DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Het voordeeligst voor het huishouden
is het lOpCt. dividend van ons brood,
No, 277.
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1910.
7e JAARGANG
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
in geld uitgekeerd f 10 a f 25 per gezin.
DE
MLANDER.
Hoofdredacteur K. <4. RIJKIDDi,
Bureau: KI.KIYK Hi tU 6. Telef. Intere. 183.
Abonnementsprijs
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco pur post
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f0.10. (By
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement bolangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen-en Buiten landsch Adrert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 78-78 Amsterdam
Groot Britannik.
Frankrijk
De raad vau de F.anschc gemeente
Tulle heeft het volgende middel tegen de
afneming der bevolking ingevoerd Op
de begrooting voor 1911 komt voor een
post: pretuiën voor talrijke gezinnen van
stedelijke ambtenaren. Wie twee kinderen
heeft [krijgt 10 pCt. van zijn salaris_ erbij
voor drie kindereu ontvangt men 15 pCt;
voor vier kinderen 20 pCt., enz. Een
maximum wordt niet genoemd. Hoe meer
kinderen hoe beter 1 De regel geldt alleen
voor menschen die minder verdienen dan
1500 franca.
Het hof van assizen te Rouaan
heeft vonnis geveld ovpr 7 bootwerkers
zoogenaamde vossenjagers uit Havre,
die gedurende een stakiug in September
een ploegbaas hobben doodgeslagen, omdat
hjj doorwerkte. Durand is ter dood veroor
deeld verder zijn tweo beschuldigden tot
dwangarbeid veroordeeld. Do overigen zijn
vrijgesproken. De jury heeft een verzoek
om gratie voor Durand onderteckend.
Spanje.
Te Huelva hebben Woensdag een groot
aantal vrouwen zich naar de haven begeven,
om te beletten dat daar het werk hervat
werd. De vrouwen schijnen haar doel ook
te hebben bereikt.
De bladen zjjn Woensdag niet verschenen.
Bankinstellingen, winkels en café's zijn
gesloten.
De burgerwacht voelt zich niet in staat
de orde te bewaren. Daarom zijn uit
Seville, met een extra-trein troepen ge
zonden.
Ook te Barcelona is weer eens een
nieuwe staking uitgebroken, waarbij thans
10.000 werklieden zijn betiokken.
De toestand wordt nog verergerd door
dien ook onder de studenten oenige gisting
valt te constateeren.
De gouverneur heeft, naar gemeld wordt
strenge maatregelen genomen om de „vrij
heid van arbeid" te verzekeren
Te SaragoBsa heeft een bloedige botsing
plaats gehad tusschen Earlisten en Repu
blikeinen.
De tegenstanders waren zeer verbitterd
op elkaar en gingen elkander met hamers,
spaken en messen te lijf
Een aantnl personen werden gewond en
op de hulpstations verbonden.
De politie nam zes personen in hechtenis.
Te Noya (in Corunna) wierpen 3000
boeren met steenen naar de bureaux en
de bewoning van den accijns-pachterde
gendarmes moesten herhaaldelijk vuur ge
ven. 9 personen werdeu gewond, velen
gekneusd.
Wat de onrustigheid onder de bevolking
nog vermeerdert, is, dat er gisteren te
Villagaria Yigo en Corunna aardbevingen
zijn voorgekomen.
Belgik.
Do „Etoile Beige" zegt, dat de genezing
der Koningin een quaestie van langen, zeer
langen duur zal zijn. Hare Majesteit zal
een streng regiem moeten volgen en de
strengste voorschriften, voorzichtigheid te
betrachteu, zullen haar opgelegd worden.
Bovendien zal de Koningiu een langen tijd
in het Zuiden moeten gaan doorbrengen,
om haar geschokte gezondheid te herstellen.
Gistormorgen verscheuen een en twintig
Donderdagavond gearresteerde suffragettes
voor den politierechter in Bowstreet. Dc
eerste werd beschuldigd steenen te hebben
geworpen door de. vensters van het ministerie
van binucnlandsche zaken. Zij verklaarde
aan den rechter dit te hebben gedaan bij
wijze van protest tegen de regeering. De
rechter merkte op: gij, vrouwon, zijt her
haaldelijk met groote toegevendheid be
handeld. Ik veroordeel u tot twee maanden
gevangenisstraf.
Een jonge vrouw van twee-en-twintig
jaar verklaarde, dat ze ruiten had inge
worpen in het ministerie van binnculandsche
zaken, omdat zij bij haar moeder wilde
blijven, die gisteren tot twee weken ge
vangenisstraf was vcroordoeld. Do rechter
veroordeelde haar tot een maand gevan
genisstraf. Andere beschuldigden kregen
gelijksoortige straffen, alleen in twee of
drie govallen werden do beklaagden tot
boete, subsidiair gevangenisstraf veroordeeld
Een kwartier na het vortrek van Minister
Asquith naar Huil, waar de liberale partjj-
conferentie wordt gehouden, sloog een
suffragette een venster van zijn woning
met een stok in. Zij werd gearresteerd.
Toestand te Schipluiden
De toestand te Schipluiden wordt steeds
zonderlinger. Seder do jongste Raadsver
gadering zit de gemeente nu zonder Raad.
Nadat eerst reeds drie van de zeven
leden bedankt hadden, hebben thans weer
twee het bijltje er bij neergelegd, zoodat
er nu nog maar twee over zijn. Besluiten
kunnen dus niet genomen worden.
Tot overmaat van ramp heeft de nieuw
benoemde veldwachter ziju functie niet
aangenomen, in verband met de door den
Raad te zjjnen opzichte genomen besluiten.
Zoo zit de gemeente nog zonder veldwach
ter ook.
Wol heeft de burgemeerster dr leden,
die bedankt hebben, opmerkzaam gemaakt
op art. 18 2e lid der Gemeentewet, het
welk zegt, dat leden, die bedankt hebben,
lid van den Raad blijven, totdat de geloofs
brieven dor nieuwgokozen leden zijn
nagezien; maar de leden zoo liet een
Raadslid zich uit zullen de vergaderin
gen niet bezoeken, zoodat dan toch geen
besluiten genomen kunneu worden.
Op deze wijze poogt men thans den
burgemeester te dwingen heen te gaan.
Volks-Sanatoria.
Zondag 18 December a. s. zal te Utrecht
eene buitengewone algemeene vergadering
gehouden worden van de „Vereenigiug tot
oprichting en exploitatie van Volkseanato-
ria voor bestrijders in Nederland" ten
einde machtiging te kunnen verleenen om
de 4 pCr. leening, groot f 60,000 waartoe
het hoohlbestuur op de vergadering van 1
Mei 1910 werd gemachtigd te verhoo
gen tot f 75,000, wijl gebleken is dat de
som voor bouw en inrichting van het pa-
viljoeu enz. te laag geraamd was.
De kiesrechtactie der Liberale Unie.
In de vergadering van het hoofdbestuur
van de Liberale Unie, op Zondag 20
November te 's Gravenhage gehouden, is
besloten een krachtige actie voor alge
meen kiesrecht aan te vangen.
Die actie zal ijgeluid worden met eene
betooging voor het algemeen kiesrecht in
Januari 191 1, te 's Gravenhage te houden.
Daarbjj zullen als sprekers -optreden de
heeren: prof. mr. G. A. van Hamel mr.
P. Rink, A. Roodhuyzen en mr. H.
Smeenge.
De bijeenkomst, die openbaar zal ziju,
zal gepresideerd worden door mr. H
Goeman Borgesius.
Op deze bijeenkomst, waarvan uur en
plaats nader bekend zullen gemaakt worden
zullen de aangesloten kiesvereenigingen
worden nitgenoodigd zich door hare afge-
vaardigdigdeu te laten vertegenwoordigen.
De actie zelve zal bestaan in:
lo. het uitzcodeu van sprekers in den
lande om voor algemeen kiesrecht propa
ganda te maken;
2o, het uitgevon van vlugschriftjos, waarin
de urgentie van algemeen kiesrecht zal
worden uiteengezet.
Onzf. Politieke Partijen.
Gisterenavond vervolgde mr. Werker
voor Bond en Vereeniging voor Vrouwen
kiesrecht ziju cursus over „Onze Politieke
P r tijen''.
Spr. herinnerde aan zijn uiteenzetting
van het vrijheidsbeginsel en van de toepas
sing die het heeft gevona n in de jaren
na '48. Het was een periode van staats
onthouding. De S'aat bemoeide zich alleen
met defensie en justitie, maar al spoedig
deed zich de vraag op of de Staat niet
wat meer kou doen en toen is men ge
komen tot een transactie, eeD tusschenstel-
sel, dat de overheid het part'culier initiatief
zou mogen prikkelen en steuneu Omstreeks
1870 werd he' stelsel gehuldigd, dat men
staatssteun mocht vcrleeneu aan zaken, die
men nuttig vond. Thorbecke heeft de eerste
afwijking van het vrijheidssysteem zelve
aangewakkerd door het openbaar onderwijs
aan te pakken, maar ook door subsidiever
lening. In deu vrijheidsstaat deed zich ook
het verschijnsel voor vau de uitbreiding
van den meest ongebreidelden rykdom,
tegenover verarming. Dit heeft aanleiding
geheven tot critiek, en die critiek is inge
geven door het sociaFisme. De economische
gedachte, die aan het socialisme ten grond
slag ligt is afkomstig van Karl Marx die
in „Das Kapital" een beschouwing heeft
geleverd over de economie, waarbij hg tot
de conclussio kwam, dat de economie zooals
die door de liberalen werd gehuldigd
moest leiden lot grooten rijkdom aan do
eene zijde tegenover armoede aan de
andero zijde De industrieolen werden rijk
van wat aan den arbeid to weinig aan loon
werd betaald Dat te weinig betaalde noemde
Mai x de meerwaarde. Deze theorio, aange
vuld mot de yzeron loonwet van Lassallo
sloeg zeer in. Marx predikte het evangelie
dor ontovredenheid en riep het proletariaat
op zich te vereonigen om do productie
middelen te brengen in handen vau den
Staat Om dat te verwezenlijken moest
men de staatsmachine aanwenden en
trachten zooveel mogelijk kiezers te winnou.
Vandaar dat men behalve socialist ook
democraat was, daar men den volksinvloed
wenschte uit te breiden in den meest uit-
gcbreiden zin. Deze leer leidde tot stichting
der soc. deui. partij. Spr. omwikkelt do be
ginselen waarop deze partij steunt nl 1. de
meerwaarde-theorie, 2. de leer van deu klas
senstrijd, 3 de crisistheorie, 4. het historisch
materialisme. Daarna wijst hij op den strijd,
die is ontbrand tusschen marxisten, die
star aan do leer van Marx vasthoudeu on
revisionisten, die rekenen met de om
standigheden. In ons land gat dat verschil
aanleiding tot stichting der S. D. P naast
de S. D. A. P.
De mokercritiek dor soc. dem. is niet
zonder invloed gebleven op de burgerlgkc
partijen. Ze heeft geleid tot de vraag of
l ot dogmatisch liberalismo niet herziening
behoefde. En dit heeft als vanzelf aan
leiding gegeven tot een nieuwe richting,
die zonder prijsgeving van het vrijheids
beginsel toch don Staat meer wil laten
doen dan defensie en justitie behartigen.
De leer der moderne staatsinmenging
ontstond, welke Spr. een volgend maal zal
behandelen.
Morgenmiddag speelt Quick II op Birk-
hoven tegen C. F. C. uit Culembarg.
Quick I gaat naar Apeldoorn naar Robur
et Yelocitas. Als ze daar eene wonnen 1
t Vijfde gaat Zondag naar Zwolle om
P. E. C. te bekampen, terwijl II. V- C.
uitkomt tegen A. V. C. te Apeldoorn. H.
V. C gaat geheel compleet en zal naar
alle waarschijnlijkheid het tol oen gelyk
spel brengen.
beschuit en koek, daar zij worden vervaardigd van prima en zuivere grondstoffen. Ons brood is niet kleverig maar flink doorbak
ken door onze speciale ovens, waardoor het veel lichter verteerbaar en voedzamer is Reeds in Januari 1910 is. over 1909
Uien lette op de echte nootzoete Innvesunak van ons „melhbrood" en „OCzondlioldbrood"'
welke smaak alleen door de beste soorten tarwe kan worden gegeven, alsmede dat ons brood nlei
Is beschadigd door spoorwegvervoer enz-, alsmede waardoor zijn korsten niet taai, doch
croqnant ziju.
Vraag een dividend'ooekje aan de Afdeeling ^Broodfabriek" van Meursing's Machinale Fabrieken van Gebak, Amersfoort,