DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 341
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE
MLANDER.
Hoof <1 redacteur B. G. R I«5 ME M 8.
Bureau: KI.KINK HaAG 6. Telet. Intero. 18».
Abonnementsprijs:
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post j
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" geréchtigd het Alg. Binnen-en Bnitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam
om zich aan te spiegelen.
Het viel mij, aldus schrijft de Brttsseleche
correspondent van het Yad., jl. Zondag in
zoo onder gedachten aan kerk en geloof
dat ik in uiyn volgendon brief weieens
iets mede kon deelen omtrent de geheime
werkzaamheden der zg. aalmoezeniers bij
de garnizoenen in België. Nu een Minister
„Wentcltol" er reeds een vlootpredikant
op nó houdt of, wil men, diens invloed op
het marinepersoneel begunstigt, zal 't
misschien niet lang meer duren, of wel. I rit
krygt Nederland ook ziju predikanten en
R.-K. aalmoezeniers bij do garnizoenen der
landmacht.
Wanneer men nagaat, hoe, hier in België,
laat8genoemde geestelijken hun invloed
gebruiken of liever misbruiken, wordt de
angst voor de iavoering van een dergelijke
instelling ook in ons Vaderland dubbel
groot.
Hier te lande worden '22 R.-K. aalmoeze
niers van de verschillende garnizoenen door
het Rgk bezoldigd nog 26 zijn daarbij
werkzaam zonder bijzondere bezoldiging,
terwijl bovendien 87 van die geestelijken
een toelage van het Rijk genieten en 31
niet gesubsidieerd worden.
Niet alleen wordt door hen in de geeste
lijke behoeften der militairen voorzien, doch
ook wordt een voortdurende contróle uit
geoefend op de zoogenaanrdo welgezindheid,
zoowel van officieren als minderen; minder
trouwe kerkgangers worden als het ware
niet den vinger aangewezen en zelfs in hun
belangen geschaad.
Niet lang geleden nog zyn in een garni
zoen aan alle soldaten, die hun Paschen
niet hadden gehouden, onverbiddelijk alle
permissiën geweigerd. Talloos zijn de ano
nieme brieven, die aan het Ministerie van
Oorlog over hoogere en lagere officieren
worden gezonden en waarschijnlijk niet ten
onrechte aan genoemde geestelijken zijn
toegeschreven, of in elk geval aan hun
appreciatie werden onderworpen.
Dat hierdoor veel kwaad bloed wordt
gezet is te begrijpen; in plaats van die
z.g. bespiegelingen over de meer of mindere
nakoming van kerkelijke plichten in de
snippermand te werpen, worden zij
geregeld aan de betrokken chefs ter verdere
inlichting gezonden, die dan op hun beurt
op de hoogte komen van de: „Christelijk
heid" hunner officieren en daarmede hun
beoordeeling voor bevordering in verband
brengen. Wil men het bij ons ook zoover
laten komen?
De brand te Constantinopel.
De localiteiten van het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken, welke zich in den
rechtervleugel van het gebouw der Porte
bevinden, bleien bij den brand gespaard,
doordien onmiddellijk toen deze uitbrak,
de ijzeren veiligheidsdeuren werden ge
sloten.
Honderden belangstellenden verdrongen
zich daags na het onheil in de steile
straten, welke naar den heuvel van Bab-i-
Hli leiden.
Allerlei meubilair als stoelen, tafels,
tapijten enz. dat men uit de vertrekken
van het Grootvizieraat had gesleept, toen
ook dit gedeelte van het gebouw bedreigd
werd, is nu reeds weder binnengebracht.
De secretaris-generaal van de Porte
deelde aan den correspondent van bet
Berliner Tageblatt mede, dat deze brand
niet de eerste in dit Staatsgebouw is
geweest.
107 jaar goleden werd de Porte gebouwd
door Alexander Moestapha Paeja, die
Sultan Selim overwon, onttroonde eD
daarop ook Sultan Moestapha liet ver
moorden.
Ongeveer 4 jaar later werd het gebouw
dor Porte uit wraak daarover in brand
geschoten, maar spoedig verrees het weder
uit zijn asch.
Nu juist 33 jaar geleden verbrandde
voorts ongeveer hetzelfde deel van het
gebouw, dat nu een prooi der vlammen is
geworden.
Er loopen nu geruchten, dat er wel
degelijk boos opzet in het spel moet zyn
geweest. Aanleiding tot die geruchten gaf
het praatje, dat een twintigtal beambten,
die het sousterrain bewoonden en twee
politiedienaren ziju gearresteerd.
Ook zou de Regeering van te voren tal
van dreigbrieven van een geheim coinité
ontvangen hebben, waarin weid aangekon
digd, dut weldra verschillende Regeerings-
gebouwen in vlammen zouden opgaan.
De openbare ineening is than9 overtuigd,
dat in dezen brand dezelfde onbekende
brandstichters de hand gehad hebben, die
destijds deu brand in het Parlementsge
bouw veroorzaakten.
Niettemin schijnt do werkelijke oorzaak
van den brand gezocht te moeten worden
in het barsten van oen kachel in het tele
graafbureau van de Porte. Het aanwezige
boambtenpr-rsoueol trachtte, m plaats van
onmiddellijk de brandweer te alarmeoreu,
mot eigen ir.iddeleu hot vuur meester te
worden en eerst toen dit door den grooten
voorraad van licht brandbaar materiaal
uitbroiding kreeg, werd de brandweer
gewaarschuwd.
Dit is ten minste het resultaat van het
onderzoek, dat de commandant der gen
darmerie Grhalib Bey persoonlijk in stelde.
Frankrijk.
Een conflict, dat uiterlijk eenige gelijke
nis schijnt te vertoonen met dat aan het
Utrecht3che taudheelkundig instituut, doet
zich op het oogenblik voor in de juridische
faculteit van de Parijsche Universiteit.
Een der hoogleeraren dier faculteit,
professor Wahl, moet er een tamelijk
onduidelijke methode van doe«eren op na
houden en bovendien uitermate streng zijn
bij het examineeren.
De ontevreden studenten hebben ook in
dat geTal getracht zichzelf recht te ver-
eohaffen.
Toen Wahl dezer dagen zyn collego
wilde beginnen werd hy met hoougeroep
ontvangen. „Aftreden" klonk het van alle
kanten en daarop verlieten de jongelui
gezamenlijk de collegezaal. De rector, die
poogde de gemoederen te kalmeeren,
slaagde daarin niet. Wahl gaf zich niet
dadelijk gewonnen en eergisterenmorgen
trachtte hij wederom college te geven. De
studenten maakten toen echter zoo'n ver
vaarlijk spektakel, dat Wahl den katheder
ipoest verlaten. De politie was gewaar
schuwd en deze trad de collegezaal binnen.
Deze laatste werd ontruimd en de studenten
trokken daarop in optocht naar het Paleis
van Justitie, na eerst op de binnenplaats
van de hoogeschool een autodafé te hebben
aangericht van boeken en collegebanken.
Eenigen der belhamels worden gearresteerd.
Duitschland.
Reeds melde eeu telegram uit Berlijn,
dat do geruchten als zou de Keizer van
Duitschland den Paus gaan bezoeken,
onjuist zijn. De officieuse togenspraak hoeft
betrekking op een bericht in de Gioruale
d'Italia, die op zijn eerste pagina, in zyn
nummer van giBteren, de beeltenis van
den Keizer afdrukte en met groote letters
mededeelde, dat Keizer Wilhelm in Maart
a. s. te Rome zal komen. Nu is er van
een reis des Keizers naar Rome niets
positiefs bekend geworden, bovendien,
gelijk wij oulangs reeds meldden, zal op
het Vaticaan, iu het „rouwjaar" 1911,
geen enkol naar Rome komend souverein
ontvangen worden, ook zeis niet waar het
een protestansch vorst geld. Een reis naar
Italië's hoofdstad van Keizer Wilhelm in
dit jaar, zou dus een definitieve breuk
tusschen hot Vaticaan en Duitschland
beteekenen, en het spreekt van zelf, dat
zulk een opzet niet in de bedoeling kan
liggen noch van Keizer Wilhelm noch van
de Duitsche regeering.
Italië.
Ofschoon de Italiaansche Kamer de de
batten over het wetsoutwerp ten gunste
der spoorwegbeambten geopend heeft, neemt
do regeering voor allo zekerheid toch
veiligheids-maatregelen, om alle sabotage
te voorkomen Een der laatste nachten
moest de lijn van Liverno naar Vada door
soldaten en karabiniers worden bewaakt.
Men vreest voor nieuwe nrauifestaties der
chemiuots. Gcinterriewd zijnde, hebben
eenige leiders der beweging verklaard,
dat, indien de regeering hun geen vol
doening verschaft, do chemiuots besloteu
zijn, allo middelen te baat te nemen, ten
einde hun eischen ingewilligd te krijgen.
Groot Britan.vie.
Gisterenochtend zeer in de vroegte scheen
het te Louden alsof een herhaling van het
gebeurde in de Sydncystraat zou plaats
hebben. Een groot aantal met revolvers
gewapende politie-agenteo, zetten in dub
bele gelederen enkele straton in Oost-Lon-
den af. Echter tegen 3 uur rukten de
manschappen weder in, nadat zij een jongen
Rus alsmede een vrouw hadden gevangen
genomon, waarnaar reeds sedert December
jl. in verband met de Houndsditch-zaak
werd gezocht.
Amerika.
In geeu land ter wereld heeft de handel
in blanke Blavinnen zulk een omvang ver
kregen alB in de Vereenigde Staten. Om
aan dit euvel voorgoed een einde te maken,
heeft het congres der groote transatlantische
republiek onlangs een wetsontwerp aan
genomen, waarbij de straffen tegen ronse
laars aanmerkelijk verzwaard werden.
De eerste handelaar in blanke slavinnen,
die met de gestrengheid der nieuwe bepa
lingen kennis zal maken, is, naar de
„Times" mededeelt, een zekere Samuel
Rubin, die Maandag te New-York door
de politie op de gewraakte transactie betrapt
werd. De minimum-straf, die de rechter
hem moet opleggen, bedraagt tion jaar
gevangenisstraf.
China.
De Chineesche correspondenten van de
New York Herald seinen weer allerlei
i lugubere berichten over de pest in Mand-
sjoorjje. De correspondent in Peking ver
neemt dat do toestand in Tientsin zeer
verergert. In de laatste dagon zyn er 15
sterfgevallen van post voorgekomen en de
algeheele afwezigheid cenor behoorlijke
inspectie en de onvolmaaktheid der maat
regelen maken ieder nieuw geval tot een
nieuwe haard van besmetting. Bovendien
zijn de voornaamste doktoren naar Mand-
Bjoerije vertrokken, zoodat do taak in
hoofdzaak rust op do schoudors der stu
denten. Wegens do dichte nabijheid van
Tientsin bij Peking wordt men ook daar
zeer ongerust.
Voorts seint de Herald-berichtgever te
Charbin, dat zich daar alle verschrikkingen
afspelen van de beruchte groote epidemieën,
die de wereld gotroffen hebben. Aanvan
kelijk was de bevolking flink en moedig,
nu heerscht alom wanhoop. Zoodra ecu
lid van een gezin teekenon van post
vertoont, wordt hy door zijn verwanten
op straat gedreven, zoodat hy óf naar een
isolatie-hospitaal kan gaan om te sterven,
óf zich op straat laten doo Ivriezen, want
de temperatuur is van 23 tot 34 graden
Cel9iu9 beneden het vriespuut. De auto
riteiten geloovcn, dat de eenige manier
om een einde aau de plaag te maken, zou
bestaan iu het geheel en al tegen don
grond branden van do Chineesche stad;
maar dat is vrijwel onuitvoerbaar, want
niemand weet waar dan de 10.000 inwoners
moeten ondergebracht worden.
Voorts wordt gemeld, dat de post zich
onrustbarend snel uitbreidt laugs den
Trans-Siberischen spoorweg naar het Mes-
ten. Laat inen in Rusland maar oppassen!
Rusland.
Poolsche bladen berichten ovor een inval
van de politie te Warschau in hot huis
van den algemeen geachten advocaat
Patek, die talrijke dames en heeren bij
zich te gast had. Een groot aantal politie
agenten, geheime agenten en gendarmes
kwam plotsoling binnen toen over de
studentenstaking in Krakau werd gesproken
en hield eeu huiszoeking, die tot 's morgens
8 uur duurde. Vrouwelijke detectives
onderzochten de aanwozige dames aan den
lijve. Alle brieven, couranten en boeken
werden in beslag genomen. Vervolgens
werden Patek's gasten thuis gebracht en
ook hun huizen wprden doorzocht. Daarna
werden 730 personen in hechtenis genomen,
Patek zelf, verschillende andere advocaten,
medici, journalisten, Stephanie Sempolows-
ka, de bekende Russische feministe e. a.
Een groot gedeelte hunner werd echter
weer spoedig op vrjje voeten gesteld.
De zaak wordt in Warschau druk be
sproken. Men vermoedt, dat de politie
op al dan niet opzettelijke verkeerde aau-
gifto heeft gehandeld.
Griekenland.
De Atheensche burgers dachten in den
nacht van Maandag op Dinsdag niet anders,
of er was een revolutie uitgebroken in de
stad, zoo knalden de schoten. Gelukkig
was het geval minder ernstig. Het gold
een standje tusschen gendarmes en stakende
tram-conducteurs. De staking was ontstaan
wegens het ontslag van eenige kameraden,
en de stakers hebben alle tusschenkomst
van rsgeering of afgevaardigden ge
weigerd. Maandagnacht hadden zjj zich
by een remise opgesteld om den gendarmen
te beletten enkele belhamels gevangen te
