weerbericht.
Uit de Pers
INGEZONDEN.
Thermometerstand
Schoolnieuws.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, '20 November 1910.
Hoogste barometersta id 770.3 tii.M. te
Coruna, langste 753.7 te Skagen.
Verwachting tot den avond van '21 No
vember 1910. Meest matige winden uit
Westelijke richtingen.
Gesteldheid van de lucht: Veranderlijke
bewolking, waarschijnlijk nog buiig.
Temperatuur: Dezelfde, 's nachts kouder.
(Barometerstand te AMERSFOOPT
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
760 m.M.
Vorige stand te 12 uur 762 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisteren
Laagste hedennacht
Hedenmiddag 12 uur
F. 36
F. 29
F. 43
te kalmeeren. Op do zeer pertinente vraag
van den heer Van Karnebeek of Z.Ex.
bereid was alsnog do firma Schneider uit
te noodigen haar proefkanonnen voor een
concurrentieproef uit te zenden, antwoordde
de heer de Waal Malefijt bevestigend.
De firma Schneider zou met haar berg-
kanon systeem-do Boer tegenover de firma
Krupp met haar bergkanon-Gooszeu ge
steld worden.
Door deze toezegging werd de vrede
tusschen de Kamer en den minister gesloten.
Dc post werd nu z. h. st. goedgekeurd.
Toch vond de heer Cobijn het noodig
en daarvoor verdient hij een woord van
hulde eens onomwonden te vorklaren,
dat do oorzaak dezer onverkwikkelijke
debatten te zoeken was in een gebrek aan
vertrouwen, door de Kamer gesteld in het
beleid bij de militaire afdeeling van Koloniën.
Wat wij daarvan te zien hebben ge
kregen is aan ook eenvoudig een schandaal.
Wanneer een particulier zijn patroon op
een wijze misleidde als de heer Cromer,
do chef der militaire afdeeling bij Koloniën,
her den minister en de Kamer bij deze
zaak heeft gedaan, was hij zeker op
staanden voet ontslagen. Eerstens laat hij
den minister een aantal tastbare leugens
onderteekenen naar aanleiding der missie
Gooszen den strooman, die het monopolie
Krupp moet dekken en ten tweede
onthoudt hij zijn chef en de Kamer ge
gevens, die voor een juiste beoordeling
der zaak allernoodigst zijn.
Het zal werkelijk interessant zijn na te
gaan, hoelang dc minister van Koloniëo
dezen afdeelingschef, die zich in elk opzicht
onbetrouwbaar heeft getoond, in zijn positie
zal handhaven. Wel verzachtte de heer
Colijn, die zichtbaar hoogst ontstemd was,
toen hij zijn beschuldiging uitsprak aan
het adres van den heer Cremer, de aan
tijging door by interruptie gedurende de
verdediging van den minister te zeggen,
dat hjj bij „geruchte" van 's mans onbe-
t.ouwbaarheid had vernomen, maar dat
was slechts een vorm van zich uit te
drukken.
Nat. Ver. vrouwenarbeid.
Bij de herstemming voor twee vacaturen in
het bestuur de Nationale VereenigiDg voor
Vrouwenarbeid werden gekozen de danres
A J. Heidema en C. H. de Jong, rcsp.
met 177 en 182 stemmen, terwijl do da
mes Mart. G. Kramers en Van Lanschot
Hubrecht resp. 38 en 104 stemmen ver
kregen.
Vekvoeh van gevangenen.
De directeur-generaal der S. S. heeft
bepaald, da' het vervoer van gevangenen
met hun geleiders zooveel mogelijk moet
plaats vinden in afzonderlijke rijtuigafdee-
lingen derrie klasse, terwijl het in en uit
stappen, indien zulks zonder nadeel van
den regelmatigen treinenloop uitvoerbaar
is, moet geschieden vóór of na het in-
en uitstappen der overige reizigers.
Tubbrculose-bbstrijding.
Het Bestuur van de Nederlandsche Cen
traio Yereeuiging tot bestrijding der tuber
culose zal zich, evenals in 1910, ook in
1911 weer belasten niet de organisatie van
den verkoop eener weldadigheidsbloem, ten
bate van de tuberculosebestrijding in Ne
derland.
Daar de proef in 1910 genomen, met
een zoo uitstekend succes is bokroond (de
netto opbrengst heeft toen meer dan f 47.000
bedragen), zal de regeling voor 1911 op
veel grootcr schaal worden getroffen.
Het Bestuur der Ceutrale Vereeniging
zal er nu naar streven, den verkoop zoo
algemeen mogelijk door het geheele land
te doen plaats hebben.
Hiertoe zal worden gebruik gemaakt
van de tusschenkomst der besturen van
alle bij de Centrale Vereeniging aangesloten
plaaaiselijke vereenigingen tot bestrijding
der tuberculose en daarmee gelijkgestelde
afdeelingen van het Groene en Witte Kruis.
Op plaatsen waar zulke vereenigingen niet
bestaan, of waar de bo9taaode aangesloten
plaatselijke tuberculose-vereonigingen do
bloem in 1911 niet wenschen te verkoopen,
maar ook alleen op zulke plaatsen, zyllen
andere vereenigingen en comités die z;ch
tijdig voor den verkoop aanmelden, hiertoe
kunnen worden toegelaten. In geen enkele
gemeente zal de bloem echter door meer
dan één vereeniging of comité verkrjjgbaar
worden gesteld.
Iu de December-aflevering van hot
tijdschrift „Tuberculose" zal worden bekend
gemaakt, tot welken datum aanvragen van
comités, die zich voor dit doel willen
organiseoren in behandeling kunnen worden
genomen.
Voorloopig wordt bericht, dat net wen-
8chelijk is, reeds spoedig werk van de zaak
te maken en zich zoo mogelijk reeds in
deze maand of in de eerste helft van
December met een schriftelijk verzoek om
als comité te worden erkend te wenden
tot dr. Van Gorkom. secretaris van le
Centrale Vereeniging, Statenlaau 72 te
's Gravenhage.
Wanneer uit óén gemeente zich meer
dau óén comité mocht aanmelden, zal het
Dagelijk6ch Bosluur dor Centralo Vereeni
ging beslissen, aan welk comité de bloemen
zullen worden verschaft. Alle comité's
moeten zich verbinden, hot bloempje niet
in het openbaar vóór de officieel vast te
stellen dagen te verkoopen en verder 18
pCt. van de netto opbrengBt te storten in
een fonds, dat door het Dagelijksclr Bestuur
der Centrale Veceenigin» zal worden be
heerd. Van deze 18 pCt. zal 5/6 gedeelte
onder dc bij do centraio Vereening aan
gesloten sanatoria en hospitia worden ver
deeld, terwijl 1/6 godeelte aan de kas van
de Centrale Vereeaiging zelve ten goede
zal komen. Over de overige 82 pCt. houden
de plaatselijke vereenigingen en comité's
het volle beschikkiDgsrecht mits het gold
uitsluitend worde aangewend in het belang
van de tuberculosebestrijding in welken
vorm ook.
Verdere bijzonderheden zullen tjjdig
worden bekend gemaakt.
Reeds nu kan worden gemeld, dat de
bloem in 1911 niet op één dag, zooals in
1910, zal worden verkocht maar op drie
op elkaar volgende dagen, nl. Zaterdag
29 April. Zondag 30 April en Maandag
1 Mei. Elke plaats is vrij oin één of twee
dezer dagen of alle drie voor den verkoop
te bestemmen. De verkoopprijs in het open
baar is weer 10 cent per bloempje.
kanten alhier in een schrijven aan den
Minister is betoogd, dat de kerkeraad der
Hervormde gemeen e Helder gaarne meer
zou doen aan rln behartiging dergeeste-
lijko belangen van de Marine, doch dat
de financieele toestand, welken men zich
beijverde te verbeteren, meerder arbeid
niet toeliet.
Nadat een daukbetuiging voor dit
schrijven was binnengekomen, hebben
toen beide predikanten, nu uaar aan
leiding van de besprekingen Marine-
begrooting 1909, nogmaals een schrijven
gericht aan den Minister, waarin ander
maal hetzelfde werd betoogd en werd
gevraagd of financieele steun aan de
Kerkvoogdij mogelijk was, omdat het
en door den Minister en door den
Kerkeraad beoogde doel kon worden
bereikt.
Ten slotte is in Februari 1910 door
den Kerkeraad eeu subsidie gevraagd
voor meerdere behartiging der geestelijke
belangen, waarop de minister heeft ge
antwoord, dat het verlcenen van subsidie
aan Kerkbesturen niet tot de taak van
zijn Departement behoort. Had de Mi
nister werkelijk de geestelijke belangen
willen behartigen, dan had Z. Exc zich
dus mot den Kerkeraad der Ned. Herv.
gemeente in nader contact kunnen stellen
zeer goed wetend, uit de gevoerde
correspondentie, dat men van die zijde
althans gaarne alles tot medewerking
zou willen doen. Toch heeft de Minister
dat contact mot dat voor behartiging
der geestelijke belangen het meest in
aanmerking komend collego niet gezocht
noch waar het werd aangeboden voort
gezet.
En waarom niet Ook de Nat Chr.
Off.-Ver. had zich toch aanvankelijk op
't standpunt geplaatst, dat een dergelijke
taak als de behartiging van de geestelijke
belangen der Marine aan de officieele
kerkgenootschappen behoort te worden
opgedragen. En nu do Kerkeraad van
Helder zich aanbiedt, wil de Min. in
eens niet meer van dergelijke corporaties
hooren maar alleen subsidie verleenon
aan purticuliere vereenigingen. Nogmaals:
waarom Omdat de Kerkeraad van
Helder vrijzinnig is Hier ligt de knoop.
Ware de Min. ingegaan op de bereid
verklaring van genoemd college, er zou
geen slachtoffer gevallen en geen onrust
in marine-kringen verwekt zijn. Maar
de viijziunighcid van Holder's Kerkeraad
werkte bij de Nat. Chr. Off-vereeniging
en den Minister, door genoouide ortho
doxe vereenigi ig beinvlocd, als de roode
lap op den stier, en het kerkgenootschap,
eerst als noodzakelijke voorwaarde gesteld,
moest vervangen worden door een
particuliere vereeniging. Welnu, die is
onmiddellijk hier ter plaatse opgericht,
onder den naam van „Geestelijke By-
stand", is Koninklijk goedgek. urd en
heoft zich, op grond van 's Ministers
toezegging in do Eerste Kamer, tot Z.Ex
om subsidie gewend, maar ook die heeft
evenals de Kerk niets gekregen. En
weder: waarom? Omdat ook deze ver
eeniging vrijzinnig is.
Het blad inaakt hieruit de gcvulgtrekking,
dat niet de geestelijke verzorging der vloot,
maar de behartiging van de belangen der
orthodoxie hier de hoofdzaak was.
Het ontslag-Va -j den Bosch.
f
Het uitvoerig antwoord, dat Minister
Wentholt op de vraag van den heer De
Meester heeft gegeven, geeft het „Dagbl.
van den Helder" aanleiding tot de onder
stelling, dat de Minister met het ontslag
van vice admiraal Van den Bosch verlegen
zit en zich wil dekken achter een groot
vertoon van woorden.
In zijn antwoord beweert de Minister,
dat „geen enkel" kerkgenootschap zich
met de geestelijke verzorging der vloot
heeft „willen" bemoeien.
Daar omtrent schrijft hot blad
Uitdrukkelijk wenschen wij te consta-
teeren, dat lang voor do aanstelling van
den vlootpredikant, door een der predi
De vrienden van den overledene hebben
het denkbeeld opgeworpen, het sterfhuis
van den groolen schrijver aan te koopen,
ten einde er een nationaal heiligdom van
te maken
Dinsdagmorgen vroeg zal het stoffelijk
overschot van Tolstoï naar het station
Sas8jeka worden overgebracht en denzelfden
dag te Jasnaja Poljana ter aarde worden
besteld.
Het werd aan particulieren en ook aan
fotografen vergund, opnamen van het lijk
te maken.
Het in de sterfkamer verzamelde publiek
zong doodenliederen.
Tolstoi's betrekkingen ontvingen reeds
talrijke telegrammen van deelneming
van vereenigingen en afzonderlijke
personen. Gister werken op Tolstoi's baar
drie kransen gelegd. Het lyk is gebalsemd.
Te Moskou waren verschillende theaters
gesloten. De vereeniging voor vrouwen
emancipatie aldaar besloot zich tot alle
Europeesche vereenigingen te wenden om
een internationaal comité to stichten om
Tolstoi's nagedachtenis te eeren.
Nederl. Lyceum.
Door directeuren van het Nederlandsch
Lyceum zijn benoemd: tot conrector, leer-
aar in de klassieke talen dr. G. E. W.
Van Hille, conrector aan het gymnasium
to Zwolle; tot leeraren dr. D. Cohen, van
Deventer en P C. Gunning, van Amster
dam.
Leo Tolstoï f.
De wijsgeer Tolstoï iB thans werkelijk
overleden. Zondag morgen om zes uur is
hij ontslapen te Astapowo.
Naar het Peterburgsche Telegraafagent-
schap verneemt, is Tolsteï gestorven zonder
zich met de kerk verzoend te hebben.
Scboolkinderen brachten een bezoek aan
de sterfkamer, die met deoDeboompjes is
versierd.
Uit de omliggende dorpen komen tal
van boeren aan, ter pelgrimstocht naai
de' baar. Ook de gouverneur is aangekomen.
Tolstoï uitte, naar beweerd wordt, den
wensch, om to Jasnaja Poljana te worden
begraven op don heuvel waar h(j in zjjn
kinderjaren placht te spelen.
Amersfoort, 21 Nov. 1910.
Geachte Redactie.
Mag ik U een plaatsje verzoeken voor
het volgende? Bij voorbaat mjj dank voor
Uw bereidwilligheid.
Te 's Gravenhago, is, in een openbare
vergadering oen Bouwmeester-co
mité gevormd, dat zich tot taak stelt
onzen grooten tooneelspeler Louis
B o u w m e o s t e r, bij gelegenheid van
zijn 50 jarig jubileum, op zoodanige wijze
te huldigen dat dit een nationale betooging
wordt.
Het is m.i. geheel overbodig, hier nog
eens in herinnering te brengen de zeer
groote verdiensten, die Bouwmeester als
dramaturg immer heeft getoond te bezitten.
Zoowel hier als in het Buitenland en in
Indië wordt toch zijn naam overal met
eero genoemd.
De moeilijkheden, indertijd tusschen hem
en den Raad van Beheer der Kon. Ver
eeniging, zijn overbekend; met groot
leedwezen beeft het kunstminnend publiek
het destijds moeten aanzien, dat een van
onze mee9t schitterende tooneeUpelers
gedwongen werd de hem toekomende
plaats te verlaten om daarna gedurende
eenigo jaren een zwervend kunstenaarsleven
te moeten leiden.
Gelukkig is nu, dank zjj het loyale
optreden van Mr. v. Lochem, de verzoening
gekomen en zal Bouwmeester zqn jubileum
mogeu vieren in de omgeving waar h(j
tehuis behoortl
Maar hoe lang nog zal de thans 6~>
jarige in staat blijven, door zijn Kunst
voor zijn gozin te zorgen?
Is het niet een aangename taak voor
hen, die belang stellen in onze nationale
tooneelspeelkunst, een steentje aan te
dragen, om Bouwmeester een onbezorgde
toekomst te verzekeren?
Dit nu is het doel van het Comité,
waarin zitting hebben de heeren Albert
Vogel, als voorzitter, A. G. Fransen van
de Putte, als penningmeester, en H. van
Loon als secretaris.
Op hun verzoek, heb ik me bereid ver
klaard zitting te nemen in het Uitvoe
rend Comité.
In verband hiermede roep ik allen op,
die one streven willen steunen, mij hier
van te willen doen blijken door mij een
bijdrage te zenden of wel te teekenen op
de door den Burgemeester goedgekeurde
iuteekenlijst, welke ik voorloopig in de
Sociëteit Amicitia, waar Bouwmeester zoo
herhaaldelijk met succes optrad, neerlegde.
Hoe meer personen van hun belang
stelling doen blijkeu, hoe aangenamer het
ons zijn zal. Alle bijdragen z\jn welkom,
kleine en groote. Ten slotte zy hier nog
medegedeeld, dat tal van invloedrijke per
sonen op verschillend gebied reeds hun
instemming hebben betoond en krachtige
medewerking hebbeu toegezegd. Onder de
velen noem ik slechts do dames: Mevrou
wen Lucy d'Autretsch, Top van Rhijn-Naeff,
EliasVan den Bergh, Therèse van Duyl-
Scbwartze en Nord Thomson en de heeren
Prof. Kalff, Marcellus Eruans, Prof. mr.
van Hamel, Frans Mijnsson, Jan Feith,
M. J Brusse, Dr. Kiewiet de Jonge, Ge
neraal van Zijll de Jong, Ed. Douwes
Dekker, Lod. van Deyssel, van Korlaar,
Mr, J. Kappeyne van de Copello, Willem
Royaards, C. H. Bossevain, Prof. Dr. Te
