WEERBERICHT.
Thermometerstand
Kunstnieuws.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VA-N HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, '21 December, 1910.
Hoogste barometerstand 780.0 iu.M. te
Hoi ta, laagste 734 5 te Seydistjord.
Verwachting tot den avond van 22 De
cember 1910. Zwakke tot malige Z.O.-
lijke tot Z W.-lyke wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaarbewolkt
tot betrokken, mogeiyk regenbuien.
Temperatuur: Dezelfde.
t
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
771 m M.
Vorige stand te 12 uur 766 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 46
Laagste hedennachtF. 3S
Hedenmiddag 12 uurF. 49
de heer Warners door het bestuur van de
Nationale Christen-Officieren Vereeniging
was voorgesteld aan dea vice-admiraal,
had hij zich niet moer bij dozen vertoond.
dan eenmaal, n.l. om er over to klagon,
dat hij niet word toegelaten tot een pro
voostarrestant die hem niet wcnschtc te
ontvangen. Do regeling omtrent het
bezoeken van provoost-arrestanten werd
daarna door den Minister zoodanig gewy-
zigd dat de bevoegdheid van bezoek voor
den predikant werd uitgebreid tot personen
die niet tot Ds. Warners' gezindte behoor
den! En deze wijziging geschiedde zonder
dat de vico-admiraal daarover was gehoord.
liet was op deze mededeeling dat een
ware uitbarsting van woede van de linker
zijde volgde.
Toen deze was bedaard, volgde er oen
nieuwe, niet minder ontstellende onthulling,
n.l. dat Ds. Warners op een vraag van
den fiscaal, had geantwoord dat hij nog
niet tevreden was, want dat ook predikan
ten van andere gezindten hetzelfdo n cht
zouden kunnen doen gelden als hij. En
toen de nieuwe uitbarsting, die door deze
mededeeling werd veroorzaakt, had opge
houden, voegde de heer De Meester by
zijne woorden nog dit: dat deze uiting vaa
Ds. Warners te lezen was in een brief, dien
de vice-admiraal aan den Minister bad
geschreven.
Voorts verklaarde de afgevaardigde van
Den Helder nog dat de cipier van de
provoost volhoudt dat Ds. Warners niet
maar oen enkel boek wilde inzien dat een
arrestant toevallig juist las, maar dat hij
de hecle boekenkist bad willen inspectee-
ren en dat daarvan alleen niets was
gekomen, doordien zijn vrouw aan dat
eeno boek hare hooge goedkeuring had
gehecht. (Dat Imprimatur van de dominees
vrouw, deze censuur van mevrouw Warners
over de Marinelectuur is wel een van de
meest kenmerkende trekjes van het heele
geval.)
Maar 't merkwaardigst was nog de
laatste mededeeling van den heer De
Meester.
De vice-admiraal had den bekenden brief
over het optreden van Ds. Warners ge
schreven op 27 September.
De Minister wachtte met zyn antwoord
tot 11 October.
Doch intusBchen kwam de vice-admiraal,
op C Ootober, den Minister 6preken (over
een andere zaak). Nu zou men denken
dat de Minister de gelegenheid te baat zou
hebben genomen om den vice-admiraal
mondeling meteen zijn meening te zeggen
over de zaak-Warners, te meer daar hij
later immers van oordeel bleek dat alles
op een misverstand berustte. Doch neen,
Z. E. spraak geen woord over die zaak
en stuurde vijf dagen later den admiraal
den berispenden brief, die er toe leidde
dat op 14 Oct. de vice-admiraal zijn
ontslag-aanvrage inzond. Een daad (die
van den vice-admiraal nlj die den heer
De Meester stekeling deed zoggen dat hier
althans iemand was die beginselvastheid
had getoond en ziju overtuiging stelde
boven het behoud van zijn hooge positie.
Het komt ons voor, dat indien de heer
De Meester volkomen juist is ingelicht
en dat is, de persoon van den inlichter in
aanmerking genomen, niet te betwijfelen
en al9 hy niets vau de mededeeling
van den heer Van den Bo6ch verkeerd
heeft verstaan, en inderdaad alle aanleiding
is om. met den heer Tydeman, te wagen
van een „ongehoorde behandeling" van
den vice-admiraal door den Minister. Oók
om bovendien te meenen dat ds. Warners
niet meer zoo vrij uitgaat als aanvankelijk
scheen, als de heer Lobman hedenmorgen
nog vond en als de heer Van der Voort
van Zijp zelfs na de rede van don heer
De Meester nog achtte.
Maar er is dan, erger nog, reden om te
oordeelen dat de Minister niet, zooals hij
nog bij interruptie bij de algemeene
beschouwingen heeft beweerd, de Kamer
de volle waarheid heeft verteld. Dan heeft
hij dingen verzwegen die vóór de ontslag
aanvrage van den vice-admiraal zijn
voorgevallen en die nu uit de rede van
den Helderschen afgevaardigde aan 't licht
zouden zijn gekomen.
Op dit laatste werd, zeer laat in den
middag, nog gewezen in een korte maar
krachtige rede van den heer Marchaut,
waarin de Deventersche afgevaardigde,
ook uit het feit dat de ontslagaanvrage
ran den vice-admiraal reedB den 15en, den
dag waarop ze was ingekomen, onmiddel
lijk met toestemmeud advies wa9 doorge
zonden, afleidde dat het den Minister er
maar om te doen was geweest, den heer
Van den Bosch „te loozen
Deze onderstelling, benovenB do zeer
hardhandige wijze waarop de heer Mar-
chant den Minister aanpakte doch diens
eigeu blaffer ig optredeu lokt daartoe uit
gaf aanleiding tot een zeer onstuimig
tooneel van woedende uilroepen tusschen
den Minister en den spreker, waarin zich
ook andere leden mengden. De voorzitter
verzocht, ten onrechte, alléén den spreker
zich te matigen. De heer Maichant was
fel en streng maar minder luidruchtig dan
de Minister, die soms meer schreewde
dan riep.
De StudentenstakiNg te Utrecht.
Opnieuw hebben de studenten in de
tandheelkunde een adres gericht aan het
college van curatoren der Rijks Universiteit
aldaar, waarin zy mededcelen, dat in hunne
jongstgehouden vergadering met algemeeno
stemmen is besloten terug te komen op hun
vroeger besluit, om de colleges enz. van
den heer Grevers niet meer te volgen
zoolang niet aan l:unne grieven zou zijn
tegemoet gekomen.
Voorts dat zij hebben ingetrokken het
adres aan den minister van binnenlandsche
zaken, naar aanleiding van de beschikking
van curatoren op hun vorig adres, met
verzoek aan don minister het adroB van
13 December jl. als niet gedaan te
beschouwen.
Uit dit alles volgt echter niet dat hunne
tegen den heer Grevers bestaande bezwaren
of grieven zoudon vervallen zyn. Die
grieven en bezwaren iu hoofdtrekken
samenvattend en herhalend, verzoeken zij
thans andermaal het college van curatoren
uaar den inhoud dier grieven een onderzoek
in te stellen, opdat een eiude worde
gemaakt aan de bestaande wantoestanden
bij het tandheelkundig onderwijs en te
willeu bevorderen dat naast de eenige
commissie in Nederland, belast met het
afnemen van het practisch tandmeesters-
examen, een tweede worde benoemd,
onafhankelyk daarvan
Ook zouden de adressanten het hoogclijk
waardeeren, indien curatoren willen bevor
deren, dat, hangende het door hen te
stellen onderzoek, ter vermijding van een
verscherping der verhouding tusschen den
heer Grevers en de studenten, zoodanige
t egelingen getroffen werdon, dat de studenten
in de tandheelkunde bij hun bezoek aan
het tandheelkundig Instituut niet met den
heer Grevers in aanraking behoeven te
komen.
Den Gulden Winckel.
Negende Jaargang No. 12.
Hollandia - Drukkery Baarn.
Inhoud: Iets over Sheridan's „The Ri
vals", door Simon B. Stokvis (met illustra
tie); Duitsche Letteren (In memoriam Wil
helm Raabe; Paul lleyse, winner van den
Nobelprijs), door Johan Kouing (inet twee
portretten); Luchtvaart en Boekeu, door
J. D. C. van Dokkuin; Boekenschouw,
door F. A. Buis, J. Petri, II. van Loon
en Gerard van Eckeren (met twee illustra
ties); Lexicographische Mededeelingeu (Ina
Boudier-Bakker eu Nico van Suchlelen),
door J. D. C. van Dokkum (met twee
medaillon-portretten); Russisch behandeld?
(Over de Spellingsquaestie), door Gerard
van Eckeren; Letterkundig leven uit de
Tijdschriften (met 2 illustraties); Leestafel.
Naar meu ons mededeelt zal de Hol-
landia-Drukkerij te Baarn, bekend dooi
de brochurenreek8en „Pro en Contra",
„Levensvragen", „Kerk en Secte" en
andere, in het jaar 1911 wederom eenige
nieuwe reeksen aanvangen, en wel in de
eerste plaats een serie geschriften, be
schrijvende de voornaamste „Groote Gods
diensten". Medewerking werd o.a. toege
zegd door Dr. P. A A. Boeser; Prof Dr.
B. D. Eerdmaus; Prof. Dr. A. W. Nieu-
wenhuis; Prof Dr. C. Snouck Hurgrouje;
Prof. Dr. J. S. Speyer; Dr. M. \V. de
Visser; Dr. J. Vurtheim.
Voorts een rooks onder den titel: „Uit
Zenuw- en Zieleleven" waarin „Uitkomsten
van Psychologisch Onderzoek" op voor den
ernstigen en ontwikkeldon leek verstaan
bare wijze zullen worden behandeld. Als
schrijvers der verschillende nrs. kunnen
reeds genoemd worden: Dr. P. Biereus de
Haan; J. van Deventer Szn.; Prof Dr. G.
Jelgersma; Prof. Dr. E. WierBma; Prof
Dr. C. Winkler e.a.
Verder een reeks: „De Protestsntsche
Zending", onder medewerking van vele
specialiteiten op zendingsgebied, en ten
slotte een in 10 nrs. complete serie han
delend over „Schoolhervorming", waaraan
tal van bekende onderwijsmannen hun
steun zullen Verlcenen.
De Nieuwe Spoorwegtarieven.
Door de firma M. M Couveo te 's-Gra
venhage is in den handel gebracht een
boekje over de nieuwe spoorwegtarieven
waarin de reiziger alle gewenschte inlich
tingen kan vinden en waarin voorkomen
een tabel van afstanden tusschen de ver
schillende stations op Nederlandsch gebied
en een tabel waarin men de kosten der
reis kan naslaan. Tevens vindt men erin
prijzen dor buurtverkeerkaarten en bagage
tarieven. Een zeer gemakkelijk boekje,
dat slechts tien cent koBt.
De Burgemeester der gemeente Amers
foort brengt ter kennis van hen, die zich
hebben aangemeld tot deelneming aan het
onderzoek ter verkrijging van een bewijs
van voorgeoefendheid, dat bedoeld onder
zoek zal plaats hebben op Donderdag, 5
Januari 1911, aanvangende des voormiddags
9uur, te Amersfoort in dc Scherm en
Gymnastiekzaal der Kazerne van het 5e
Regiment Infanterie.
De belanghebbenden worden in hun belang
aangeraden precies op het voor hen vast
gesteld uur op de aangewezen plaats
tegenwoordig te zijn.
Door onzen stadgenoot den ingenieur
Krieger werden bij de regeering en heeren
Gedeputeerde Staten van Utrecht adressen
aangeboden met verzoek door bevordering
der verleening van concessie de tot-staud-
komiug van lijn I (station Harmeien
Utrecht) der door hem in Zuidwestelijk
Utrecht opgeworpen spoorbanen te bespoe
digen. Reeds twee jaar geleden werden de
uitgewerkte plannen dezer lijn tot onderzoek
aangeboden. Met betrekking tot den voort
gang der uitwerking van een duidelijk
aangegeven rationeel schema van yzeren
wegen in dit afgelegen deel der provincie
blijft hij diligent.
We herinneren nogmaals aan het
concert morgenavond in Amicitia te geven.
Met het oog op het goede doel hopen we,
dat de zaal geheel gevuld zal zijn.
AGENDA.
22 Dec. Concert Amicitia.
26 Dec. De Wognnmmers in Amicitia.
26 Dec. Uitvoering Tooneelver. „Kunst ua
Arbeid" in de Kroon.
5 Jan. Propagandaavoud Ned. Bond voor
Vrouwenkiesrecht in de Arend.
8 Jan. Opvoering Asschepoester" iu Amicitia.
8 Jan. Uitvoering Gezelschap de La Mar in
de Kroon.
17 Jau. Soirée Amicitia.
SOEST. B. en W. dezer gemeente hebben
den Raad voorgesteld een geldleening aan
te gaan van hoogstens f 4500 vooruitbreidiug
vau het electrisch geleidingnot, eu van
f 11.000 voor aanleg van nieuwe wegen.
De ontploffing te New-York.
Het Berliner Tageblatt heeft een uitvoerig
telegram over de ontploffing, die eergiste
ren te New York een zoo groot aantal
slachtoffers, sommige bladen .spreken
van 25 dooden, andere van 21, en 200
gewonden heeft gemaakt. We ontleenen
er het volgende aan:
Do kracht der ontploffing was zoo ge
weldig, dat een voorbijrydende tram onge
veer een meter in de hoogte werd geslin-
goid. Twee passagiers waren onmiddellijk
dood, de anderen zijn zonder uitzondering
gewond. De tram, die met een smak neer
viel, heeft een auto vernield, en de perso
nen, die zich daarin bevonden, gewond. In
alle hotels in do buurt is een schok gevoeld.
Een deel der gasten is uit de bedden ge
worpen. Men kreeg den indruk van een
aardbeving en duizenden vluchtten de
straat op.
Tegenover het kabelhuis van de elec-
trische centrale ligt een kinderhospitaal.
Yele kinderen zijn door glassplinters ge
wond. Alle huizen in de buurt hebben
zware schade geledon en zien eruit, aBof
zij beschoten zijn Twoe kinderen, die in
de uabijheid der centrale op straat aan het
spelen waren, hebben de beenen verloren.
In het ketelhuis waren op het oogonblik
der ontploffing 30 personen aanwezig. Het
gebouw, dat twee verdiepingen heeft bestaat
uit een ketelhuis en vertrekken, waar
dynamo's staan, die voor het plaatsclyk
treinverkeer en voor een fabriek van hout
bewerking energie leveren. Een groote
ketel is zonder eenig voorteeken gespron
gen, waardoor het geheele gebouw ia
vernield. Alle aanwezige werdon onder
puinhoopen begraven. Het weerstandsver
mogen van verschillende groote metalen
voorwerpen heeft een deel dor aanwezigen
gered.
De voorbgyangers op straat zyn tot op
3 K.M. afstand omvergeworpen.
In de buurt van het ketelhuis bevindt
zich wegens het verbouwen van het
centrale Btation een voorloopig station. Een
sneltrein derailleerde door de kracht der
ontploffing, de passagiers kwamen er
wonder boven wonder met lichte kwets
uren af. De reizigers, die in het station
aanwezig waren, zijn zonder uitzondering
tegeu den grond geworpen.
Vervolgens een ander bericht zou een
onderzoek aan het licht hebben gebracht,
dat niet een ketel, maar een gashouder
gesprongen is door het overspringeu van
een vonk uit een dynamo. Geweldige blok
ken cement en stukken staal werden mot
titanisch geweld tegen de omliggende
huizen aangeslingerd en richtten enorme
schado aan.
Godsdienstwaanzin. Uit Ambt-
Almeloo schrijft men van 16 dezer:
De echtelingen Lvan wier zonderlinge
doodsvooiBpellmg wij dezer dagen melding
maakten, zyn heden in hechtenis genomen.
Zij worden, op vordering van het Open
baar Ministerie, in een krankzinnigenge
sticht goplaatst.
Gisteren zijn zij beiden onderzocht door
dr. Ie Rütte, geneesheer-directeur van het
krankzinnigengesticht te Deventer, en dr
De Vlieger te Almelo.
De man gaat naar het gesticht te 's-Her-
togenbosch. Voor de vrouw is nog niet
dadelijk plaatsing gevonden; zij wordt
voorloopig gehuisvest in het Huis van Be
waring te Almeloo.
Het „Deventer Dbl." bevat over dit
geval nog do volgende bijzonderheden;
