Bijvoegsel behoorende bij DE EEMLANDER van Zaterdag
ISL IQ November igicu
BINNENLAND.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
Sport op schooi,.
Bij Kon. besluit van 21 Maart 1UU3
werd ingesteld een staatscommissie tot het
voorbereiden van voorstellen aan de regee
ring tot reorganisatie van lager- middelbaar
en hooger onderwijs. De „Sport" voorspelt,
dat vrij spoedig regoeringsontwerpen tot
reorganisatie van lager- en middelbaar
onderwijs bij de Staten-Geueraal aanhangig
zullen worden gemaakt.
Tolstoi.
De toestand van Tolstoï is geenszins
hopeloos. Volgens de laatste bulletins, heden
gepubliceerd, was zijn temperatuur een
weinig gedaald. De zieke slaapt bijna voort
durend, maar zijn slaap is onrustig.
Uit vrees van een crisis te veroorzaken,
worden zelfs de naaste familieleden niet
tot den lijder toegelaten.
Do zieke vertoeft nog altijd in de kleine
wacntkamer van het station te Astrapowo,
dat voortdurend door een groote meuschen-
menigte omringd is.
Ter bespreking van de debatten in de
Tweede Kamer over de Bakkerswet wordt
morgenmiddag in de Keizerskroon een
Openbare Vergadering gehouden, waarin
als spreker zal optreden do heer I. Goud
smit van Amsterdam.
Behalve de plaatselijke afdeeling der
S. D. A P. hebben een zevental vakver-
eenigingen zich aangesloten bij de actie
voor bet volkspetitionnement inzake Alge
meen kiesrecht. Besloten is tot het houden
van 2 openbare en 6 buurlvergadenngen.
Men deelt ons mede, dat de Burge
meester hoeft nagezien en in orde bevonden
de inteekenlij8ten voor de tweo concerten,
gegeven in Amicitia door de Amorsfoortsche
Muziekvereeniging ten bate van het gezin
vanwylen B. Christ. Na aftrek der onver
mijdelijke uitgaven bedraagt het batig saldo
f 501,88s.
Zoo we reeds moedeelden, gaat H.
V. C. I morgen naar Zwolle om Verwis
seling te bekampon. Het tweede elftal
speelt op het terrein achter Rustoord tegen
D. E. V. I uit Utrecht.
Gisteren werd te Utrecht bevorderd
tot Semi-arts de heer W. H. A. van Os.
Morgen op Birkhoven Quick I tegen
Be Quick uit Zutpheu. Be Quick klopte
verleden Zondag Wilhelmina (Oostelijk lc
kla9) met 5—2 in de beker Een nederlaag
is dus wel te verwachten.
Quick II gaat naar Zeist naar Z. V, V. II.
Te Soesterberg, op Verwoy Lugard's
vliegkamp aldaar worden Zondag a.s. be-
langrijko vliegwedstrijden gehouden, het
eerste op dit gebied in ons land. Het pro
gramma luidt
a. SVedstryd om het eerste vertrek
(gevolgd door minstens 1 baau rondvliegen).
b. Snelheidswedstrijd over 4 ronden
ongeveer 10 K.M.)
c. Vlucht van den langsten tijdduur
(minstens 15 min.)
d. Hoogtevluchtwcdstrijd (.minstens 500
M. hoogte)
Bovendien zijn nog uitgeloofd:
a. Extraprijs voor het grootst aantal
malen starten (gevolgd door minstens 1
baan rondvliegen)
b. Extraprijs voor den langsten tijdduur
van de gezamelyke vluchten.
De wedstrijden worden gehouden volgens
de reglementen der P. A. I. en geschieden
onder leiding van H. H, sportcouiiiiissa-
rissen der Ned. Ver. v. Luchtvaart, ter
wier beschikking do geldprijzen zijn ge
steld.
Op een seinbord zullen cijfers en letters
aanduiden welke aviateur vliegen gaat en
welken prijs of prijzen hij zijn vlucht aan
vangt.
De wedstrijden vangen ten 1 uur nam.
aan.
De Ned. Centraal Spoorweg Maatschappij
heeft voor dezen dag, behalve den gewonen
dieust, extra treinen ingelegd, welke facul
tatief zullen loopen De aankomst en ver
trektijden zijn als volgt
1. Vertrek Utrecht B. S., 12,25
Aaukomst Soesterberg 12.45
2. Vertrek Utrecht B. S., 1,13
AankoniBt Soesterberg 1,33
3. Vertrek Amersfoort 1,20
Aankomst Soesterberg 1,28
4. Vertrek Amersfoort 1,58
Aankomst Soesterberg 2,05
5. Vertrek Utrecht B. S., 1,30
Aankomst Huis ter Heide 1,47
6. Vertrek Soesterberg 4,10
Aankomst Amersfoort 4,18
7. Vertrek Soesterberg 4,30
Aankomst Amersfoort 4,38
8. Vertrek Soesterberg 4,37
Aankomst Utrecht B. S.' 4,58
9. Vertrek Soesterberg 4,58
Aankomst Utrecht B. S. ,19
10. Vertrek Huis ter Heide 4,49
Aankomst Utrecht B. S. 5,07
Tusschen do Btatious en het vliegkamp
vice versa gaan geregeld autoomnibussen,
mailcaoch en andere voertuigen.
Zondag a. s. belooft een unicum te wor
den in de geschiedenis der Nederlaudsche
vliegsport.
Onze Politieke Partijen.
In de Zwaan vervolgde gisterenavond
Mr. Werker zijn cursus voor den Bond en
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.
Spr. bracht in herinnering zyn uiteen
zetting der Katholieke staatsleer en
behandelde in verband daarmede de anti-
revolutionnaire partij, die ook haar uit
gangspunt vindt is de theocratische gedachte
Zij erkent echter geen kerkelijke hiërarchie
maar gaat uit van de meening, dat alle
gezag onmidde'lijk spruit uit God. Drager
in engcren zin vau het gezag is het gezin,
waarin de souvereiniteit wordt uitgeoefend
door het gezinshoofd. De gemeente volgt
hiërarchisch op hot gezin en boven de
gemeente staat weer de Staat. In iederen
nieuwen kring spruit echter het gezag
direct uit God. Bij de wetgeving zal die
souvereiniteit in eigen kring moeten worden
geëerbiedigd en het Goddelijk gebod,
neergelegd in den Bijbel dient daarbij
leiddraad te zijn. Wetgeving, die in strijd
komt met dio directe beginselen is te
veroordeelen, uiaar ook wetgeving, die
strijdig is met begrippen die van de
vooropgezette beginselen zijn afgeleid. Van
daar het verzet in a.r. kringen tegen de vac
cinatie, leerplicht e.a. De spliisiug der a.r.
partij in a r. en vrij a.r. partij loopt niet
over toepassing dezer beginselen maar over
andpre tegenstellingen, De partij van Dr.
Kuyper is meer democratisch d.w.z. er is
een tijd geweest, dat ze minder bozwaar had
tegen uitbreiding van kiesrecht, terwijl de
partij van mr. Lohman daarentegen is.
Tegenover de theocratische gedachte
-taar de vrijheidsleus, reeds aangetroffen
bij Plato, maar voor 't eerst op den voor
grond gesteld door Spinoza als noodzakelijk
voor het individueel geluk en voor de
goede uitoefening van het staatsbestuur,
terwijl Kant en Rousseau aan de vrijheids
gedachte een philosofische constructie gaven.
Spr. zet Kant's rede-idee in 't kort uiteen,
alsook de leer van het contrat-social van
Rousseau en schetst hun invloed op de
Fransche revolutie, die de vrijheidsidee en
de gelijkheidsgedachte sterk op den voor
grond bracht. Na gewezen te hebben op
de reactie daarop, die volgde onder Na
poleon en na het sluiten der Heilige Alli
antie in 1815, herinnert spr. aan de periode
van de Yoogdijstaat, in ons land de Be-
sluitenregeering genoemd omdat alles bij
algemecue maatregelen van bestuur werd
geregeld.
Dat de vrijheidsgedachte achter bleef
leven, bewees de revolutie van '30 in
Frankrijk die Louis Philippe aan de
regeoring bracht en toen deze verzeild
raakte in de theoriën, die hij vroeger
bestreden had, kwam de Febr. revolutie
van '48, die weer sterk de vrijheids ge
dachte vooropstelde. Spr schetst den in
vloed daarvan op ons land. De grondwets
herziening van '48 deed het vrijheidsbe
ginsel meer op den voorgrond komen en
voerde do democratische beginselen door,
daar de Tweede Kamer voortaan gekozen
werd door do kiezers en dit lichaam het
recht van amendement kreeg. Na '48 is
de vrijheidsgedachte richtsnoer geworden
is de wetgeving. Het is het libt ralisme
dat van deze gedachte uitgaat, dat het
vrije onderzoek is toegedaan, Het libera
lisme beoogde zooveel mogelijk vryheid
on huldigde de leer, dat door redeneering
en vrij onderzoek mocht worden getoetst
wat de beste beginselen zijn. Vryheid moet
grondbeginsel zijn en de staat moet die
vrijheid zoo volkomen genietbaar mogelijk
maken.
Ten slotte wees Spr. er op, dat do
vrijheidsgedachte leidde tot vrijheid van
vergaderen, van drukpers, van godsdienst.
En naast gcdrachteuvryheid leidde het
liberale beginsol op economisch gebied tot
vrijhandel. Men ging echter nog een stap
verder en kwam tot het beginsel, dat de
staat behoort te zorgen voor zoo goed
mogelijk onderwijs voor geheel de natie;
waaruit het neutraal onderwijs opkwam,
dat niet opvoedt tot een vooropgezette
idee en juist daardoor dienstig werd aan
de vrijheidsleus.
De oprichting van een comité van het Neder
laudsche Roode Roode Kluis te Amersfoort.
Op eene uitnoodiging, tot eenige inge
zetenen van Amersfoort goricht, had
zich reeds spoedig een kern van belang
stellende personen gevormd, die zich bereid
verklaarden, mede te willen werken aan
de oprichting van een comité van „Het
Nederlandsche Roode Kruis" hier ter ste
de. Ook waren er reeds stadgenooten, die
uit eigen beweging zich vooi het lidmaat
schap van een te vormen comité aanmeld
den.
Aan hen allen is een woord van dank
hier op zijn plaats.
Hot voorloopig bestuur, bestaande uit
vijf leden, heeft zich reeds gevormd en is
saamgesteld als volgiP. 8 R. Wolterbeek,
Voorzitter; P. J. Frederiks, Secretaris;
Mejuffrouw M. Azijuman, Penningmeesteres;
Mevrouw de baronnesse Van Hogendorp,
en de heer J. W. Jorissen, leden.
Aan het Hoofdcomité, te 's Gravenhage,
werd het verzoek gedaan, door een
afgevaardigde, in eone openbare vergadering
alhier, de werkzaamheden van „Het Roode
Kruis" in te leiden Daarop werd goedgun
stig beschikt en de gepensionneordc luite
nant-generaal J do Waal zal a.s. Dinsdag
22 November, des avonds om 8 uur in
het lokaal „de Arend", aan den Arnliem-
scheweg, het woord tot de Amersfoortsche
ingezetenen richten, om de belangstellling
voor deze nuttige instelling op te wekken.
Het voorloopig bestuur hoopt, dat velen
zeer velen en uit alle standen der
Maatschappij deze vergadering met hunne
tegenwoordigheid zullen vereeren.
Het hoopt, [dat velen dan tegelijkertijd
als lid of als buitengewoon lid zullen toe
treden.
Herhaald wordt hierbij, dat de gewone
leden een contributio van minstens éeu
gulden 'sjaars betalen, terwijl do buiten
gewone leden geen contiibutie geven, doch
hun persoonlijke krachten voor het Bchoone
werk geven; hun toewyding staat dus zelfs
op hooger peil.
Om nu zooveel mogelyk de kosten voor
het jeugdige comité hier ter stede te be-
porken, stelt het voorloopig bestuur zioh
voor, op Dinsdagavond a.s. op lijsten te
noleoren de namen van allen, die zich als
gewoon li i, dm wel als buitengewoon lid
aanmelden.
De harlelyke wensch wordt uitgesproken,
dat de aantallen toetredende gewone en
buitengewone ledon zeer groot zulleu zyn,
Diegenen onder de ingezeteuen, die do
vergadering niet kunnen bozooken, doch
wél lid of buitengewoon lid willen worden,
gelieven hunne vrienden of bekenden, dio
zich naar de vergadering bogeven, te
machtigen oui hunne namen voor een der
bedoelde lidmaatschappen op te geven.
Het voorloopig bestuur stelt zich tevens
voor, ten einde het aantal vergadoringen
zooveel mogelyk te beperken, aanstaanden
Dinsdagavond te doen overgaan tot het
kiezen van een definitief bestuur. Dit zoude
kunnen bestaan, behalve uit een Voorzitter,
een Secretarie en een Ponniugmeesteres,
uit nog drie vrouwelijke on drie mannelijke
leden.
Eindelijk wordt tevens do aandacht dor
inwonorB van do Gemeenten naby Amersf.,
o.a. Hoogland, Leusden, Soest en Hoeve
laken. gevestigd op de wenschelijkheid, dat
feitelijk een comité Amersfoort en omstreken
kon worden opgericht.
Indien in die Gemeenten instemming met
dit denkeeld mocht worden gevoeld, dan
hoopt hot voorloopig bestuur, dat ook veie
belangstellende ingezetenen uit die naburige
dorpen de kostelooze vergadering van
Dinsdag 22 November zullen bijwonen.
Namens het voorloopig bestuur
P. S. R. Wolterbeek, Voorzittor
P J. Frederiks, Secretaris.
AGENDA.
18—25 Nov. Cursns voor Vrouwenkiesrecht
in de Zwaan.
21 Nov. Uitvoering U. O. T. in Amicitia.
22 Nov. Verg. Roode Kruis, in de Arend.
24 Nov. Vergadering Oranjovereeniging in
Café Otte.
13 Dec. Toonkunst. Amicitia.
16 Dec. Liederenavond vau Julia Culp.
ZEIST. Tot gemeento-vecarts ia benoemd
de heer dr. Picard, te Driebergen.
Sabotage. Te Tilburg is in de
fabriek van wollen stoffen van de firma
A. Mutsaers aan de Veldhoven eene self-
actiug der spinnerij door och werkman
vernield, omdat hij niet verkoos nog langer
te werken Hij stak een schroef tusschen
de kamraden Onder een hevigen knal
vlogen de stukken van kamraden door de
werkplaats.
Een rooverehol? In de
Genoijen bosschen ondor Velden (L.) is by
toeval een onderuardsch hol of spelonk
ontdekt. Het hol ziet er van binneu tauielyk
goed uit, 2 M. lang, 2 M. diep, 1'/, M.
breed en goed met den grond gelijk. Van
binnen is er een bank en een tafeltje van
latten in. Of men hier met het verblijf
van een rooversbende, die zich hier wil
ophouden, te doen heeft, gist men nog.
De politie doet onderzoek.
Hevige zeebeving in den
Grooten Ocoaan. Kort geleden is
in den Atlantiscben Oceaan een buitenge
woon sterke zeebeving geconstateerd.
Reeds oenigen tijd geleden bracht de
Duitscbe stoomboot „Albingia" het bericht
naar Londen dat ze op haar reis van
New-York naar Jamaica een sterke zee
beving had waargenomen.
En thaus meldt de kapitein van de
„Cadillac", die eergisteren van Rotterdam
te Philadelphia is aangekomen, dat hij in
