaude regeering, hoofden
van vreemde staten en hun vertegenwoor
digers, en evenzoo van particuliere personen;
opruiing tot strafbare feiten en bet weer
geven van onzedelijkheden. Voorts wordt
de oprichting van nieuwe dagbladen zonder
inachtneming van formaliteiten toegestaan.
Het Zwarte Kabinet (het officieele censoren
kabinet met oubcperkte macht) wordt af
geschaft. De redacteurs der dagbladen zullen
in het vervolg verantwoordelijk zijn
voor den inhoud van het blad, tenzy zij
kunnen bewijzen, dat zij geen schuld hebbeu
aan de opneming van het atuk.
GROOT-BRITANN1E.
Het bestuur van de vakvereoniging vau
de Engelsche ketelmakers heeft in een
vergadering te Newcastle besloten opnieuw
een referendum onder de stakers uit te
schrijven en hun aan te raden dc verkregen
voorwaarden aan te nemen, omdat zij toch
geen meerdere tegemoetkomingen van de
werkgevers zullen verkrijgen.
GRIEKENLAND.
De meeste Grieksche dagbladen keuren
de ontbinding van het parlement door
minister Veuizelos goed, maar de partij-
leidors noemen haar een staatsgreep eu
doen een beroep op het volk om zich er
tegen te verzetten. Daarom houdt do
regeering de troepen in de kazernes gereed.
Overigens heerscht er nog volledige rust
in Athene zoowel als in de provincie.
TURKIJE.
Naar de Times u>t Sofia uit zeer bizon
der goed ingelichte bron verneemt, dient
de Porte zich voorbereid te houden op een
nieuwe uitbarsting van vele opgewonden
gemoederen in Alacedonië. De bekende
organisatie voor het bendewezen, die na
do omwoeling vau het nieuwe regce'ings
stelsel in Turkije slechts in schijn ontbon
den is, is weer bijeengekomen en de ont
ploffing van dc dynaunetbom, die op 13
October by Kemauovo een goederentrein
deed ontsporen, is een der eerste levens
teekenen van de herboren organisatie, eu
dankt haar ontstaan aan bet feit, dat de
Bulgaarsche minister van buitenlamlsche
zaken met zijn jongste rondbrief geen suc
ces heeft gehad.
Do organisatie moet reeds sedert het
afgeloopen voorjaar, wegens het krasse
optreden der joug-Turkeu tegen de Bulgaren
bij de outwapeuiug, weer aan het werk
zijn en wel met zooveel succc6, dat 3/i TaQ
de Macedonische Bulgaren haar gezag erkent
en gereed staat, haar bevelen op te volgen.
50 A 60 benden, ieder slechts 3 A 4 man
sterk, maar uit beproefde komidsja's be
staande, die in geval van een opstand ieder
als leider kunnen optreden, zijn reeds aan
het werk en hun optreden zal, wanneer
tijd en omstandigheden het eischen, van
plaatselijke opstand'vergezeld gaan. Boven
dien zijn eenige leden van het comité voor
Eenheid en Yooruitgang ter dood veroordeeld.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren deelde de
voorzitter mede, dat het afdeelingsonder-
zoek van het ontwerp op de kustverde
diging, naar aanleiding van de regee-
ringsverklaring van gisteren, tot na de
ontvangst van de nota is uitgesteld.
De algemeene beraadslaging over het
ontwerp Bakkerswet werd voortgezet.
De heer de Beaufort .L.) verklaarde
door 's ministers rede niet overtuigd te
zijn. Hij wees nogmaals op de bijzondere
bepalingen voor Israëlieten; eu gaf zijn
verwondering te kennen, dat de heeren
Aalberso en Van der Molen zoo weinig
voor de persoonlijke vrijheid, die door
het ontwerp aangerand wordt, schenen
tc gevoelen.
Ook de heer Snoeck Ilenkemaus (C.H.)
hield zijne bezwaren vol. De wet zal
onrecht doen, en de energie dooden. De
vrijheid van arbeiden wordt aangetast,
die vrijheid, die de hoeksteen is van
onze economische ontwikkeling. Spr.
bleef eene regeling van arbeids en
rusttijden aanbevelen.
De heer Tydeman (V L.) merkte op,
dat de afstand tusschen hem en den
minister thans gebleken is nog grooter
te zijn, dan hij aanvankelijk meende.
Spr. gaf zijne afkeuring te kennen over
de wijze waarop de minister het Bnk-
kerscomité heeft bestreden.
Tot de zaak komende, zeide mr.
Tydeman dat vrijheid van bedrijf regel
moet blijveD, waarop slechts op grond
van overwegende publieke belangen
mag inbreuk worden gemaakt.
Spr. waarschuwde tegen 's ministers
plannen, om later weer met een regeling
van den arbeidsduur te komen. Het
bedrijf kan zich met zoo onrustige
wetgeving niet ontwikkelen.
De heer De Klerk (U.L.) bepleitte
nogmaals het drieploegenstelsel. Hij
maakte ook bezwaar tegen het plan,
later weer met een regeling van den
arbeidsduur to komen. Er moet een
maal flink in gegrepen worden, niet bij
stukjes en beetjes.
De heer Schaper (S. D. A. P.) bestreed
de wijze, waarop de heer Aalberse de
socialisten weersproken heeft. De
r-katholieken, die altijd achteraan komen
moeten bescheiden zijn.
Wat het ontwerp op de Bakkersraden
aangaat, hiermede kon spr. zich ook
thans nog niet vereenigen. Hij drong
weer op intrekking aan.
Spr. bestreed de Bakkersraden, en
ontlokte aan den beer Kuyper de er
kentenis, dat deze raden heelemaal niet
het anti revolutionaire instituut bij
uitnemendheid zullen zijn.
Vervolgens bepleitte hij nogmaals
een wettelijke regeling van den arbeids
duur.
De beer Brummelkamp (A R.) stelde
nu voor, de beraadslaging te schorsen
en voort te zetten op 8 November.
De voorzitter en do beer Nolens
(R. C.) bestreden dit voorstel. Dat leidt
tot geforceerde behandeling.
De beer Nolens stelde voor: voortzet
ting eind Januari of begin Februari,
waarmee de minister zich kan vereeni
gen, mits thans de algemeene beschou
wingen worden afgedaan.
Na eenig debat trok de heer Brummel
kamp zijn voorstel in, en werd besloten
als door dr. Nolens is voorgesteld.
De heer Troelsira (S.D A.P.) verdedigde
daarna de regeling van den arbeidsduur
in dit ontwerp, waardoor de tegenstand
kan worden gebroken. Om den minister
een richtsnoer te geven, stelde hij een
motie voor, waarbij den minister verzocht
wordt eet: regeling van den arbeidsduur
op te nemen in het wetsontwerp voor
de hervatting der behandeling in Febr.
De motie is mede door den heer De
Klerk (U.-L.) onderteekond.
DE BURGEMEESTER VAN BLARICUM.
De gearresteerde burgemeester van Blari-
cum, de heer A A. H. Hosang is, ingevolge
een beschikking vau de Rechtbank, gister
middag uit de voorloopige hechtenis ont
slagen
De tegen hem, op grond van beweerde
val-cbhcid in geschrifte aanhanig gemaakte
rechtzaak zal collier voortgang hebbeu.
De heer Hosang is voornemens, voor don
tijd welke het onderzoek in beslag zal
nomen, veilof aan te vragen als burgemees
ter en zal zich dien tijd buiten de genieeuto
Blaricrm ophouden.
NEDERLANDSCHE BOND VAN
GEMEENTEAMBTENAREN.
liet bestuur van den Ncdcrlaudschcn
Bond van Gemeenteambtenaren heeft be
sloten, aan Gedeputeerde Staten der
provinciën te verzoekeD, om, voor zoover
bij de regeling der jaarwedden van bur
gemeesters, secretarissen, ontvangers en
ambtcuaren van den burgerlijken staud
indertijd -node of uitsluitend tot grondslag
is genomen het zieleutal der gemeente, die
jaarwedden nader te toetsen aan de uit
komsten van de jongste volkstelling en
dienovereenkomstig zooveel noodig te
vorhoogen, afgescheiden van de vraag, in
hoever overigens jaarwedde-vorbetering
gewen8cht is te achten.
Op voorstel van het bestuurslid don heer
Van Oppen, burgemeester van Maastricht,
heeft het bestuur algemeen de wenscho-
lijkhcid uitgesproken van een betere rege
ling der bezoldiging vau de burgemeesters
van grooto gemeenten, zoodat ook niet
geforiuneerden benoemd kunnen worden.
Benoemd is een commissie voor dc
voorbereiding van een centraal-burenu tot
verbetering en vereenvoudiging van de
gemeente-administratie. Daarin zijn benoemd
de boeren D. Kooiman, secretaris van
Maarssen en Maarsseveen; H. A. Aalfs,
burgemeester van Vries; F. Adriaanse,
secretaris van Roermond, en J. N. Elen
baas, burgemeester van Krabbendyke.
NED. PROTESTANTENBOND.
Iu de te Zwolle gehouden vergadering
van deu Nederlandscheu Protenstantenbond
is een motie aangenomen, waarin de be
schuldigingen, in de Borromeus-cncycliek
vervat, met verontwaardiging worden afge
wezen.
Een voorstel van de afdeeling Utrecht
om een manifest uit te vaardigen, waarvan
ceu concept in de vergadering werd rond
gedeeld, werd verworpen, omdat men het
te scherp en mosterd na den maaltijd"
vond.
De aangenomen motie luidt aldus:
„De Algemeene Vergadering van den
Nederl. Protestantenbond:
gezien de zoogenaamde Borromeo-ency-
cliek van 1910;
opmerkende op hoe felle wijze in die
encycliek het werk der hervormors, het
optreden der Hervormde vorsten in do
16e eeuw en het streven van het Prote
stantisme wordeu verketterd;
met verwondering kenois genomen
hebbende van de zonderlinge wijze, waarop
de Paus de scherpte zijner woorden heeft
willen verzwakken;
wijst de in die encycliek vervatte be
schuldigingen met verontwaardiging af.
en gaat over tot de orde van den dag."
„CRISTELIJKE" VLOOTPOLITIEK.
Ouder dit opschrift oordeelt do Nieuwe
Rott. Ct. over het Heldcrsche incident:
Dat het zoover gekomen is verwondert
ons niet. De mocilykheid is de algmeene
moeilijkheid, dio oen „christelyk" kabinet
overal op zijn weg vinden moet. Zoodra
de overheid, op welke wyze ook, hetzy
door subsidieverlening, hetzij door ande
ren steun gelijk wy mooten opmaken,
dat aan de werkzaamheid van den vloot-
predikant is verleend party gaat kiezen
voor een bepaalde geloofsovertuiging,
moeren daarvan onvermijdolijk verdee'd-
heid en aanwakkering van geloofsverschillen
met al de nadeelige uitvloeisels van d'en
het gevolg zijn. Onze „christelijke" politiek
heeft in dit opzicht reeds menig nadeel
berokkend en zij zal, na de vloot, nog
wel moer terrein voor haar verderfelijke
werkzaamheid weten te vinden.
Dat haar invloed spoedig en heftig juist
op de vloot zich moest openbaren, ligt
voor de hand. Meer misschien dan ergens
elders zijn samenwerking, eendracht, on
derlinge steun en behulpzaamheid noodig
in organisaties als de vloot en het leger,
waar aan de gemeenschappelijke gevaren
slechts door de eenheid en eensgezindheid
van allen, die er tegenover geplaatst
worden, het hoofd kan wordon geboden.
Komt daar een geest van tweedracht en
yverzucht, en wordt het verlangen tot ge
meenschappelijke inspauuing van krachten
verbroken, dan kan do commandant zich
niet langer verantwoorlijk stellen voor de
van hem gevergde taak. Hij verliest den
grond onder zijne voeten, de zekerheid
dat niet slechts vormelijk zyne bevelen
zullen worden gevolgd, doch dat ook met
hart en ziel naar de onmisbare samen
werking zal worden gestreefd.
Zyn de berichten juist, dan is het kwaad
nog niet zoo diop ingevreten, of er zou
nog uitkomst mogelyk zijn Dit zal echter
alleen het geval zijn, indien de regeering
hot eeuig juiste standpunt gaat innemen
en zich verder van elke rcchtstreeksche of
zijdeling8che aanmoediging van een be
paalde „christelyko" overtuiging waar
door dezo een officieel cachet krijgt
onthoudt. Zij moet loeren inzien, dat het
geloof iets is, waarvan zy met haar invloed,
af moet blijven.
Evenwel, dit is juist hetgeen een „chris
telijke" regeeiing niet inzien kan of mag
met het oog op den oudtijds liberalen
minister van marine moet dit woordje hier
wel bijgevoegd worden en zoo zal de
splijtzwam voortwoekeren, óók op do vloot.
Om voor mogelijk voorkomende gelegen
heid „christelyke" ministers van marine