DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 120.
DINSDAG 23 MEI 1911.
8e JAARGANG.
Amersfoort - vooruit.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. I». J. van Sclianrd cubiirg.
Abonnementsprijs:
Por jaarf 4.—. Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Sturemi: KI.KINtl H.t.lH U. Tclet. latere. 18$.
Prijs der Ad verten tiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor ioderen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reet. van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Bniteillandach Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 7S-78 Amsterdam
Neen, wat handel en industrie betreft,
zal Amorsfoovt niet een plaats van grooto
betcokeuis worden, zoo zeide mij een
geboren Amersfoorler, toen wij spraken
over de belangen dezer gemeente.
Nu kan 't wel zijn dat hij die zoo sprak
gelijk beeft. Maar daarom is niot gezegd
dat Amersfoort niet op ander gebied een
gemeente van betcekonis kan worden.
Veel heeft het voor, zjjn gemakkelijke
ligging, zijn gezonde lucht, zijn schoono
omgeving. Allen, die hier eenigen tyd
vertoefd hebben, erkennen dat. Amersfoort
zou een aangewezen plaats kunnen zjjn
voor kleinere renteniers. De zeer gefor
tuneerde zullen Arnhem en Den Haag ver
kiezen, maar vele kleinere die, al zijn zo
rentenier, toch wel een beetje moeten
rekenen, zouden hier een aangenaam verblijf
kunnen vinden. Amersfoort kan worden
een zeer gezochte gemeente en zoo een
gemeente van bctcokenis.
Maar dan moet er veel veranderen. Wie
erover denkt zich bier te komou vostigon
ondervindt al aanstonds moeilijkheden in
zake: woning. Er is behoefte aan geschikte
buizen van niet te hoogu buur, zoo iu den
prjjs van 300 4 400 gulden, 't Wil ons
voorkomen dat als een particulier of een
vereeniging eens een 25-tal zulke woningen
liet zetten mits goed ingericht er
geen schade zou geleden worden. Dat er
thans eenige van (lion prijs ledig staan en
ledig blijven bewijst daartegen niets.
Want sommige zijn zoo slecht gebouwd dat
ze menigeon afschrikken. Die er thans zijn
van dien prijs, zijn bepaald dien prya niet
waard, terwijl de eigenaars de huur nog
willen opdrjjvcn!
Dat Amersfoort niet aangesloten is aan
het Tramnet is een groot gemis. Hoeveel
spoorgelegenheden naar allo kanten er ook
zijn zij vergoeden dat gemis niet. Aan
sluiting van het tramnet zou Amersfoort
een heel eind vooruit brengcu. Zeker is
't dat zulke aansluiting voor velen een
lokmiddel zou ziju om zich hier voor goed
te vestigen. Familiën die hier een doe!
van den zomoe doorbrachten, hebben dat
gemis ook zeer gevoeld. Hoe mooi ze 't
ook vinden in Leusden en Birkhoven
ze konden niet weg, niet ergens heen.
En dan al die sporen? Nu ja, maar met
de spoor gaat men op reis en dat is 't
niet. Zal een gemeeute eenigo beteekenis
hebben, dan moet er tramverbinding zijn.
En hoe gemakkelijk zou dat hier uict
kunnen! Maar men moet niet dadelijk het
onderste uit de kan willen hebbon. Wij
hoorden dat dat bij sommigen het geval is
maar zoo houden ze tegen in plaats
van vooruit te helpen.
Zal Amersfoort vooruit kuuuen gaan, dan
moet er gezorgd worden voor degelijk onder
wijs. Daarnaar is in onzen tijd de eerste
vraag. Ieder die zich hier zou willen ves
tigen en kinderen heeft, welke in de leer
jaren vallen zal, aanstonds vragen: hoe is
't er met het onderwijs gesteld? Kan het
antwoord slechts twijfelachtig zijn of onvol
doende dan is 't mis, de kans verkeken.
Er zijn gemeenten waar het onderwijs uit
stekend is, die daardoor juist velen trekken.
Hoe 't daarmede hier gesteld is Persoon
lijk kunnen we er niet over oordeelen,
maar we hoorden wel eens klagen, dat het
onderwijs in sommige vakken op de H.B.
S. nog al te wenschen overlaat. En dat is
erg jammer. Want juist in een gemeente
die vooruit zal gaan, mag zulk een klacht
niet vernomen worden. Yau don gemeente
raad we spreken hier toch alleen van
openbaar onderwijs dio do beuoemingen
doet, hangt in dezo zeer veel af. Hoe
meer verlichte en ontwikkelde leden de
gemeenteraad hoeft, des te grooter
kans is er dat do rechte personen
in de vacaturcB benoemd worden, 't Gaat
met dio benoemingen soms zoo raar, zoo
onverantwoordelijk, nio: ten bate maai ton
koste van de belnugen der gemeente, en te
eerder naar mate het getal onontwikkelde»
in den Raad grooter is, die, omdat ze er
zelf geen verstaud van hebben, dan door
anderon gebruikt worden of toch, tegen
boter advies in, hun zin doordrijven. Aan
hen - is het dan te wijten dat straks de
wrango vruchten geplukt worden, dat de
gemeente in kwijnenden toestand verkeert.
Don inwoners moet het aangenaam en
gemakkelijk gemaakt worden Een vereeni
ging voor Vreemdelingenverkeer heeft een
schoono taak te vervullen, kun voor de
gemeente een zegon zijn. Niemand zal
zeggen dat die in Amersfoort werkeloos is,
maar toch We zullen hier slechts op
een paar kleinigheden wij/.en.Door haai zag
men hier en daar banken geplaatst, hetgeen
voor den wandelaar recht aangenaam is.
Hoe gaarne zouden we dio ook vinden, op
menig waarlijk schoon punt, waar ze'thans
niet zijn. Neem nu eens het Stort. Wat
schoone uitzichten aan den rand. Hoe goed
zouden hier cenigo nette banken geplaatst
zijn. Er is gelegenheid genoeg voor, dc
kosten daarvan zijn zoo groot niet. Hot
bezoeken van dat park zou het ton gocdo
komen. Id Birkhoven vindt men wegwijzers
die daar zeer to stade komen. Hoe goed
zouden die ook staan in Leusden. Men kan
daar loopen en wandelen zoo veel als men
wil maar men raakt er met al de wegen
wel eens in de war. De toren van Leus
den is niet overal te zien, niet ieder draagt
een kompas bij zich. Soms na rechts of
links rondgedwaald te bobber, kuait men
uit op een punt, waar mou nu wezenlijk
niet weet of men links of rechts moet, maar
wegwijzers men vindt ze er niet. Voor
weinig kosten zou veel gemak kunnen
aangeboden worden, dat ook weer tot ge
noegen strekt.
Amersfoort vooruit! In al het hier ge
noemde ligt een aanwijzing voor de rich
ting die wc uit moeten bij dc op handen
zijnde verkiezing van gemeenteraadsleden.
Zal Amersfoort wezenlijk vooruitgaan, zijn
góed-gezeten hurgery zien toenemen, wat
het hard noodig hoeft en waar het op aan
komt, dan moeten mannen in den Raad
gekozen worden die kinderen ziju van hun
tijd, met hun tijd medeleven, de behoeften
en eischen van hun tijd kennen en bereid
zijn die behoeften en eischen uaar hun
vermogen te helpen vervullen. GeeD dom
pers, geen roactionnairen, die geen ver
tegenwoordigers zijn der goheele burgerij,
maar slechts van hel clubje dat hen stemde
en die alleen dc belangen van dat clubje
behartigen. Maar van ontwikkeling, die
zichzelf zijn en weten wat ze willen die
door kcmiis en karakter invloed oefenen,
geen werktuigen in de hand van andoren
die achter do schermen staan, en die hen
gebruiken voor het bereiken van hun bizon-
dere bedoelingen, zonder dat ze eens weten
of gevoelen dat zij alzoo gebruikt worden.
Krijgen de laat9ten de meerderheid in
den Raad dan is er geen sprake meer van
Amersfoort vooruit maar van Amersfoort
achteruitdan zal de welvaart veranderen,
hit belang vau het ouderwys verwaarloosd
worden, zal menig goed-gezeten burger,
die in zulk een omgeving zich niot thuis
gevoelt elders, waar het boter is, oon heen
komen zockcD.
Dat inon dit wol bodonke. Laton allo
weldeukcndou de handen ineenslaan dat
het niot daartoo komc. Veel, veel meer
dan men oppervlakkig zou deuken, hangt
voor Ameisfoorts toekomst af van doD
uitslag der aanstaande gemeenteraadsver
kiezingen. L.
Duitschland.
De Ryksdag hoeft, na ecu beraadslaging,
die vyfticn dagen heeft geduurd, de rijks-
verzekeringswet in de tweede lezing aan
genomen.
Daarna herinnerde de president aan het
zware ongeluk, dat do Franschc regeering
heeft getroffen en gaf hij uiting aan de
deelneming van de Kamer en aan haar
beste wcnschcn voor het spoedig herstel
van den minister president.
Frankrijk.
De Fran8che raad van state heeft be
raadslaagd over een oplossing van de
Champagno-quaestie. De moeilijkheid is
iets te vinden waardoor zoowel de wcnsch
van do Aubc als vau dc Marue tevreden
gesteld zal zijn. Daarom moet dc Aube
binnen het. Champagucgebiod getrokken
worden. Om nu de Marne toch een voor
sprong op de Aube te geven, wil men den
wijn van de Maine „Grande Champagne"
noemen, dien van de Aube „Champagne"
zonder moer. Als nu maar niot zoowel
Marno als Aube protcsteeren.
De catastrophe van Zondag leidt
door het overlijden van den Minister van
Ooriog, Berteaux, en de verwonding van
deu Ministcr-presideut Munis, de aandacht
der Frausche pers naar de positie van het
Kabinet. In dc omgeving van deu premier
verluidt, dat deze iu slaat zal zijn de leiding
vau zaken ook verder te kunnen voeren.
Daarentegen zijn tal van Kamerleden en
ook eenige Ministers dc mcening toegedaan,
dat de aanwezigheid vau den Rabinct-
forinatour beslist noodzakelijk is bij do
beraadslagingenover dokicsrechthervormiug,
eu dat het huidige Kabinet beter doet af
te treden. De ladicale en socialisiisch-
radicale Kamerleden zijn vaü meeuing, dat
hoezeer Monis mogelijk langen tijd aan
het ziekbed gekluisterd blijven moet, hij
toch wel in staat zal zijn do algemeone
politieke leiding van zijn ministerie in
handen te houden. Door verscheidene
socialistische en gematigd rcpublikeiusche
député's wordt er echter op gewezen, dat
het parlement bij de aanvangende zomer-
zitting over zeer gewichtige ouder werpen
beraadslagen moet: Marokko, de begrooting,
de ouderdomsverzekcring, de kiesrechther-
vormiug. do weder indienstneming der ont
slagen spoorwegbeambten, enz. Daarbij
meeneu zij, kunnen zich omstandigheden
voordoen, waarbij alleen een Minister
president het roer van staat in handen
houden kau.
Overigens is, na de uitvoerige berichten,
welke wij weergegeven hebben, niet veel
nader nieuws ingekomen. De toestand van
den Minister-presidout blijft geen reden
tot oumiddellykc bezorgdheid gevon. Noch-
thanö Monis is 05 jaar oud, en een der
breuken aan het rechter boen is hoogst
ernstig. Over het algemeen echter maakt
de heer Monis het naar omstaudigheden
goed, en heeft hij eeu goeden, koortsvrijen
nacht doorgebracht.
Aan dc ter aardebestelling van den Mi
nister van Oorlog, waarvoor hedeu by do
Kamer een crediet-aanvrage zal inkomen,
en welke op Vrijdag a.s. plaats heeft, zal,
naar verluidt, de Koning van Servië, die
te Parijs verwacht werd en zyn komst
officieel heeft doen afzeggen, als particulier
deelnemeu.
Een ooggetuige van nabij, van het on
geluk don Minister van Oorlog overkomen,
deelt mede, dat den vliegenier in geen
enkel opzicht eenige blaam kan treffen. De
orde werd op uitnemende wijze door de
troepen gehandhaafd eu de menigte door
soldaten op eenige meters afstand van el
kaar geplaatst, tegengehouden. Elk oogen-
blik wisten pc-letons cavalerie do plaatsen,
waar de menigte trachtte op te dringen,
weder vrij te maken. Toch had juist waar
een kleine groep Ministers en andere offi
cieel© personen van af de tribuues geko
men, bijeen waren, op een gegeven oogon-
blik een opstopping plaats. De cavaleristen
trachtten tevergeefs, de toeschouwers weder
binnen de bepaalde liju van het terrein,
vrijgehouden voor het vertrek der vliege
niers, terug te dringen. Miuistor Berteaux
wendde zich tot Lépine, met de woorden:
„Indien wij oens hot goede voorbeeld
gaven en naar onze tribune terugkeerden?"
Dit waren Berteaux' laatste woorden; eenige
seconden later had het ongeluk plaats.
Portugal.
Zondag werden te Coimbra dertig mo
narchistische samenzweerders gevangen
genomen. Zij behooren, volgens dc „Secoio",
tot alle klassen der maatschappij en men
vindt onder hen professoren,gepensionueerde
officieren, priesters, kooplieden en politie
ambtenaren. Hun gangen waren al eenige»
tijd nauwkeurig nagegaan. Verscheidene
hunner waren pas uit andere deolen des
lands te Coimbra aangekomen. Het meeren-
deel behoort tot do partij vau den ex-dict-
tator Franco, Men zegt, dat de papieren
ziju in beslag genomen, die wijzen op een
wijd vertakte samenzwering. De autoriteiten
weigeren voorshands nadore meededoe-
lingen.
Op bevel van de voorloopige regeering
is de Adamastor, een groole kruiser, naar
het Noorden naar Oporto gezonden, om
alle reactionnaire beweging te onderdrukken,
welke ten govolge vau monarchistische
intrigues gedurende de verkiezingen zich
zou kunnen voordoen. De „Mundo" geeft
bijzonderheden over een beweerde samen
zwering, waarin de geestelijkheid betrok
ken zou zijn. Er zou beslag zijn gelegd
op talrijke circulaires, waarin do geestelijk
heid werd aangespoord op te wekken tot
opstand tegen de Regeering, waarbij hun
de verzekering werd gegeven van den
steun van het Vaticaan. In regeeringskringen
schijut een algemeene onrust le heeischen;
maar daar dergelijke geruchten in den
laatsten tijd schering en inslag zijn, is het
zeer wel mogelijk, dat deze thaus alleen
maar het gevolg zijn van het op handen
zyn dor verkiezingen.