DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 37,
MAANDAG 13 FEBRUARI 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE
LANDER.
Hoof ilredactenr It. RIJHEUti.
itiirenu: KI.F.IYK Ha .KJ O. Tc let. Inter*-. 183.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.—. Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der A tl verten tién:
Van 1 tot 5 rogels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing vau advert, en reel, van buiten bet kantor. Amorsfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alp. Binnen-en Buitenlandseh Advert.-bureau Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Prkfekentieble Rechten.
Iq het Britschc Lagerhuis is een twee-
daagech debat gevoerd over het antwoord
op de Troonrede. Dit debat liep voor
namelijk over een amendement, door do
oppositie voorgesteld, en daartoe strek
kende dat in het adres van antwoord op
de troonrede een zin zal worden opgeno
men, waarin afkeuring wordt uitgesproken
over de regeering wegens haar werkloos
heid in zake de preforentieele rechten.
Die preferentieele rechten zijn een waar
Btokpaardje van de conservatieven. Het
moederland en de koloniën zoo willen
zij moeten elkander bevoordcelen, door
elkaar over-en-weer nu wel geen vrijdom
van invoerrechten te verleencn, maar toch
een belangrijke vermindering daarvan.
Men begrypt waarom de unionisten daar
voor zooveel gevoelen, zij die de protectie
en het imperialisme vooraan in hun wapen
schild voeren.
B\j het tlmn8 ingediende amendement
wordt voorgesteld in het adres van ant
woord op te nemen, „dat het Lagerhuis
de voortdurende weigering van Zr. Ms.
regeering om het fiscale stelsel des lands
te wijzigen, betreurt, aangezien daardoor
de natiwero aaneensluiting van het rijk op
handelsgebied wordt uitgesteld en het land
wordt beroofd van de beste methode om
vreemde landen er toe to brengen, de
BritBcho industrie fair te behandelen."
Volgens de liberalen was de bedoeling
van dit amendent geen andere dan de
betuiging van verbolgenheid over het han
gende wederkeerigheidsverdrag tusschen
Canada en de Yereenigde Staten, dat zij
nadeelig achten voor de Britscbe belangen
en dat zjj uitsluitend toeschrijven aan den
onwil der liberale regeering om voor de
preferentieele rechten te werken. De libo-
rele bladen evenwel brengen daartegen in,
dat Canada reeds sinds een halve eeuw
verlangt zulk een verdrag met de Yer
eenigde Staten aan to gaan, omdat het
deze noodig heeft als afzet gebied voor
zijn ontzagwokkenden voorraad producten.
Tot dusver echter hebben de Yereenigde
Staten geen aannemelijke voorstellen ge
daan; nu is dat geschied, en Canada is
voornemens toe te slaan. Engeland zal
daarbij geen nadeel lijden zoo betoogt
do Canadeescho regeering want het
verdrag loopt bijna uitsluitend over pro
ducten, die Engeland niet uitvoert en
voorzooveol dat wel het geval mocht zijn,
zal Canada ook.voor de Britsche produc
ten het tarief verlagen.
Ziedaar de quacstie waarover het debat
liep. Austen Chamberlain heeft het amende
ment toegelicht. De minister antwoordde
Chamberlain, dat deze geen enkele reden heeft
om te vreezen dat het Amenkaansch-Cana-
deesche vordrag de Britsohe handelsbe
langen schade zal doen, en dat het verdrag
juist een fraai voorbeeld is, om de gevaren
van een politiek van preferentieele rechten
te laten zien. Want indien die gegolden
hadden, dan zou in dit geval Canada
overleg hebben moeten plegen met het
moederland, de speciale belangen van
Canada hadden wellicht tegen die van
Engeland in het veld gebracht moeten
worden, en dat zou tot onaangenaamheden
hebben kunnen voeren, die de keten,
welke het rgk samenhoudt tot het uiterste
had kupnen spannen.
Gelijk te verwachten was, is het amen
dement verworpen. De regeeringspartijen
stemden zonder uitzondering tegen en
het gevolg was een meerderheid voor de
regeering van ongeveer 100 stemmen. Al
was deze afloop te vorwachten, hij doet toch
aangenaam aan, wijl hij de homogeniteit
der regeerings coalitie aantoont. De Ieren
hebben hoogst waarschijnlijk alleen om
politieke redenen voor de regeering gestemd,
niet omdat zij het met haar eens zijn in
vragen van fiscale politiek.
Frankrijk.
In tweede lezing hseft de Senaat een
wetsontwerp aangenomen, waarbij de wet
telijke tijdsbepaling in Frankrgk in dier
voege wordt gewijzigd, dat zij in overeen
stemming komt met het in het overige
Europa gebruikelijke systeem van tijdsbe
paling.
In dezelfde vergadering weid ook
aaugenomeu hot reeds door de Kamer
goedgekeurde ontwerp betreflende de
champagnewijnen.
Op het spoorwegtraject Arpajon-
Etampes, waar een werkstaking van wog-
werkors is uitgebroken, is een trein
ontspoord. Bij onderzoek bleek dn ontsporing
oen gevolg te zijn geweest van door de
werkstakers gepleegde sabotage.
Duitschland.
Binnenkort is een wijziging te wachten
van de belasting op de spoorwegbiljeiteu
in Duitschland. De minister van spoorwegeu
heeft n.l. in de begrootingscommissie van
de Pruisische Kamer verklaard, dat in den
nieuwen Rijksdag een poging zal worden
gedaan om die belasting gewijzigd te
krijgen. Sedert de invoering, zoo zeide
hij, is het aantal reizigers eerste klasse
sterk afgenomen en do opbrengst van de
belasting, die volgens de berekening in
1909 vijf millioen hooger zou zijn dan in
het voorafgaande jaar, is achteruit gegaan
van 18,6 op 16,1 millioen Mk. Er bestaan
echter, volgens den minister, ook nog
andere redenen dan de belastiug voor de
vermindering der eerste klasse-passagiers
Na deze mededeeling verklaurde oen
lid van do Vrijzinnige Volkspartij, dat in
geen geval ook van biljetten vierde klussp
belasting mocht worden geheven.
Portugal.
Uit Lissabon wordt geseind, dat de
regeering bekend gemaakt heelt, dat de.
administrateur der goederen van liet Huis
Braganza, aan ex-Koning Manuel het totaal
der netto-inkomsten uit deze goederen
voortvloeiend, heeft toegezonden. De
regeering heeft daarbij geen enkele voor
waarde gesteld voor de dekking van hetgeen
het afgetreden Huis nog aan dePortugeesctio
schatkist schuldig is. Buitendien heeft de
ex-Koning reeds zonder ceuigo vertraging
200.0U0 fres. ontvangen, afkomstig vau het
te geldo maken van zijn tegoed op de
schatkist.
Rusland.
In de Doema is den 6n Februari een
wetsontwerp aangenomen, waardoor ook
in Rusland het verplichte lager onderwijs
zal worden ingevoerd. De nationalistisch-
reactionnairc groepen hebben bun oppositie
schipbreuk zien lijden; in het duistere
hoofd van den Russischen moesjik zal hot
nu wat lichter kunnen worden.
De toestanden in het Rgk hadden er
zelf toe bijgedragen de noodwendigheid
in de zien van oeo dergelijke maatregel.
De talryke cbolera-onlusten, de steeds toe
nomende verbreiding der drankzucht en
de om zich heen grijpende verarming der
boeren hadden aangetoond, dat in de eerste
plaats de krasse onwetendheid van de bo-
volking aan deze misstanden schuld droeg.
Een belangrijke schrede verder op den
weg van vooruitgang zal daarom de wet-
wording van het nu door de Doema aan
genomen ontwerp ongetwijfeld zijn.
Alle scholen voor hooger onderwijs fe
Petersburg, waar de studenten in staking
gegaan zijn, worden door sterke ufdeelingen
politie bewaakt.
De hoogere cursussen voor vrouwen zijn
voor twee dagen gesloten, maar de tech
nologische instituten hebben geweigerd aan
de staking deel te nemen. Sedert Maandag
is den studenten aan de eigenlijke universi
teit den toegang ontzegd, daar men vreest,
dat zij slechts zouden binnenkomen om
revolutionnaire plannen te beramen en
relletjes te verwekken.
Stolypine heeft echter verklaard, dat het
onder geen omstandigheden tot een sluiting
voor laugercn tijd mag komen en dat voor
do bescherming vau de werkwilligen zorg
zal worden gedragen.
Binueukort is een oföcieele Regeerings-
verklanng betreffende den toestand aan
de hooge3cholen te verwachten.
Amerika.
Politieke corruptie komt io Amerika op
verschillende p'antsen voor, Danville in
Illinois schijnt echter te dezen opzichte do
kroon te spannen. Er worden daar n.l.
niot minder dan 216 personen gereohtc-
lijk vervolgd wegens liet verkoopen van
huune stem en het afleggen van valsche
getuigenis.
Turkije.
Te Konstantiuopel loopt het gerucht, dut
een stoomschip met troepen voor Jemen
in de Roodo Zee op een koraalrif is ge
stooton en gezonken. Do bemanning zou
gered zijn, maar vier bergbatierijen en do
geheelo uitrusting moeten vorlorcu gegaan
zjjn.
Volgens een audcre lezing zou het schip,
dat voor anker was gegaan oui water in
te nemen, door Arabieren overvallen en
buitgemaakt ziju.
Noorwegen.
De Regeering heeft een voorstel inge
diend ter opheffing vnn het sedert 1838
bestaar.de visscberijrecht voor Russische
visschers om op zes verschillende plaatsen
in bet hooge Noorden van Noorwegen, te
visschen.
In ruil voor dit recht, werd don Noor-
schcn bande) vergund stapelplaatsen te
hebban in Russische havens, maar volgens
de Noorsche Regeering is dit laatste recht
van geen waarde gebleken.
Ter motiveering van het voerste! wordt
voorts aangevoerd, dat het oponthoud der
Russische visschers steeds aanleiding geeft
tot geharrewar met de Noorsche visschers-
lieden, waardoor de Noorche Regeering
verplicht is daar een speciaal toezicht te
houden. Ten slotte wordt van het reoht
betrekkelijk weinig gebruik gemaakt dooi
de Russen. In do Storthing zal het Regoe-
ringsvoorstel binneokort in behandeling
komen.
De Chr. Historischen en de Coalitie.
Op de to 'a Gravenliage gehouden jaar
vergadering dor Chr.- Historischo Unie werd
hot onderwerp: de algemeene politieke
toestand, op verzoek van hot hoofdbestuur
ingeleid door dr. G. H. Wagenaar, van
Rotterdam. Blgkens het verslag in do
Ned. herinuerde deze aan de bij velen
bestaande onzekerheid over het antwoord
op de vraag of wij goed doen met don
bestaanden toestand, die der coalitie, te
bestendigen, terwgl de ontevredenheid
schijnt toe te nemen over wat men acht
te zgo de onvruchtbaarheid van de coalitie-
Rogeering, al doet ook de kleine a.r. pers
vooral herhaaldelijk pogingen om de
onwrikbare vastheid der coalitie aan te
toonen.
Moeten wg zoo vraagt spr. die
bezwaren niet onder de oogen zien, vooral
waar zij do samenwerking met Rome
gelden? Moet een samenwerking met do
ultiamontaansclie groepen worden besten
digd? Moet er niet méér op worden aan
gedrongen dat de Hervormde Kerk haar
historische plaats komt in to nemen?
Predikanten van orthodoxen huize hebben
we hooien roepen: Hoe lang nog? Ook
hebben vooraanstaande mannen onder ons
bezwaar, om nog langer de verantwoorde
lijkheid te dragen.
Spr. deelde mede, dat te dezen opzichte
alle leden van het hoofdbestuur overtuigd
zijn, dat aan de coalitie ernstige bozwaron
kleven; dat zij een tijdelijk karakter draagt;
dat er met de uiterste behoedzaamheid
moet worden te werk gegaan.
Maar or wordt vcrschillond gedaoht over
de nadee'en der coalitie, verschillend ook
over de vraag of de christ.-hist. de gevol
gen van ecu breuk op zich zouden moeten
nemen.
Het verschil loopt foitolijk ovor een punt
van tactiek. Men meer.t te moeten doen
aan een z.g. real-politiek waarbij uit twee
kwaden het kleinste moet worden gekozen.
Spr. stelt voor zich de vraag zóó: Moeten
we voortgaan een smaldeel te vormen iu
de politieke coalitie, nu do meerderheid
van de christ. Iiist. afhankelijk is, echter
zonder dat zij de leiding hebben, of moeten
we, zonder coalitie, enkel onzo cbrist.
beginselen stellen als Schibboletli in den
politicken strijd?
Spr. meent liet laatste, maar de groote
meerderheid van liet II. B. deelt ziju ge
voelen niet.
Uit het uebat stippen wij aan, dat ds.
van Iloogcüliuyze de coalitie anti nationaal
noemde. Zij werkt mee aan de ontkerste
ning der openbare instelliugen en graaft
een breede klove in het volk. De coalitie
is bewijs van ongeloof co van vrees: wij
durven 't niet wagen met God alleen.
De heer Lobman legde er den nadruk
op, dat de christ.-hist. in de coalitie staan
als zelfstandige partij en dus geoordeeld
moeten worden naar wat zij als Dartij
doen. II\j verklaarde, dat er geen énkel
feit is, waaruit blijkt, dat do onafhankelijk
heid niet is bewaard,
