DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Het voordeeïigst voor het huishouden
is het lOpCt. dividend van ons brood,
No, 12
ZATERDAG 14 JANUARI 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
in geld uitgekeerd f 10 f 25 per gezin.
ft
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur R. G. RUMENS.
Bureau: KLEINE II»V«> G. Telef. Intere. 188.
Abonnementsprijs
per jaarf 4.Franco per
post id. f 5,60. Per 3 maanden id. f 1.-Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs «Ier A(1 vertentiën
Van 1 tot 5 regols f 0.40. Voor iedbren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel 10.10. (Bjj
abonnement belangrjjko korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluiteud" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA.l Warmoesstr. 78- 78 Amsterdam
Het Moabiter-vonnis.
Het vonnis in de Moabiteronlusten-zaak
wordt door de Duiteche pers druk besprokcu.
Men vat bet op als iets van politiek belang.
Waarom? Niet om de straffen aan de
beklaagden toegemeten, maar omdat de
rechtbank in haar overwegingen uitspreekt,
zonder er doekjes om te winden dat de
politie misbruik heelt gemaakt van haar
bevoegdheid; en niet alleen in op zichzelf
staande gevallen, maar io zéér vele, d. w.
dus zeggen min of meer als stolsel. Dit
is van nog zooveel te meer belang, omdat
bij de interpellatie in het parlement kanse
lier Bethmano-Hollweg op hoogen toon
verklaard heeft, dat de politie zich schit
terend van hnar taak gekweten heeft en
haar niets hoegenaamd te verwijten valt.
Bovendien is men begonnen de agenten
te decoreeren, en ook dat is in bet licht
dezer rechterlijke uitspraak ietwat zonder
ling.
Het is derhalve heel wel to begrijpen,
dat do vrijzinnige bladen, en vóór alles,
de socialistische, de uitspraak met vreugde
begroeten, en de vrij zware straffen, die
de rechtbank den beklaagden oplegt,
oenigszin8 schijnen te vergeton. De Vor-
warts zelfs erkent dat ditmaal de rechtbank
zich niet heeft laten beïnvloeden (door de
overheid natuurlijk). Het sociaal-democra
tische orgaan plaatst boven zijn artikel
het opschrift „Mislukt!" waarmee het be.
doelt dat do opzet van het Openbaar
Ministerie mislukt is om de sociaal demo
cratie de schuld te geven van het gebeurde
to Moabit. De medeschuldigheid der sociaal-
democratie wordt in het vonnis zoo goed
als geheel niet overwogen, maar integen
deel wordt er een vernietigend oordeel
uitgesproken over de politiemannen. „Wie
de Pruisische justitie kent" aldus de Vor-
warte „weet dat dit meer te beleekenen
heeft dan honderd kolommenlange artikelen
van de jonkerpers. Dit weegt zwaarder
dan alle mogelijke ridderoiden. De reactie
heeft tevergeefs op de kaart Moabit ge
speeld."
De vrijzinnige en gematigd liberale
bladen leggen een, naarmate vau hun kleur
meer of minder, getemperde vreugde aan
den dag over het vonnis, en zij erkennen
allen dat de Btrafkamer onder president
Liebert, van welke men vertelde dat zij
opzettelijk was uitgekozen wegens haar
strengheid in zulke half-politieke quaesties,
daarmede schandelijk belasterd is.
Merkwaardiger wijze zwijgen de conser
vatieve organen. Natuurlijk omdat zij op
een gansch ander soort van vonnis gehoopt
hadden, en toch niet tegen de rechterlijke
macht willen te velde trekken, die hun
zoo vaak goede diensten bewijst.
De corr. van het Handelsblad schrijft:
„Nu zal het wel duidelijk zijn, dat het
procos anders is afgeloopen, dan de reac
tionnairen in den lande gedacht en gehoopt
hadden.
En de sociaal-democratie kan weer eens
spreken van haar „Schweineglück". Weer
kan zy een tjjd lang leven van de fouten
door haar tegenstander gemaakt. En die
vlak voor de Rijksdag-verkiezingen
De staatsautoriteit heeft een gevoelige
klap gekregen. Zij zelve is de schuld. Dat
de politie buiten haar boekje ging, is
geen wereldgebeurtenis. Zooiets komt meer
voor, Ook buiten Pruisen. Doch dat tij
dens het onderzoek zelfs de rijkskanselier
durfde verklaren, dat de politie haar plicht
deed, dat noodolooze miahandelingen tot de
uitzonderingen behooren dat tydens het
onderzoek vele officieren en agenten gerid
derd en beloond werden voor huu „moed"
in de Moabit dagen bewezen, dit alles
maakt dit proces tot een evenment.
De staatsautoriteit heeft zich gecompro
mitteerd.
Zij heeft de sociaal-democratie het prach
tigste agitatie-materiaal in handen gespeeld".
Duitschland.
Tien jaren geleden, in Januari 1901,
werd de Pruisische ritmeester von Krosigk
in do schietbaan te Gumbinen, waar hij j
proeven bijwoonde, door een schot in den
rug verraderlyk gedood.
Er werdcu een paar ondcr-officieron, ook
een zwager van den vermoorden officier,
beschuldigd van den moord; maar er waren
geen bewijzen eu het proces eindigde met
de vrijspraak van de beschuldigden.
Thans heeft men echter, naar het schijnt,
eindelijk den moordenaar in handen.
Uit Hanover wordt bericht, dat de arbeider
Fischor, die werkte aan den spoorweg
Wunilorf-Faste, bekend heefi, indertijd te
Gumbinen deu ritmeester Krosigk ie hebben
doodgeschoten, om zich te wreken over
een onverdiend arrest, waardoor hij de
bevordering tot onderofficier had gemist.
Hij word onmiddellijk iu hechtenis
genomen en er is een onderzoek ingesteld.
Het is bewezen, dat Fischer werkelijk
ten tijde van den moord bij de dragonders
te Gumbinen heeft gediend.
Belgie.
In het bekken van Luik is de staking
zoo goed als algemeen'25.000 stakers zijn
er thans reeds. De toevoer van Duitsche
kolen naar Brussel neemt groote afmetin
gen aan. Troepen blijven geconsigneerd.
Het stakingscomitee gaf last tot het plaatsen
van stakiugsposten aan de treinen, om te
beletten dat vreemde mijnwerkers, zich
naar Luik zullen begeven.
Kreta.
De Turkscho ministerraad heeft besloten
aan de beschermende mogendheden ver
gunning te vragen, een Turksch oorlogs
schip naar de Soedabaai op Kreta te mo
gen zenden, ter bescherming der lovens,
eigendommen en belangen van de Moham
medanen op Kreta, en als practisch bewijs
van de, door de mogendheden erkende
souvereiniteit van Turkije over Kreta.
Het inwilligen van dien eisch zou, naar
de Voss. Ztg. uit Athene verneemt, op
Kreta aanleiding geven tot een oproer,
waarvan de gevolgen onberekenbaar zouden
zijn. De Grioksche regeering zal opnieuw
de Kreteuser8 aanmanen, zich kalm te
houden en zich niet tot overijlde daden te
laten meeslepen. De Kretenser regeering
heeft een publicatie gericht tot het volk,
waarin gezegd wordt, dat de beschermende
mogenheden tot nog toe nóch op het
protest der regeering tegen de uitdrukking
„souvereini'eitsrechten van Turkije" in de
jougste nota dier mogendheden voorko
mend, nóch op de besluiten der Kretenser
nationale vergadering hebben geantwoord.
De regeering belooft verder, het antwoord
dadelijk nadat zij dit ontvangen heeft te
zullen publiceeren, om de openbare meening
gorust te stellen.
Zwitserland.
Het volgende geval wekt nogal veel
verontwaardiging in Zwitserland. De Dé-
mocrate, een klein blad in Delberg (kauton
Bern) maakte melding van een moord eu
gaf zijn leedwezen te kennen, dat de dader
niet gevonden wae. Enkele weken latei-
werd de dader gevonden. De rechtercom
missaris liet nu den redacteur van het blad
voor zich komen eu wilde den naam weten
van den man die aan het blad het
volkomen juiste bericht had gegeven,
dat de dader nog niet was ondekt. De
redacteur weigerde, waarop de rechter
commissaris hem, krachtens een wet van
het kanton Bern, veroordeelde tot 3 dagen
gevangenisstraf en 2 jaar verlies van eere-
rechteu. Het vouuis zou zeker uitgevoerd
zijn, wanneer uiet op het laatste oogenblik
een politieagent naar voren was gekomen
en gezegd had, dat hij het bericht aan
het blad verstrekt had. Daarom werd de
uitvoering van het vonnis opgeschort, 't Is
te begrijpen, dat men iu het vrije Zwitser
land boos is over zulk een handelwijze,
die uien eer in Rusland dan in Zwitser
land zou verwachten.
De onrechtmatige daad.
Bij de tweede Kamer is gisteren ingediend
het ontwerp van wet, waarbij de artikelen
uit het Burgerlijk Wetboek betreffende de
onrechtmatige daid (artt. 1401 e. v.), aan
eene herziening worden onderworpen.
Het hoofddoel van het ontwerp is, aan
het begrip „onrechtmatige daad" een veel
ruimere beteekenis te geven, dan de Hooge
Raad daaraan tot nu toe heeft nieenen te
moeien hechten. Onrechtmatige daad zal,
volgens het ontwerp, zijn elke door de
schuld des daders veroorzaakte handeling
of nalatigheid, in strijd met de openbare
orde, met do goede zeden of met de zorg
van een goed huisvader.
Met deze bepaling dit zy ten slote
nog opgemerkt zal, naar de meening
van den minister van justitie, ook do zoo
genaamde oneerlijke concurrentie civiel
rechtelijk met kracht kunnen worden aan
gevallen. Oneerljjkc concurentie immers
meestentijds zich uitend in „misleiding 't
z|j omtrent den aard of den oorsprong der
goederen, 't zij ten aanzien van de hoeda
nigheid van den vervaardiger of de om
standigheden van den verkoop, of in welk
opzicht ook" zal, naar do regeering
verwacht, door door den rechter in strjjd
met de goode zeden worden geacht.
Db beschadiging van
„de Nachtwacht".
De beschadiging van „de Nachtwacht"
waarvan wc in ons vorig nommer reeds
melding maakten, heeft zich als volgt
toegedragen
Tegen 1 uur gistermiddag toen geen
enkele bezoeker, maar alleen de suppoost
Dijks in de Nachtwachtzaal zich ophield,
stapte Sigrist binnen. Hij zag er fatsoenlijk
gekleed uit en trok door niets de bijzon
dere aandacht. Sigrist plaatste zich op'
ongeveer drie pas afstand voor het dook,
terwijl de suppoost zich dicht achter hem
ophield. Plotseling stapte de man vooruit,
haalde onderwijl een schoenmakersmes uit
zijn zak, sprong over het koord dat dicht
bij den grond voor het schilderij hangt en
haalde in een boog het mes over het doek
heen.
De daad en daarmee de beschadiging was
zoo in een oogwenk geschied.
De suppoost Dijks riep om l ulp en sprong
deu man na, maar voordat Dijks hem beet
kon grijpen, was de daad al geschied. Een
tweede suppooBt snelde oogenblikkelijk toe
en beiden overmeesterden Sigrist en ont
namen hem het scherpe schoenmakersmes,
dat hij nog in de hand hield.
„Zóó is het goed!" schreeuwde de man,
„ik heb een haat tegen het Rijk en, beter
dan iemand overhoop te steken, kan ik de
Nachtwacht vernielen.
Hij werd geboeid naar het politiebureau
aan het Leidscheplein overgebracht en de
justitie werd met het gobourde in kennis
gesteld.
De beschadiging is aldus. Beide hoofd
figuren, kapitein Frans Baumg Cocq en
luitenant Willem van Rnytenburg, zijn door
het mes getroffen. Over de knieën van den
eerste loopt een vrij diepe snede, die echter
niet door hot doek heen is. Dan ging
het mes opwaarts, gelukkig, in meer platte
houding, zoodat de beschadiging over borst
en sjerp van Banning Cocq meer een
schrap is van weinig diepte, maar nogal
breed. En op den verderen rondzwaai van
het mes werd de borst van luitenant Van
Ruytenburg getroffen, die ook geen snede,
beschuit en koek, daar zij worden vervaardigd van prima en zuivere grondstoffen. Ons brood is niet kleverig maar flink doorbak
ken door onze speciale oven9, waardoor het veel lichter verteerbaar en voedzamer is Reeds in Januari 1910 is. over 1909
Men lette op de echte uootzoete tarwesmaak van ons „Melkbrood" eu „Gezondheidbrood",
welke smaak alleen door de beste soorten tarwe kan worden gegeven, alsmede «lat ons brood niet
is beschadigd door spoorwegvervoer enz., alsmetle waardoor zijn korsten niet taal, docb
croquant zijn.
Vraag een dividondboekje aan de Afdeeling ^Broodfabriek" van Meursiug's Machinale Fabrieken van Gebak, Amersfoort,