DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 25
MAANDAG 30 JANUARI 1911.
8e JAARGANG.
Een leervak aan Handelsscholen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
MLANDER.
Hooldrcdacteur K. <J. R IJ UK W S.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. 15.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. 1 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLKINE llilO 6. Telel. lutere. 183.
Prijs der Advertentiün
Van 1 tot 5 regels 10.40. Voor iederen regel meer 1 0.08.
Buiten het Kanton Amersloort per regel 10.10. CBy
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsin;
van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en BnitoDlandseh Advert.-bureau D. Y. ALTA, Wermoesstr. 76-78 Amsterdam
Wij weten natuurljjk nog niet hoe de
lesrooster aau onze toekomstige Handels
school er zal uitzien, maar weuschen toch
reeds do aandacht te vestigen op een rede,
(zie de Prov. Gron. Ct.) door het Gro-
ningsche Statenlid, den heer van Heyniugen
Bosch gehouden, waarin hij de aan dachtvcs-
tigde op een vak, dat aan handelsscholen
eigenlijk een hoofdvak behoorde te zijn,
namelijk de reclame.
Het vak is er waarlijk in ieder opzicht
gewichtig genoeg voor en bovendien is
hier een vak, waarvan de theoretische
beteekenis, de geschiedenis, de toepassing
elders niet in de praktijk van het dage-
lijkscb leven zijn te leoren.
In zijn rede noemde do bovenbedoelde
spreker de reclame den grooten generaal
van den handel, die in den ransel van den
handelssoldaat den maarschalksstaf heelt
doen neerleggen.
Inderdaad is de reclame een democratisch
middel van onzen tijd, dat het den klein
handelaar van tegenwoordig veel gemak
kelijker maakt tot groote zaken te komen
dan zijn overgrootvader, die dezen machti
gen steun bij het vooruitstreven moest
missen. En reeds daarom al is het in de
eerste plaats waard om te verschijnen op
den lesrooster onzer handelsscholen.
Maar bovendien, er zijn nog vele andere
redenen, waarom onze jonge kooplieden,
vooral onze Nederlandsche jonge kooplie
den door studie moeten trachten een begrip
to krijgen van de bete- konis en bekwaam
heid in de uitvoering van reclame. De
eerste reden is wel, dat reclame iets
on-Nederlannsch is. Ons volkskarakter is in
den grond wars van alle reclame. Meer dus
dan andere volkeren, die veel op vertoon
gesteld zijn, moeten wij de waarde van dit
votum door redeneering trachten te be-
grijpen.
In den loop der tijden heelt men kunnen
opmerken hoe de een voor, de andere na
ten slotte tot het maken van reclame ge
komen is, maar bijna altijd schoorvoetend.
Een jaar of dertig geleden was reclame
heelemaal niet netjes en de groote, soliedo
zaken zouden zich wel tienmaal hebben
bedacht voordat zij voor hun artikelen
reclame gingen maken. Het gevolg was,
dat jongere zaken met minder behoudende
leiders dit middel hebben aangepakt en
snel omhoog zijn gekomen. Toen moesten
de soliede groote zaken wel volgen. En
al zijn er ongetwijfeld nog altijd, die de
groote stap niet wagen durven ol nog
hechten aan de deftigheid der stilzwijgend
heid, de overgroote meerderheid is toch,
hoewel schoorvoetend, op den goeden weg,
Maar nog altijd is men o zoo angstig voor
de reclame eu weegt men de methodes
op een goudschaaltje, nog altijd zijn er te
velen bang van deze of gene wijze van
pubheitoit geven, zijn te velen nog zeer
eenzijdig in hun reclame maken.
Daarbij komt, dat men veelal het wezen
der reclame niet doorziet. Hog altijd geldt
vooral op dit gebied het bekende Engelsche
rijmpje, dat de fout der Hollanders is te
veel voor te weinig te willen terugkrijgen.
Men wil waar voor zijn geld. En kortzichtig-
lijk meent meu veelal, dat men in do
reclame niet waar voor zjjn geld krijgt,
niet dadelijk iets tastbaars in handen heeft.
Men beperkt zoo zijn reclamebudget, omdat
men in de reclameuitgaven te veel nood
zakelijke en eigenlijk betreurenswaardige
onkosten ziet en te weinig geldbelegging.
Men doet veelal schoorvoetend het onver
mijdelijke, terwijl men bij meer commer
cieel inzicht niet zoo angstvallig zou kijken
of het jaar zelf van de reclame al die re
clameuitgaven wel in vermeerderde winst
zijn teruggekomen.
Het spreekt vanzelf, dat wij met een
en ander de goeden niet te na spreken
en dat wij ze in grooten getale zonden
kunnen noemen, de wakkere handelaren,
die juist o.a. aan een goede en royale
reclame den bloei hunner zaken te danken
hebben. Doch over het geheel toch is de
Nederlander te afkeerig van vertoon, dan
dat een goede cursus in dit speciale vertoon
voor hem vooral niet voordeehg zou zijn.
Daarbij komt, dat het maken van goede
reclame niet zoo gemakkelijk is als men
allicht mocht meenen. Eigenlijk heeft elke
zaak haar aparte soort reclame. En wij
zouden ze met namen kunnen noemen, de
klein- en groot handelaren, die dit uitste
kend blijken te gevoelen en die op dit
gebied blijk geven van een goeden kijk
op de menschcn, een goeden smaak, een
juist begrip van wat zij noodig hebben en
voldoende kennis van wat er op het gebied
der reclame te koop is.
Doch heel velen zijn er, die dat niet
of niet in voldoende mate kunnen. En
juist voor dezen ware het zoo gewenschi,
dat dit moeilijke vak op de handelsscholen
en in speciale cursussen geleerd werd,
Om een goede reclamemaker le zijn,
moet men behalve goed handelsman, psy
choloog, man van smaak en kenner vau
het vak zijn. Dit alles den jongen koop
man in een paar lossen te maken is na-
tuurlijk niet mogelijk Maar wel mogelijk
is het hem de grondslagen te leeren en
een minimum-weten mee te geven, waarop
hij vorder kan voortbouwen.
In hoever dat hier of daar al geschiedt,
is ons niet bekend. Doch dat zjjn wij met
den heer Van Heijningen Bosch geheel
eeus, dat het niet voldoende gebeurt en
dat hier nu werkelijk een tekortkoming is,
die hoe eer hoe beter worde aangevuld.
Dr Rijksdag en het Rijksland.
De Duitsche Rijksdag heeft, zooals wij
reeds hebben gemeld, een aanvang gemaakt
met de beraadslaging over het ontwerp
tot het vcrleenen van een constitutie aau
Elzas Lotharingen.
Het ontwerp bevat een niet ongewichtige
verbetering in den Staatsrechtelijken toe
stand van het Rijksland, in zooverre als
dit gedurende veertig jaren als wingewest
hehandelde land, thans een volksverte
genwoordiging krijgt, die gekozen wordt
volgens een niet ondemocratisch kiesrecht.
Maar deze verbetering wordt weer grooten-
deels te niet gedaan door de instelling van
een Eerste Kamer, die door de wijze,
waarop zij wordt samengesteld, bestemd is
om alle niet-reactionnaire besluiten der
volksvertegenwoordiging krachteloos te
maken.
Dat er tijdens de behandeling in den
Rijksdag wijzigingen van eenige beteekenis
in vrijzinnige richting zullen worden
aangebracht moot, in verband met den hul
digen stand der partijen, onwaarschijnlijk
worden geacht.
Men is begonnen met het ontwerp naar
een commissie van 28 Rijksdagleden te
verzenden. In den loop der debatten wezen
verscheidene sprekers op den bruikbaren
grondslag van het ontwerp. Minister
Delbruck deed in een vrij langdurige rede
nogmaals uitkomen, dat voor het oogenblik
een wetsvoorstel onmiskenbaar zoo ver
mogelijk een schrede vooruit is. Wetterle
lokte door de schorpe wijze, waarop hij het
Duitsche gedeelte der bevolking van het
Rijksland, en de regeering zoowel van het
Rijksland als te Berlijn aanviel, bij minister
Zorn von Bulach het antwoord uit, dat de
autonomie, hoewol wenschelijk, nog niet kon
worden toegestaan, juist wegeDs de houding
der medestanders van Wetterle.
Frankrijk.
Mon heeft in de Fransche Kamer een
motie ingediend om het salaris der kamer
leden weer terug te brengen van 15000
tot 9000 francs. Er werd nogal gelachen
om het voorstel en het werd verworpen
met 316 steaimen tegen 210.
De Kamer zette de beraadslaging voort
over de interpellatie in zake de Confédé-
1-ation Générale du Travail.
De afgevaardige Berry vroeg opheffing
der rechtspersoonlijkheid, terwijl Lairelle
aandrong op ontbinding door de rechter
lijke macht.
De Regeering vereenigde zich met de
motie, voorgesteld door Grosdidinr Verlot,
waarin gezegd wordt dat de Kamer de
verklariog der regecring goedkeurt eu
vertrouwt, dat deze de ontwikkeling van
de vrijheden der vakveientiigingen zal
verzekeren en deze houden binnen het
terrein, haar docr de wetten aangewezen.
De motie wijst elko toevoeging aan de
eenvoudige orde van den dag af.
De minister-president Briand, de spre
kers beantwoordende, herhaalde zijn reeds
vroeger afgelegde verklaringen, beloofde
de wet van 1S84 te zullen aanvullen, en
het terrein van actie der syndicaten uitbrei
den, zich daarbij echter voorbehoudend,
zoo nondig op to treden tegen collectieve
organisaties.
Briand wees de eenvoudige orde van den
dag, door Ernest Roche voorgesteld, af en
stelde de quaestie van vertrouwen.
De eenvoudige motie van den dag werd
verworpen met 424 tegen 111 stemmen.
Het eerste gedeelte der motie van Gros-
didier, „de Kamer, de verklaring der Re
geering goedkeurende", werd aangenomen
met 463 tegen 73 stemmen, het tweede ge
deelte mer 385 tegen 77, en de geheelo
motie met 398 tegen 3 stemmen.
Duitschland.
Er werd dezer dagen gezegd, dat Keizer
Wilhelm die vroeger op de hand der vrij
metselaren was, thans tegen dezen zou
zijn ingenomen, door beweringen van
clericalen. Ook zou hij zich met den in
houd der ..Zauberflöte" hebben bemoeid,
en zou iets in het symbolische zijn veran
derd. Dit gerucht wordt terstond ten stel
ligste tegen gesproken; alleen is de han
deling naar een ander land verlegd; aau
den tekst is alleen hier en daar wat ge
vijld, meer niet; muzikaal is alles onver
anderd gebleven. En wat de pogingen der
clericalen betreft om den Keizer tegen de
vrijmetselaars te stemmen, moet deze heb
ben geantwoord: „Bleibt mir damit vom
Leibe; Mein Vater und Mein Groszvater
waren Freimaurer, und die werden gowuszt
haben, was sie zu thun halten".
Voor hen die geen Duitsch verstaan:
„Kom mij daarmee niet aan boord; m|jn
vader en mijn grootvader waren vrijmet
selaren, en die zullen wel geweten hebben,
wat zij deden.
Groot Britannie.
Omtrent de reeds eenigen tijd geleden
aangekondigde algemeene staking der zee
lieden weet de Brusselsche correspondent
van de „Times"'te melden dat de beman
ning van de schepen, welke Hamburg,
Rotterdam en Antworpen, aandoen, ge-
rneene zaak zullen rnakem met de zeelie
den te Londen, Liverpool en New-York,
op het oogenblik, dat het bevel tot de
werkstaking uit Londen zal worden gege
ven. Men verklaart beslist, dat tenzij over
eenstemming met de werkgevers wordt
bereikt de staking zal plaats hebben tijdeus
de kroningsleesten van den Engelschen
koning.
Spanje.
De Spaansche Imparcial wil weten dat
de wet op de geestelijke orden, die minis
ter Canalejas in voorbereiding heelt,
vervaardigd ie naar model van Waldeck
Rousseau's wet in Fraukrijk, eu voorna-
melijk iedere vereeniging verbiedt zij
moge op het Concordaat gegrondvest z(jn
o( niet die een golofte ei6chten con vreemd
gezag gehoorzaamt, onverschillig of de
vereeniging een materieel of een religieus
doel nastreeft. Daarentegen zullen vrije
vereenigingeu met godsdienstig doel, waar
voor het lidmaatschap geen gelofte gevergd
wordt, geoorloofd z|jn. Minderjarigen
kunnen geen lid zijn vau religieuze orden.
Portugal.
De minister van Buitenlandsche Zaken
deelde aan de journalisten mede, dat de
economische en (inancieelc toestand beter
wordt, terwijl de internationale betrekkin
gen rustig en vriendschappelijk zijn. De
republikeinsche regeeriug zal bovendien in
staat blijken de diplomatieke aangelegen
heden op to lossen, die het vroegere
bestuur niet in staat was teD einde te
brengen.
Hot besluit omtrent de scheiding van
Kerk en Staat zal binnen 30 dagen ver
schijnen. De betrekkingen met bijna alle
bisschoppen zijn goed. De regeering liet
aan het Vaticaan weten, dat zij het be
treurt, dat de Paus geen vertegenwoordiger
in Portugal heelt.
Turkije.
Volgens berichten in de Turksche bla
den hebben de opstandelingen in Jomen
een aanval op Menocha, Zuidwestelijk van
Sana, ondernomen. Het Turkscho garni
zoen, ofschoon zwak, verdedigde zich goed.
Said Idriss moet de voorstellen van den
militairen commandant van Aseir tot het
aanknoopen van onderhandelingen hebben
afgewezen.
De Begrooting van Oorlog.
De nieuwe Minister vangt zijn Memorie
van Antwoord aan de Eerste Kamer aan
met in te stemmen in den lof, aan zijn