WEERBERICHT.
ALLERLEI.
Thermometerstand
MEDEDEELINGEN VAN HET
ONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorm 10.50 unr.
De Bilt, 11 Februari 1911.
Hoogste barometerstand 770.0 m.M. te
Nice laagste 73S.7 te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 12 Fe
bruari 1911. Zwakke tot matige Westelijke
later toenemende Zuid-Westelyke tot Zui
delijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Nevelig tot
betrokken, mogelyk regen.
Temperatuur: Dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOOPiX
765 m.M.
Vorige stand te 12 uur 778 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 36
Laagste hedennachtF. 24
Hedenmiddag 12 uurF. 38
rig uiteengezet en aangegeven een regeling
zooals de Vereeniging die zou wenschen.
Da heer M e u r s i n g stolt voor het
adres te steunen.
De heer Van Vollenhoven kan
zich ook volkomen met het adres vereeni
gen. Het aanwakkeren van het particulier
initiatief lijkt hem wenschelykcr en ook
minder kostbaar. Als de Staat een derge
lijke regeling ter hand neemt, zal het
aantal ambtenaren ook weer moeten uit
gebreid worden.
De heer E y s i n k vindt do aangevoerde
motieven in het adres zeer juist.
Besloten wordt het adres te steunen.
Hierna komt in behandeling de rekening
en verantwoording der Kamer. De ont
vangsten bedroegen 1200 (toelage Gemeente)
de uitgaven: nadeelig saldo 1909 f29,58,
salaris secretaris f 100, bodeloon f 20 druk
werk enz. f8.20, verschotten 122.22, totaal
f180, zoodat er een batig saldo is van 120.
De rekening wordt nagezien door de
heeren Eysink en 7an Vollenhoven en
daarna goedgekeurd.
De heer Eysink herinnert er aan,
dat hy gewezen heeft op de wenschelijk-
heid van een loskraan op het stationsem
placement alhier. In Hilversum en Bussem
is zoo'n kraan geplaatst door de H. 8. M.
Het ligt z.i. op dan weg der Kamer zich
tot de H. 8. M. te wenden om ook hier
een loskraan te krygen.
De voorzitter vraagt den heer
Eysink een ontweip-adres in te dienen, dal
dan in de volgende vergadering kan behan
deld worden.
De heer Van Haselea wijst er op,
dat in Bussuui de loskraan in hoofdzaak is
gekomen op aanvraag van een machine
fabriek teNaarden. Voor Amersfoort zullen
zeker meer motieven zyn aan te voeren,
dan voor Bussum. Wanneer de noodzake
lijkheid dan blijkt zal de Maatschapaij er
zeker wel toe overgaan.
De heer Eysink wijst er nog op, dat
de leveranciers denken, dat in Amersfoort
een loskraan is en daarmee rekening hou
den bij het laden, wat groote moeilijkheden
geeft bij lossing. Hij zal echter gaarne een
ontwerp-adres opmaken.
Hierna wordt de vergadering gesloten.
De groote nationale en Provinciale
Landbouwtentoonstelling te
Amersfoort.
Men mag als vaststaande beschouwen,
dat de tentoonstelling in al hare rubriekeB
veel leerzaams zal kunnen bieden. Niet
alleen is er bij de samenstelling van de
programma's voor levende inzendingen
rekening mede gehouden, dat hetgeen er
zal bijeengebracht worden, zal moeten
dienen eenen indruk te geven van den
stand dor voe-, paarden- en kleinveefokkerij
in de provinoie Utrecht, maar het uitvoe
rend comité heeft reeds de zekerheid, dat
verschillende lichamen en instellingen,
werkzaam op het gebied van landbouw
en veeteelt, ten bate van de praktyk, in
zendingen zullen doen, die verband houden
met en betrekking hebben op landbouw
in den uitgebreidsten zin. En juist, hoeveel
in de eerste plaats de regeering, door het
instellen van commissiën ter behartiging
van do belangen van den landbouwer en
veevokker doet; in d« tweede eu niet
minder gewichtige plaats wat de ver
schillende vereenigingen al op haar ge
bied doen, is noodig, aan de bezoekers te
worden duideljjk gemaakt. Deze rubriek
inzend'ngen, bestaande uit tabellen, grafische
voorstellen on nadere gegevens zal eeue
groote oppervlakte beslaan eu ougotwijfeld
een groot deel van het op te lichten
hoofdgebouw vullen. Iu dit gebouw zulleu
alle inzendingen worden ondergebracht,
die veilig „onder dak" moeten worden
tentoongesteld.
Overigens wordon do inzendingen ge
plaatst in linnen en houten teuten, die op
het ongeveer 10 Hectaren groote terrein
zullen worden opgesteld.
Met het oog op den grooten opzet van
de tentoonstelling, de breede opvatting,
die het uitvoerend comité by het uitwerken
der plauueu geleid heeft, het groote nut
dat de geheele onderneming zal kunnen
afwerpen voor den landbouw, is dan ook
te hopen dat velen het streven zulleu
willen steunen. Het uitvoerend comité
verzond daartoe uitnoodigingen tot het
uitloven van medailles of tot het schenken
van bijdragen ter bestrijding van de nood
zakelijk aan de organisatie eener dergelijke
tentoonstelling verbonden onkosten. Eu,
gezien den ernstigen opzet van het geheel,
waarbij êeL'n toevlucht is genomen tot
het zoo vaak nog aangewende middel de
zaak voor den leek aantrekkelijk te maken
door bet organiseeren van een soort
kermis op de tentoonstelling om de in
komsten te vergrooten, en daardoor is
de steun van hen, die den landbouw een
goed hart toe dragen en erkennen dat
ernstig opgezette tentoonstellingen eeu
krachtig middel tot ontwikkeling van don
boer mogen boeten, zeker wel te verwachten!
ConcertVogel.
Een niet zeer groot publiek woonde
gisterenavond het tweede abonements-
concert in Amicitia bij en genoot van
zang en spel van het echtpaar Vogel en
den heer Tierie. Mant hoewel de zangeres,
Mevr. Vogel, geen machtig groot talent
kau genoemd worden gaat van haar zang
toch uit een eigenaardige bekoring, en
klinkt haar stem zoo sympathiek, dat het
een genot is naar haar te luisteren.
Haar echtgenoot beschikt ongetwijfeld
over veel goede eigenschappen, die hem
tot een violist van beteekenis maken.
Vooral na de pauze beeft zyn spel ons
in niet geringe mate geboeid.
De heer Tiere aan den vleugel toonde
zich kunstenaar in den waren zin des
woords; zijn spel was van een uitstekend
gehalte.
Aan Mevr. Vogel werden eenige bou
queten aangeboden terwijl de heer Vogel
een krans ontving.
Donderdagavond hield luit. Gordijn
in de Arend een lezing over „Luchtvaart
en aviatiek" voor de afd. Amersfoort van
den Kon. Bond van Oud-Onderofficieren.
Spreker wees allereerst op het groote
verschil tusschen lichter en zwaarder dan
do lucht, waarna hij een uiteenzottiog gaf
van het lichter dan de lucht, dat toepas
sing vond in de luchtballons, die, gevuld
met lichter gae dan do dampkringslucht,
daardoor stijgkracht vorkrijgen. In 1783
kwam Montgolfier, die gebruik maakte van
verwarmde lucht, net was echter nog
slechts vermaak. Om bestuurbaarheid te
krygen moet mot eeu luchtstroom worden
ingewerkt op de buitenlucht door middel
van een schroef en na tal van proeven
behaalde de Fraosche officier Benard in
1884 het eerste succes in de richting.
Hierna gaf spr. een beschrijving van den
gewonen vrijen ballon met ventiel en
soheurbaan, middelen oin het gas te laten
ontsnappen en daardöor to dalen. Voor
vulling wordt thans veel het vesidugas
gebruikt, afvalgas bij de lichtfabrieken, met
zeer klein S. G.
De bestuurbare ballon moet met meer
zaken rekening houden, Voor zoo klein
mogelyk (windvang moet een gunstig
profiel worden genomen, vandaar een
sigaarvorm, maar toch is de voorkant
breeder dan de achterzijde. Dat geeft
trouwens de natuur zelve aan, daar dan
de weerstand geringer is dan omgekeerd.
In zoo'n ballon moet middel zijn tot dei
nen, uitzetten en inkrimpen en toch is te
vens de vaste Btyve vorm noodig, om door
de lucht te komen. De Zeppelin's bestaan
uit 17 afdeelingon, stijve doozen, die gevuld
zyn met waterstofgas, waarvan het 8. G.
0.07 bedraagt.
Eeu andere vorm is met ingesloten slappe
bijzakken, die zyn gevuld met lucht, waar
door de spauuing van het waterstofgas in
den eigenlijken ballon kan geregeld worden.
Deze vorm vindt men weer in den Parsival
ballon, die de moeste kans heeft ook in
ons leger te worden ingevoerd, 't Is een
eeuvoudige, pructischc ballon met een snel
heid van 52 K. M per uur. De ballonnetten,
dat zyn die slappe byzakken, dienen tevens
voor hoogtestuur.
Na de pauze behandelde spr. de aviatiek,
hot zwaarder dan de lucht, waarbij styg-
kracht moet worden aangevoerd.
Het zwaarder dan de lucht is veel vroe
ger in studie geweest, dan het lichter dan
de lucht. Vogels toch zijn er altyd geweest,
on daarop grondde zich de studie. Icarus
uit de oudheid wildo naar de zon vliegen
door middel van vleugels; Aristoteles, Pli-
nius e.a. wozen op de vliegwyze der vogels,
't Fyne van de zaak weet echter heden
nog niemand; alleen nabootsen heeft nog
nooit eenig bepaald succes gegeven.
Alleeu is feitelijk geslaagd de gewone
jongensvlieger, waarop de tegenwoordige
vliegmaohine is gebaseerd.
Het tegen den wind inloopen van den
jongen geeft druk op den vlieger, die schuin
staat en niet van het touw weg kan en
daardoor omhoog gaat (ontbinding eener
kracht). De luchtdruk wordt bij een aero
plane teweeg gebracht door den motor,
die de machine tegen don wind invoert en
dus tegendruk in 't leven roept.
Dit vliegprincipe heeft succes gehad, men
kan echter niet zeggen, dat het vogo'prin-
cipo overwonnen is. Het vogelsy»toem is
trouwens niet genoeg bestudeerd. Lilien-
thal beeft er veel voor gedaan, tot hy in
1896 bij zijn proeven om het leven kwam.
De condor, zegt men, is de liiniot van
vogelvlucht, maar in de voorwereld kende
men den theodactielvogel, wegende 116
K.G. met een vleugelslag van 9 M.
De schroef is het voornaamste deel van
de vliegmachine. Slechts bij ontzettend snel
ronddraaien is echter pas iets te bereiken
(1500 maal in de minuut). Om een paar
menschen in de lucht te vervoeren is reeds
een machine noodig van 50 P.K., waarvoor
gebruikt worden explosiemotoren, die spr.
nader beschrijft.
De motoren met groote krachtsontwik
keling en eigen klein gewicht hebben de
aviatiek mogelyk gemaakt. De stabiliteit
wordt in hoofdzaak verkregen door de
schuine vlakken.
Door het naar buiten sohuin omhoog
staan der vleugels van een vogel wordt
bij zijkanteling door don grooten tegendruk
der lucht automatisch weer de rechte Btand
van het lichaam horsteld. Het verplaatsen
van het zwaartopuut geeft tevens macht
ovor den stand der aeroplane.
Daarna behandelde spr. het systeem
Wright.
De voorzitter de heer Hassing, sprak
ten slotte een woord van dank tot den
spreker.
Het Tuberculose museum dat op
verschillende plaatsen van ons land zooveel
belangstelling trok, zal in do maand Mei
ook te dezer stede en wel in Amicitia ter
bezichtiging wordon gesteld.
Te Utrecht is aanbesteed:
a. Het bouwen van een boerderij.
b. Het bouwen van een varkensstal
voor 60 varkeus.
c. Het bouwen van een tuinmanswoning
en schuurtje eeu en audor op een terrein
to Maarsbergen.
Ingeschreven werd o.a. door H. Keyzer
te Amersfoort als volgt: a. f9460, b. f2794,
c. f5360 en de massa voor f17.614.
Op het terrein aan de Koninginne-
laan speelt morgen 't Yyfde tegen 't
Zevende.
De korfbalclub A. V. O. G. gaat
morgen naar Amsterdam om tegenD.T.Y. II
et spelen.
Do 2de luitenant E. A. Wolfson van
het 5o rog. inf. wordt 14 Febr. a.s. van
zijn detacheering aan de werkplaatsen voor
draagbare wapenen aan de Hembrug
ontheven.
AGE N DA.
1320 Febr. Staathuishoudkundige cursus
voor Ver. v. Vrouwenkiesrecht in Cat* Centraal.
12 Febr. Prof. Boltiui (specialiteiten! in de
Keizerskroon.
14 Fabr. Jaarvergadering in de Arend van
den Kon. Boud van ond-onderoff.
15 Febr. Openb. verg. Qebeelonth. Bond
in de Keizerskroon.
16 Febr. Propaganda vergadering Nederl.
Protestantenbond. Amicitia.
19 Febr. Gezelschap de La Mar, in de Kei*
aerskroon.
23 Febr, Concert Julia Culp in Amicitia,
26 Febr. Amersf. Tooneelclub Wilhelmina
in de Keizerskroon.
28 Febr. Bal Masqué in de Keizerskroon.
2 Mei Uitvoering Toonkunst in Amicitia.
Een brutaal stukje. In de buurt
van Gladbeck bij Essen a. d. Ruhr, heeft
Dinsdag in den vroegen morgen een brutale
overval plaats gebad op een geldtransport
vnu de „Borgwerksinspektion" te Gladbeck.
Yicr maal per maand wordt het geld
voor werkloonen en andere uitgaven uit
Gladbeck naar de verschilende schachten
in den omtrek vervoerd.
Ditmaal had het geldtransport een waar-
do van 150.000 mark. Tegen vyf uur
's morgens vertrok een jachtwagen, waarin
vier boambteu zaten, welko dit bedrag in
lederen tasschen bij zich hadden uit
Gladbeck. Ongeveer te 6 uur werd deze
wagen midden op een landweg door een
tioutal mannen overvallen. Ten einde den
weg aan den wagen te versperren, hadden
de roovers er prikkeldraad overheen ge
spannen, maar op de eerste electrische
tram, welke langs dezen straatweg rydt,
had men de versperring opgemerkt en
verwijderd, zoodat de toeleg om de paar
den van den jachtwagen in de duisternis
te doen struikelen, mislukte.
Door de aanwezigheid van het prikkel
draad, had men reeds aigwaau gekregen
en waren twee gendarmen op den weg
gc-postoerd. Niettemin vielen de roovers,
toeu de wagen verscheen, dezen toch aan,
en er ontstond een gevecht tusschen de
begeleiders van het geldtransport en de
gendarmen eenorzyds cn de roovers
anderzijds.
Van beide kanten werd geschoten, maar
ten 6loite gelukte het den roovers, gobruik
makend van de duisternis, in het struik
gewas te ontkomen. De mynbeambten en
de gendarmen bleven ongedeerd, maar het
is niet bekend, of iemand der aanvallers
werd getroffen.
In den loop van deu dag werden op de
„Zeclie" „Möller" twee mijnwerkers gear
resteerd, die verdacht worden tot de
aanvallers van het geldtransport te hebben
behoord.
Een gemeenteraadslid.
Regis Rome, de courantenventer en vod
denraper van Puy, die, zooals wij reeds
meldden, per abuis tot lid van den ge-
meontoraud dier stad is gekozen maakt
zich iu allen ernst gereed om dat ambt te
vervullen. Vrijdag zal hy voor het eerst de
zittiDg van den raad by wonen eo deelnemen
aau de verkiezing van een burgemeester
eu twee wethouders.
In een onderhoud met een medewerker
van de „Matindie het nieuwe raadslid
naar zijn inzichten en plannen kwam
vragen, zeide Rome o. a.:
rIk heb altyd zorg gedragen voor myu
antecedenten. Ik. ben niet heel knap in
rechtsgeleerdheid, maar ik weet heel goed
wat recht is. Door altijd stukjes papier
van de straat op te rapen hob ik geleerd,
goed uit mijn oogen te zien. Ik zal den
menschen geen zand in de oogen strooien
en ik ben ook niet iemand die zich knollen
voor citroenen laat vorkoopeu."
Voorts zal hij eischen, dat de belastingen
op beleefde wyze worden geïnd. „De bur
ger die als kiezor het recht heeft te eischen
dat men hem do voeten kust, heeft als
belastingbetaler het recht te verlangen, dat
men hem niet op de teenen trapt."
Eu zijn idealen zijn: „Geen arbeid tus
schen do maaltydeu meer! Geen rechters,
geen advooaten en geen deurwaarders meer!
Alle menBchen gelijk! Allen gemakkelijk
uitgestrekt op het groote rustbed van
algemeene welvaart!"
Die heeft ten minste een program!
De overige gemeenteraadsleden zyn echter
zoo verontwaardigd geworden, dat zy
dreigden allen hun ontslag te nemen, als
Rome niet onmiddellijk het zyno indiende,
Dezo is toen gezwicht,
