iJPSiSis
wm
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 61,
MAANDAG 13 MAART 1911.
8e JAARGANG.
De Wijziging der Kiesdistricten.
BUITENLAND.
DE
LANDER.
Hoofdredacteur lt. <13. K IJ KG N 8.
Rureaii: HLEINK HaAU 6. Telef. Interc. 18».
Abonnementsprijs:
Prijs der Ailvertentiën:
per jaarf 4.Franco pet-
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Yan 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Bnitenlandsch Advert.- bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 70-78 Amsterdam
In de r.-k. Eembode van j.l. Zaterdag
komt een hoofdartikel voor, dat boven
gemeld opschrift draagt.
Het blad begint met de opmerking,
,dat 'zelden in onzen gemeenteraad een
voorstel is behandeld zoo gewichtig en
belangrijk, van zoo ingrijpenden en ver-
strekkenden aard, als in de raadsvergade
ring van 21 Januari 1911 door B. en VV.
aan de orde werd gesteld".
Wat daarvan waar is, zullen wij ver-
mocdeljik al binnen kort kunnen beoor-
deelen. Het scheen ons eerst ook toe, dat
het thans aangenomen voorstel vérstrekken
de gevolgen zou kunnen hebben, doch bij
een nadere, meer aan de kiezerslijst ge
toetste berekening, gelooven wo daar niet
veel meer van.
Wat we reeds nu kunnen zien, is, dat
district II met een aantal Roomscbe kiezers
is versterkt en dat öe anti-revolutionnaire
candidaten in dat district alleen kans van
slagen hebben als Rome het wil.
't Is wel eigenaardig, dat de lieer Vela
Heyn ook hier weder Rome een dienst
heeft bewezen. Ook op aansporing vau
Roomscbe zijde?
Hierop kunnen wij alleen antwoorden,
dat achter op liet plau, dat de heer Veis
Heyn in de veigadering van 31 Januari
indiende, kort voor den aanvang dei-
zitting, do naam prijkte vau den heer
Jorissen.
Merkwaardig genoeg is die naam thans
niet meer te vinden op bet origiueele stuk,
dat in het gemeente archief berust. De
rechter-bovenhoek waarop dio naam voor
kwam is er afgeknipt.
Verder lezen wij
„Een zeer belangrijke zaak dus, welke
de Raad te behandelen kreeg een zaak,
die rijpelijk overwogen diende te worden.
Daartoe werd den ledeu van den Raad
echter weinig tijd gelaten. Do nitnoodiglug
ter vergaderiDg ontvingen zij Vrijdag 27
Jannari om 31 Januari het advies vast te
stellen, hetwelk Gedeputeerde Staten moest
worden gezouden.
Voor de meeste raadsledeu bracht dit
een dubbele verrassingten eerste, het
ter elfder ure spoedeisehend aau de orde
te stellen van bet lang verbeide voorstel
en ten tweede het voorstel zelf, hetwelk,
ter regeling dor kiesdistricten, liuu door
B. en VV. werd voorgelegd".
Dit is een onredelijk verwijt.
Immers, Gedeputeerde Staten stollen do
kiesdistricten vast, den Raad gehoord.
En nu was er van Ged. Stateu nog geen
verzoek gekomen. Men wachtte nog steeds
op de officieele cijfers der tienjaarlijksche
volkstelling. Eerst enkele dagen vóór den
27 Januari bracht de Staatscourant deze
cijfers.
Toen kwam de uitnoodiging van Ged.
Staten en terstond waren B. en W. met
hun voorstel gereed.
Vreemd klinkt dit verwijt stellig uit den
mond der partij, die zelf een voorstel tot
wijziging dor kiesdistricten indiende, dat
vóór de vergadering op 31 Januari door
niemand bestudeerd, noch gezien kon zijn,
behalve dan door hen, die het in elkaar
hadden gezet.
En nog merkwaardiger is het, zooals de
heer Gerritsen het uitdrukte, dat alle loden
van rechts het er niettegenstaande het
voorstel slechts een half uur voor de
vergadering in de Raadzaal had gelegen
roerend over eens waren, dat het veel
beter was dan dat van B. en W.
Ha vervolgens een beschrijving te hebben
gegeven van bet plan door B. en "VV.
ingediend, gaat de Eeuibodo aldus voort:
„Dat er raadsleden waren, die over een
zoo zonderling voorstel om het zachtste
woord te gebruiken de handen van
verbazing ineen sloegen is zeer verklaar
baar.
Maar gelukkig bleef het daarbij niet.
Met niet genoeg te prijzen ijver, toog meu
aan hec werk. Een nieuw voorstel werd
geformuleerd, door den heer Veis Heyn
bij den Raad ingediend en in de bewuste
raadsvergadering toegelicht en ingeleid".
Het zachtste woord voor dit voorstel van
B. en W. is volgens de Eembode „zon
derling."
't Is anders naar onze meening zeer
logisch.
Eén district is te groot, een ander te
klein; welnu men neemt van het te
groote een deel af, voegt -hot by het
te kleine en laat het derde intact. C'est
simple comme bonjour. Wij zouden dan
ook op dit voorstel niets aan te merken
hebben gehad, als het er voor 't oog maar
wat beter had uitgezien
„Met niét genoeg te prijzen yver* is
toen de heer Veis Heijc aan 't werk
gegaan.
Jawel.
Dan meent de Eembode, dat het „zoo
natuurlijk, eenvoudig, ongezocht en geheel
aan alle te stellen eischeu beantwoordend
voorstel" van den heer Veis Heijn blijk
baar een verrassing bracht aan B. en \V.
„Dit zoo natuurlijk, eenvoudig, ongezocht
en geheel aan allo te stollen eischen be
antwoordend voorstel bracht B. en W.
blijkbaar ook eene verrassing. Want de
bestrijding van het voorstel van B. en VV.
door don hoer Vols Heyn en de Indiening
en toelichting van diens plan. drong tot
deze ontboezeming
Op den voorgrond moet ik stellen, dat
de verdeeliug van de distneten door B.
en W. zonder eenige bijbedoeling heeft
plaats gehad. Ik bedoel, zonder daarbij
verhoudiugen van de verschillende po
litieke partijen in aanmerking le hebben
genomen.
Deze verklaring van den voorzitter was
in 't gegeven geval totaal overbodig. Wij
zyn vast overtuigd, dat niemand, wie dan
ook, den voorzitter in deze quaestie van
partijdigheid zon verdenken. Maar dit ter
zijde gelaten, mag toch veilig geconstateerd
worden, dat het voorstel van B. en W.
zoo schromelijk partijdig was, als het
maar met mogelijkheid kon.
Deze bewering willen wij desverlaugd
met bewijzen staven.
Het zachte woord „zonderling" is reeds
door de Eembode weggeworpen en heeft
plaatsgemaakt voor „schromelijk partijdig".
Welnu de Eembode stave haar bewering
met bewijzen!
Het voorstel ging uit van B. en W. en
er was in doze geen meerderheid en min
derheid in dat college. Het college is dan
in zijn geheel „schromelijk partijdig" ge
weest. Maar toch zondert de Eembode
terstond den voorzitter uit. Plezierig dan
voor de Wethouders
Het voorstel van den heer Yels Heyn
wordt, zooals we zagen „natuurlijk, een
voudig, ongezocht en geheel aan alle te
stellen eischen beantwoordend, (excusez
du peu) genoemd.
Men kan hieromtrent van meening ver
schillen; maar in elk geval kan het
district II zich niet uitbreiden, is niet op
aangroei berekend en daarmede deugt het
geheele voorstel niet.
Komende tot de discussies in de Raads
zitting van 31 Januari zegt het blad:
„Maar nu door den heer Veis Heyn een
aannemelijker en beter voorstel was inge
diend en de onhoudbaarheid van B. en
W,'s voorstel helder en klaar was aange
toond, moest er uitredding worden gezocht.
Nu moest de haastige spoed getemperd en
tijd gevonden wordeu, om van die zijde
I nog een ander voorstel ineen le zetten,
teneinde het gevaar te keereD, dat het
voorstel-Vels Heyn zou wordeu aange
nomen".
Dc onhoudbaarheid van B. en W.'s
voorstel helder en klaar aangetoond!
Dat is zoo de manier van de Eembode.
Haar lezers moeten dat maar aannemen,
weten niet dat in de officieele verslagen
niets van die helderheid en klaarheid blijkt.
Het wordt den leden van den Raad
kwalijk genomen, dat zij niet terstond
willen oordeelen over een voorstel, dat nog
niet eens allen onder oogen hebben gehad.
En als de heer Rolaudus" Hagedoorn
uitstel pleit en zegt, dat 'er voor tie
toekomst teveel van zoo'n verdelingsplan
afhangt en dat het beslixjt''H&t/ hierover
gcuomen zal worden, nog jaren zal na
werken, dan schrijft de Eembode daiaVbver:
„Volkomen waar! Toen de lieer Öage-
doorn deze uitspraak deed, '%i6téo wij
maar al te zeker, dat bij aanaeming van
het voorstel van B. en \y... ip. -4© Jqq.kojPst
de Reehtsehe partijen in onze .Gemeente
geducht zouden worden geknakt, en dat
voor haar de nawerking ètvan zich nood
lottig zou doen gevoelen! c nu-.
Was de beer EUgqdjqqrp.^ij.qrvan soms
geheel onkundigen
Hier komt de aap,
Men was dus aan h^r ,n,q.cekeïicn gegaan en
vond het voorstel BlecJ^iY^r -,de reehtsehe
partijen of voor de Roomsche partij.
Dus fluks aau 't werk om dit te doen
verkeeren. utuhj
Hiermede stempelen dc hoeren dus hun
eigen voorstel tot eèri'ipl&tijdig voorstel;
maken zich dus schuldig aan wat B. en
W. hierboven voor de voeten is geworpen.
Sprekend over dc volgende Raadszitting
van 10 Februari, gaat de Eeuibode voort:
„Sinds de vorige, had de heer Rijkens
den tijd benut om een nieuw voorstel tot
wijziging der kiesdistricten te formuleeren
en dat. werd thans door hem uitvoerig
toegelicht, doch in het officieel verslag
wordt wel gewag gemaakt van kromme en
rechte lijnen, maar hoe die loopen zonden,
wordt niet aangegeveu".
De Eembode heeft van dit plan-Rijkecs,
dat meer dagen ter visie heeft gelegen dan
het plan- Veis Heijn uren. blijkbaar niets
gezien, anders zou zij gemerkt hebben, dat
hierop zoowel de rechte als de kromme
lijnen waren aangegeven en de districten
verschillend gekleurd.
't Is dan ook geen wonder, dat de Eembode
schrijft dat de meerderheid in den Raad
geenszins van de rechtvaardigheid van dit
plan was overtuigd. Men had er niet eens
uaar gekeken. De toevallige meerder
heid van den Raad wilde eens van haar
macht gebruik maken en het plan "Vels-
Heijn werd met één stem meerderheid
aangenomen.
Het slot van het artikel is een lofzang
op de „Raadsleden der Reehtsehe partijen
en inzonderheid op den heer Yels Heijn.
„Zij hebben getoond door hun wakker
en waardig optreden in deze voor de ge
heele Gemeente zoo belangrijke zaak het
vertrouwen hunner kiezers volkomen waar
dig te zijn.
Aan deze mannen zij daarvoor hier een
woord van dankbare hulde gebracht".
Achter dit „waardig" vergunne men ons
een vraagteeken te plaatsen.
Frankrijk.
De Matin zet na een ruime tusschenpoos
de publicatie der Waldeck-Rousseau-papie-
ren weder voort. In dit laatste nummer
komt daarbij een zwakheid van den anders
zoo correcten president Loubet aau het
licht; en wel deze, dat hjj officieren ondor
zijn kennissen tot bevordering aanbeveelt.
Eenmaal heeft de toenmalige Minister van
Oorlog, Audré, zich tegen deze begunstiging
verzet. Loubet beklaagde zich daarover
bij Waldeck-Rousseau deze maakto Audré
daarover eeu opmerking, die dadelijk met
een verzoek om ODtslag aankwam.' Yan
toen af, stelde Loubet zich niet meer in
de bres voor zijn militaire vrienden.
Hoezeer Waldeck-Rousseau de kunst
verstond baas in zgn ministerie te blyven,
blijkt wel uit de publicatie van een korte
briefwisseling tusschen bem en Minister
Millerand. Deze wilde namelijk kort na
het optreden van het ministerie, in de
provincie een groote politieke rede houden,
om te verklaren, waarom hij, als socialist,
zitting had genomen in het ministerie.
Waldeck-Rousseau echter liet zich het
manuscript der rede brengen, en haalde
er alles in door, wat op de algomeene
regeeringspolitiek betrekking had.
Belgib.
In alle mijnon van het Belgischen kolen-
gebied zal heden een demonstratieve staking
van 24 uur gehouden worden voor het
iuvoeren van pensioenen voor mijnwerkers.
De mijnwerkers zullen etn grooten optocht
houden en voor de gemeentehuizen van
verschillende steden en dorpen betoogen.
Amerika.
De regeering der Ver. Staten hoeft
bevel gegeveu twee kruisers en twee
kanonneerbooten uit te zendon om langs
do Mexicaansche kusten van den Atlanti-
schen- en Grooten Oceaan te kruisen.
In do Apologetische Rundschau klaagt
„Lookout" over deu achteruitgang der
katholieke kerk in de Yereenigde Staten.
Op 80 millioen Christenen kwamen in 't
begin van 1910 13 millioen katholieken
voor. Yoor het afgeloopen jaar moeten
daarbij 142.000 jonggeborenen gevoegd
wordeu; het getal proselieten in hetzelfde
jaar schat meu op rond 38.000; de katho-
lieko landverhuizing bedroog 440.000; dat
maakt te zamen 620.000,
In werkelijkheid was er echter een ver
meerdering van niet meer dan 115.000
zielen, zoodat een verlies van 505.000 ge-
loovigen te boeken is. Deze naakte ge
tallen belichten wel op heldere wijze de
klacht van schrdat de katholieke kerk
in Noord-Amerika achteruitgaande is.
Spanje.
In don Senaat heeft Yrijdag de bisschop
van Jaca een interpellatie gehouden naar
aanleiding van een ministerieel decreet,
waarbij de lijkverbranding voor onver-
mogenden werd ingevoerd, terwijl in het
vervolg de kerkhoven op Allerheiligen
gesloten zullen worden.
De iuterpellant noemde deze maatregelen
anti-katholiek en hg beschouwde ze als