Nol 282.
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
VRIJDAG 2 DECEMBER 1910.
7e JAARGANG'
HET TROJAANSGHE PaARD.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur R. R IJ KR N N.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maauden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Rtireau: KLEINE Hifd 6. Telef. luiere. IS».
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08.
Huiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Sinnou-en Buiteulaudseh Advert.-barean D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76- 7S Amsterdam
[Gij zult niet eten op de bergen,
geen wichelarij plegen, noch
orakels spreken. Lev. XIX, 26.]
Tot dusverre wa9 de psychiater in de
strafrechtzaal een gevreesd individu. De
kwade Pier, die het er op toegelegd had,
den boel in de war te sturen.
Wilde het O.M. den misdadiger onscha
delijk maken, dan heette het in deftige
medische taal waartegen de rechter
als leek niet was opgewassen „de man
is ontoerekenbaar".
Wilde men "hein zoo iiiet in de gevan
genis dan toch in het krankzinnigengesticht
van zijb vrijheid berooven, dun klonk het
in hetzelfde diepzinnige dialect: „voor het
krankzinnigengesticht is hij evenmin ge
schikt'.
En als dau de rechter, in den bekenden
toestand, waarin onze voorvaderen in den
aanvang 7an den derden Engelschen ooi-
log verkeerden, uitriep: „Maar moet ik
hem dan in vrjjheid laten dan ant
woordde de wijze, die de tijden verstond
(Esther I, v. .3): „Gij moet hem in een
gesticht plaatsen, dat er nog niet is".
Dan stond de wandelaar stil en de pre
sident en de rechters en het O. M. schud
den hunne hoofden en lachten in stilte om
het diepe inzicht van den geleerden man,
die voor hen zijn licht in do raadzaal deed
schijnen.
Aan dat alles is nu plotseling een einde
gekomen.
De minachtende glimlach is in vereering
omgeslagen en de gesmade psychiater is
als een redder in den nood met gejuich
door de in toga gehulde heeren binnenge
haald.
Er was behoefte aan licht. Niet aan een
domper, welke de officier van justitie
schroomvallig te voorschijn haalde, noch
aan het nachtpitje, dat een aristocratisch
rechtei'-commis8arisje triomfantelijk ontstak,
noch aan de vetkaars, die de minister van
justitie in een onzalig oogenblik op hun
pad had doen schijnen, maar aan de glans
van een carbidlantaarn, die een lichtbundel
voor zich zou uitstorten.
En vragende om dat licht, dat een ver
rukking zou z\jn voor de oogen en eene
verheldering van den geest, ontvingen zij
meer dan dat, want er werd voor hen
opgericht een vuurtoren, die een verblin
dend licht om zich heen spreidde.
De vreugde was algemeen, een enkele
teleurgestelde advocaat en een paar neus
wijze persmannen niet meegerekend.
De ellendige Papendrechtsche zaak, die
met een bloedneus van een boerensjouwer-
man was begonnen, doch aangegroeid was
tot een gezwel van comme ja, kan nn
kalmpjes worden afgedaan en de opge
zweepte hartstochten zooden zich te rusto
leggen, zoodra de aschman dé oude kran
ten, met al die opgeblazen artikelen in
zijn kar had geladeo.
Maar dan de psycholoog in de
strafrechtzaal.
De rechterlijke macht zal zich van het
geleende licht niet meer knnncn ontdoen.
Een wanneer het O. M. de lantaarn
thuis laat, zal do advovaat haar te voor
schijn brengen.
Is dit een verbetering
Tot dusverre vertrouwden onze rechters
op hun eigen oogen, die geoefend weiden
gan het zien in het halfduister.
En daarna spraken zij recht op hun
eigen verantwoordelijkheid.
Zij veroordeelden tot zware straffen,
10, 15 jaar eenzame opsluiting.
Het is gemakkelijk iemand vrij te spre
ken ot te ontslaan van rechtsvervolging,
doch eene veroordeeling kost ernstige
overweg'mg en diep verantwoordelijk gevóel.
Zij deden het uaar hun beste weten on
waren dau tevreden als mannen, die hun
heiligen plicht hsbben gedaan.
Zullen nu huune schreden zekerder en
vaster zijn bij hot lich: van den psycho
loog? Zullen zij met dezelfde krachtige
hand durven toegrijpen?
Ja docli ouder één conditie dat
het licht van onbetwistbaar goede kwali
teit zjj on eene zékerheid geeft, welke bij
het voortgaan niet doet weifelen.
Is de psychiatrie zicli van deze zeker
heid bewust? Durft zij vóórgaan met dio
rustige kalmte, waarover een weten schap
pelijk fnah beschikt, die op zijn terrein al
de doolwegen en donkere hookeu kont?
De advocaat generaal sprak telkens zijne
verrassing uit.
Welnu wij willen niet voor hciii onder
doen en óók onze verassing uitspreken,
over de zelfbewuste kracht, waarmede
deze drie geleerden voor het forum zijn
getreden.
Zelf kunnen wij hierover niet oordeelon;
doch van tweeën één:
Of de psychiatrische wetouschap is tot
een stadium gekomen, dat zij het onzien
lijke doorgrondt. Welnu! laten wij dan
dankbaar van hare hulp ook voor de recht
spraak gebruik maken.
Of het Trojaansche paard is binnen
gehaald.
V. D.
De geestelijke orden in Spanje.
Yolgens opgaven, die de Minister-presi
dent Canalejas aan een verslaggever heeft
medegedeeld, bedraagt het aantal klooster
nederzettingen in Spanje 3550. Het aantal
mannelijke en vrouwelijke personen, die
tot de verschillende orden behooron, wordt
op 60650 geschal. Dit aantal kan slechts
op schatting berusten, aangezien in de
kloosters geen ambtenaren van ile volks
stelling mogen binnendringen. Het inkomen
der congregaties wordt op 115 inillioeu
gulden jaarlijks geschat en stjjgt jaarlijks
met 10 pCt. Vergeleken met de statis
tieken der middel.Europeesche inkomsten
belastingen, is dit inkomen zeer hoog,
aangezien het per hoofd niet minder is
dan 1960 gulden.
Hierbij moet men rekening houden met
het feit, dat de Spaansche kloosters zeer
dikwijls omvangrijke bedrijven uitoefenen
met behulp van onbetaalde arbeidskrachten.
Het komt er nu op aan om deze hooge
inkomens der kloosters, die zich thans nog
aan iedere belasting onttrekken, te treffen.
Een eerste vereischte hiervoor is een nauw
keurige vaststelling van het aantal der
kloosterlingen en met het oog hierop steil
de regeering voor hieromtrent ambtelijke
registers aan te leggen. Ofschoon de quaestie
niets met den godsdienst te maken heeft,
doen de bisschoppen al hun invloed gelden
om dit te verijdelen; slechts de bisschoppen
van Madrid en Saragossa erkennen den
eisch als gerechtvaardigd. De groote poli
tieke partijen, de liberalen en de conser
vatieven, zijn het in den grond eens over
de noodzakelijkheid van een hervorming in
de kerkelijke aangelegenheden.
Fkankp.ijtc
Ten gevolge van het verzet der FraiiBche
bisschoppen heeft het Vaticaan thaos ook
in Frankrijk toegegeven op bet stuk der
Eerste Communie.
De verordening die den tijd voor de
Eerste Communie op het zevende jaar stelt,
is opgeheven.
De communie zal voortaan eerst plaats
hebben op het tijdstip, waarop een com
missie, bestaande uit de ouders, de
onderwijzers, den biechtvaderen de pastoor
liet oordeel des onderscheids by het kind
aanwezig 'achten.
Naar aanleiding van tie voorstellen
en resoluties, welke in Mei van dit jaar
op de te Pargs gehouden internationale
conferentie tegen de - pornographie zijn
ingediend, heeft de heer Girard eergisteren
in den Senaat het wetso'nrwerp ingediend,
waarin het vervaardigen, verspreiden en
verkoopen van afbeeldingen en platen die
de goede zeden aanranden, strafbaar wordt
gesteld met gevangenisstraf van een maand
tot twee jaar en met boete van 100 tot
5000 francs.
Kapitein Meynier, de moordenaar
van barones Olivier is thans eindelijk
gevangen genomen.
Hjj had zioh vervoegd aan het Ministerie
van Marine om daar naar de verblijfplaats
van een collega te vragen.
Toen men Meynier naar zijn naam vroeg,
gaf hg dien zonder aarzelen op, waarna hij
onmiddellijk in heehtenis werd gesteld. Hij
zag er uitgeput en verwaarloosd uit en in
zjjn zakken werden pakjes met vergif
gevonden.
De door de Fransche regeering
biDuen kort in te dienen wetsontworpen
ter verzekering van den geregelden voort
gang der openbare bedrijven vindon na
tuurlijk in de pers een zeer verschillende
heoordeeling.
De Action verklaart, dat deze wetten
de meuschclijkste, grootmoedigste en
sociaalste zijn, die ooit door een republi
keinsche regeering zijn uitgedacht. Door
deze wetten zal het scheidsgerecht, de
verzoening en de orde io den arbeidscodei
worden ingevoerd.
Dat de Humanité met de ontwerpen
'niet ingenomen zou zijn ligt voor de hand.
Jaures heelt dan ook op den arbeid van
zijn vroe'geren medestrijder en tegenwoor-
digen aartsvijand heel wat aan te merken
eo keurt vooral af, dat aan het parlement
de rol van scheidsrechter toebedeeld zal
worden, dat hij van mooning is, dat de
Kaïner steeds het belang der maatschap
pijen en nooit dat der arbeiders zal be-
hanigen.
En de conservatieve Gaulois is al even
min tovreden: „Onder het vooiwendnel te
verzekeren, dat het spoorwegbedrijf niet
meer belemmerd wordt", zegt het blad,
„zal aan de maatschappijen een regiement
worden opgedrongen, dat hare macht be
perkt en waardoor zij van de luimen of
den wrok van een parlementaire meerder
heid afhankelijk worden gemaakt".
Rusland.
Gravin Tolstoj ligt op het uiterste. Men
verwacht elk oogenblik haar dood.
Graaf Leo Tolstoj, de oudste zoou van
den overledene, hoeft een verwoed stuk
geschreven tegen Tsjertkof, Tolstojs ijve-
rigsten leerling en metgezel „Tsjertkof's
slechte invloed" aldus schryft Tolstoj
junior „heeft mijnB vaders dood veroor
zaakt, zijn lijden en do scheiding van de
zijnen. Zonder Tsjertkof zou mijn vader rus
tig tot het einde van zijn dagen op Jasnaja
Poljana gebleven ?ou zijn onder de liefde
rijke. verzorging van vrouw en kinderen".
Men vergete niet bij het lezen dezer
Uitbarsting, dat de jonge Graaf Tolstoj niet de
minste sympathie koesterde voor zijns
vaders denkbeelden; dat hij in do politiek
een gematigdo reactionuair is en zelfs
medewerkt aan het Nowojo Wrtmja. Er
was nooit veel vriendschap tusschen Tsjort-
kof en de familie Tolstoj.
Tolstoj's testament is geopend. Hg ver
maakt inderdaad al zijne werken aan zijn
dochter Alexandra.
Italië.
By do behandeling van de begrootiug
van buitenlandsche zaken lichtte de socialist
Bissolati een motie toe, waarin de regeering
wordt uitgenoodigd te trachten met Oosten
rijk-llongarge tot overeenstemming te
geraken over de byeenrocping van een
internationale conferentie ter beperking der
oorlogstoerustingen.
Bissolati verklaarde van meeniug te zyu,
dat een dergelijk voorstel tot een gunstig
resultaat zou kunnen leideo èu omdat
Oostenrijk gebukt gaat onder de drukkende
militaire uitgaven èn omdat men daardoor
de bijzondere redenen zou wegnemen, die
een hinderpaal kunnen vormen voor een
goede verstandhouding.
Spreker wees op het groote belang voor
den vrede van zulk een voorstel, gedaau
door mogendheden, behoorende, tot het
Drievoudig Verbond, en hg verzekerde,
dat een evenlueele weigering van Oostenrijk
niet als eeu daad van openlijke vijandschap
beschouwd zou kunnen worden maar dat
Italië dan toch in alle gevalle door het
doen van het voorstel ten volle zijn plicht
zou hebben betracht. (Byval.)
Tweede Ka mee.
Mini st er Heemskerk antwoordde
bij do gister voortgezette algemeene be
schouwingen over de Staatsbegrooting aan
den heer De Visser, dat, hoewel hij het
groot belang erkent van Zondagsrustregeling,
er zaken van omvangrijker aard zijn, die
in 'a lands belang eerst oplossing eisohen.
Echter zal de minister de zaak niet laten
rusten en voorlichting zoeken by de Zon-
dagsrustvereeniging.
De minister kwam nogmaals op tegen
bij beschuldiging van don heer Borgesius
dat de regeering partijdig zou haudelen
de benoemingen en bij decoratieverleeniug
door bijvoorbeeld zells het toekennen van
een Oranje-Nassaumedaille wegens langdu-
rigen dienst afhankelijk te stellen van
iemands positief Christelijke beginselen, en
keurde af, dat de heer Borgesius gisteravond
'weder op die Rotterdamsche medaille