DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 92.
DONDERDAG 20 APRIL 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
MLANDER.
Siiiresiu: KÏjEIWE HaAG 4>.
A bonnementspri js
Per jaarf 4.—. Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Tclef. luiere. 18».
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederon regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsin;
van advert, én reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiteulandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
1)e toestand in Marokko.
Naar uit Parjjs wordt gemeld, is in een
officieus gesteld bericht verklaard, dat het
onder do tegenwoordige omstandigheden
onmogelijk te zeggen valt, of het noodza
kelijk is, dat een expeditie, al dan niet,
naar Fez moet worden gezonden. Voor het
geval dat de toestand in Marokko's hoofd
stad dermate hacheljjk zou worden, dat
het leven der buitenlandsche instructeurs,
alsmede dat der overige Europeanen gevaar
loopt, zal Frankrijk geen oogenblik aarze
len, hulp te bieden. Deze expeditie, die
dan zonder eenige bijgedachto wordt onder
nomen, zal ook uit een internationaal
oogpunt tot geenerlei moeilijkheden aan
leiding kunnen geven, daar alle. buitenland
sche regeeringen weten, dat Frankrijk's
politiek in Marokko, eerlijk en oprecht is,
en dat het niot van de bepalingen der
algemoene acte van Algcciias, noch van
de met verschillende mogendheden gesloten
verdragen, zal afwjjken.
Inmiddels begint men zich ook in de
Fransche pers de vraag te stellen of het
noodig is dat de Fransche troepen naar
Fez zullen optrekkou. Wanneer het kleine
contingent troepen van majoor Bremoud
de bevelen van Sultan Moelai-Hatid kan
uitvoeren en de verdedigingstroepen van
kolonel Mangin versterken kan, dan zal
Fez wel geheel en al ingesloten en van
de overige wereld afgesneden zijn, wijl
daar ter plaatse geen inrichting voor draud-
looze tolegraphie aanwezig is. Ook wordt
de vraag geopperd, welke troepen naar
Fez eventueel zullen optrekken, daar de
11,000 man, die Sjauya bezetten, daar niet
kunnen gemist worden.
De laatste berichten uit Fez ontvangen
zijn van 1'2 dezer. Volgens deze is majoor
Bremond nog niet naar Fez teruggekeerd.
Hij zou op den terugweg, volgens het
bevel van kolonel Mangin, nog een boslie-
senden slag tegen de belegerende Benimtir
hebben gewaagd. Do leden der Fransche
militaire missie hadden bevel ontvangen om
hun uniformen tegen Arabische klccderon
om te wisselen, waaruit de conclusie schijnt
te moeten getrokken worden, dat Mangin
een uitval op het oog heeft, teneinde do
operatiëu van Bremond te ondersteunen.
Een later telegram uit Rabat meldt, dat
Fez geplunderd is tengevolge van een op
stand binnen de muren der stad.
Duitschland.
Eenige maauden geleden zijn, zooals mer.
zich zal herinneren, te Neuengammo bij
Hamburg.gasbronnen ontdekt, die een tijd
lang gebrand hebben. Later heeft men
de vlammen gedoofd en het gas door een
buizenleiding gevoerd, om het een nuttigo
bestemming te geven. Maaudag heeft men
voor het eerst beproefd het brongas voor
een luchtbol te gebruiken. Do luchtbol
had een inhoud van 2200 bubieke raeter9.
Het gas bleek meer draagkracht te hebben
dan men verwacht had, want in plaats van
de 20 zakken ballast, op welke men ge
lekend had, waren or 39 noodig. De
tocht is uitstekend geslaagd; 's avonds zijn
de luchtreizigers ergens in Mecklenburg
geland.
Het moet de eerste tocht geweest zijn,
die met zuiver brongas gedaan is,
Frankrijk.
Het regent schandalen te Parijs. Eerst
de affaircs-Rouet Maimou en Hamon aan
het Departement van Buitenlandsche Za
ken, toen een lintjes-schandaal en nu we
der een politieschandaal zoo fantastisch,
dat een Conan Doyle misschien geld ge
boden zou hebben voor deze interessante
intrige.
Tot voor kort telde de z.g. „Brigade
Mobile", een afdeeling van do Parijscho
recherche onder haar personeel eeu zekeren
Qaston Warzé. Deze was vroeger onder
officier geweest, maar in politiedienst over
gegaan, trok hij al spoedig de aandacht
zijnor chefs door zjjn kranig optreden.
Alléén begaf hij zich in de gevaarlijkste
holen van roof en ontucht en meer dan
eens bracht hij gcheimziunige inbraken en
diefstallen aan het licht.
Ongelukkig kwam Warzé in kennis met
oen jongedame, „Lilas" genaamd, die er
uitzag als een onschuldig meisje, maar
inderdaad een gevaarlijk misdadigster was.
Zij wist Warzé in haar valstrikken te
lokken, en de jouge rechercheur, die tot
over de ooren op haar verliefd werd, zat
spoedig in geldverlegenheid, daar Lilas
hem veel kostte. Zij bracht hom toen in
kennis met haar andere „vrienden" en
spoedig stond de politieman aan het hoofd
van oen Parijsche dievenbende.
Vooral op juwelierszaken hadden zij het
gemunt en op de meest onverklaarbare
wijze werden twee dergelijke winkels in
het hartje van Parijs 's nachts Ieeggeplun
derd zonder dat eeuig 6poor van do daders
werd ontdekt, 't Waren Warzé en de
zijnen, die, zooals nu is gebleken, deze
inbraken volvoerden.
De politieautoriteiten kwamen er echter
achter, dat het hoofd der bende zich „Nick
Carter" noemde en aau den hoofdrecher
cheur Colmar werd opgedragen naar dezen
persoon een onderzoek in te stellen. Col-
mar wist niet beter te doen, dan zijn
mee9t handige beambte Warzé te belasten
met de opsporing. Warzé moest dus zich-
,zelf gaan zoeken! Hij hoeft blijkbaar iets
voor het bijna humoristische van deze
situatie gevoeld, want prachtig hield hij
zijn dubbele rol vol.
Ware meesterstukjes van rechercheurs
handigheid vertoonde hij, daarbij echter
steeds zorgende, dat zjjn inbrekersbende
buiten schot bleef, terwijl ziju superieuren
herhaaldelijk hun grooto tevredenheid
lieten blijken, over den ijver waarmede de
rechercheur Warzé ziju werk deed.
Het toeval wildo nu echter, dat een lid
der bende, Jarquiu geheeten in handen der
politie viel. Deze verklapte het geheim en
nog meer, nl. dat Warzé de straten, waar
hij met zijn bende „opereerde", steeds vrij
van politiebewaking wist te houden en dat
hjj voorts deel had in eenige kerkdiefstallen,
terwijl hij ook het bedrijf van valsche
munter uitoefende.
Het ergste is echter nog, dat in den
nacht van 11 Maart in de Rue Quincampoix
een ander berucht vrouwspersoon, een
vriendin van Lilas, „la Mulètresse" bijge
naamd, door Warzé moet zjjn vermoord,
daar zij dreigde zijn geheime gangen aan
zijn chefs te zullen verraden.
15 April werd Warzé voor 't laatst te
Parjjs gezien.
Thans moet hij zich in gezelschap van
Lilas in België ophouden, waarheon hij
na het bekend worden van zjjn misdaden,
wist te vluchten,
Groot Britannie.
Do in Engeland algemeen heerschende
woede tegen de Mormonen heeft Dinsdag
te Birkenhead aanleiding gegeven tot
ernstige ongeregeldheden. Na afloop van
een vergadering trok n.l. een opgewonden
menigte naar het hoofdkwartier van de
gehate 6ekte en begon het huis met steencn
te boinbardeeren. Toen de. politie den
ruwen troep uiteen wilde jagen, ontstond
er een hevig gevecht, waarbij flinke klappen
vielen. En toen de agenten eindelijk vijf
gearresteerden naar het politiebureau wilden
brengen, werden zij door een tierende
menigte achtervolgd, die hon met stecnen
en modder wierp.
De gearresteerden werden later tegen
borgstelliug vrijgelaten.
Spanje.
De koning is gisteren voor eenige uren
in Bordeaux geweest om zjjn arts to
raadplegen over zijn kwaal. In dion
tusschentjjd werd nog even een anarchist
gearresteerd, een zekere Fernandez Fran
cisco, die in de buurt van 's koninga hotel
ronddwaalde.
Italië.
In Rome maakt veel opzien het geval
van den Jczuitenpater Yerdesi, een bekend
jong priester, die de Kerk verlaten heeft,
omdat, naar hjj beweerde, zijn biechtvader,
pater Bricarelli, en de Paus het geheim
van de biecht geschonden hebben. Pater
Yerdesi zou in de biecht hebben medege-
deold, dat eenige andere priesters heimelijk
hot modernisme toegedaan waren, reden
waarom hjj, Verdesi, vergiffcuis vroeg voor
iu hun gezelschap vertoefd te hebben. De
biechtvader had daarop Yerdesi uitgehoord
over de namen dor mod.Tnistische priesters,
en kort daarna had de Paus hen in den
bau gedaan. Pater Verdesi was daarover
zóó verontwaardigd, dat hij do Kerk den
rug toekeerde.
Verdc-si heeft nu in een brief geschreven
dat hij de namen der modernisten verried
oa.dat hij eerst in het begin-stadium van
twijfel verkeerde; 'n paar maanden latei-
had hij het niet gedaan. Nu wreekt hjj
zijn vrienden, door do middelen hekend
to maken waarvan de Kerk zich bedient.
Turkije.
De Turksche regeeriug is, volgens de
Lokal Anzeiger, van plan, krachtig op to
tieden tegen de opstandelingen in Albanië.
In den ministerraad is besloten, dat Torgoet
pasja een proclamatie zal lichteu tot de
Malissoren, die zich in Montenegro bevinden,
in welke proclamatie hjj hen uitnoodigt
binnen drie dagen naar hun dorpen terug
te keeren. Geschiedt dat niet, dan kunnen
zij op zeer zware straffen rekenen.
Uit Cettinje wordt geseind, dat in het
gebied der Kastratis en in dat der Selitsjes
zwaar gevochteu is.
Servie.
Op kalme en bevredigende wijze is dit
jaar de apanage-kwestie geregeld. De kroon
prins krijgt 120.000, prins George en
prinses Helena ieder 60.000 dinar.
Ned. missie naar Rome.
Uit Rome wordt gemeld, dat onder de
buitenlandsche bijzondere missiën, welke
namens de door hen vertegenwoordigde
staatshoofden den Koning van Italië zullon
gaan gelukwenechen met het feit der 50-
jarigo eenheid van hot Koninkrjjk, ook
zal behooren oen buitengewone Neder-
landsche zending.
Aanbesteding en onteigening.
De „Nedorlandache Aannomersbond"
heeft een adres gericht aan de Ministers
van Waterstaat, van Oorlog, de Provinciale
Staten, Spoor- en Tramwegmaatsch;.ppjjen
en verdere autoriteiten. Daarin geeft do
BoDd te kennen, hoe aannemers van werken
herhaaldelijk belangrijke schade lijden door
vertraging in de uitvoering van het werk,
als gevolg van het niet beschikbaar zijn
van terreinen, waarover procedures tot
vaststelling van het bedrag der schadeloos
stelling hangende zjjn.
lie Bond dringt er op aan om hetzjj
geen werken te doen aanbesteden, alvorens
alle eventucele onteigeuingsgeschillon ge
regeld zijn dan wel in de bestekken een
bepaling te doen opnemen, op grond
waarvan de aauucmer, indien de uitvoering
van het werk vertraging of moeilijkheden
mocht ondervinden ten gevolge van het
niet geregeld zijn der onteigeningsproce
dures, voor schaden, daaruit vooitvlooiende,
volledige vergoeding kan eischen.
Openbark Leeszalen.
Verschonen is het jaarverslag over 1910
der Vereeniging voor openbare leeszalen
in Nederland. Daarin wordt in de oerste
plaats herinnerd aan do subsidieering door
het Rijk en aau wat daaraan voorafging.
Hierdoor heeft de centrale vereeniging
een zeer groote uitbreiding van werkzaam
heden en bemoeiingen te verwachtea. Als
tusschenpersoon staat zij in den vervolge
meer dan ooit verantwoordelijk tusschcu
de Regocring en do belanghebbende lees
zalen. In verband daarmede zijn reeds
voorsteilen door het bestuur aan de leden
der vereeniging gedaan. Evenwel moet de
kracht der vereeniging vóór alios gezocht
worden in behartiging der technische
belangen van do leeszalen.
Evenals vorige jaren zijn vanwege de
centrale vereeniging cursussen gehouden,
die een geheel vormden naar hetgeen van
leeszaal personeel als grondslag van kennis
en routiue mag worden geëisclit.
Daar iu ons land, weinig vakliteratuur
op bibliotheekgebied bestaat is, voor de
vereeniging de taak weggelegd in dit
gemis te voorzien door de uitgave van
zulke werken, die een handleiding kunnen
zijn voor het beheer van opeu'oare lees
zalen. Dit jaar werd uitgegeven een
Nederlaudsche bewerking van de Cut-
ter'sche Author Marks, bestemd om een
rationeele en overzichtelijke optstelling en
nummering van boeken mogelijk te maken.
Het aantal leden bedroeg bij het opma
ken Tan het jaarverslag: leden 172, leden-
vereenigingen 11, buitengewone leden 10,
begunstigers (leeszalen) 61, totaal 254. Ten
vorigen jare waren deze getallen: 146, 8,
9, 39 en 202.
De rekening 1910 sluit in ontvangst en