WEERBERICHT.
Thermometerstand
TJic de Pers
Rechtzaken,
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN YAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, 15 November. 1910.
Hoogste barometerstand 768.1 m.M. te
Horta, laagste 736.3 te Dunrassuess.
Verwachting tot den avond van 16 No
vember 1910. Ruimende later krachtige
Westelijke tot Noordwestelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaar bewolkt,
waarschijnlijk regen ol hagelbuien.
Temperatuur: Kouder.
Barometerstand te AMERSFOORT
756 m.M.
Vorige stand te 12 uur 742 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 46
Laagste hedennachtF. 40
Hedenmiddag 12 uur F. 50
Gehuwde onderwijzeressen.
De protcstvergadering, die het Comité
van Actie tegen hot wetsontwerp betreffende
de gehuwde onderwijzeressen zich voorstelt
tegen genoemd wetsontwerp te Amsterdam
te organiseeren, zal niet plaats hebben
voordat de Memorie van Aantwoord ver
schenen ie.
Van verschillend standpunt zal het
wetsontwerp in quaestie alsdan besproken
worden, terwijl een motie zal worden in
stemming gebracht.
Gezelschaps-spoorrijtuig
De Kon. Rijtuigfabriek, firma J. J.
Beynes, te Haarlem, heeft aan de Ned,
Centraal Spoorweg-Maatschappij een bij
zonder spoorwegrijtuig afgeleverd: eenz.g.
gezelschapswagen, welke 21 meter lang is
en niet alleen de grootste spoorwagen tot
dusver in ons land gemaakt, maar zeer
waarschijnlijk ook van Europa. De fraaie
wagon bestaat uit twee ruime salons met
gasgloeilichtverlichting welke door toilets
een gang met provisiekast enz. van elkaar
gescheiden zijn. Een daarvan is ingericht
voor eetsalon met bruinlecren rugstoelen,
en de andere salon is de zitkamer met
blauw-moquette meubelen, tapijt enz.
De betimmering is dof-teakhout en
evenals het decoratiewerk in overleg met
prof. K. Sluyterman uitgevoerd.
Beide vertrekken komen uit op groote
geheel gesloten balkons, waarbij de in- of
uitgangen zijn. De deuren zijn daarbij zoo
ingericht, dat een breedte kan worden
verkregen, voldoende voor het in- of
uitdragen van zieken.
Voorts zijn de nieuwste vindingen bij
dezen fraaien spoorwegwagen toegepast.
Een Adresbeweging.
Men schrijft uit Harderwijk aan de
Stand.", dat, naar aanleiding van het voor
stel van B. en W., om het oudeWaalsche
kerkgebouw, later in Garnizoensbakkerij
herschapen, aan de Roomsch Kath. Kerk
aldaar te verkoopen, een adresbeweging is
op touw gezet.
Do R. K. Kerk wilde het gebouw met
Rijkssubsidie naar behooren restaureeren,
terwijl de Raad in beginsel het verzoek
der R K. Kerk wil toestaan, doch de zaak
verdaagde om over de voorwaarden nader
te onderhandelen.
Door de beide predikanten der Ned.
Herv. Kerk ds. G. J. Spijkerboer en ds.
C. J. Veenhuizen en die der Chr. Ger.
Gomeento ds. J, van der Vegt is een
adres opgesteld en ter teekening gelegd,
waarin zij den Raad verzoeken den verkoop
niet te doen doorgaan.
Zij spreken „er hun smart over uit, dat
met de traditiën van het Geref. volk aldus
den spot wordt gedreven en do herinnering
wordt weggenomen aan de prediking van
het zuiver Evangelie, die in dat kerkge
bouw (Auditorium Theologicum) jarenlang
heeft plaats gehad."
Door ds. H. Mulder, pred. dor Geref.
Kerk, werd geweigerd dit adres te onder-
teckenen.
Dit adres heeft een storm van veront
waardiging gewekt onder do Roomschen
niet alleen, maar ook in andere kringen,
die het anti papisme minder ver wcnschen
te drijven.
Volgens „Het Centrum" heeft ook de
voorganger van den Protestantenbond niet
op de lijst geteekend.
De Papendrechtsohe Strafzaak.
Als er ooit schrijft het Volk bij
de vele raadselen van do rechtspraak
waaronder wij leven, iets verbluffends is
gebeurd, dan is 't resultaat van dit onder
zoek. In plaats van een verslag van een
zoo consciëntieus mogelijk nagaan van de
feiten, krijgt het Noderlandsche volk voor
zijn neus een rapport van een drietal
krankzinnigen-dokters, een rapport, ge
tuigend van een zóó sterke vooringenomen
heid.
Blijkbaar onder do sterko suggestie van
de belanghebbende rechterlijke ambtenaren
stellen deze dokters de heele zaak voor
als een gevaarlijk relletje, uitgaande van
een lijder aan zielsziekte, den Dordtschen
candidaat-notari8 Van Elk.
Het regent in dit rapport minderwaardig,
imbeciel-, onbetrouwbaar-verklaringen, zoo
dat men moet vragen, hoeveel percent van
het Nederlandsche volk, onderzocht naaf
de wijze dezer dokters, voor de justitie nog
geloof verdient.
Dit is te erger, omdat de getuigen 4
charge door die doktere niet op - deze
manier zijn onderzocht.
En wij zien de Arnhemscho justitie met
dit rapport in den rug tegenover de ver
dediging een houding aannemen, die de
ongerustheid der rechtzoekenden in hooge
mate vermeerdert. Onze indruk van wat
wy in deze dagen van de behandeling dezer
zaak hebben gelezen, is: er worden waar
lijk nieuwe banen door de justitie ingeslagen-
Als zij haar geschokt prestige niet redden
kan door het ongehinderd toelaten van hot
volle licht der waarheid, dan verschuilt zij
zich achter een mysterieus gordijn van
quasi-wetenschappelijke uitspraken en werkt
op die manier de heele zaak in den doofpot.
Ook aan Land en VolK moet „een
woord van protest tegen deze wijze van
procedeeren van het hart. De heeren van
het Hof moeten zich maar eens verplaatsen
in de mogelijkheid, dat ook zij als ge
tuigen worden geroepen in een strafzaak
en door zulk een drietal medische man
darijnen in het openbaar onder handen
worden genomen!"
Ook Nde ieuwe Courant wydt een arti
kel aan wat zij noemt „het deskundig ge
vaar."
„De openbare meening is merkbaar
verontrust door de rol, aan drie psychia
ters van den eersten rang toebedeeld in de
Papendrechtsohe strafzaak.
Het komt niet in ons op de persoonlijke
onafnankelijkheid der drie heeren, wien
door den Dordtschen rechter-coaimissaris
een onderzoek werd opgedragen „naar de
geloofwaardigheid en betrouwbaarheid der
verklaringen door de hoofdgetuigen en den
beklaagde afgelegd", in twijfel te trekken.
Evenmin, zeker, hun deskundigheid.
Maar wel lijkt het ons een gevaarlijke
uitbreiding van de taak van voorlichting
des rechters, die naar de beginselen van
onze strafproceduie aan deskuudigen toe
komt, dat hier een geheole strafzaak
gedurende een zekeren tijd om zoo
te zeggen door de justitie uit handen
gegeven en overgedragen is aan medici,
wier onderzoek niet met de gewone justi-
tieele waarborgen is omkleed.
Wij achten het niet onmogelijk,
dat er in Nederland drie nieuwe psychiaters
van erkenden roep te vinden zijn, die na
een onderzoek van het onderzoek en van
de psyche hunner drie collega's tot de
slotsom zouden komen, dat deze zelf ge
werkt hebben onder den bewusten drang
eener vooropgezette meening. Deskundigen
ziju niet zelden sterk gepraedisponeerd
Bij de stemmen die opgaan tegen
een in onze strafrechtspleging ongekend
gebruik, dat de grenzen der deskundige
voorlichting onrustbarend uitzet, „op een
wijze (aldus do verdediger) die met de
beproefde beginselen dier rechtspleging te
eenenmale strijdt" verheffen wy ook onze
stem. Zulk een gebruik zou niet alleen de
rechten van den beklaagde ernstig bedrei-
gan, het zou een gevaar zijn voor de
veiligheid en de achtbaarheid van eiken
Nederlandschen burger.
Wij bedanken ervoor om, krachtens de
wet opgeroepen ten einde de justitie hetzij
aan den kant der aanklacht, hetzij aan
die der verdediging behulpzaam te zyn bij
het opsporen van de waarheid, onderwor
pen te worden aan een medisch onderzoek
uaar onze psychische (minder) waardigheid
door deskundigen wier eerste wetenschap
pelijke notie iB dat er geen mensch in do
beschaafde wereld rondloopt aan wien niet
ergens een steek los is. Wij bedanken er
voor door de wetenschap in 't publiek
binnenste buiten gekeerd te worden, wan
neer wij toevallig iets gezien of gehoord
hebben, waardoor onze getuigenis voor de
justitie van belang kan zijn."
De vergiftigde taart.
Naar men verneemt, zal op 29 Novem
ber a.s. voor de Rechtbank te Alkmaar
de zaak behaudeld worden tegen den win
kelier-kantoorbediende J. J. B., beklaagd
van moord op juffrouw M. Musman, huis
vrouw van W. Markus te Hoorn en be
klaagd van poging tot moord op W. Markus
en zijn dienstbode Grietje Appelman.
Men zal zich herinneren, dat bekl. by
den banketbakker Hellingman te Haarlem
een taart bocht en die in de tapperij van
Jan Kooy te Haarlem met arsenicum be
strooide om vervolgens de taart van uit
Amsterdam naar den heer Markus te zenden
met de bedoeling, dat deze er van zou eten
eii daardoor gedood zou worden.
Niet do heer Markus, die er slechts
weinig van at, stierf, doch wel zijn echt-
genoote, terwijl het dienstmeisje Grietje er
ook goed van afkwam. Ook de poes der
echtelieden, die eveneens flink van den
taart gesmuld had, moest dit met den dood
bekoopen.
Als deskundigen in deze zaak zijn ge
dagvaard de doctoren Yan den Berg en
Belmonte van Hoorn, benevens dr Dek-
natel te Alkmaar en de scheikundige
Wanna te Alkmaar.
Géhoord zullen worden 17 getuigen,
tenvyl mr. A. Dorbeek, advocaat en
procureur te Alkmaar, als verdediger zal
optreden.
Tolstoï.
Reuter seint uit Petersburg, dat Tolstoi,
volgens een mededeeling van het „Peters-
burgsche Telegraafagentschap", bij zijn
bezoek aan het Sjamordin klooster, behalve
zyn geneesheer, ook zijn dochter Aloxandra
bij zich had.
Na het bezoek aan zijn zuster in genoemd
klooster, is Tolstoi gisteren naar Koselsk
vertrokken, vanwaar hij zich naar Moskou
begeeft.
Een latei ontvangen telegram bericht,
dat Tolstoi onderweg ziek is geworden
on met zijn geneesheer en zyn dochter
Alexandra te Astapowo inhetgouvernemennt
Rjaeson moest uitstappen.
Hij ligt thans in het stationsgebouw
aldaar. Zijn temperatuur is 40 gr.
Er worden pogingen in het werk gesteld
te dezer stede een Roomsch-Katholieke
middenstandsorganisatie te stichten.
De wedstrijd II. Y, C. II 't Ne
gende die Zondag te Harderwijk zou worden
gehouden ging niet door daar het terrein
werd afgekeurd.
De sergeant Bekius te Harderwijk
wordt op 16 November a.s. gedetacheerd
bij de Militaire Schoolcompagnie te Amers
foort.
De heer M. W. Ultee, ambtenaar
bij de Ned. Centr. Spoorweg My. te
Harderwyk is als zoodanig overgeplaatst
naar Amersfoort en zulks met ingang van
heden.
De le luitenant L, J. Baerends, van
het 5o regiment infanterie te Amersfoort,
wordt 15 dezer gedetacheerd bij de werk
plaatsen voor draagbare wapenen aan de
Hembrug.
Naar wij vernemen zal op Zondag
4 December a.s. in de Luthersche kerk de
doopplechtigheid plaats hebben van de
kinderen wier ouders daartoe tydig het
verlangen hebben te kennen gegeven aan
den predikant, Arnhernscheweg 51*.
Te Zwolle slaagden gisteren voor
het examen vrye- en ordeoefeningen onze
stadgenooten, de dames A. J. Mulder, J.
M. P. Neven en J. C. M. Sinnige.
Gisterenavond werd in Amicitia voor
de leden van het Nut hotzelfde programma
uitgevoerd als Zondagavond. Ook nu oogst
te de heer Nieboer met zijn amusante
voordrachten veel bijval, terwijl do dames
Stoetzer op hoogst verdienstelijke wijze
eeuige muzieknummers ton gehoore brach
ten, die eveneens veel applaus hadden.
H.Y.C. I.—D.G.S. I. 2—3.
Zooals we reeds verleden week zeiden,
moesten de H.V.C.ers waken |voor een
onverwachte nederlaag op eigen terrein.
D.G.S. schijnt zich in den laatsten tyd te
herstellen en blijkt ook een danig tegen
stander voor menig favoriet in haar aldee-
ling te worden. Onvolledigheid is meenen
wy de oorzaak van haar zeer slecht begin
geweest. Zondag verschenen ze geheel
compleet en hadden ook succes daarvan,
terwyl H.Y.C. 1 invaller telde.
Den geheelen wedstrijd door was H.V.C.
beslist sterker, maar door de lakschheid
der voorhoede en het loslaten van den
D.G S. linksbinnen en centervoor door de
H.V.C. halfs, hadden de gasten succes met
haar enkele doorbraken. Vooral schuilt
hier de groote fout, wat dit verlies zeer in
de hand heeft gewerkt, dat de halfs, die
zagen dat de voorhoede er geen klap van
kende, het zolf wilden probeeren en daar
door enkel de backs en keeper de vyf
voorhoede menschen van D.G.S. moesten
houden, wat onmogelijk is en ook bleek.
Slechts een kwartier is gespeeld, of H.
V. C. leidt al met 20. Deze vlugge
voorsprong bracht een ommekeer in do
gelederen onzer stadgenooten en dachten
allen wel dat deze stryd in een 6 of 70
voor haar afloopen zou, waarom ieder voor
zich maar trachtte het net te vinden. Tegen
zulk spel bood D. G. S. kranig weerstand
en voor rust werd er aan beide zydon niet
meer gescoord.
Na de thee is het weer H. Y. C. die
aan 't woord is en het is maar niets dan
zaniken en spelen met den bal, ieder op
zijn eigen houtje. Alles dringt op naar
voren, waardoor de voorhoede der gasten
zooals we reeds meldden vrij spel kreeg en
in een onbedacht oogenblik breekt de
linksbinnen door en maakt met een fraai
laag schot, onhoudbaar voor Brits, een
tegenpunt Dit prikkelde de H. V. C.'ers
nog niet heel erg, want steeds was het
maar pengelen met den bal en geen zuiver
gerichte schoten zag men op het Deventer
doel afgaan. Wel had Nieuborg eenige
malen reuzeupech, met eenige zijner vlugge
doorbraken. Weer is het de linksbinnen
die profiteert van het vrye spel en ont
neemt H. V. C. den voorsprong door gelyk
te maken. Daarua weer een opwelling
van H. V. C,, telkens ziet men het win
nende punt komeu, maar tevergeefs. Ook
de centervoor van D. G. S. waagt eens
een kans en maakt het derde en winnende
punt voor zyn elftal. Nu wordt D. G. S.
overdonderd. Bijna geheel H. Y. C. is
voor, maar geheel D. G. S. verdedigt, en
met succes weten ze den stand zoo te
houden, waardoor H. Y. C. verloren heeft
en haar kans op no. 1 zoo goed als kwijt
is. Ook voor de rust is H- V. C. niet
erg door Fortune bedeeld geweest.
Al is H, Y. C. den geheelen wedstrijd
sterker geweest, toch heeft ze deze neder
laag beslist verdiend, enkel door haar
lakschheid. Een goede leer voor een
volgende keer.
