DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No, 4.
DONDERDAG 5 JANUARI 1911.
8e JAARGANG
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoof «I redacteur K. 44. H IJ KK K N.
Rnrenu: KLEINE HftiO 6. Telef. Interc. 18».
Abonnementsprijs
Prijs der A d verten tiën:
Per jaarf 4.Franco por
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
Buiten hot Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abounenieut belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, vau buiten het kantor. Amev.sfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA.l Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Machado aan het woord.
Bernardino Machado, de tegenwoordige
minister ran buitenlandsche zaken van
Portugal, schrijft in het Berliner Tagoblatt
een artikel over de politiek der regccring,
die hij natuurlijk verdedigt. Wij outleenen
er het volgende aan:
In de laatste tientallen jaren deed zich
in het openbare leven van Portugal niet
alleen stilstand, maar zelfs achteruitgang
gevoelen. Naar alle zijden hcerschte de
reactio en wel in strijd met het belang
van het volk, dat niettegenstaande de be
zwaren, die het door de machthebbers in
den weg zijn gelegd, vooruitging. Het «eik
der Republiek moet zijn, haar instellingen
in overeenstemming te brengen met do
idealen der maatschappij.
Alles, wat wg gedaan hebben en doen,
kan ontoereikend zijn. Maar wie de drin
gende noodzakelijkheid der hervormingen
kent, zal inzien dat ons werk niet over
dreven is. De Republiek moet de oeco-
nomische, religieuze en politieke bevrijding
van het volk tot stand brengen. En de
voorloopige regeering heeft zich van meet
af aan met ijver aan deze taak gewijd.
Voor alles was het noodzakelijk, de clericalo
macht to vernietigen, die in den schoot
van het Portugeesche gezin, het gevaai
lijkste zaad, dat van de.r baat, zaaide. En
dal was per slot van zake, na bgna 80
jaar weer begonnen, waar de liberale mo
narchie meende te moeten beginnen. Pombal
heeft in de tijden van het absolutisme de
Jezuïeten wel hel land uitgezet. Verder
moesten we een einde makon aan het ge
konkel van de ontrouwe hoeders der
staatsgelden, die op zedelooze wijze de
opbrengst der belastingen verspilden.
Het uitroeien der religieuze ordeu be-
teekende het uitroeien van de ergste soort
van socialen haat. Aan de geheime over
eenkomst der verkwisters van de staats
gelden een einde te maken, beteekende
het einde van de uitbuiters van den natio-
nalen rijkdom. En dat hebben we gedaau
door onderzoeking en reiniging van het
openbaar bestuur en van de groote onder
neming Credito Predial.
Verder was het echter noodig, de mis
bruiken der burgerlgke en politieke instel
lingen af te schaffen, die ouder het afge
zette koningschap elkaar als evenveel
werktuigen van ongerechtigheid en onder
drukking aanvulden. Wij moesten den
gerechtsdwang, de uitzonderingsgerechten
en de roekelooze wet van 13 Februari
afschaffen, om alle burgerlijke en openbare
rechten te kunnen waarborgen.
De crimineelc justitie, die van de regee
ring afhankelijk was, en vele hoofdstukken
en artikelen van het burgerlijk wetboek
drukten met ten hemel schreiende onrecht
vaardigheid op het gezin en voornamelijk
op de zwak6tOD, de vrouwen en de kin
deren. Wij hebben aan de vervolgingen
wegens moening6delicten een einde gemaakt
door de pers van de inquisitie van het
zwarte kabinet te bevrijden. Wij hebben
de voogdij van het centrale gezag over
de plaatselijke lichamen opgeheven en heb
ben een einde gemaakt aan alle pressie,
die de regeering placht uit te oefenen op
volksstemmingen, door bet bederf der po
litieke magnaten en hunner voornaamste
volgelingen gepleegd tegenover de nationale
souvereiniteit, te vernietigen.
Dat is het afbrekende werk der Republiek.
De republikeinsche partij had een politiek,
oecocouiisch en religieus organisatieplan
ontworpen, dat in overeenstemming was
met de principes der politiek, en van het
humanisme. Dit plan om te vormen tot
een nationaal plan, zal met één' woord het
opbouwende werk der Republiek zijn. De
voorloopige regeering is ijverig daarmede
doende, maar voor het bijeenkomen van
het Parlement kan zij slechts doen wat
absoluut noodig is, opdat alle burgers iu
volkomen onafhankelijkheid hun biljetten
aan de stembus kunnen toevertrouwen
Op het oogenblik is een wet over vrij
heid van godsdienst en scheiding van Kerk
en Staat in voorbereiding, en de regeering
doet haar best den arbeidenden klassen
allen mogelijken oeconomischeu stoun te
schenken. Een gezinswet, een wet op de
echtscheiding zijn reeds gepubliceerd, den
rechtbanken is volledige zelfstandigheid
verleend, persprocossen zijn naar de ge
zworenen verwezen en aan bestuurshervor-
mingen en een kiesrechthervorming wordt
gewerkt.
Verder is te vermeldeu een logerhervor-
ming. Tot dusver kon men zich van den
militairen dienst afkoopen, hetgeen aanlei
ding was tot de grootste ongelijkheid en
een der bedenkelijkste wapens in handen
der heerschende groepen was. Wij zullen
hun dit wapen ontrukken door invoering
van algemeenen weerplicht.
Onze wetgeving was in de laatste tien
tallen van jaren meer en meer ontaard in
een absolute willekeur en was dan ook
reusachtig achteruitgegaan Daarom eischt
het hervormingswerk der Republiek een
geweldigen arbeid. Maar deze is ons als
dwingende plicht opgelegd door de toene-
mcude ontwikkeling der Portugeesche
samenleving.
Gkoot Britannie.
Het spreekt schier vanzelf, dat het drama
te Londen afgespeeld, algemeene belang
stelling gewekt heeft en tot commen
taar uitlokt. Natuurlijk het meest bij de
Engelsche bladen, eu wel van elke richting,
doch ook de Fransche en Duitsche, knoo-
pen aan de mededeeling der feiten beschou
wingen vast.
Zoo iets mag eenvoudig niet meer voor
komen, zegt de unionistische Daily News.
Wij moeten ons beter beveiligd voelen
tegen dit soort misdadigers, die in Enge
land komen om er herberg te vinden, om
er hun misdaden en er hun anarchistische
carrière uit te broeien.
Onze vreemdelingenwet is vol leemten,
klaagt de liberale Daily Chronicle. Daarin
het allereerst moet voorzien worden.
Ook de unionistische Standard dringt er
bij den Minister van Binncnlandsche Zaken
op aan, zonder verwijl het vraagstuk om
trent het binnenkomen in Engeland van
allerlei gespuis aan het parlement voor to
leggen. Het drama van Houndsditch en
van Sidneystreet is zulk een reusachtige
waarschuwing, dat zij onmogelijk kan wor
den in den wind geslagen.
De Fransche bladen herinneren te dezer
gelegenheid aan het bekende „fort Chabrol"
te Parjjs, gelijk de Matin doet. Men heeft,
merkt de Rep. Francaise op, kunnen zien,
hoe de politie te Londen tegen het gespuis
optreedt. Zoo doet zjj in alle groote steden.
Alleen te Parjjs is do onderdrukking slap
en tiert het apachen-dom welig voort.
Vermolden we teu slotte nog wat, onder
de Duitsche bladen, de Lokal Anzoiger
niet zonder zelfbewustheid zegt: Bij ons
7iju do auarchisteu vau nagenoeg geen
beteekems. Voor ze er gevaarlijk worden,
zijn ze al uit het land gezet, en vinden to
Londen herberg. De Berlijuscho veiligheids
dienst heeft herhaaldelijk dien van Londen
gewaarschuwd voor het gevaar van dit
soort volk, met name voor de groep-Karabok,
waartoe de misdadigers van Houndsditch
behooron. Maar nimmer heeft de Loniien-
sohe politie naar deze waarschuwingen
willen luisteren. Dat zal zij, nu het te laat
is, wel moeten bekennen. Laten we hopen,
dat Engeland van stonde af aan, zijn grond
aau eiken anarchist verbiedt te betreden,
vau welke nationaliteit hij ook zij.
Duitschland,
Te Straatsburg is door officieren iu de
kazerne een aantal opruiende pamfletten
gevonden, waarbij de soldaten onder herin
nering aan de jarou 1848 en 1870 worden
aangespoord huu medewerking te weigeren
aan de parade op 's Keizers verjaardag. De
militaire overheid beschuldigt de socialisten
van de verspreiding der pamfletten, doch
dezen ontkennou beslist er iets mede te
maken te hebben. De autoriteiten nemen
thans strenge maatregelen en laten de
soldaten, die van hun Kerstmis- en Nieuw
jaarsverlof terugkeeren, aan den trein
afhalen door onderofficieren en naar de
kazerne escorleeren. Ook worden de valie
zen der manschappen onderzocht.
Amerika.
De regeering der Vereenigde Staten
heeft bij het Federalo Hof een vervolging
aanhangig gemaakt tegen dertien sioom-
vaartmaatschappijen, w.o de Holland-
Amerika-Lijn, en waarbij feitelijk alle
groote transatlantische maatschappijen zijn
begrepen, die in strijd met de anti-trustwet,
hebben gepoogd het vervoer van goederen
eu passagiers tusschen de Vereenigde Staten
eu het buitenland te monopoliseeren. De
district-attorney beweert, dat er tusschen
de verweerders een contract bo6taat. waarbij
van Londen uit in een gelijkelijk verdeelde
trafiek wordt voorzien, met een boete
systeem voor overschrijding van het daarbij
naar evenredigheid onderling vastgesteld
percentage.
Spanje.
Uit Madrid wordt aan de Temps geseind,
dat Canalejas gisteren in den Ministeraad
heeft medegedeeld, in Maart a.s. aan do
Cortes een wetsontwerp te zullen indienen,
over de voreenigingen in zake leekeuon-
derwgs.
Belgik.
„Een laatste uagulm van de brandende
tentoonstelling", zoo meldt de Vlaamsche
Gazet, „zullen wij in 't begin van de aan
staande week vernemen.
„Het is inderdaad, alsdan, dat de des
kundigen, aangesteld door onderzoekrech-
ter Babut du Marès, eindelijk hnn verslag
zullen neerleggen, om de oorzaak van den
brand vast te stellen en de aansprakelijk
heid aan te wijzen. Dit verslag en de be
8luitsclcn ervan worden mot de grootste
belangstelling te gemoet gezien, daar zij
aanleiding zullen kunnen geven tot een
groot aantal rechtsgedingen, ioopend over
een aanzienlijk getal millioenen franks."
Stakende mijnwerkers, die in een
stoet door de straten van Seraing trokken,
schoten op de gendarmcu. Dezen schoten
terug; vijf personen werden gewond.
Rusland.
Weer ia iu Rusland een verduistering op
groote schaal ontdekt. De Lokal-Aczeiger"
verneemt daaromtrent het volgende uit
Sint-Petersburg:
Een huiszoeking, welke 10 uur geduurd
heeft, had Maandag plaats bij de presidente
der afdeeliug van het lioode Kruis, vorstin
Lobanof Rostowski. Te Alexaudrowo zijn
een groot aautal documenten in beslag
genomen, voornamelijk betreffende gedu
rende den Russisch-Japanschen, oorlog
geïnde sommen. Vorstin Lobanof had een
aantal agenten in het 'oiunculand belast
met don verkoop van verscheidene artike
len, maar de sommen die daardoor in de
kas vloeiden, werden niet aau het comité
afgedragen. Het grootsto gedeelte werd
verduisterd. Tezelfdertijd werd oen huis
zoeking gedaan bij den man, die do prinses
in hare administratie ter zijde stond, den
spoorweg agent Radominski. Ook bij hem
vond men een groot aantal belangrijke
bewijsstukken. Radominski, die op het
oogenblik te Kief vertoeft, werd ook aan
don lijve onderzocht.
Bulgarije.
De Sobranja heeft een commissie van
twaalf leden belast met een onderzoek naar
de feiten, waarvan de Miuistors uit het
Kabinet-Stamboelof beschuldigd worden,
verder met het opmaken van een rapport,
dat bij de Sobranja zal worden ingediend.
Deze zal daarna beslissen of de oud-
Ministers voor een speciale Rechtbank zul
len moeten verschijuen.
De Sobranja is verdaagd tot 23 Januari.
Eerste Kamer.
Blijkens een bij de Eerste Kamer inge
komen schrgven heeft de heer C. A. M.
Raymaker, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal voor Noord-Brabant, wegens
voortdurende ongesteldheid als zoodanig
ontslag genomen.
Loonen dek mijnwerkers.
De Nederlandsche Mijnwerkersbond heeft
aan de A ereeniging tot behartiging van de
belangen der Limburgsche mijn industrie
en tot de directie der Staalsmijuen de
volgende eischen gesteld:
a. Een gemiddelde loousverliooging van
25 pCt. voor bovengrondsche werklieden,
slcppors en schichtlooners, met uitzondering
der bouwhouwers.
b. Voor accoordloonors en bouwhouwers
een gemiddelde loonsverhooging van 15 pCt.
c. Dat de leerhouwers aanvangen op 90
pCt. en na een jaar het volle loon wordt
uitbetaald.
d Dat alle neven-arbeid, voor zoover
deze niet vooraf in het aceoord begrepen
is, wordt betaald.
e. Aan werklieden der mijnen worden
tegen den kostenden prijs goede huis-
brandkolen geleverd.
f. Zondagsarboid wordt met 50 pCt.
extra betaald.